Trước Ngày Lễ.

Ngày Quốc tế lao động và tháng Năm này hứa hẹn rất nhiều điều tốt đẹp: Ca-chi-a trở về, Mi-sa chuyển đến thành phố, sinh hoạt sôi nổi ở sau hàng cột, sản lượng gấp đôi và cuộc thi đua khẩn trương với Min-ga-rây, một người đã chuẩn bị sẵn sàng “ra tay gạo xay ra cám”.

Quả thật ngày lễ có thể đến vào bất cứ phút nào nhưng nó đã nán lại một chút, vì ngày lễ không thể bắt đầu nếu mọi chuyện chưa xong xuôi. Điều đó thể hiện rõ vào buổi tối hôm trước, khi Cô-xchi-a và Cô-li-a sơn thêm cho mấy cỗ máy “Bu-sơ” mới lắp. Cô-li-a nhúng chổi quét vào thùng sơn rồi thở dài.

- Cô-xchi-a này, tớ nói thành thật với cậu nhé. – cậu ta nói – Tớ rất khổ sở về mặt tinh thần, cậu ạ…

- Cái gì cơ?

- Trong lòng tớ rất khổ sở, cậu hiểu chưa? Tất nhiên tớ vô cùng biết ơn cậu đã nhận tớ vào đội, nhưng tớ đau khổ lắm, cậu ạ. – Cô-li-a áp chặt vào ngực bàn tay đang cầm chổi, làm sơn quệt cả vào má - Ở phân xưởng, các cậu ấy chê tớ nào là tớ phải hầu việc vặt cho Xê-va, nào là trở thành một kẻ hèn kém và chỉ là một thợ phụ…

- Tất cả chúng ta đều phụ việc cho nhau…

- Tất nhiên, tất nhiên là tớ hiểu! Tớ đồng ý như vậy! Tớ không nói gì hết! – Cô-li-a vội vã thanh minh, tay vung vẩy chiếc chổi quét sơn – Nhưng tại sao Xê-va không cho tớ đứng máy một lần nào hả cậu? Hôm qua, tớ yêu cầu cho tớ đứng hai máy, thì cậu ấy bảo: “Không được đâu, cậu là khâu yếu!”. Quá quắt thế cơ chứ! Tất nhiên hồi trước tớ đã sửa lại máy của cậu một cách ngu xuẩn, nhưng tại sao cho tới nay tớ vẫn là “khâu yếu” hả cậu?

Mặt Cô-li-a giận dỗi, lại thêm vệt sơn rất ngộ trên má nữa, trông thật buồn cười, nhưng Cô-xchi-a nghe bạn nói với vẻ trầm ngâm. Em nhớ lại trước kia em đã từng là “khâu yếu” như thế nào, em biết con người bực bội, đau khổ ra sao khi bạn bè xung quanh không tin người đó có thể trở thành một “khâu tốt” thực sự.

- Cậu cất sơn và chổi đi. – em nói – Bây giờ cậu hãy thử đứng hai máy xem có được không nào!

Hôm sau, Cô-xchi-a phân công lại nhiệm vụ.

- Lê-na, cậu đứng máy tinh sửa nhé; từ giờ đến lúc ăn trưa, tớ và Cô-li-a sẽ gia công thô, còn cậu, Xê-va, cậu sẽ phụ việc…

- Thế là thế nào? – Xê-va kiêu ngạo hỏi lại – Tại sao tớ lại phải làm thợ phụ cho một anh chàng Cô-li-a nào đó?

- Thế tại sao cậu ấy lại phải làm thợ phụ cho cậu? – Lê-na hỏi – Tớ vẫn định nói chuyện với Cô-xchi-a từ lâu rồi, nhưng chưa có lúc nói được… Cậu thật không biết xấu hổ! Tớ rất ghét cái giọng cậu nói với Cô-li-a. Cậu… Gần đây, tớ bắt đầu quý trọng cậu, nhưng bây giờ tớ thất vọng hoàn toàn rồi… Cậu im đi, nếu không, tớ sẽ nói toạc móng heo ra cho mọi người biết thực chất cậu là người thế nào.

