Chương IV (5)

Từ tất cả những món bày ra trước mặt lão có mùi rỉ sét của những vật dơ bẩn mà cuộc đời đã phế thải. Có lẽ mục đích của lão là cho người ta thấy những phế phẩm của cuộc đời và làm cho họ chú ý tới chúng. Chẳng phải chính lão cũng cũ rích và thành phế thải? Tất cả những món trong bộ sưu tập của lão đều đã chết, bẩn thỉu và đã hư hỏng. Nhưng chao ôi, một đời sống ngoan cố trong chúng và ý nghĩa trong hình thể của chúng! Những đồ vật chết này để lại dấu ấn sâu xa lên tâm trí tôi hơn cả những người đang sống. Thế nhưng câu chuyện này Vú kể tôi nghe về lão và rồi nó truyền tới những người khác... Ngủ với gã ăn mày bẩn thỉu! Vú cũng nói rằng vợ tôi bị nhiễm rận và ả đã tới nhà tắm. Tôi tự hỏi cái bóng của ả trông ra sao trên bức tường bốc hơi nước? Chắc hẳn là một cái bóng dâm đãng đầy tự tin. Xét chung, thị hiếu về đàn ông của vợ tôi lần này tôi không chê bai, vì lão già bán đồ vặt không phải là gã đàn ông tầm thường, thô tục và vô vị như những gã đực rựa quyến rũ những phụ nữ ngu ngốc dâm dục thường bị sa vào. Một lão già đau ốm, với từng lớp bất hạnh khảm bên ngoài lão và sự khốn khổ từ lão tỏa ra, biểu thị lão như một vị tiểu thần, mặc dù chính lão cũng không nhận ra điều này. Lão ngồi đó với mớ sưu tập đồ tạp nham bẩn thỉu bày dưới đất phía trước mặt, lão là một tiêu bản và hiện thân cho toàn bộ sáng tạo. Vâng, tôi đã thấy trên gương mặt vợ tôi hai dấu răng bị sâu, qua giữa khe đó lão thường đọc những câu kinh Qur’an bằng tiếng Arabic. Cũng chính người vợ này không cho phép tôi gần ả, ả khinh bỉ tôi, và ả là người mà tôi yêu bất chấp tất cả, bất chấp sự thật rằng ả không bao giờ dù chỉ một lần cho phép tôi hôn lên môi ả. Nắng chiều vàng vọt. Từ đâu đó vẳng tiếng trống tang đồng nghe rầu rĩ, đấy là âm thanh khẩn cầu và van xin, đánh thức trong tôi tất cả những mê tín ngàn xưa và nỗi sợ bóng tối. Khoảnh khắc của khủng hoảng, khoảnh khắc được báo trước mà tôi đang chờ đợi đã tới. Toàn thân tôi hừng hực và thấy ngạt thở. Tôi đổ sụp xuống giường và nhắm mắt lại, cơn sốt mạnh mẽ làm thị giác tôi biến dạng tới độ mọi thứ hình như giãn ra và đường nét mờ nhạt. Trần nhà thay vì hạ xuống lại trỗi lên cao. Quần áo tôi như siết chặt vào người. Vô cớ, tôi ngồi lên giường, lầm bầm, “Đã tới giới hạn... quá sức chịu đựng...” Rồi bất chợt im lặng. Một lần nữa lại chậm rãi và rành mạch với một giọng chế giễu: “Sự thể đã...” Tôi ngừng lại, và nói thêm, “Ta là tên xuẩn ngốc”. Tôi không chú ý tới ý nghĩa những lời thốt ra. Tôi chỉ đơn thuần tự mình giải trí bằng những dao động của tiếng nói trong không trung. Có lẽ tôi đang nói chuyện với cái bóng mình để xua đuổi nỗi cô đơn. Và rồi tôi thấy một điều không thể tin nổi. Cửa mở và con đĩ đi vào phòng. Như vậy là, đôi khi ả có nghĩ đến tôi, bất chấp mọi sự, tôi vẫn có lý do cảm thấy biết ơn ả. Ả biết rằng tôi vẫn còn sống, rằng tôi đang đau đớn, rằng tôi sắp chết. Tôi chỉ thắc mắc ả có biết rằng tôi sắp chết vì ả hay không. Nếu ả biết được, tôi sẽ được chết vô cùng hân hoan. Vào lúc đó, tôi là người hạnh phúc nhất trên mặt đất. Chỉ với