Chương 5

Tất cả những điều Schmendrick sau này nhớ lại về vụ bị bắt cóc trên lưng ngựa chỉ là tiếng gió vù vù bên tai, cạnh cứng của chiếc yên và tiếng cười khoái chí của tên khổng lồ áo quần reng rẻng tiếng chuông. Ông ta còn mải suy nghĩ về vụ làm ảo thuật với chiếc mũ vừa rồi nên cũng không chú ý đến ngoại cảnh cho lắm. Lắt léo thật, ông ta tự nghĩ. Đền bù như vậy đã quá xứng đáng. Nhưng ông lắc đầu - lắc đầu hơi khó ở vị thế nằm của ông lúc đó. Phép thuật tự nó biết phải làm những gì, ông ta nghĩ, toàn thân nẩy lên vì ngựa vừa nhảy qua dòng suối nhỏ. Nhưng mình ít ra cũng nên kịp thời biết được nó sẽ làm gì. Giá như có thể gửi đi một bức thư để học hỏi thêm về chuyện đó mình cũng gửi, khốn nỗi biết gửi về đâu, gửi cho ai kia chứ.

Bụi cây, cành cây cào vào mặt ông, và tiếng cú kêu bên tai ông. Đoàn người ngựa đã chậm bước phóng, tiếng vó đập thong thả, thong thả dần, rồi chỉ còn như đi tản bộ. Một tiếng hô lớn hơi run run, "Đứng lại, cho khẩu hiệu!"

"Mẹ kiếp, bọn tớ đây," Jack Jingly càu nhàu. Hắn gãi đầu sồn sột như cưa nứa, cao giọng đọc thuộc lòng

"Đời ngắn ngủi, đời đẹp vui, trong rừng xanh, những bạn lành, cùng đấu tranh, quyết chiến thắng." "Giành tự do," giọng nhỏ sửa lại. Đọc sai hết cả rồi.

"Cám ơn. Giành tự do. Những bạn lành, cùng đấu tranh - Ồ tôi đã đọc qua chỗ này rồi. Đời ngắn ngủi đời đẹp vui, nè nè, không phải thế." Jack Jingly lại gãi đầu và rên rỉ than vãn. "Giành tự do - nhắc tớ một tí được không?"

"Tất cả cho một người, một người cho tất cả," tiếng người nhắc. "Có thể nhớ nốt được chăng?"

"Tất cả cho một người, một người cho tất cả, tớ không nhớ nổi! tên khổng lồ hét tướng lên. "A, tớ nhớ ra rồi, tất cả cho một người, một người cho tất cả, đoàn kết thì sống, chia rẽ thì chết. Đúng boong." Hắn thúc ngựa định cho chạy tới.

Một mũi tên vụt bay tới tự vùng bóng tối va vào tai hắn, va vào đuôi con ngựa của tên kỵ mã đứng sau, rồi mất hút đi như một cánh dơi. Cả đám cướp tán loạn, Jack Jingly gầm lên, "Đ.m. mắt mù à, ông đã nói đi nói lại khẩu hiệu mười lần rồi, không đủ sao? Ông mà tóm được mày lúc này thì bỏ mẹ với ông."

"Ở nhà đã thay khẩu hiệu mới khi anh đi, anh Jack ơi," tiếng người lính canh vang tới. "Vì khẩu hiệu cũ này khó nhớ quá đi."

"A, ở nhà các anh đã thay khẩu hiệu mới à," Jack Jingly dùng vạt áo ngoài của Schmendrick chấm nhẹ vào khoảng tai rớm máu. "Như vậy làm sao ta biết được khẩu hiệu đó như các anh mà trả lời, đồ ngu, đồ không tim không gan, không ruột."

"Đừng nổi quạu nữa, Jack." Tên lính gác nhẹ nhàng đáp lời "khẩu hiệu mới rất đơn giản, anh chỉ cần kêu lên như loài hươu cao cổ, chính lãnh tụ đã nghĩ ra đó."

"Kêu lên như hươu cao cổ." Tên khổng lồ chửi thề ầm ĩ, đến nỗi con ngựa hắn cưỡi cũng lồng lộn bứt rứt không yên. "Này, đ.m, hươu cao cổ có biết kêu cái con mẹ gì đâu. Lãnh tụ bảo thế thì cũng như bảo tao bây giờ hãy câm như cá, câm như bướm."

"Tôi biết. Với cách đó thì không ai có thể quên được khẩu hiệu, kể cả anh. Lãnh tụ sáng suốt lắm đấy chứ?"

"Làm cóc gì có ranh giới nào cho con người," Jack Jingly ngỡ ngàng nói. "Nhưng hãy xem đây này, cái gì cấm một anh kỵ sĩ, hay một vệ binh của nhà vua không được kêu lên như loài hươu cao cổ khi mà chúng ta tung hô vạn tuế nhà vua?"

"A ha," tên lính gác bật cười. "Sự sáng suốt của lãnh tụ là ở đó. Anh chỉ việc kêu lên ba lần. Hai lần dài, một lần ngắn."