- Người thế nào? Tớ là người thế nào hả? – Xê-va hét lên – Cậu trông thấy cái gì bằng cặp kính của cậu hả?

- Cậu lại nói đến cặp kính của tớ phải không? Chả cần đeo kính cũng thấy rõ cậu là người thế nào… - Lê-na nói một thôi rồi ra đứng máy.

Một giai đoạn mới trong cuộc đời Cô-li-a đã bắt đầu. Cậu ta học Cô-xchi-a cách điều khiển hai máy, nhìn Cô-xchi-a bằng đôi mắt trung thành và sẵn sàng xông vào nước sôi lửa bỏng vì Cô-xchi-a và vì đội. Lê-na vẫn còn bực về cuộc va chạm ban sáng, cứ thở dài thườn thượt, còn Xê-va… Lúc Cô-xchi-a hỏi đùa: “Nào, ai làm với ai nào?” – cậu ta trả lời:

- Tha hồ thích nhé!

- Cô-li-a đã điều khiển thành thạo được hai máy. Chỉ ngày mai nhất định cậu ấy sẽ điều khiển được ba máy, không lâu đâu!

- Cho đến bao giờ cậu ấy làm hỏng tất cả các máy một lúc thì thôi. – Xê-va ghen tức buông một câu.

- Không! – Cô-xchi-a quả quyết – Mặc dù cậu ấy có lăng xăng thật, nhưng đôi tay cậu ấy khéo léo, nhanh nhẹn lắm. Đừng tưởng cậu ấy là khâu yếu đâu!... Cậu có nói xấu người ta thì cũng vô ích thôi…

- Người ta!... – Xê-va nhổ một bãi nước bọt và chấm dứt cuộc tranh cãi.

Sau giờ làm việc, Cô-li-a bảo Cô-xchi-a “cho gặp một phút”. Cậu ta đưa Cô-xchi-a ra ngoài, nhìn trước, nhìn sau theo thói quen hoạt động bí mật, dáng bộ tíu tít bận rộn, nhưng rồi cậu ta nhớ ra rằng bây giờ ta đã bị cấm không được có thái độ nhớn nhác nữa nên đành chắp hai tay ra sau lưng và đưa mắt nhìn xuống.

- Cô-xchi-a này, tớ không lười nhác đấy chứ, phải không? – cậu ta hỏi.

- Cậu làm việc khá chăm chỉ. – Cô-xchi-a thừa nhận.

- Tớ sẽ còn làm việc tốt hơn nữa, tớ thề như vậy! Rồi cậu khắc thấy! Tớ sẽ làm việc luôn luôn nhiệt tình… Và… và tớ không đi rừng tai-ga nữa đâu. Tớ nói thật đấy!

- Đằng nào Xê-va cũng không cho cậu cùng tới rừng tai-ga kia mà… dù cậu ấy có đi chăng nữa.

- Cậu ấy có quỳ xuống mời tớ, tớ cũng không thèm đi… Vàng của người Man-xi chỉ là chuyện vặt vãnh. Cái chính là phải cung cấp nhiều vũ khí đạn dược hơn nữa cho mặt trận. – Cậu ta ngượng ngùng, rụt rè hẳn đi, nói tiếp – Cô-xchi-a này, nếu cậu tin tớ, dù mới tin một chút thôi, cậu hãy viết một bản chứng nhận để gửi ra mặt trận cho bố tớ, nói rằng tớ làm việc tốt. Cậu sẽ viết chứ? Rồi cậu đưa tớ, tự tớ… tự tớ sẽ xin bác giám đốc đóng dấu vào… Bố tớ là đại úy cận vệ… Cậu ạ, bố tớ nghiêm khắc thật, nhưng trên đời này không ai tốt hơn bố tớ. Tớ… muốn bố tớ biết… tớ đã giúp đỡ tiền tuyến… như thế nào.

