Chương 4

Đức cho xe chạy, Quảng đứng vào trong một hiên mát ngó theo Đức mất hút vào con đường rộng những di chuyển ồn ào của một buổi trưa nhiệt đới không khí như không còn hơi nước. Đáng ra mình phải ngủ. Sao mình lại ra đây, Chắc Đức hài lòng đã thấy mình trở về nhà hắn, ăn cơm và tươi cười với hắn. Ở đó là hạnh phúc của chính hắn muốn được người khác nhìn thấy, ca tụng... Phải vậy không. Hạnh phúc là gì? Sao mình lại đứng dưới hàng hiên trong buổi trưa nắng thế này. Sao mình không ngủ trong nhà Đức, sao mình không trở về nhà, công việc gì chờ mình, ở đâu, để làm gì. Đôi mí mắt nặng trĩu làm tôi muốn ngủ một giấc thật dài. Tôi ngồi xuống một bậc tam cấp, cửa hàng còn đóng với lớp cửa sắt. Tôi nhìn ra ngã tư đường rộng, nắng đầy ở đó...

Tấm bia động đậy lung linh trong nắng buổi trưa như mờ đi trong lớp bụi mù cùng những tiếng nổ chát chúa vang động, đôi viên đạn lửa đỏ như máu vút nhanh mất hút trong nền trời... Cái đầu người thoáng hiện lên dữ tợn rồi lại biến đi ngay. Tôi cố gắng giữ chặt báng súng, một mắt nhắm nghiền chăm chú; qua lỗ chiếu môn cái đầu người di động, những lớp bụi mù, tiếng nổ chát chúa liên hồi không ngừng, những giọt mồ hồi buồn buồn trong sống lưng, luồn ướt lạnh trong ngực áo, chảy ròng trên thái dương, cái đầu người đen chập chờn, tôi nín thở lảy cò... tới lúc tôi không cần nhắm và những viên đạn nổ chát chúa phóng về trước mặt, ở trong đó cũng có những đầu người nhưng đó không phải tấm bia, đó là những đầu người có hơi nóng của một đời sống như tôi... Có người nói với tôi, ở đâu đó khi một người sắp chết thì thân nhân của người đó đánh cồng lên, những dấu hiệu sao đó cho những người sống trong làng biết rằng trong nhà có tiếng cồng có người sắp chết, người ta kéo tới và cùng nhau làm thịt người kia, mỗi người lấy một chút mang về ăn. Người nào là kẻ tốt được nhiều người thương yêu quý mến thì nhiều người tới ăn thịt, nếu người nào tệ hại, xấu xa thì không có ai tới hết và thân thể chỉ để lại cho những người trong nhà ăn với nhau, nhiều khi ăn không hết thành thối ra. Đó là một điều sỉ nhục tệ hại... Có phải thịt những kẻ xấu thì tanh tưởi không?... Đi cũng được dạy, ngồi cũng được dạy, và bắn cho trúng cũng được dạy một cách cẩn thận... Một người dáng loạng choạng đang băng qua ngã tư, khoa chân múa tay, bóng nắng chập chờn vây quanh; nếu bây giờ trong tay tôi có một khẩu súng tôi sẽ thử xem tôi có còn là một tay thiện xạ nữa không... Người đàn ông già, quần áo bẩn thỉu nhàu nhượi, đầu tóc dài bù xù, chân đi đất, mặt nhìn xuống nói lẩm bẩm từ xa, giọng có lúc vang lên, người đó tiến dần tới phía Quảng ngồi, người đó đi đường nhựa, nhiều xe phải tự chậm lại để tránh đâm phải, người đi một cách thản nhiên tưởng như chung quanh không có một người nào hết, có lúc người đó đi vòng ra đến tận giữa đường... Có lúc người đó dừng lại giữa đường ngẩng mặt lên trời khua tay, nói lớn, người đó đã đến trước mặt Quảng, một giọng nói lè nhè:

– Các người sẽ phải chết, phải rồi, thuở ấy sâu bọ lên làm người, thuở ấy sâu bọ lên làm người, thuở ấy quỷ đều bị bệnh lậu hoặc đau thận... ha ha ha ha... Làm vua hả, kẻ anh hùng như ta đây lại thèm làm vua sao... Đức Thánh Trần đã dạy rằng: kẻ làm ác phải chết thảm…

Người đàn ông đứng dừng lại đưa mắt nhìn quanh, chỉ tay ra giữa đường như chỉ vào mặt một người nào đó, dáng người đó chừng như muốn đổ, hai chân cong đi ngất ngưởng…

– Nhà ngươi có nghe không, nhà người có nghe không, không nghe hở, pheng, chặt đứt cái đầu – người đàn ông lấy tay chặt ngang trong không khí, người lạng sang một bên – mày có là Phạm Nhan cũng không ăn thua gì, gươm thiêng của Ngài đâu cho mày mọc thêm đầu, mọc thêm cu thì được... nhưng mày mọc được bao nhiêu cu, còn lâu con ạ, con phải biết, sổ thiên đình ghi rõ rồi. Ngó cái gì... Bọn mày phải biết...

Người đàn ông ngừng lại một chút, đứng im nhìn xuống mặt nhựa, rồi nhảy cẫng lên vẻ điên cuồng kỳ cục, những vạt áo tung lên, người đó nhảy vòng quanh như một kẻ lên đồng, miệng líu lo những tiếng gì không rõ ràng tạo thành một thứ âm thanh bùa chú, người đó nhảy nhót cho tới lúc ngã khuỵu xuống và rũ ra như một kẻ say rã...

Những chiếc xe chạy ngang qua phải tìm cách tránh, không ai quan tâm tới việc đưa người đàn ông vào trong lề. Nhìn vào trong ánh nắng trong suốt nhức nhối, trong không khí ngột ngạt của buổi trưa nắng nhiệt đới tôi nghĩ tới một cái lò than hồng đang được thổi lên. Một chút nữa hắn sẽ trở thành một con heo quay, một con gà đút lò ngon lành chưa chừng. Quảng ngồi im lấy thuốc ra hút. Sao mình không đưa hắn vào trong này, có thực hắn là một người điên không. Sao hắn lại điên. Một giọt máu nào trong người hắn, một trắc ẩn nào. Vợ hắn theo trai. Hắn bị lường gạt. Con hắn chết ngoài mặt trận. Hắn thất bại trong kinh doanh. Hắn thua bạc. Hắn bị sỉ nhục... Gì nữa. Mỗi kẻ những bí ẩn của riêng hắn. Tôi không biết được. Không ai biết được về tôi. Tôi hiểu thế, Trời có biết gì không. Đừng có xạo nghe ông già.