việc đi vào phòng, con đĩ đã xua đi mọi ý nghĩ xấu xa của tôi. Một loại tia sáng phát ra từ người ả, từ những cử động của ả, làm tôi khuây khỏa. Dạo này ả khỏe mạnh ra, đẫy đà và sung mãn. Ả mặc cái áo choàng vải Tus. Cặp lông mày của ả đã nhổ đi để nhuộm chàm. Ả có cái nốt ruồi, mặt thoa phấn trắng và hồng, mí mắt thoa phấn côn đen. Nói tóm lại, ả vào phòng tôi khi hoàn toàn trang điểm. Ả dường như thỏa mãn với đời sống của mình. Vô tình, ả đặt ngón trỏ tay trái vào miệng. Có phải đây cũng là người đàn bà duyên dáng ấy, có phải đây là cô gái mảnh mai, tao nhã mặc bộ áo dài đen xếp nếp, người đã chơi trò cút bắt với tôi trên bờ sông Suran, là thiếu nữ thong dong, như trẻ con, vụt thoáng qua, nàng có đôi chân khêu gợi hiện qua lớp váy? Cho tới lúc này, mỗi khi nhìn ả tôi đã không thấy ả như ả từng thực sự là. Giờ đây như thể tấm màn đã vén lên khỏi mắt tôi. Vì lẽ nào đó, ý nghĩ về xác cừu treo bên cánh cửa tiệm hàng thịt nảy ra với tôi. Ả đã trở nên giống như một tảng thịt nạc của người đồ tể. Sự quyến rũ xưa của ả đã qua rồi. Ả đã trở thành một người đàn bà chín chắn, nghiêm nghị, và mặt hoa da phấn - là vợ tôi! Với nỗi khiếp đảm tôi nhận ra rằng vợ tôi giờ đã là một người lớn, trong khi tôi vẫn cứ là một đứa bé. Tôi thật sự thấy xấu hổ khi nhìn thẳng vào ả. Người đàn bà này đã tự trao thân ả cho mọi người trừ tôi trong khi tôi tự an ủi mình bằng những ký ức tơ tưởng về tuổi thơ của ả, thuở gương mặt của ả còn đơn sơ và hồn nhiên với một vẻ mơ màng và phù du, người đàn bà này trên gương mặt vẫn còn mang dấu răng của lão già bán đồ vặt - không, đây không phải là cùng một người. Ả hỏi tôi bằng giọng mỉa mai, “Anh cảm thấy thế nào?” Tôi đáp, “Bộ chẳng phải cô đang tự do hay sao? Bộ chẳng phải là cô đang làm bất cứ điều gì cô muốn? Sức khỏe tôi là cái thá gì với cô?” Tôi cáu kỉnh với ả. Ả đóng sầm cửa lại và bỏ đi, không thèm ngó lại nhìn tôi. Gần như thể tôi đã quên đi cách nói chuyện với con người của thế giới này, với người sống. Ả, người đàn bà mà tôi từng nghĩ rằng thiếu mọi cảm xúc, lại bực mình vì lối đối xử của tôi! Có mấy lần tôi định đứng dậy, tới với ả rồi sụp xuống chân ả, khóc và cầu xin ả tha thứ cho tôi. Vâng, khóc, vì tôi nghĩ rằng nếu có thể khóc, tôi sẽ thấy khuây khỏa. Nhiều phút, giờ hay hàng thế kỉ đã trôi qua, tôi không biết. Tôi không còn theo dõi thời gian - tôi trở nên như người điên tìm thấy khoái cảm từ nỗi đau của mình. Đó là một khoái cảm vượt ngoài kinh nghiệm con người, một khoái cảm mà chỉ tôi mới có thể cảm thấy, và chính thần thánh, nếu họ hiện hữu, cũng khó kinh nghiệm tới mức độ như thế. Vào lúc đó, tôi ý thức về tính ưu việt của mình. Tôi cảm thấy tính ưu việt của mình ở trên những con người thuộc lớp dân đen, ở trên thế giới hiện tượng, và ngay cả vượt trên thần thánh - họ vốn là sản phẩm của dục vọng con người. Tôi đã là một thần linh, thậm chí lớn hơn một thần linh, bởi tôi cảm thấy bên trong tôi một dòng chảy vô tận, vĩnh hằng... Ả đã quay lại. Như vậy ả không tàn nhẫn như tôi nghĩ. Tôi dậy, hôn lên cạp váy của ả, ho và khóc, rồi sụp mình