Jack Jingly ngồi yên tâm trên mình ngựa, gãi tai, "Hai lần dài, một lần ngắn," hắn thở dài sườn sượt. "Thực còn điên hơn thuở không cần một khẩu hiệu nào, và bắn vung mạng vào bất kỳ kẻ nào dám nhận lời thách đố. Hai dài và một ngắn như vậy đúng không." Đoạn hắn phóng ngựa qua rừng cây, và lũ đàn em theo hắn.

Có tiếng rì rầm đâu đây về phía trước, gắt gỏng như đàn ong vỡ tổ. Khi họ tiến tới gần hơn, Schmendrick còn nhận thêm có tiếng đàn bà trong đó nữa. Rồi ông ta cảm thấy má rát ánh lửa, ông ta ngẩng đầu lên nhìn. Họ đã dừng lại ở giữa một khu rừng thưa, nơi đó đã có chừng mười hai người ngồi quanh ngọn lửa trại, nói chuyện, đùa rỡn, cãi nhau ỏm tỏi. Không khí thơm lừng mùi đồ nướng. Một người đàn ông tóc đỏ mặt đầy tàn nhang, mặc bộ đồ coi diêm dúa hơn, rảo bước tới đón họ. "Chào Jack," ông ta kêu lên. "Anh mang lại cho chúng tôi người nào đó, bạn hay kẻ bị bắt?" Ông ta ngoái cổ lại phía sau nó lớn. "Cho thêm nước vào nồi súp nhé, chúng ta có thêm người."

"Tôi cũng chẳng rõ hắn thuộc loại người nào." Jack Jingly ồ ồ đáp. Hắn bắt đầu kể chuyện viên Thị Trưởng và chiếc mũ, nhưng hắn chỉ vừa kể tới đám kỵ mã ồn ào xuống phố thì bị một người đàn bà gầy như que củi tới cắt ngang câu chuyện," "Cully ạ, tôi không muốn thế này chút nào, cháo đã loãng quá rồi." Khuôn mặt nàng xương xương, nước da tai tái, mắt lanh màu nâu, và tóc thì màu cỏ úa.

"Và cái tên ngớ ngẩn này là ai?" Nàng vừa hỏi vừa ngắm nghía Schmendrick như thể ngắm vết bùn dính vào gót giầy mình. "Hắn không phải là người thị thành. Tôi không ưa vẻ nhìn của hắn. Cứ hạ thủ béng "cà thật" của hắn đi.

Hình như ý nàng muốn nói bảo là cứ cắt béng "quả thận" của hắn đi, nhưng do ngẫu nhiên Schmendrick lại nghe hai chữ "cà thật" ra thành "tà thuật" do đó ảo thuật gia cảm thấy ớn xương sống. Ông ta bèn tuột từ trên lưng ngựa xuống và đứng thẳng trước vị đại úy của lũ cướp. "Tôi là Schmendrick ảo thuật gia," ông ta vừa nói vừa xoay tít tấm áo choàng bằng hai tay rồi cho tốc độ hạ từ từ. "Và phải chăng ông là Lãnh tụ Cully lừng danh của chốn rừng xanh, kẻ can đảm nhất, tự do nhất?"

Lũ cướp cười hi hí, người đàn bà thì rền rĩ. "Tôi biết mà," nàng tuyên bố. "Cully, cứ lóc xương hắn ra, trước khi hắn xử với anh như tên trước." Nhưng vị lãnh tụ đã cúi chào trịnh trọng, "Thưa chính tôi. Kẻ nào săn đầu tôi sẽ phải đương đầu với một địch thủ đáng sợ, nhưng nếu đến như bạn sẽ được hưởng tình thân hữu nồng nhiệt của tôi. Thưa ngài tới đây bằng cách nào vậy?"

"Bằng cách nằm xấp trên yên ngựa," Schmendrick đáp, "tuy bất ngờ, nhưng thân hữu. Mặc dù bà chủ đây ngờ vực điều đó." Ông ta thêm câu này, và cúi đầu chào người đàn bà gầy. Nàng nhổ một bãi xuống đất.

Lãnh tụ Cully nhe răng cười, thận trọng đặt cánh tay lên bờ vai gầy của người đàn bà. "A, đó chỉ là cách nói của Molly Grue thôi mà," ông ta giải thích. "Nàng gìn giữ tôi cẩn mật hơn là chính tôi đề phòng cho tôi. Tôi đại lượng và dễ dãi nhiều khi đến thành quá trớn, tôi là bàn tay mở rộng cho bất kỳ một nạn nhân của bạo vương nào trốn thoát tới đây. Đó là phương châm sử thế của tôi. Vì vậy tự nhiên là Molly phải có thái độ đa nghi, chặt chẽ, gắt gỏng, với một chút xíu độc tài nữa. Quả bóng dù tròn trĩnh sáng sủa đến mấy thì vẫn cần một đầu có mấu buộc kín, ê phải không Molly? Nhưng bản tính nàng rất tốt, rất tốt." Người đàn bà nhún vai rồi xa lãnh tụ, nhưng lãnh tụ không quay đầu lại. "Xin chào mừng ảo thuật gia, ông là khách quý của chúng tôi," ông ta nói với Schmendrick. "Nào xin mời ông tới ngồi quanh ngọn lửa hồng, và xin cho biết bên ngoài họ nói gì về giang sơn này của chúng tôi, họ nói gì về lãnh tụ Cully và đoàn dũng sĩ của tự do? Ông sơi cái này với chúng tôi."