Chợt người đàn ông đứng lên khỏe mạnh, khoa chân múa tay:

– Thuở trời đất nổi cơn gió bụi

Khách mà hồng nhiều nỗi ăn dơ... ha... ha

Tiếng người đàn ông nghe sảng khoái đặc biệt, tưởng đã thoát khỏi cơn say trong đầu hắn, hắn cười với vẻ khoái trá, hắn nhắc đi nhắc lại hai câu thơ, nhưng tiếng nói nhỏ dần rồi chỉ còn lại như một tiếng nói cho chính hắn nghe, tiếng lẩm bẩm trong cổ họng. Có phải trong đầu hắn cũng có một con sán không. Chắc không. Vậy trong đầu hắn có cái gì. Một con sán trong đầu. Tôi nghe như có tiếng cười của thằng Ngưỡng. Rồi mày cũng chết con ạ. Rồi chúng mày cũng đến như tao. Rồi tao và cả chúng mày nữa cũng chỉ còn lại là một chút bụi vàng và hư không...

Người đàn ông bỏ đường nhựa đi vào lề, những người hiếu kỳ đứng theo dõi đã thưa, nhiều người bỏ đi với nụ cười, nhiều người ngang qua thấy đám đông ngừng lại một chút, hoặc im lặng hoặc hỏi han câu chuyện rồi cũng đi, chừng như câu chuyện không có gì đặc biệt, một người điên hay một người say rượu trong thành phổ này đâu có lạ gì, người ta vẫn có thể gặp ở đâu đó, trong những trường hợp đó chừng như mọi người được một cơ hội ngắm nhìn nghe ngóng, ở đó có những ý nghĩ nào, ít nhất những kẻ say, kẻ điên khùng nào đó cũng mang đến cho người khác một sự yên tâm, sự yên tâm rằng mình không say, không điên khùng...

Có chắc thế không. Hay tôi cũng là một tên điên khùng trong xã hội này. Mà điên khùng vì sao vậy. Tôi ư. Có phải vì tôi là thằng Quảng không, có phải vì tôi thất bại, có phải vì tôi... Tôi cũng không biết nữa. Người ta cũng đang ngắm nhìn tôi như một thằng điên đó sao?

Một thằng điên mà ngắm nghía chi vậy cho mệt hơi tốn sức, thật tôi không thể hiểu được, mà còn riêng phần tôi đây, tôi ngồi đây làm gì vậy. Tôi không biết nữa. Đức đã bước vào trong phòng, hắn ngồi xuống cái ghế đã trũng, hẳn nói cười với những người chung quanh. Lực đang ngồi bên những con ngựa với cô bé, ông già Thiệt ngủ gật gà. Cái ông già này thật không ra cái gì hết, bỏ con gái đó cái thằng gà chết nó gù cho có bầu ểnh ra đó rồi có mà khóc. Tội nghiệp cho ông biết bao. Hắn gà chết hả, tôi không tin đâu, nó chỉ gà chết cái bề mặt thôi, tin tôi đi, nó cũng biết chơi gái nữa chứ ngó bộ không đó. Nó cũng là một trong vô số những thằng khỏe như voi bày đặt chuyện giấy tờ để đi lính lính chê đó..., bất lực, không đi lính được thế mà chúng nó đẻ đái như điên, chúng nó gù nhau như gà... cái bọn bịp, gian lận. Thằng nào khỏe còn có sức lực để làm bất cứ chuyện gì, à nếu mình là một thằng cha bác sĩ nào nhỉ, mình lại được quyền cấp giấy bất lực, chẳng hạn thế, khi đó mình sẽ cho bọn nó biết tay, nhưng mà làm như thế chỉ cho tội nghiệp người ta, mình lại không có tiền xài tội gì, có nhiều tiền là nhất rồi, cần gì nữa, liêm sỉ, tư cách, nhân phẩm, đức hạnh là cái con mẹ gì.. Bấy giờ chắc thằng Thạc đang nằm im trong dãy bệnh viện, trên một chiếc giường giữa những đồng đội của nó. Mình vẫn là thằng may mắn, đã không có một viên đạn nào bay tới, đã không có một giọt máu nào phải đổ ra...

Tao chắc mày buồn lắm, tao biết mày đang nghĩ gì, ít ra tao cũng đã cùng ở trong một cảnh ngộ nào đó với bọn mày, vì vậy tao hiểu, vì vậy tao điên, phải thế không, thôi mày nắm trong đó đi, rồi lành ra mày hãy đi thẳng tới mặt trận, chỉ ở đó mày mới có lý do để còn tiếp tục cuộc chơi khi rời khỏi đó rồi mày không còn muốn gì hết, nghĩ mà tội nghiệp cho bọn mình, rồi một hôm nào chết đi, mày tương đối nhẹ gánh, một bà cô cũng không nặng nhọc gì. Tao nghỉ chỉ thương thằng Ngưỡng, mẹ nó, em nó, những thất bại và những mặc cảm, bọn mình có một cái gì giống nhau phải không, bọn mình đứa thì thế này, đứa thì thế khác chẳng ra thế nào, đứa có cái này đứa không có cái khác, cộng chung tất cả những may mắn nào có được đó thì may ra bọn mình có được một cuộc sống gọi là tàm tạm, còn như thế này....

– Ê ngồi đây chi vậy nhỏ.

Quảng mỉm cười với ông khùng, một vài người vẫn còn đứng ngó vẻ tò mò, bây giờ thì tôi cũng ở trong một trò chơi rồi đây.

– Còn ông, ông ngồi chi đây.

Người đàn ông cười hắc hắc trong cổ họng, chừng như người đó muốn phát ho vì cười, mặt đỏ tía tai trông thật tội nghiệp, một vài đứa trẻ đứng ngoài cũng cười vẻ khoái.

– Mày khùng sao nhỏ.

– Ông hay tui.

Người đàn ông thôi không cười nữa, ông ta ho mấy tiếng, nét mặt im, ông ta mở mắt bình thản nghiêm trang nhìn Quảng, một phút im lặng trôi qua, ông ta vẫy tay ra dấu cho những người đứng trước mặt đi đi, chừng như người đó đã thấy khó chịu vì những con mắt ngó nhìn tưởng xem ông ta như một con khỉ nào đó, những người lớn đi hết, còn lại mấy đứa trẻ con, chúng đứng mãi thấy không có gì lạ cũng tản đi, chúng thấy hết trò rồi, tôi nghĩ thế, ông ta lặng thinh nhìn mông ra ngoài mặt đường những sinh hoạt nhộn nhịp ngoài đó. Mình đi đầu bây giờ, mình nên làm gì cho hết những thời gian này nhỉ. Người đàn ông nói một mình:

– Buồn ngủ quá.