xuống chân ả. Tôi cọ xát mặt mình vào cẳng chân ả và mấy lần gọi tên thật của ả - thanh âm tên thật của ả hình như ngân nga đặc biệt. Tôi ôm và hôn đôi chân ả, làn da có vị đắng và cay dìu dịu như cuống quả dưa chuột. Trong lòng mình, tận đáy lòng mình, tôi lặp đi lặp lại, “Con đĩ... con đĩ!” và tôi đã khóc, khóc. Tôi không biết thời gian đã qua bao lâu. Khi tỉnh lại, ả đã đi. Khi tôi ngồi trước cây đèn dầu ám khói cùng với tư thế mà tôi đã ngồi trước bàn đèn - như lão già trước mớ đồ tạp - trong một khoảnh khắc, tôi trải qua. Tôi ngồi tại chỗ không động đậy nhìn khói đèn. Muội khói từ ngọn lửa bám lên bàn tay và mặt tôi như tuyết đen. Khi Vú đem bữa tối vào, một tô súp lúa mạch và một đĩa cơm gà, bước vào thấy tôi, bà thảng thốt thét lên, thả rơi khay đồ ăn và chạy ra khỏi phòng. Tôi thích thú vì ít ra có thể làm cho bà sợ. Tôi đứng dậy, dập tắt bấc đèn và đứng trước gương. Tôi đã bôi bồ hóng lên khắp mặt. Thật là bộ mặt khủng khiếp! Tôi kéo mí mắt dưới xệ xuống, thả ra, giật hai khóe miệng, phùng mang trợn má, kéo chỏm râu ngoắt lên, xoắn nó sang phía này phía nọ rồi nhăn nhó vào chính mình. Khuôn mặt tôi có thể khoác lấy mọi vẻ mặt vừa hài hước vừa dễ sợ mặc dù tôi nhận dạng được những vẻ mặt này, cảm nhận chúng từ bên trong, chúng vẫn khiến tôi buồn cười. Hết thảy là những gương mặt của tôi và chúng ở bên trong tôi, chúng là những chiếc mặt nạ tội phạm, kinh tởm và hài hước mà tôi có thể dùng đầu ngón tay, đổi dạng từ cái này sang cái khác. Trong chính mình, tôi nhìn thấy những bóng của lão già đọc kinh Qur’an, gã đồ tể, và vợ tôi - tôi thấy tất cả họ bên trong tôi. Họ phản chiếu trong tôi như tấm gương, hình dáng họ ở trong tôi, nhưng không người nào thuộc về tôi. Phải chăng cái thực thể và những biểu hiện của gương mặt tôi là kết quả của chuỗi bí ẩn những xung lực từ những cám dỗ, nhục dục, và thất vọng của tổ tiên mình? Và tôi là kẻ bảo quản cái di sản nặng trĩu đó, chẳng phải rằng tôi, khi thông qua những cảm xúc điên rồ, lố bịch, lại coi đấy là bổn phận của mình, dù thích hay không, để bảo tồn cái vốn của những vẻ mặt này? Rất có thể gương mặt tôi sẽ thoát khỏi trách nhiệm này, sẽ mang lấy cái vẻ tự nhiên của nó chỉ vào khoảnh khắc chết... Nhưng ngay cả vào phút cuối đó, liệu những vẻ biểu lộ vốn đã hằn trên gương mặt đầy dục vọng mỉa mai của tôi chứng tỏ đã khắc quá sâu không thể nào xóa nhòa? Dù thế nào, giờ tôi đã biết được những khả năng có trong tôi, và thấy rõ những năng lực của mình. Chợt tôi phá lên cười. Đó là tiếng cười the thé khô khốc, và vì tôi không nhận ra tiếng cười của mình, nó khiến cho người tôi nổi gai. Cũng tiếng cười bên ngoài, cũng tiếng cười từ lâu tôi cho là từ bên ngoài phát ra, giờ đây đang vang dội trong tai tôi. Thình lình, tôi bắt đầu ho và một cục đờm đầy máu, một miếng gan của tôi vãi lên tấm gương. Tôi quẹt miếng đờm vòng quanh mặt gương bằng đầu ngón tay. Tôi quay đầu lại và thấy Vú đang nhìn chằm chằm vào mình. Bà đang khiếp sợ, mặt bà nhợt nhạt, tóc rối bù, mắt đờ đẫn, bà đang bưng tô cháo mạch giống như cái tô đã mang cho tôi trước