- Tớ sẽ viết. – Cô-xchi-a hứa – Nhưng cậu phải làm việc nhiệt tình đấy nhé.

- Cô-xchi-a! – Cô-li-a hét lên – Nếu… nếu tớ làm việc không nhiệt tình, cậu hãy giết chết tớ như một con chó vứt đi ấy, không lôi thôi gì hết! Được chưa?

- Cậu nói vớ vẩn lắm! – Cô-xchi-a bảo bạn.

Trên đường về nhà, các em nói chuyện về Ca-chi-a. – Ca-chi-a sẽ từ khu gây rừng trở về vào sáng hôm Mồng một tháng Năm. Cứ để yên cho Ca-chi-a về! Các em sẽ không nói gì với Ca-chi-a về những cỗ máy “Bu-sơ” mới. Theo yêu cầu của các em, cả Nhi-na Páp-lốp-na cũng sẽ im lặng. Sau ngày lễ, Ca-chi-a sẽ tận mắt trông thấy mọi điều và sẽ phải kêu lên vì kinh ngạc cho mà xem.

Tới đỉnh đồi, các em dừng lại. Chiều hôm ấy trời trong xanh, êm ả, một buổi chiều tháng tư bình thường, nhưng lại có một cái gì khiến trái tim các em cảm thấy hết sức dễ chịu. Đứng trên quả đồi cao hít thở không khí thật là thoải mái, nhẹ nhõm. Trải rộng trước quả đồi là thành phố đã sáng những ngọn đèn màu vàng, màu xanh đầu tiên, trông như những cái chấm nhỏ xíu vàng óng và xanh biếc.

- Tuyệt thật! – Lê-na thì thầm – Tớ có cảm giác như đã là ngày Mồng một tháng Năm rồi. Phải không các cậu?

Ở tít xa, phía sau dãy nhà xây, một ánh chớp đỏ tía phóng lên trời, tựa như một cái cánh lửa vẫy mạnh. Sau đó có tiếng rền trầm trầm nghe nặng trịch, và hai âm thanh ngắn, tách rời nhau như hai tiếng gõ, vọng tới quả đồi. Các em đã biết đó là cái gì, nhưng vẫn cảnh giác.

- Người ta thử pháo cao xạ ở nhà máy chế tạo súng cỡ lớn đấy… Mà có khi thử pháo cho xe tăng cũng nên. – Lê-na trầm ngâm nói.

Bỗng nhiên khắp mọi nơi vang lên tiếng ầm ì, như thể chính bầu trời phát ra âm thanh đó. Như thể có một chiếc máy bay hàng trăm động cơ đang bay lượn phía trên thành phố, lúc vút lên cao, lúc sà xuống thấp, chỉ chút nữa là nó chạm vào trái tim đã thắt lại và lặng đi.

- Tiếng động cơ xe tăng đấy. – Lê-na giải thích, mặc dù các em khác cũng đã biết điều đó.

- Sẽ có nhiều xe tăng lắm các cậu ạ. – Cô-xchi-a nói khe khẽ như thì thầm, em đợi Xê-va hưởng ứng nhưng không thấy cậu ta lên tiếng.

- Nhiều cậu gặp anh Xtu-ca-tsép ở thành phố, anh ấy học ở trường xe tăng rất khá… Anh ấy cũng bảo có nhiều xe tăng lắm rồi. – Cô-li-a nói thêm.

- Đi về thôi. – Xê-va xẵng giọng.

Tiếng ầm ì ở nơi xa xôi nối tiếp nhau vọng tới quả đồi, không lúc nào dứt, y hệt trên trời có một chiếc máy bay vô hình hàng trăm động cơ đang bay. Lê-na tán gẫu về ngày lễ, về niềm vui vì có Ca-chi-a về cùng dự.