Vừa nói người đó vừa ngồi lui ra xa, sát vào bên một góc cửa, dựa lưng vào trong góc, một bên má tựa vào thành tường, mắt nhắm lại hiền lành. Như vậy rồi có thể ngủ được đó, thật sung sướng rồi còn gì nữa. Chiếc áo sơ mi dài tay có đuôi màu rượu chát đã phai bỏ ra ngoài quần, chiếc quần cao bồi bằng dải bố đen bẩn, chân không bám đầy những dầu đen cáu bẩn nhưng phơi ra một chút gan bàn chân đỏ chót, một bàn tay trắng dài những móng không cắt bỏ buông thả trên một khoảng đùi, tôi nghĩ người đàn ông chỉ vào khoảng bốn mươi tuổi là nhiều, vậy hắn điên từ hồi nào vậy, tôi muốn nhẩm tính xem hắn thuộc về lứa tuổi nào, vào tuổi hắn những người khác đang làm gì trong xã hội, đang nắm giữ những quyền lợi gì, quả thật tôi đã không còn nghĩ ngợi được nhiều. Đến khi tôi vào tuổi đó, mà chờ gì cho tới tuổi đó nhỉ. Quảng đứng lên.

– Đi đâu vậy nhỏ.

Tôi vừa nhớm mình định bước đi, nhưng tiếng người đàn ông hỏi giật lại, tối ngó lui, người đàn ông đã ngồi ngay ngắn đôi mắt mở lớn nhìn tôi, những gân máu chẳng chịt trong tròng mắt, cái nhìn vừa trẻ thơ vừa hung dữ, những sợi tóc lòa xòa trên vầng trán rộng.

– Đi đâu vậy.

– Đi chơi.

– Đi chơi, ngồi đây chơi không được sao?

– Thôi ông ngủ đi cho khỏe.

– Ngồi đây ngủ luôn cho vui.

Nụ cười khờ khạo trên môi, người đàn ông lấy tay đập xuống khoảng hiên như nói với tôi, hãy ngồi xuống đó, tại sao mình lại không ngồi đây một chút đã, đi đâu vào lúc trời nắng thế này. Tôi cúi người ngồi xuống bên.

– Cho xin điếu thuốc được không.

– Được chớ.

Quảng moi túi lấy ra bao thuốc bẹp dúm đưa ra, người đàn ông lấy một điếu, mò tay vào trong những túi tìm kiếm rồi moi ra một cái hộp quẹt nội hóa nhỏ xíu, bật mãi mới có lửa, người đó hút một hơi vẻ khoái trá.

– Mình có một nhà riêng mà ngủ thì thích nhỉ, bây giờ ở ngoài phố không còn chỗ nào mà ngủ cho khoái hết, bọn nó làm rộn quá chịu không thấu, thiệt là chán mà không biết làm sao. Mà này, muốn chết mấy lần rồi mà không được đấy nghe, thật là kỳ, trời không cho chết mà, chết đâu phải dễ gì, đâm đầu vào xe mà xe nhất định không chịu cán, thế có kỳ không... sống, tội nghiệp hả.... Này nhỏ, mày có thích một căn nhà không?

– Thích chớ, sao không.

– Một căn trong cái nhà lầu kia có chịu không, cũng chẳng khoái, có khác gì cái quan tài, nhà để ở không phải như thế, phải vậy không.

Quảng nhìn theo tay chỉ, nhìn vào mặt người đàn ông mỉm cười:

– Vậy phải một cái nhà như thế nào?

– Một cái nhà phải có mái, phải có sân, phải có cây cỏ, có ao hồ, có lối đi, có vườn cho mình trồng rau, có chỗ nuôi gà, nuôi chim, nuôi chó, phải có hiên mà ngồi chơi... Phải là một cái nhà ở nhà quê kia, nhà với cửa gì mà kỳ cục thế này, cái bọn họ thật là ngu, làm như trời sinh ra mặt đất để mà chơi vậy đó, sao bọn nó ngu thế nhỉ, phải là một cái nhà riêng, ở đó mình cởi truồng ra mà sống cũng không ai để ý làm gì, ở đây mình để hở cái rốn ra bọn nó cũng nhìn, cũng ngó. Khiếp, thấy mà ghê phải không, phải có một cái nhà cho ra nhà, không thì thôi, nhỏ có nhà không...

– Sao lại không.

– Có nhà mà lang thang ngoài đường như chó dái vậy, tệ hại, người ta cười cho đấy nghe, con trai mà lang thang trông không ra cái hồn người gì hết.... Không có việc gì mà làm sao, không có nhà cửa, không có...

– Thôi chứ.

– Xin lỗi nghe, này vậy chứ thích một cái nhà như thế nào?

– Thích mà không được thì thích làm gì.

– Thôi chớ, đòi gì nhiều vậy, thích thì có mất gì đâu mà lo, thích là một chuyện mà, tại sao không nghĩ mình là vua đi, sao cứ phải nghĩ thế này thế khác... tội nghiệp...

– Vua mà thích cái gì, khổ phát chết...

Người đàn ông lại cười lên sặc sụa, chừng như ông ta nghĩ tới một điều gì đó. Tôi cũng cười theo. Người đó cười gì vậy, một vài người đi ngang qua ngó nhìn chúng tôi một vẻ khó chịu, chừng như tại người đàn ông cười. Người đàn ông chợt ngừng nói giọng nghiêm trang khác thường, tôi cảm thấy vẻ gì ẩn giấu trong con người này.

– Nếu được làm vua trong một ngày thôi thì làm gì?

– Bây giờ làm gì còn vua với chúa nữa.

– Thì ví dụ thôi mà, không có vua thiệt, nhưng vẫn còn những hình thức vua đó thôi. Nếu được làm vua trong một ngày, bao nhiêu chuyện để làm...

Người đàn ông im lặng, cúi xuống, nét mặt tư lự chừng như một mộng tưởng nào lại chợt đến trong tâm trí, người đó gật gù cái đầu tưởng như không còn có tôi ngồi bên.

– Ừ, tại sao một lúc nào đó lại không có một ông vua bỗng nhiên được làm thành, bỗng nhiên cổ đó cai trị, tại sao lại không có được, được làm vua một ngày mình cũng làm, nhất định như thế mà. Mà này, chú nhỏ, có thích những người mập mạp không.

– Tại sao lại không, có ăn nhằm gì, miễn hắn không làm một thằng tệ hại, béo hay gầy mà không có người xấu, kẻ tốt, chắc gì những thằng gầy không tệ hại, chắc gì những người mập mạp không tốt...

– Không được.

– Sao lại không được. Những thằng mập là phải pheng đi hết, chúng không được sống, bây giờ những thằng mập là những thằng xấu, xấu thật sự, bây giờ ai mà béo được, béo là bất chính, là bọn ăn bẩn, có ăn bẩn mới béo được, sống như thế này mà béo là vô nhân đạo, trong khi bao nhiêu người chết, bao nhiêu người khổ sở, bao nhiêu người phải lo nghĩ với những công việc, gầy cả người, bạc cả tóc mà bọn nó mập mạp được là nghĩa thế nào, chúng không biết khổ phải không, tại sao chúng không biết khổ, như vậy thì hiểu rồi, tại sao chúng có nhiều thịt cá để ăn cho mập mạp, chúng là bọn ăn cướp của những người khổ sở, chúng ăn cướp của những người phải làm việc, phải chết, chúng ăn cướp của những kẻ đói... Bọn bất chính ấy phải pheng đi hết, không có quyền béo tốt như những con heo người ta nuôi trong chuồng. Không được to bụng, không được trắng trẻo, không được đẹp đẽ, không được sung sướng, chúng sống như thế chúng phải chết, chúng phải chết, cái bọn mập mạp, béo tốt, to bụng phải chết... tất nhiên một khi ta làm vua, ta làm vua thì không còn bất công, phải thế không, hãy để cho ta làm vua trong một ngày thôi, thế giới sẽ đổi khác, một ngày thôi... Bọn nó bảo ta điên, mà ta có điên không?