đó. Tôi lấy tay che mặt và chạy núp sau cái rèm che ngang buồng tủ. Sau đó, khi sắp thiếp ngủ, tôi cảm thấy như thể đầu tôi bị một cái vòng lửa xiết quanh đầu. Mùi thơm dầu đàn hương mà tôi đã rót vào cây đèn, sộc vào mũi tôi, trong đó có mùi của cặp chân vợ tôi. Cái vị đăng đắng của cuống dưa chuột vẫn còn đọng trong miệng tôi. Tôi rà tay lên khắp thân thể mình và bằng tưởng tượng, tôi so sánh thân thể tôi (cẳng chân, bắp vế, cánh tay và phần còn lại) với thân thể của vợ tôi. Tôi có thể thấy lại đường nét cặp giò, bộ mông của ả, và hơi ấm thân thể ả. Ảo ảnh này mạnh mẽ hơn chỉ thuần là hình ảnh tâm lý, nó có sức mạnh thuộc nhu cầu cơ thể. Tôi muốn thân thể ả sát gần tôi. Để xua tan cơn cám dỗ nhục dục, tôi cần làm một cử động, một quyết định, nhưng cái vòng lửa quanh đầu tôi xiết càng lúc càng chặt và nóng rực đến nỗi tôi chìm vào một biển cả mơ hồ xáo trộn và phải vật lộn giữa những hình thù khủng khiếp. Trời vẫn còn tối khi tôi tỉnh dậy bởi tiếng của một toán cảnh binh say mèm đang đi tuần trên phố, họ đùa cợt một cách tục tĩu. Rồi đồng thanh hát: “Này, ta cùng đi uống, Uống rượu của xứ Ray. Nếu giờ ta không uống, Bao giờ mới uống đây?” Tôi nhớ lại - không, tôi bất chợt lóe lên ý nghĩ: tôi nhớ tới cái bình rượu trong buồng tủ. Một hớp rượu pha nọc rắn hổ mang, và rồi tất cả mọi ác mộng của cuộc đời sẽ tàn lụi như thể chúng chưa bao giờ có... Nhưng còn con đĩ?... Từ này làm khao khát của tôi hướng tới ả tăng lên, làm cho ả hiện ra tràn trề sinh lực và ấm áp hơn. Còn gì tốt hơn nếu tôi có thể cho ả một ly rượu còn chính mình cũng uống cạn ly khác? Và rồi chúng tôi sẽ cùng chết trong một cơn co giật quằn quại. Tình yêu là gì? Đối với đám dân đen, tình yêu là một thứ dung tục, xác thịt, và nhất thời. Đám dân đen cần thể hiện tình yêu của họ bằng những bài hát dâm dật, bằng sự tục tĩu và bằng những tục ngữ luôn lặp đi lặp lại, khi họ say hoặc tỉnh, như “Xô cẳng trước của con lừa vào bùn” hoặc “chọc vào đất”... Tình yêu dành cho ả có nghĩa nào đó khác với tôi. Đúng vậy, tôi đã biết ả từ xa xưa. Đôi mắt xếch thật lạ, miệng nhỏ hé mở, giọng nói khàn khàn, dìu dịu. Ả là hiện thân cho tất cả mọi ký ức xa xăm và đau đớn của tôi, trong đó tôi lục tìm lại những gì mình đã bị tước đoạt, những gì từng gắn bó mật thiết với đời mình nhưng đã bị lấy mất. Phải chăng tôi đã bị tước đoạt mãi mãi? Khả năng này gây nên cảm giác sợ hãi vô cùng trong tôi. Ý nghĩ về một khoái cảm khác, nó có thể bù lại cho mối tình tuyệt vọng của tôi, đã trở nên một thứ ám ảnh. Vì lý do nào đó, hình ảnh gã đồ tể đối diện cửa sổ phòng nảy ra trong đầu tôi. Tôi nhớ lại cách hắn xắn tay áo, kêu lên bismillah[7] và rồi ra tay xẻ thịt. Vẻ mặt và điệu bộ của hắn lúc nào cũng hiện trong tâm trí tôi. Cuối cùng, tôi cũng đi tới một quyết định, một quyết định khủng khiếp. Tôi ra khỏi giường, xắn tay áo, lấy ra con dao chuôi bằng xương giấu dưới cái gối. Tôi lom khom quấn cái áo choàng màu vàng lên vai, rồi quấn cái khăn choàng quanh cổ và mặt. Tôi cảm thấy mình khoác vào một dáng dấp hỗn hợp giữa gã đồ tể và lão bán đồ vặt.