Schmendrick nhận lời ngồi quanh lửa hồng, từ chối cái ăn, và trả lời, "Tôi được nghe đồn ông là một lãnh tụ hào hùng, thế thiên hành đạo diệt kẻ gian bạo giúp kẻ yếu hèn, lấy của người giàu phân chia cho người nghèo, sống một đời tung hoành tự do phóng khoáng chốn rừng xanh núi đỏ. Tôi biết chuyện lãnh tụ và Jack Jingly đã đụng độ với nhau như thế nào, thi tài với nhau như thế nào để thành chiến hữu với nhau như ngày nay. Tôi biết chuyện lãnh tụ đã cứu Molly như thế nào khi nàng bị người cha tham giàu gả cho tên già dê cụ." Thực ra thì mãi tới giờ phút đó Schmendrick mới gặp lãnh tụ Cully, nhưng ảo thuật gia vốn có một căn bản rất vững về các tập tục và truyện cổ dân gian thuộc giống dân Anglo-Saxon, nên ông nhớ hết những nét điển hình từng loại nhân vật. "Và lẽ cố nhiên," ông ta muốn thêm mắm thêm muối. "Có một bạo vương kia," "Vâng, bạo vương Haggard đã hại tôi!" Cully thét lên. "Không một kẻ nào có mặt nơi đây mà không là nạn nhân của Haggard. Họ đều bị Haggard tước đoạt gia tài, tước đoạt đất sống, tước đoạt chức vị nên mới lang bạt kỳ hồ rồi ngẫu nhiên tụ họp nơi đây. Chúng tôi chỉ còn đợi ngày trả thù - xin ảo thuật gia nhớ cho như vậy - một ngày kia Haggard sẽ phải trả giá những điều y đã làm."

Khoảng một tá bóng gầy huýt sáo để tán đồng ầm ĩ, nhưng tiếng cười của Molly Grue vang lên riễu cợt. "Ờ có lẽ Haggard sẽ phải trả giá" giọng Molly riễu cợt, "nhưng không phải trả giá với lũ vô dụng chỉ bạo có lỗ mồm này. Lâu đài ông ta ở điêu tàn mục nát dần, quân lính ông ta già nua yếu đuối dần, nhưng ông ta sẽ trị vì mãi mãi, xá gì lời dọa nạt phất phơ của Cully."

Schmendrick rướn lông mày, và Cully thẹn đỏ mặt như củ ra-đi. "Ông hẳn biết," hắn ấp úng, "Vua

Haggard có con Bò Mộng."

"A, Con Bò Mộng Đỏ, Con Bò Mộng Đỏ!" Molly la lớn. "Tôi đã nói với anh thế nào, Cully, sau bao nhiêu năm sống trong rừng với anh tôi đã hiểu Con Bò Mộng chả là gì hết, thối tha chăng là cái tên hiệu anh mang để che đậy tính tình hèn nhát của anh. Nếu anh còn nhắc đến huyền thoại Con Bò Mộng nữa tôi sẽ đích thân đi hạ thủ Haggard và coi anh là "

"Thôi đủ rồi!" Cully rên rỉ "Đây còn có người lạ nữa!" Hắn cố rút gươm ra và Molly mở rộng hai cánh tay thách thức, miệng còn cười khanh khách. Quanh ánh lửa hồng những bàn tay bầy nhầy run run đặt lên cán dao găm, dây cung như tự căng lên, nhưng Schmendrick đã lên tiếng để cứu vãn danh dự cho Cully. Ảo thuật gia vốn ghét những cảnh nội bộ gia đình bất hòa.

"Quê tôi họ có một bài ca về ông," ảo thuật gia bắt đầu nói. "Tôi cũng quên không nhớ rõ bài thơ khởi đầu ra sao," Lãnh tụ Cully vươn cổ lên như chú miu đương rình chính cái đuôi của mình. "Bài gì thế?" lãnh tụ hỏi.

"Tôi cũng không rõ," Schmendrick đáp. "Phải có hơn một chứ?"

"Ầy, lẽ cố nhiên là vậy!" Cully la lên, mắt long lanh, ngực ưỡn thẳng như người đàn bà có mang kiêu hãnh với bào thai của mình. "Willie Gentle! Chú Willie Gentle đâu rồi?"

Một chú nhỏ tóc thẳng, không quăn, tay cầm đàn lư cầm (lute), mặt tàn nhang lấm tấm, uể oải tiến lên. "Hãy hát một bài ca ngợi một trong những chiến công hiển hách của ta cho vị quý khách đây nghe." Lãnh tụ Cully ra lệnh cho chú. "Hát bài nói lý do vì sao chú gia nhập đoàn ta. Từ thứ ba trước tới nay, ta chưa được nghe lại bài đó."

Chú ca công thở dài, dạo đàn, và bắt đầu cất giọng nửa cao nửa trầm ca rằng:

Lúc đó Lãnh tụ Cully đang phóng ngựa về nhà.

Sau khi đã giết con hươu của ông vua kia.

Chợt người nhận thấy một chàng trai mặt tái.

Đi lảo đảo rồi để rơi mình trên đồng cỏ dại.