– Điên.

Người đàn ông đứng lên quay cuồng và cười rổn rảng khoái trá, con sán trong đầu hắn. Tôi thấy chóng mặt. Người đàn ông lại ngồi xuống vẻ bình thản khác thường, điếu thuốc đã hết nhưng người đàn ông cố gắng để hút cho tới khi không thề ngậm được nữa mới vứt ra ngoài mặt đường, trông vẻ còn tiếc rẻ không bằng lòng.

– Ta điên thật, ai mà nghĩ tới những chuyện đó, giết như thế thì đến giết hết, mỗi người đều có những tội trạng để phải chết, sau khi đã phán xét rồi thì lại phải mất công để phán xét mình, lúc đó, còn ai nữa để chứng kiến mình chết... Nhưng cái bọn mập mạp nhất định phải chết... Bọn nó còn tệ hại hơn những con heo, phải vậy không...

– Thôi đừng nói nữa, nói vậy có khi chết, bọn giàu có, mập mạp, bụng to nó giết chết.

– Thế cứ sợ nó giết mà không dám làm gì sao. Hèn vậy.

– Hèn, sống như vậy không là hèn rồi sao.

– Ừ nhỉ…

Người đàn ông đáp mau mắn rồi mỉm cười đầy hồn nhiên, chừng như bao nhiêu điều người đó vừa nói đến đã tan biến đi đâu mất.

– Này mình ra sông tắm cái đi, bây giờ mà được bơi lội trong một dòng nước trong mát thì còn gì bằng.

– Thôi chớ, sông nào mà tắm với táp.

– Sông Sài Gòn không được sao.

– Ra mà tắm dầu à, tưởng đâu như đang sống ở ruộng không bằng.

– Ờ thế sao không về mà tắm nhỉ, sống ở đây mà làm gì, cái ngày xưa thật là sướng nhỉ, lội xuống nước trong mà sống như một con cá cho chán rồi lên, bơi nhiều đói lắm nghe, bơi xong ăn khỏe ghê lắm, những ngày nào mình rong chơi thơ thới, những ngày nào trong một ngôi nhà êm ấm... bây giờ thì chỗ để mà tắm cũng không có nhỉ thật kỳ cục hết sức... Không có một cái nhà? Thật không?

– Thật.

– Người gì kỳ vậy, một cái nhà cũng không có, thế có cha mẹ gì không?

– Chừng như cũng không.

– Thế chó đẻ ra à.

Quảng vùng đứng lên, thuận chân đá vào mặt người đàn ông. Người đàn ông ngã xuống bất ngờ, nhưng ngay đó người khùng ngồi dậy đứng lên, máu chảy trên khóe miệng, mặt nhăn lại, nhưng bỗng nhiên người đó lại cười.

– Khùng đấy hả.

– Chó đẻ ra tui, còn ông, một con heo mập mạp nào đẻ ra vậy. Tao đánh cho chết mày, tao đánh cho chết con heo con khùng này...

Vừa nói Quảng vừa đá túi bụi vào người đàn ông. Người đàn ông vùng lên định chạy, hắn ta ôm lấy mặt, kêu nho nhỏ. Quảng chợt ngừng lại. Mình khùng thật rồi sao. Mà ai cấm một con chó đẻ ra mình, một con heo mập mạp đẻ ra hắn. Ai cấm, trời cấm hả… phải rồi mình khùng rồi. Tôi cố gắng lấy lại bình tĩnh ngồi xuống hiên nhà. Người đàn ông đã bỏ hai tay ra khỏi mặt, hắn đứng im nhìn tôi. Máu đang rỉ ra nơi khóe miệng chảy ròng xuống cổ.

– Xin lỗi nghe, có đau không, xin lỗi.

– Đánh người ta rồi xin lỗi.

Người đàn ông lúc này trông thật là kiên nhẫn và hiền lành tội nghiệp, hắn đưa tay quệt máu chùi xuống áo, hắn ngồi xuống bên bình tĩnh tưởng như không có chuyện gì. Tôi lấy bao thuốc ra châm một điếu hút, tôi thấy mình hơi thở mệt nhọc dồn dập, tim như thắt lại từng lúc thật lâu khiến tôi muốn nghẹt thở. Tôi đưa bao thuốc cho người đàn ông, người đàn ông cũng châm một điếu hút.

– Không giận chứ, xin lỗi, đừng nói thế, chó sao đẻ ra người được. Heo sao đẻ ra người được. Tui không được khỏe gì...

– Khỏe thì chết mẹ tôi rồi cha nội ạ. Thật là khùng.

– Ông hay tui.

Người đàn ông lại cười. Sao cười hoài vậy được. Chừng như cũng không. Tôi nôn nao khó chịu, phải rồi, chừng như tôi không có thật một cái gì, cái gì cũng như có đó mà cũng như không đấy, tôi lờ đờ như một vật lạ, nhưng cũng không hẳn lạ, không xác định được nó, nó trôi trên dòng sông và những cơn tỉnh thức kỳ cục. Một mình tôi như vậy thì chắc tôi là một thằng điên.

– Ê giết người bao giờ chưa.

– Chưa.

– Chắc không.

– Chắc, không rỡn đâu nghe, phải nói cho ngay thẳng để nếu ta làm vua ta còn tha cho.

Quảng cười ngất, tới một lúc hắn làm vua thì mình phải làm gì, tôi nghĩ tới những điều bông lông trong đầu hắn, những điều bông lông trong đầu tôi một lúc nào thức dậy. Hắn là một người sống không được hài lòng? Có phải hắn những bất hạnh. Tôi không biết gì hết. Tôi chẳng biết gì ngay chính tôi...

– Bây giờ nếu được sống như ngày xưa. Mình đã giết người mất rồi. Mình đã mất hết trơn rồi, còn gì đâu, thế mà không chết mẹ nó đi cho rồi. Đáng ra như tui bây giờ phải có con cái, có vợ rồi chớ, thế mà mình lại không. Nghĩ cũng kỳ. Không, hay chưa giết người. Chưa khác với không đó nghe.

– Chưa và sẽ cố gắng để không…

Quảng xoay người nằm xuống bậc gạch nơi cửa, duỗi thẳng hai chân thấy khoan khoái dễ chịu. Quảng nhắm mắt lại, tiếng người đàn ông đều đều.