Rồi tôi đi nhón chân tới hướng căn phòng vợ tôi. Phòng vợ tôi tối om. Tôi khẽ mở cửa. Như thể ả đang nằm mơ. Ả kêu lên lớn tiếng và rõ ràng, “Cởi khăn choàng cổ ra nào!” Tôi tới bên giường ả và cúi xuống tới khi tôi cảm thấy hơi ấm của ả, ngay cả hơi thở phả vào mặt tôi. Hơi ấm và sinh lực trong hơi thở của ả thật dễ chịu! Gần như thể nếu tôi chỉ hít hơi ấm này vào một lúc thôi tôi sẽ lấy lại được sinh khí. Từ lâu tôi nghĩ rằng hơi thở của người khác chắc phải nóng bỏng như của tôi. Tôi nhìn quanh cẩn thận xem có kẻ nào khác trong phòng không, để chắc rằng không có tình nhân nào của ả ở đây. Ả có một mình. Tôi nhận ra rằng mọi điều người ta nói về ả đều là vu khống. Làm sao người ta có thể dám chắc rằng ả không còn đồng trinh? Tôi thấy xấu hổ vì mọi hồ nghi thiếu công bằng của mình. Cảm giác này kéo dài chỉ một chốc. Thình lình từ ngoài cửa có tiếng hắt hơi, rồi tôi nghe thấy một tiếng cười nhạo báng như mắc nghẹn khiến tôi nổi da gà. Âm thanh đó làm co rút mọi huyết quản trong thân thể tôi. Giả như tôi không nghe thấy tiếng hắt hơi và tiếng cười này, nếu ý trời đã không muốn tôi ngừng tay,[8] vậy thì tôi sẽ thực hiện quyết định của mình, tôi sẽ cắt thịt ả ra từng mảnh và tôi sẽ đưa cho gã đồ tể trước cửa nhà đem bán cho khách hàng, và đích thân tôi sẽ đem một miếng thịt đùi của ả biếu lão già tụng kinh Qur’an như một miếng thịt hiến tế, rồi ngày hôm sau gặp lão và hỏi, “Miếng thịt bác ăn hôm qua, bác có biết từ đâu không?” Nếu không phải vì tiếng cười của lão, tôi đã thực hiện việc này trong bóng tối, khi không phải nhìn vào đôi mắt ả. Tôi đã cảm thấy hổ thẹn vì biểu lộ từ đôi mắt ả khi trách móc tôi. Cuối cùng, tôi nhặt lên một mảnh vải đang bị kéo lê khỏi giường ả mà chân tôi vướng vào, và vội vàng ra khỏi phòng. Tôi quăng con dao lên mái nhà, vì chính con dao này đã gợi ra mọi ý tưởng giết người trong tôi. Tôi tống khứ con dao giống như con dao tôi nhìn thấy trong tay gã đồ tể. Trở lại phòng mình, dưới ánh đèn dầu, tôi thấy mảnh vải mà tôi cầm theo là chiếc áo ngủ của ả, một chiếc áo ngủ đã lấm và đã tiếp xúc với da thịt ả, một chiếc áo ngủ lụa mềm mại chế tạo ở Ấn Độ có mùi thân thể ả và mùi nước hoa hoàng lan, vẫn còn giữ lại hơi ấm của một phần thân thể ả. Tôi áp nó vào mặt, hít thật sâu, kẹp giữa chân và thiếp ngủ. Tôi chưa bao giờ có giấc ngủ say như đêm ấy. Sáng sớm hôm sau, tôi bị đánh thức bởi tiếng ầm ĩ của vợ tôi. Ả đang than tiếc chiếc áo của ả đã biến