"Làm sao vậy hỡi chàng trai trẻ đẹp,

Cái gì làm chàng phải thở dài não nuột?

Phải chăng chàng vừa mất người yêu diễm tuyệt?

Nói ta hay, ta giúp được chi nào!"

"Đúng, tôi vừa mất người yêu diễm tuyệt,

Ba người anh tước đoạt mất đi rồi,

Nhớ thương nàng lòng chĩu nặng người ơi,

Đúng, tôi vừa mất người yêu diễm tuyệt."

"Ta, Lãnh tụ Cully, chúa rừng xanh núi thẳm.

Các bạn ta, những anh hùng tự do dũng cảm.

Nếu ta cứu được người đẹp cho chàng,

Hỏi rằng chàng có đền đáp được gì chăng?"

"Liệu ông có cứu được người đẹp cho tôi không.

Hay tôi phải đấm vỡ mặt một tên khùng?

Nhưng xin nhớ cổ nàng có đeo viên ngọc bích.

Mà ba thằng anh tôi cũng đều rất thích."

Lãnh tụ Cully quyết truy lùng lũ trộm.

Người vung gươm quát chúng, ôi hào hùng dũng cảm:

"Hãy giữ lấy nàng, còn nộp ta tấm áo chàng.

Ta lên ngôi vua, cần tấm áo rộng đàng hoàng."

"Bây giờ mới đến đoạn tuyệt diệu," Cully thì thầm bên tai Schmendrick, trong khi chú ca công hát tiếp.

Thế là ba tấm áo choàng bay tung

Và ba thanh gươm bật khỏi tay cầm

Lãnh tụ Cully cười ha hả mà rằng

Lũ bay mất áo choàng mà mất cả người đẹp sao băng.

Nhìn ba tên trộm mà vui

Bị người đẩy tới đẩy lui như cừu.

"Bị người đẩy tới đẩy lui như cừu," Cully nhắc lại như một tiếng vang âu yếm. Ông ta hầu như đã gật gù, ngâm nga theo suốt mười bảy đoản khúc của bài ca, đôi khi làm điệu múa may như muốn phụ lực cùng trình diễn bài dân ca truyện tích (1) đó với chú ca công. Molly luôn luôn nhìn ông bằng đôi mắt riễu cợt, và đám bộ hạ thì cựa quậy không ngơi. Khi câu chót vừa được ngâm dứt, Schmendrick vỗ tay ầm ĩ và nhiệt liệt khen Willie Gentle là đã trình diễn tuyệt hảo.

Chú ca công khoái lắm thổ lộ, "Dạ vâng, đây cũng như một bài trong Tuyển tập Alan-a-Dale"(2)

Chú còn định tán rộng nữa, nhưng bị Cully ngắt lời, "Tốt lắm Willie, chú tốt lắm, giờ đây hãy ca tiếp những bài khác." Lãnh tụ muốn soi sáng ngay vấn đề cho Schmendrick đỡ thắc mắc, nên giải thích liền, "Thưa ông khách quý, có nhiều bài hát ca ngợi về tôi lắm. Thật đúng ra có ba mươi mốt bài cả thẩy, tuy rằng cho đến nay ông Child (3) vẫn chưa chọn bài nào cho vào bộ sưu tập của ông ta." Đôi mắt lãnh tụ bỗng nhiên mở lớn, ông ghì chặt lấy vai Schmendrick, hỏi, "Rất có thể ông là Child, phải không? Tôi được nghe nói ông ta thường giả dạng như người dân thường đi lang thang khắp các hang cùng ngõ hẻm để sưu tầm những bài dân ca kể lại những sự tích ly kỳ."

Schmendrick lắc đầu. "Không, rất tiếc tôi không phải là ông ta."

Lãnh tụ thở dài và buông vai ảo thuật gia, "Cũng không sao. Dĩ nhiên ngay cả ngày nay nữa, người ta luôn luôn hi vọng được sưu tập, kiểm chứng, chú thích nhiều bản khác nhau, kể cả việc nêu nghi vấn về hiện hữu của mình... chà chà, điều đó có sao đâu. Hát những bài khác đi, Willie chú nhỏ. Rồi tương lai chú sẽ đi vào con đường đó."

Đám thảo khấu càu nhàu, lết gót giày, đạp vào những tảng đá. Một giọng ồ ồ thoát ra từ trong bóng tối, "Này, Willie, hãy hát cho bọn này nghe một ca khúc thật, một ca khúc về Robin Hood (4) chẳng hạn.)

"Tên nào nói vậy?" Tiếng gươm của Cully lách cách, trong khi ông ta hết quay tả lại quay hữu, khuôn mặt tái nhợt và mệt mỏi như trái chanh ủng vừa rụng xuống.

"Tôi nói đấy," Molly Grue nói - thực ra nàng đâu có nói. "Tất cả anh em đây ngấy đến mang tai những bài hát ca ngợi lòng dũng cảm của anh, thưa lãnh tụ yêu quí. Dù rằng đó toàn là những bài đích thân anh viết."

Cully rụt cổ lại, kín đáo liếc nhìn Schmendrick, hỏi khẽ, "nhưng chúng vẫn là dân ca chứ sao, phải không thưa ông Child? Vả lại."