– Người ta nói tôi điên, điên thì cũng được, mà nào mình thấy điên gì đâu, mình cũng như mọi người, có điều có những lúc bỗng nhiên mình mất tự chủ một cách kỳ cục, mình không còn tự kiểm soát được mình nữa... phải vậy không, nhưng sau đó nhìn lại, nghĩ lại tôi mới biết, có điều những lúc tỉnh lại tôi thấy mình như một kẻ bị bỏ lên một bếp lửa đỏ, và mình không chịu được, thế là mình lại bắt đầu một cơn say, cứ như thế, tôi cũng không hiểu vì sao mình đã sống được, nhưng sống còn có nghĩa gì nữa, mình đâu còn được ở trong căn nhà của mình. Bọn nó bắt vợ tôi, rồi chúng nó thay phiên nhau hãm hiếp, phải, rồi chúng nó đốt nhà, rồi chúng nó, tôi cũng không còn nhớ gì nữa, tới một lúc tôi tỉnh lại tôi biết tôi không còn gì hết, phải, tôi không còn gì hết và tôi bắt đầu... Có một mình tôi như vậy thôi sao. Chắc là thế. Bọn chúng nó thì béo tốt tươi cười, bọn chúng nó thì sung sướng hạnh phúc, bọn chúng nó thì..... Phải rồi, tôi muốn giết hết trơn, muốn đốt hết trơn, muốn không còn gì nữa, không còn một cái gì hết với mọi người, tôi muốn người ta cũng phải như tôi; nhưng không bao giờ điều đó là sự thật hết... Rồi tới một lúc mình chết, một lúc như thế... Này sao nhỏ, mày còn trẻ mà, mày đâu như tao, mày cũng tệ hại như vậy sao, mày mà cũng tệ hại như vậy sao, đồ khốn...

Quảng năm im không động đậy. Tôi nhảy xuống dòng sông, không một bóng người nào, nước gì trong quá trời vậy, bóng mây dưới đáy nước, hai bờ sông những cỏ xanh mọc cao trông ngọt ngào êm ả, tôi trôi trên đó dịu dàng phơi phới, tiếng suối đổ từ một nơi nào đó nghe êm đềm, thoảng bên tai những tiếng chim, tôi ngửi thấy đâu mùi hoa dại nồng nàn ngây ngất... Sao ở đây không có bóng người nào. Một cơn gió nhẹ làm lay động những cánh lá… Trong dòng nước đó tôi thấy tôi tan đi, tan đi siêu thoát... Quảng ngồi dậy khi người đàn ông vỗ vào đùi.

– Ngủ rồi hả.

– Phá hoài, thôi nằm xuống mà ngủ đi, ngủ mà quên...

Người đàn ông nhăn mặt, hắn đứng lên và lững thững bỏ đi với vẻ bình thản, thân hình hắn trông có vẻ gì không vững vàng. Thôi hãy xéo đi cho rồi, Quảng nói thầm trong đầu rồi nằm xuống lại. Có khi mình đã bắt sống làm một thằng điên thực sự. Nhưng sao mình còn biết điều đó, không, mình không thể điên được. Điên được có lẽ là một điều sung sướng. Không, mình không là thằng điên, dù thế nào, mình còn lại những gì đó.

Quảng đứng lên và bước đi, người đàn ông vẫn còn tha thẩn phía trước, dáng đi xiêu vẹo tội nghiệp, chừng như hắn không còn phân biệt được đâu là lối đi nữa, hắn cứ băng băng bước tới, chỗ nào cũng trở thành một chỗ để bước chân. Rồi một hôm nào hắn húc đầu vào xe, lao mình xuống một dòng nước, cầm lấy con dao cứa lên cổ và kết thúc với tất cả sự tỉnh táo của một đời người. Phải tới lúc đó chắc chắn không còn là một người để gọi là điên khùng, mà khi đó hắn là một kẻ tỉnh táo hơn hết. Tôi nghĩ thế. Chợt người đàn ông ngừng lại, nhìn lui, tôi đã đến gần bên cách nhau khoảng ba thước. Tôi phác một nụ cười trên môi như một lời chào. Người đàn ông đứng im lặng thinh không nói, hai mắt mở lớn không chớp. Tôi trông hắn bỗng trở nên dữ dằn. Tôi ngừng lại. Hắn cũng đứng im. Chợt hắn bỏ chạy cuống cuồng, miệng la lớn...

– Con quỷ, con quỷ, nó giết tôi, nó giết tôi... con quỷ, con quỷ, nó giết tôi...

Tôi lao đầu chạy theo, tôi nghe như cả một không khí náo động, chừng như một thế giới ma quái nào bỗng nhiên thành hình, chừng như mọi vật đều thay màu, biến dạng chừng như ma quỷ đã xuất hiện, chừng như.... Tôi la lên và lao đầu chạy, tôi nghe như vô vàn những tiếng la thét cùng cất lên, không khí đầy tiếng vang nhức nhối... Thế giới đã đổi khác rồi đó sao, tôi đã tiến vào một cõi nào…

– Ê, ê thằng điên, thằng điên...

Tôi ngừng lại, trước mặt tôi người đàn ông, đôi mắt đỏ ngàu tiếng nói hổn hển những hơi thở và khuôn mặt tái xanh như một người chết.

– Thằng điên.

Hắn la lên và tôi nghe rõ. Thằng điên. Tôi cũng muốn la to lên nhưng miệng tôi khô cứng, tim tôi thắt lại, đầu óc váng nhức màu sắc chung quanh đổi thay từng giây phút ngắn ngủi, và vô vàn tiếng động kỳ lạ...

– Thằng điên, thằng điên... thằng điên...

Hàng ngàn tiếng vọng, hàng triệu tiếng vang, vô vàn những chiếc miệng mở lớn, la lên, hàng vạn những ngón tay chỉ vào mặt, con mắt nhìn đỏ lửa xoi mói. Tiên sư bọn mày. Tiên sư bọn mày. Ai điên. Bố mày điên hả, bố mày điên hả... Thằng điên, thằng điên. Tôi cười lên hô hố. Mày, Quảng, mày có nghe thấy tiếng nói điên cuồng của bọn người không. Mày nghe thấy tiếng nói của một quái vật không. Tim mày dưới bọng chân hả. Trái cật mày trong óc hả. Mày có nghe thấy tiếng nói của ai đó không. Quảng, mày muốn đi tới đâu. Thiên đàng hay địa ngục. Quảng ngồi xuống, trời nắng chang chang. Không, tôi không muốn tới đâu hết, tôi muốn được sống. Tôi muốn được sống làm người. Cơn cuồng nộ, biên lửa trong đời sống. Làm sao.

Ngưỡng đứng im, đôi mắt mở lớn hiền lành:

– Tao hiểu mày, tao hiểu mày, tao hiểu nỗi vô vọng trong đời sống bọn mình.