mất, và lặp lại, “Đó là chiếc áo dài mới toanh!”, mặc dù thật sự có vết rách nơi cổ tay. Tôi hẳn sẽ không trả nó lại cho ả dù có phải đổi mạng mình. Tôi không có quyền giữ chiếc áo dài cũ của vợ tôi hay sao? Khi Vú đem sữa lừa, mật ong và bánh mì vào, tôi thấy bà đặt một con dao có chuôi bằng xương lên cái khay cạnh đồ ăn sáng. Bà nói bà thấy nó trong mớ đồ của lão bán đồ vặt và đã mua nó. Bà nói tiếp, cặp lông mày nhướng lên, “Có lúc sẽ cần tới nó thôi!” Tôi nhấc con dao lên xem xét. Đúng là con dao của tôi. Thế rồi, Vú nói bằng một giọng than phiền như bị xúc phạm, “Ôi chao, con gái ta” (ý bà nói con đĩ) “sáng nay nói rằng Vú đã trộm chiếc áo ngủ của nó vào ban đêm. Vú không muốn trả lời bất cứ thứ gì liên hệ tới hai đứa con. Dầu sao, hôm qua nó bắt đầu rong huyết... Vú đã biết chính vì đứa bé... Theo lời nó, nó mang thai ở nhà tắm.[9] Vú đã vào phòng để xoa bóp lưng cho nó vào ban đêm, vú để ý thấy cánh tay nó có sắc xanh và đen. Nó giơ ra cho Vú thấy cánh tay của nó và nói, “Con đi xuống hầm rượu vào một giờ giấc xui xẻo, và cái người mà con biết đã véo con một cái thật đau!...” “Con có biết là vợ con đã có bầu lâu rồi không?” Tôi cười và nói, “Con dám nói đứa bé trông sẽ giống lão già tụng kinh Qur’an, con cho rằng nó sẽ nhảy lên đầu tiên khi ả nhìn vào mặt lão già.”[10] Thế rồi Vú giận dữ bỏ đi như thể bà không ngờ tới một câu trả lời như thế. Tôi liền đứng dậy với bàn tay run run cầm con dao có chuôi bằng xương lên, mang vào buồng tủ đặt nó trong cái hộp thiếc rồi đóng nắp lại. Chú thích: [7] Bismillah: lời mở đầu cho mỗi chương kinh Qur’an, và các Muslim thường kêu lên trước khi ăn hoặc trước một số hành vi nào đó. Đây là rút ngắn của Bismillah-ir-Rahman-ir-Rahim, trong tiếng Arabic, nghĩa là: nhân danh Allah, đấng rất mực độ lượng, đấng rất mực khoan dung.

[8] Dị đoan của người Ba Tư cho rằng, nếu người nào khi hiện diện mà hắt hơi, thì bất kì hành động nào người ta sắp làm đều phải nên hoãn lại. (Chú giải theo D.P. Costello)

[9] Dân gian tin rằng người phụ nữ có thể mang thai khi sử dụng nhà tắm công cộng, là nơi đàn ông cũng hay lui tới (vào giờ giấc khác nhau). Niềm tin này có thể bị khai thác nhằm đưa ra một lối giải thích cho những vụ mang thai không thể lý giải. (Chú giải theo D.P. Costello) [10] Một niềm tin dân gian khác cho rằng một đứa bé sẽ giống cái người mà người mẹ nhìn thấy khi nó giẫy lần đầu tiên trong dạ con. (Chú giải theo D.P. Costello)