"Thưa tôi không phải là ông Child," Schmendrick nói. "Quả thực tôi không phải."

"Tôi muốn nói mình không thể phó mặc bộ môn anh hùng ca cho đám quần chúng sáng tác lấy. Chúng sẽ làm sai lạc hết."

Một anh áo rách tơi tả vẻ mặt xỏ lá rụt rè nói, "Thưa lãnh tụ, nếu chúng ta buộc phải có dân ca, mà chúng ta nên có, thì chúng tôi thiết nghĩ dân ca đó phải là thứ thiệt, ca ngợi những anh hùng thảo khấu thứ thiệt, chứ loại điêu ngoa chết dẫm như chúng ta, thì dân ca nào mà ca ngợi. Nói lãnh tụ bỏ qua cho, chứ chúng ta có sung sướng gì đâu mà."

"Hỡi Dick Fancy, tôi sung sướng hai mươi bốn giờ một ngày," Cully lạnh lùng nói. "Đó là sự thực." "Và chúng ta không lấy của kẻ giàu để phân phát cho kẻ nghèo," Dick Fancy vội vã nói tiếp. "Chúng ta ăn cắp của những kẻ nghèo vì chúng không chống cự nổi chúng ta, và lũ quyền thế thì lại bóc lột chúng vì chúng có thể tống khứ chúng ta ra khỏi địa giới của chúng. Chúng ta chẳng tước đoạt cóc khô gì của tên Thị Trưởng béo trục béo tròn, trái lại chúng ta phải nộp thuế lợi tức cho hắn để được yên thân. Chúng ta chẳng bao giờ quyến rũ được vị giám mục nào đến khu rừng ta ở để tiếp đãi, thù phụng, bởi bếp của đồ đảng của ông sống trong khoảng rừng Sherwood Forest. Họ đều dũng cảm, lịch thiệp, vui tính, công bằng và cao thượng trong việc thế thiên hành đạo. Đó là những khuôn mặt thảo khấu lý tửng muôn đời trong kho tàng dân ca truyện tích Tây Phương. (Lời chú của người dịch)

Molly chẳng bao giờ có của ngon vật lạ, hơn nữa, còn vị giám mục nào thèm hạ cố đến với chúng ta. Khi chúng ta tới dự hội chợ hóa trang, chúng ta có bao giờ thắng cuộc thi bắn cung, hay nhảy sào nhảy gậy gì đâu, bất quá chỉ được khen qua loa về tài hóa trang, thế thôi."

"Tôi có lần gửi tấm thảm dệt tới dự thi," Molly ôn lại kỷ niệm. "Tôi đứng thứ tư. Thứ năm. Ngày đó ai cũng phải canh đêm." Bỗng nhiên nàng rụi mắt bằng đốt ngón tay chai sạn của nàng. "Muốn nguyền rủa anh, Cully."

"Cái gì nào, cái già nào?" Cully gầm lên vì giận. "Vì tôi mà cô bỏ dở cả nghệ thuật vá may thêu thùa sao.

Khi cô đã có được người đàn ông rồi cô tung hê cả mọi công việc. Cô không khâu, không hát nữa, đã hàng mấy năm nay cô không hề trình bày cho một trang bản thảo - và chiếc trung hồ cầm tôi tặng cô cũng bị quẳng một xó đấy. Ông ta quay sang Schmendrick.

"Kể ra chúng tôi có thể đã thành hôn với nhau theo kiểu lúc nàng đi gieo hạt."

Ảo thuật gia khẽ gật đầu và nhìn về phía khác.

"Và việc cứu khốn phò nguy, thế thiên hành đạo, hay cái gì đại khái như vậy," Dick Fancy nói, "Việc đó đâu có đến nỗi dở như thế này, mặc dầu thực sự bản tâm tôi cũng chẳng tha thiết gì với việc cứu khốn phò nguy. Trong anh em đây cũng có người muốn hành hiệp chứ chẳng phải không. Nhưng sự thực, anh Cully ơi, chúng ta có cứu khốn phò nguy cóc khô gì đâu mà chúng ta hát những bài ca ngợi sự hành hiệp đó. Thực xấu hổ."

Lãnh tụ Cully điềm tĩnh khoanh tay lại, làm như không biết đến những tiếng xì xào tán thưởng Dick của cả đám đồ đảng. "Willie, hãy ca những bài đó."

"Tôi không ca." Chú ca công quyết không thèm nhúc nhích tay để mó vào cây lư cầm. "Ông có chiến đấu cho ai đâu, ông Cully. Hát ca mà làm gì, ai chẳng biết chính ông viết ra chúng mà không ký tên."

Cully rút một tay về, và những ánh gươm lấp lánh giữa đám thảo khấu. Tới lúc đó thì Schmendrick tiến lên, gấp gáp nở một nụ cười. "Thưa quý bạn, tôi nghĩ rằng bây giờ có thể đến phiên tôi." Ông ta đề nghị. "Sao một kẻ được các bạn tiếp đón như thế này lại không có quyền được giúp vui quý bạn nhỉ? Tôi không có tài đờn hát, nhưng tôi có thể giải trí quý bạn bằng thứ tài mọn đặc biệt của tôi mà các bạn có thể chưa từng được chứng kiến bao giờ."