Lực đứng vịn lưng con ngựa nâu:

– Nếu mày muốn tới ở với tao.

Đức dáng điệu thiểu não, giọng nói ngọt ngào hiền lành.

– Ta đâu hiểu gì, ta cũng chẳng hiểu cậu ra làm sao, rồi ta cũng sẽ nhập ngũ như cậu.

Thạc ngất ngưởng buồn rầu:

– Mày cũng biết đó, tao có gì đâu, ngó bộ người ta muốn vào lính để chém giết nhau sao. Không, không bao giờ như thế, chẳng ai muốn giết người, tao hiểu điều đó hơn ai hết... Số phận bọn mình, mày phải hiểu vậy. Bọn mình như bọn ăn mày, một bọn sinh ra để chịu bất hạnh, để chịu mồ côi, để sống lưu vong đày ải... Tao không muốn hiểu, muốn nghỉ gì cả. Cô tao, một khu vườn, một cái ao thả cá chép, một người vợ quê hiền lành, một đời sống những sớm mai thức dậy với tiếng gà gáy, trở về nhà khi mặt trời lặn, buổi tối ngồi trong sân nhìn ánh trăng trên ngọn cây xanh, tiếng hát ru, lời người mẹ, tiếng hát trẻ con...

Người lạ mặt:

– Thằng điên, thằng điên…

Đám đông những cái miệng mở lớn, tiếng gào thét.

– Thằng điên, thằng điên.

Người đàn ông tha thiết nhưng xa lạ.

– Mày không phải con tao, con tao không vậy. Mày nên hiểu thế, mày là một đứa con hoang.

Người đàn bà, những giọt nước mắt trên má, khuôn mặt trong bóng tối vàng của ngọn đèn dầu lạc.

– Mong cho con lớn thành người, mẹ chỉ làm được những điều gì mẹ làm được, mẹ biết con oán mẹ, nhưng mẹ nghĩ con thương mẹ, hiểu mẹ, tha thứ cho mẹ, mẹ nghĩ thế...

Người con gái, chiếc áo cánh trắng, khuôn mặt bầu bĩnh, tiếng nói ngọt ngào.

– Sao anh không thương em, em không xứng đáng với anh phải không, em biết vậy, nhưng em thương anh, em thương…

Người đàn ông, khuôn mặt thô bỉ:

– Mày phải hiểu vậy, bọn mày cũng như những con chó, mày phải biết miệng mày chỉ là một cái cối xay cứt, từ đó bọn mày nói hay, nói đẹp, bọn mày làm ơn, làm nghĩa, làm oán thù…

Một người đàn ông lặng lẽ hiện ra không nói năng. Nụ cười bùi ngùi trên môi, dáng quay đi tội nghiệp, bước chân lặng lẽ. Quảng nhắm mắt những ý nghĩ trong đầu. Con đường. Những bức tường phẳng. Tiếng nói cười. Những ngọn cây. Con bướm xanh đỏ. Ngọn đèn bên vách ván. Khuôn mặt nhợt nhạt. Đối mắt van lơn. Chiếc xe tiếng máy nổ. Chai cụt cổ trên chiếc bàn trống, Nụ hôn vội vàng vụng dại. Những song sắt tiếng cửa mở nặng nhọc. Thân thể nằm đó vô tri. Tiếng nói nhạt thoáng vội vàng. Tôi không còn là người nữa. Này bạn lòng. Hãy cho ta một quả. Trái ổi xanh trên mặt gạch chát. Chiếc diều giấy trên đường phố...

– Mày là ai?

– Tao là người.

– Đồ chó.

– Đồ người.

– Mày là ai.

– Chó.

– Người.

– Chó... chó.

– Người... người...

– Tao giết mày...

– Đ.m. mày.

– Tao bắt mày sống.

– Đ.m. mày.

– Tao bắt mày phải sống...

– Đ.m. mày.

Con hiểu ra rồi, vâng, con hiểu ra rồi, con hiểu mọi điều, những điều ấy từ bao lâu nay con không tin, con không nghe, con không muốn nói, vâng con hiểu rằng con không phải là người, vâng, con không phải là người, con chưa bao giờ là người, tuyệt nhiên chưa bao giờ, con tin thế, con tin thật tình thế, nhưng đến khi con tin thì đã muộn, con không còn tin gì nữa. Mọi điều. Con cũng không biết làm sao con đã có... Có để làm gì. Nhưng con chỉ biết im lặng, lắng mình nghe một tiếng gọi, lắng nghe một kêu gọi nào, một đánh thức nào... nhưng cho tới lúc con tỉnh lại thì mọi điều đã không còn. Con phải bắt đầu ở chỗ nào. Con không biết. Vâng, con thấy rõ con như vậy, nhưng đã quá muộn, đã hoàn toàn vô ích trong thực tế này. Nào con có còn gì nữa. Con chỉ còn lại một hư không với cái chết thân thiết. Con cũng hoài nghi luôn cả điều đó, nhưng biết làm sao trong một tình thế như vậy... Con mắt. Cái bàn. Con đường trải đá sỏi. Buổi trưa nắng với nền nhà. Tiếng nói. Con kinh nước ròng. Cụm hoa bắp đắp lên mặt người bạn cùng tiếng thở dài và những giọt nước mắt. Hạnh phúc. Bông hoa vàng trên hàng giậu. Quảng ngửi thấy mùi lá ổi vò nát trong lòng bàn tay trắng muốt. May mắn trên những đường chỉ. ngón tay dài mềm mại... Con ngõ tối. Mặt trời đỏ ối như một hòn máu tươi.

Một khoảnh khắc im lặng kéo dài kinh khiếp. Quảng như ngập vào một chìm đắm. Và từ đó vỡ tan ra như một hư không. Lề đường những người lạ bu quanh với tiếng nói. Xe cộ di chuyển không ngừng trên con đường bụi nắng, những tiếng động trong giây phút vang lên dần dần. Tôi lắng nghe. Anh ta say nắng. Anh ta bị đau tim. Tôi thấy anh ta chạy theo một người đàn ông, hai người la thét gì đó. Lúc sau tôi thấy người kia bỏ đi, không biết chuyện gì. Trông anh ta như người chết. Có khi anh ta điên hay mất trí gì đó. Không có gì đâu, hắn bị say nắng đó mà, nắng như lửa đốt thế này, hay là hắn xỉu đi vì đói, tôi đã thấy những người đói xỉu, có khi chết luôn nữa là khác. Tội nghiệp, trông cũng còn trẻ chứ đâu già cả ốm yếu gì....