Jack Jingly đồng ý tức khắc, nói, "Ấy này Cully, một ảo thuật gia đấy! Cũng là một dịp hiếm cho đám họ được giải trí." Molly Grue thốt luôn mấy lời bất mãn thô lỗ về đám phù thủy, nhưng cả đám người đã hoan hô ầm ĩ. Sự miễn cưỡng chỉ lộ trên nét mặt của Cully thôi, ông ta cất giọng phản đối một cách buồn rầu, "Vâng cũng được nhưng những bài ca đã. Ông Child phải được nghe những bài ca đã."

"Tôi cũng muốn được nghe những bài ca đó lắm," Schmendrick nói với Cully. "Nhưng sau cái này đã." Lúc đó Cully mới yên tâm và ra lệnh cho mọi người lui ra để Schmendrick có chỗ biểu diễn. Họ nằm ngồi ngổn ngang trong bóng tối, nhăn nhở cười, xem Schmendrick làm trò. Đó là những trò bình thường mà ảo thuật gia vẫn diễn cho đám dân quê xem hồi còn ở trong Gánh Xiệc Nửa Đêm. Ông ta nghĩ như vậy cũng quá đủ cho đám người của Cully này.

Nhưng ông đã đánh giá quá thấp họ. Họ cũng có vỗ tay, hay rung chuông hoan hô đấy, nhưng họ không tỏ một chút nào là ngạc nhiên thán phục cả. Một lần ảo thuật gia báo trước sẽ biến con vịt thành một cây anh đào nửa chua nửa ngọt cho họ bứt trái, thì lại chỉ thành một nắm anh đào to tướng. Nhưng ảo thuật gia vẫn được vỗ tay đúng lệ bộ. Họ đúng là đám khán giả lịch sử hiếm có.

Cully mỉm cười một cách miễn cưỡng, còn Jack Jingly thì ngủ thiếp đi được một giấc ngắn, nhưng ảo thuật gia giật mình khi quan sát thấy ánh mắt quá ư thất vọng của Molly Grue. Bỗng nhiên niềm chua chát, cơn thịnh nộ nội tâm làm ông phá ra cười. Ông ném xuống đất bảy cuộn sợi dệt, trong khi tay ông múa, bảy cuộn sợi từ từ rực sáng dần lên (vào một chiều tối trời ông ta có thể làm nó bắt lửa,) ông ta bỏ rơi hết mọi trò rẻ tiền và nhắm mắt lại. "Thích cái gì hãy hiện ra cái đó," ông ta thì thầm niệm chú.

"Thích cái gì hãy hiện ra cái đó."

Như có tiếng thở dài thoát khỏi tự cơ thể ông, một niềm bí ẩn mong manh kết tụ đâu đây, nơi bờ vai gầy của ông chăng, nơi tủy xương ống chân của ông chăng? Trái tim ông như cánh buồm no gió, một cái gì chuyển động vững chắc trong cơ thể ông. Nó dùng lời ông nói mà truyền lệnh. Yếu hơn nó, ông khuỵu gối xuống và đợi mình tỉnh lại thành Schmendrick như xưa.

Ta tự hỏi đương làm gì đây. Ta đương làm một cái gì.

Ông mở mắt ra. Hầu hết mọi người vỗ lên thái dương cười nghiêng ngả, sung sướng được dịp riễu ảo thuật gia. Lãnh tụ Cully đã đứng dậy, vẻ lo lắng, sắp tuyên bố cuộc vui chấm dứt, thì vừa lúc đó Molly Grue cất tiếng kêu khẽ, khiến mọi người cùng quay lại xem nàng đã nhìn thấy gì. Một người đương thong thả tiến vào khu rừng trống của họ.

Ông ta bận đồ xanh lá cây, áo chẽn ngoài màu nâu, mũ lưỡi trai đội lệch cũng màu nâu, trên có cắm một chiếc lông gà rừng. Trông ông ta cao lớn, cao lớn hơn người thường nhiều: chiếc cung ông ta đeo trên vai dễ thường cao bằng Jack Jingly, và những mũi tên của ông có thể dùng làm dáo mác cho lãnh tụ Cully. Không chú ý gì đến đám người rách rưới đứng im phăng phắc quanh ngọn lửa hồng, ông ta đi những bước thật dài lẩn vào bóng tối rồi biến mất không để lại một tiếng động nhỏ.

Sau ông ta đến những người khác, khi thì từng người một, khi thì hai người một, khi thì hai người một; kẻ thì như đương nói chuyện, kẻ thì như đang cất tiếng cả cười, nhưng vẫn không gây nên một tiếng động nhỏ nào. Tất cả đều đeo cung dài và bận đồ xanh, trừ một người mặc bộ đồ đỏ từ đầu đến gót chân, (5) và một người khác mặc chiếc áo choàng thầy dòng màu nâu, chân đi dép săng-đan, bụng bự thắt dây lưng bằng thừng.( 6) Một người vừa đi vừa chơi đàn lư cầm giữ nhịp cho lời ca thầm lặng.

"Alan - a - Dale." Đó là tiếng của Willie Gentle đau xót. "Trông kìa, chính là Alan-a-Dale." Giọng chú ca công lạc hẳn đi như tiếng con chim non ra dàng vừa vỡ tiếng.

Kiêu hùng mà đơn giản, cử động uyển chuyển nhịp nhàng như hươu cao cổ (kể cả người to lớn nhất có đôi mắt hiền hậu, Blunderbore); họ lướt ngang qua khu rừng trống. Sau cùng tiến tới một trang anh hùng quắc thước âu yếm tay trong tay với một trang quốc sắn giai nhân. Khuôn mặt họ đẹp làm sao, vằng vặc như không bao giờ biết sợ hãi là gì. Mái tóc của người đẹp mướt bóng một cách kỳ lạ, như dải mây che ánh trăng rằm.

"Ồ," Molly Grue nói. "Nàng Marian đó."

"Robin Hood là một huyền thoại," Lãnh tụ Cully nói, giọng bứt rứt, "Một hình ảnh anh hùng bình dân cổ điển được kết tinh lại do nhu cầu... Con người luôn luôn cần anh hùng, nhưng không bao giờ họ có được đấng anh hùng đúng cỡ với nhu cầu, do đó các thần tượng anh hùng được thành hình từ một chút ít sự thực nào đó như hạt trai được thành hình từ một hạt cát nhức buốt có gì lạ đâu."

Robin Hood.

Tất cả chương này đều dùng điển tích truyện Robin Hood. Từng nhân vật, từng lời nói, từng cử chỉ, từng tình tiết đều được hí họa hóa một cách cực kỳ dí dỏm. (L.N.D.)

Anh chàng thâm trầm và sâu sắc Dick Fancy có quyết định di chuyển đầu tiên. Khi cả đám dũng sĩ, trừ cặp trai tài gái sắc cuối cùng, đã lẩn vào bóng đêm của rừng thẳm, Dick Fancy vùng chạy theo họ và la lớn đến khan giọng. "Robin, Robin, Robin Hood, thưa ngài, chờ tôi với!" Nhưng cả người đàn ông cùng không quay lại. Lập tức cả đoàn thảo khấu của Cully - trừ Jack Jingly và chính lãnh tụ Cully - đều ùa chạy theo về phía ven rừng trông, vấp té, dẫm đạp lên nhau, đá tung củi lửa, cả khu rừng trống bỗng chập chờn hỗn loạn những bóng người. "Robin!" họ hết gọi; rồi những tiếng la lẫn lộn, "Marian, Scarlet, Little John - hãy quay lại! Hãy quay lại!" Schmendrick bật cười, không nhịn được.

Trên hết những tiếng kêu gọi hỗn loạn đó là tiếng Lãnh tụ Cully gầm lên, "Lũ điên, lũ điên, lũ con nít! Đó là những hình ảnh điêu ngoa ảo tưởng như bất kỳ gặp ma thuật nào! Làm gì có Robin Hood!" Nhưng cả đám thảo khấu gày còm rách rưới đều như hóa điên hóa dại vì thấy những nhân vật mình hằng ấp ủ biến đi mất, họ tiếp tục rượt theo hình bóng trang hiệp sĩ với tài bắn cung thần sầu đó, họ lảo đảo trượt chân trên những khúc gỗ, ngã bổ nhào vào bụi gai, họ cứ vừa chạy như vậy vừa kêu la vang rừng.

Duy có Molly Grue đứng khựng và quay lại. Khuôn mặt nàng bừng bừng mà trắng xóa.

"Này, Cully, đốt cái lý luận của anh đi," nàng nói lớn. "Không có con người nào như tôi, như anh như bất kỳ kẻ nào trong chúng ta. Robin và Marian là thật, chính chúng ta mới là huyền thoại!" Nói đoạn nàng chạy theo mọi người, cũng vừa chạy vừa la, "Xin hãy đợi, hãy đợi, chúng tôi với." Còn lại Cully và Jack Jingly trong ánh lửa chập chờn nghe tiếng cười sặc sụa của ảo thuật gia.

Schmendrick chẳng hề chú ý gì khi họ nhảy xổ tới nắm lấy hai cánh tay và ông cũng chẳng hề co người lại khi Cully dí mũi dao găm vào sườn, rít lên, "Trò chơi như vậy nguy hiểm lắm, thưa ông Child, và cũng rất bất lịch sự nữa. Thà ông cứ nói thẳng là ông không muốn nghe những bản dân ca nữa." Mũi dao găm được dí sâu hơn nữa.

Cully vẳng nghe tiếng Jack Jingly lầu bầu bên tai. "Hắn không phải là nhà sưu tầm anh hùng ca Child, hắn cũng chẳng phải là nhà ảo thuật lang thang đâu. Bây giờ thì tôi biết hắn là ai rồi. Hắn chính là con Vua Haggard, hoàng tử Lir, điên khùng như cha hắn và sở trường về môn ảo thuật đen như vậy. Hãy ngừng tay, lãnh tụ - Nó chết không ích lợi gì cho chúng ta đâu."

Giọng Cully buông sõng. "Có chắc không Jack? Hoàng tử Lir có tiếng là dễ thương kia mà.