Quảng lắng nghe những tiếng nói vây quanh, những dự đoán về một đời sống có thật đó. Để nhìn ngắm, để hiểu về một kẻ nào, một sự thực khác biệt, một thế giới xa lạ, một nhầm lẫn lúc nào cũng chờ đợi. Nhưng biết làm sao. Tôi đã hiểu gì về đời sống của chúng nó. Chắc gì Đức có hạnh phúc bên người vợ đó. Chắc gì Lực bất hạnh như mình nghĩ. Đời sống mình nữa, chắc gì đã khổ sở qua con mắt một người nào đó. Mọi người, những riêng rẽ và những bí ẩn. Mọi người, riêng rẽ như thế giới cô lập, những bề mặt giả tạo... Như vậy làm sao để tôi tin, làm sao để tôi sống, làm sao cho chúng ta, cho mọi người... Cái đầu tôi những kỳ cục nào đó, nào tôi có biết. Tôi hiểu vậy. Thôi rồi, một sự thật chẳng bao giờ tôi tìm kiếm thấy... Một thằng điên, đến đó cũng là một sự thật còn nguyên vẹn, nào tôi còn biết gì trong những gán gấp những nhận chịu từ những người khác đưa đến, những tiếng nói những cái nhìn bao phủ, những tiếng nói như một chống đối, mà nào tôi còn gì trong thế giới này. Mẹ ơi, mẹ ơi...

Quảng ngó lại mình. Sao lại ngồi giữa đường thế này. Mình thật sự là một thằng điên đó sao. Không. Tôi tin tôi chưa điên. Quảng lặng lẽ đứng lên. Người nhẹ hẫng bàng hoàng. Phải rồi, cái thằng cha đó. Còn biết làm sao nữa: Tôi biết. Thằng cha đó, một ước vọng nào không thành, tối hiểu, như một người nào trong thế giới những lo âu, những mất đi, những tan hoang rã rượi, nào đâu cho một ai, cuộc chiến ngần ấy năm, nào cho riêng ai những u uất, những đắng cay, khổ hạnh, những bỏ không đi thoát, cùng đó, tôi hiểu ra, dù thế nào, cùng lắm tôi cũng như những kẻ khác, tôi không hơn, không kém, tôi phải nhận chịu điều đó, không có gì khác hơn sự thực này. Tôi hiểu vậy. Mình phải trở về. Tôi nhủ thầm, tôi dặn dò, khuyên bảo tôi. Nào còn ai khác hơn…

Quảng bước đi, những người chung quanh đó, họ sẽ trở về nhà? Sẽ tới một nơi nào đó, một phút sau, một khắc sau, một cuộc sống hay một cái chết ngọt ngào, nó có riêng ai, nào một mình ai... Tôi hiểu vậy. Trời vẫn còn nắng cháy, những giọt mồ hôi chảy trên sống lưng, ánh nắng chói chang nặng nhọc nhảy múa trên mí mắt... Cho tới một lúc... Mình đi đâu? Trở về căn nhà của mày. Căn nhà nào của tôi? Trở về nơi mày còn những ràng buộc không bỏ đi được. Nơi nào những ràng buộc, nơi nào một gắn bó? Nhưng đi đâu? Tôi hỏi tôi như thế...

Trời nắng chói chang oi nồng, trước mắt tôi mọi sinh hoạt chừng như tăng mãi độ nhanh, những bước đi như chạy đuổi, sao phải sống như thế. Sao cực khổ chi vậy. Sao hành hạ nhau... Quảng bước đi với một đầu óc rỗng. Mỗi lúc bước chân một chùng mỏi cùng với mệt nhọc. Tôi không đi được nữa. Có lẽ đây là con đường đưa tới một cõi nào. Tại sao lúc này mình lại không chết, tại sao lúc này mình lại...

Tiếng chuông kêu réo lên trong khu vườn vắng bóng. Có lẽ đây là nơi mình hẹn gặp, đây là nơi mình trở về. Tiếng chuông mỗi lúc nghe một dồn dập thôi thúc. Có lẽ căn nhà không còn ai, không có người nào, có lẽ họ đi vắng, nhưng đây là nhà của ai... Quảng bước đi. Hai chân đã rã, Quảng thấy mình như rã và rơi xuống... Tiếng một người đàn ông nói gì đó nghe không rõ...

Đến số rồi con ạ. Trong khoảng bao la trờn trợ bóng tối và ánh chập chờn, Quảng thấy mình trôi đi không ngừng trong đó. Một thế giới khác. Thằng điên, thằng điên, những cái miệng đen mở lớn, những móng sắc quơ lên, những con mắt không mở, và những tiếng la vỡ toang trong đầu óc. Đến số rồi con ạ. Tôi biết tôi không thể chống lại bọn nó. Hoàn toàn không. Thôi bọn mày, thôi quý ngài hãy tha cho con. Nhưng không. Tiên sư bọn mày, tao không thua. Tao không cần xin. Tao không có gì khác, tao trần truồng đây nhưng, nhưng, tao là một người, chúng mày hãy hiểu thế, hỡi bọn sâu bọ chó má, tao không điên, tao không điên... Một khối nặng đè xuống... Đến số rồi con ạ... (Những tiếng cười khả ố, bần tiện).

Quảng tỉnh dậy trong lay gọi. Khoảng sân cỏ rộng, tòa nhà lớn uy nghi, một người thanh niên ngồi bên.

– Sao tôi lại ở đây?

– Tôi thấy anh xỉu ngoài kia, ngoài đường kia...

– Anh cứu tôi?

– Đâu có, thấy tội nghiệp, tôi mang anh vào đây và đánh thức anh dậy, có khi ngủ luôn lại là hạnh phúc.

Quảng ngồi dậy, những tiếng nói nào còn vang lên trong đầu. Tôi còn sống hay tôi đã chết. Tôi cũng không còn biết nữa. Hoàn toàn. Nhưng da thịt mình, hơi thở mình... những gì đã đến trong một khoảng thời gian ngắn đó, tôi cũng không còn hiểu được nữa. Hoàn toàn tôi không còn hiểu gì. Mọi điều... Người thanh niên lấy cho Quảng một ly nước lớn. Quảng thấy mình tỉnh lại. Trời đã chiều rồi. Một ngày đã trôi qua phải không. Một ngày nào? Tôi muốn nhớ lại nhưng thật vô ích...

Người thanh niên có một dáng điệu thật nhanh nhẹn, cởi mở, một nụ cười trên môi lúc nào cũng khác người, vẻ ngọt ngào của một tình cảm giấu sẵn, một tình cảm mời gọi. Nhưng cũng chính trên nét môi ấy, trên gương mặt trắng xanh hiền lành đó có nhưng giây phút tất cả đứng im trong những khoảng khắc kinh hoàng lạnh giá. Sự bất động của một dòng suy nghĩ, của một thoáng hiện nào đó vụt qua không để lại dấu vết gì.

– Anh có thích hoàn toàn làm chủ một ngôi nhà như thế này không?

– Quá thích, nhưng thích nào có được.

– Sao lại không, như tôi, nào có thích, vậy mà tôi cũng có, anh có muốn ở lại đây không, tôi nhường cho.