"Một tên khùng dễ thương, anh định nói thế chứ gì. Đúng, tôi đã nghe nói tên Lir, hoàng tử, có vẻ mặt như vậy đó. Ngây thơ cụ, nhưng chúa xỏ lá. Cách hắn làm ra vẻ một thứ Child, cũng chỉ để cô lập anh xa lũ cận vệ."

"Tôi không bao giờ muốn xa đám cận vệ cả," Cully phản đối. "Không một lúc nào cả. Đôi khi tôi làm ra vẻ thế, nhưng chỉ giả bộ thôi."

"Và cái cách hắn hú hồn Robin Hood lên để dễ bề khích động đám bộ hạ của anh nổi loại. Nhưng lần này hắn thất bại, hắn rơi vào tay chúng ta, dù cha hắn có cử Con Bò Mộng Đỏ tới cứu cũng muộn rồi." Cully nín thở nghe, nhưng chàng Jack không lồ thì vươn vai. Schmendrick cứ cười khúc khích suốt đêm đó. Sau khi đã bị Jack trói gô úp mặt vào thân cây hai tay giang rộng ôm quanh thân cây. Lúc bị trói như vậy, Schmendrick vẫn cười và còn giúp Jack làm lẹ công việc bằng cách ôm ghì lấy thân cây như chú rể ôm ghì cô dâu trong đêm tân hôn.

Khi trói xong Jack Jingly bảo Cully, "Thế là xong anh liệu mà gác nó cẩn thận đêm nay, cho tôi ngủ, sớm mai tôi sẽ đi gặp lão già Haggard xem lão định chuộc thằng con lão theo giá cả ra sao. Ít nhất chúng ta cũng sống sung túc được một tháng trường."

"Còn lũ kia thì sao?" Cully lo lắng hỏi. "Anh có nghĩ là chúng sẽ quay về không?"

Tên khổng lồ há miệng ngáp, quay đi. "Sớm mai chúng sẽ quay về mệt mỏi, hắt hơi, và anh điều khiển chúng dễ hơn một chút. Chúng sẽ trở về vì chúng sẽ không phải hạng thiếu thực tế, thả mồi bắt bóng. Tôi cũng vậy, Robin Hood cũng có thể ở lại giúp chúng ta, nếu chúng ta giữ vững tinh thần đó. Thôi, tôi đi ngủ đây."

Sau khi Juck đi rồi thì chỉ còn tiếng dế kêu và tiếng khúc khích nho nhỏ của Schmendrick cười với cây. Lửa tàn dần, và Cully đi vòng quanh, thở dài mỗi lần lên một thân cây ngả trên mặt đất và nói với ảo thuật gia bị trói.

"Có thể người là con lão Haggard," giọng Lãnh tụ đắn đo suy nghĩ, "chứ không phải là học giả Child. Nhưng dù ngươi là ai đi nữa thì ngươi cũng thừa hiểu rằng Robin Hood chỉ là huyền thoại, mà chính ta mới thật. Không bao giờ có những bài hát ca ngợi tên ta trừ phi do chính ta sáng tác lấy; lũ trẻ nhỏ chẳng được đọc những truyện phiêu lưu của ta trong những sách giáo khoa để rồi hết giờ học đóng trò diễn lại đời ta. Và khi các vị giáo sư đọc lướt các truyện cổ, các học giả nghiên cứu kỹ những truyện tích bằng văn vần để giải quyết nghi vấn liệu Robin Hood có từng hiện hũu, họ chẳng hề đọc thấy tên ta. Nhưng ngươi biết đấy, ta có thực. Vì vậy hãy nghe ta hát cho ngươi nghe những bài ca về lãnh tụ Cully. Ông ta là người lanh lợi, rất tốt, chuyên đi lấy của người giàu chia cho người nghèo. Do đó dân chúng mang ơn ông và ca ngợi ông qua những bài thơ đơn giản sau đây."

Sau đó Lãnh tụ tuần tự hát tuốt ráo những bài do chính ông sáng tác kể cả bài Willie Gentle (Willie Chú Nhỏ) đã hát cho Schmendrick nghe. Ông dừng lại khi cần để bình giải thêm về nhạc điệu câu thơ này, hình ảnh câu thơ nọ, lời hay ý hiếm câu thơ khác nữa.

Chú thích:

(1) Dân ca truyện tích tức là thể ballad của Tây phương, kể những truyện phiêu lưu kỳ tình rất ngắn gọn và cũng rất hấp dẫn (L.N.D)

(2) Alan-a-Dale là ca công trong đoàn anh hùng thảo khấu do Robin Hood cầm đầu. (L.N.D)

(3) Tức Francis James Child (1825-1896) một nhà sưu tập dân ca truyện tích trứ danh. Bộ The English and Scottish Popular Ballads của ông gồm năm quyển gồm cho bộ môn văn chương nhi đồng (L.N.D.)

(4) Robin Hood, tên một anh hùng thảo khấu truyền kỳ của Anh quốc khoảng thế kỷ XII. Tục truyền Robin Hood và

(5) Đây chính là Will Scarlet một hảo thủ trong đoàn Robin Hood. (Lời chú người dịch.)

(6) Nhân vật này chính là thày dòng Tuck (Friar Tuck) rất vui tính và rất có công trong đoàn anh hùng thảo khấu của