– Thôi, tôi có nhà mà…

– À, phải rồi, xin lỗi, xin lỗi…

Người thanh niên ngừng lại, khuôn mặt đứng im, Quảng bỗng nhiên rợn người, cảm giác của một người đang đi đâu đó chợt nhận ra mình đứng giữa nghĩa địa trong đêm tối không có một người, hay một kẻ đang đứng với một người trong nhà xác bỗng người đó biến mất bỏ lại mình trong gian phòng với xác chết ngổn ngang. Người thanh niên ngồi xuống hiên nhà. Quảng ngồi xuống theo nghe người mệt rũ. Quảng dựa lưng vào một cột nhà. Mày phải nhớ, những ngày mày cầm chắc cái khoen đồng trên cổ quả lựu đạn mỗi đêm, mỗi lúc mài xuống nền xi măng. Mày còn nhớ không Quảng. (Tiếng cười khả ố từ đâu trong quá khứ). Mày còn nhớ không Quảng, con bé đó, ngoài cửa quân lao, những trái cam, những ngày lang thang và lòng thành phố Sài Gòn. (Tiếng reo hò của đám đông cùng tiếng cười khả ố). Thôi, nghe Quảng, tao hiểu mày rồi. Cơn thiếp ngủ chập chờn, tôi nhìn thấy trong những khoảnh khắc nhanh chóng vô vàn những khuôn mặt, những khung cảnh, tôi nghe thấy cùng lúc hàng bao nhiêu tiếng nói, tiếng cười. Sao lại còn thực tế một quá khứ. Sao lại còn những điều không quên đi được. Tôi không thể hiểu, nào ai muốn nhớ, mọi điều. Cơn thiếp ngủ ra tôi vào những vùng ánh sáng chấp chới, những khung cảnh thoáng hiện ma quái, có những gì đó tôi không nhận ra cùng với tiếng nói của chính tôi như một kẻ lạ nào... Anh có muốn tôi tặng cho anh cải này không. Cái gì đó, một con dao, một con dao thì cần gì, có nhiều rồi, vậy anh muốn tôi tặng cho anh một cái gì, cái gì cũng được miễn cái đó không ai có, chỉ có một mình tôi có, chẳng hạn một tình bạn, chẳng hạn một... Nhưng tôi không có cái gì đặc biệt hết, tôi chỉ có những cái như mọi người có thôi, vậy thì biết làm sao, cảm ơn anh, ê, nhưng đừng đi vội, có cái này chắc anh cũng thích, gì đó, một hòn đá. (Tiếng cười man rợ từ đâu đó)...

Bóng tối sáng rỡ lên trong tâm trí tôi, một người đàn bà, khuôn mặt đen, mũ dài, không có tai, không có chân đang trườn đến như một con rắn...

– Anh dễ ngủ quá hả.

– Vâng, tôi rất dễ ngủ, từ sáng đến giờ tôi chưa được ngủ...

– Thế sao... Thôi anh vào trong nhà ngủ một chút đi, rồi bọn mình đi chơi, ăn cơm và ngủ trở lại, trong nhiều năm nay tôi không có một người bạn nào, thật buồn phải không anh…

– Có gì đâu, ngủ hả, tôi sợ tôi ngủ rồi không dậy được.

Quảng đứng lên, vươn vai khỏe khoắn:

– A, tại sao mình lại không thăm căn nhà này nhỉ, sao anh không dẫn đi thăm căn nhà rất đáng thích này, có khi nó còn có cả một lịch sử, phải vậy không, anh nghĩ thế nào.

– Phải rồi, anh thật tình muốn đi thăm.

– Sao lại không.

– Vậy thì mình đi, mình phải đi lại từ cửa nghe, anh hãy nghĩ tôi như một người hướng dẫn, một người dẫn những du khách nghe, anh đừng nghĩ tôi là chủ ngôi nhà này, đồng ý không?

– Hoàn toàn đồng ý, chúng ta hoàn toàn là những người lạ trong căn nhà này, phải vậy không?

– Đúng rồi, bây giờ mình bắt đầu, được chưa?

– Được rồi... (Tiếng cười mọi rợ...)

Hai người bước ra từ ngoài cổng rồi từ từ đi vào, con đường rộng trải đá sỏi trắng, hai bên là hai luồng hoa trồng ngay ngắn với những bông hoa nở tươi, những lá xanh mướt, cả một vùng sân rộng với thảm cỏ xanh mịn như một tấm thảm nhung quý giá, ngôi nhà màu vôi trắng, mái ngói màu huyết dụ nổi lên nền trời trong vắt mây xanh, phía trong một cây lan cao vút lên, trước hiên nhà một hàng chậu lan với hoa màu trắng, chung quanh căn nhà có một lối đi nhỏ, rải rác những khóm hoa lạ không có tên, không một bóng người nào trong khu thà, nơi cuối vườn có một cái chuồng bỏ không, nơi đó xưa kia chừng như dành để nuôi chim hay giống vật gì đó, một giàn hoa nơi cửa số mé bên này, từ cổng đi vào người khách viếng thăm có thể có ngay cảm tưởng yêu thích ai đó là chủ nhân của ngôi nhà, một ngôi nhà được dựng lên được chăm sóc bởi một người yêu cuộc sống của mình, tự nó khiêm tốn nhưng lại ẩn giấu vẻ kiêu xa.. Người thanh niên trịnh trọng, lời nói trang nghiêm:

– Thưa ông, ngôi nhà này được dựng lên từ năm 18… như vậy là nó đã trải qua cả trăm năm. Lúc bấy giờ chừng như ở chung quanh đây chưa có một ngôi nhà nào, không những thế, căn nhà còn chiếm ngụ một khu đất rất rộng, về sau chủ nhân có nhiều con cái nên cắt chia cho mỗi đứa con một chút, còn căn nhà để làm của hương hỏa cho người con trưởng, không hiểu sao sau đó chủ nhân thất bại trên đường làm ăn đã bán căn nhà này, nó đổi chủ lần thứ nhất.

Hai người bước lên hiên nhà nhìn xuống khoảng sân.

– Theo như chỗ chúng tôi được biết thì trước kia, phía ngoài hàng rào, nơi con đường là một con sông nhỏ, khi căn nhà mới được dựng lên còn những ghe thuyền qua lại nơi đó. Những sau con sông bị lấp, người ta nói cũng vì vậy căn nhà không còn đẹp như xưa, sự thay đổi của dòng sông hình như ảnh hưởng tới dòng họ chủ căn nhà này, người ta cũng còn nói tới những người chết, vâng những người chết vì khi dựng căn nhà lên, trên giữa sình lầy căn nhà quả đã khó khăn lắm mới hoàn thành được, có một người đàn bà có thai đã chết trong khi xây cất, có người nói xưa kia, trong những ngày loạn, không có người ở lại trong nhà nhưng người ta vẫn nghe thấy tiếng người, tiếng một người đàn bà chơi đùa, hát chơi với một đứa trẻ con, người ta nói có lẽ đó là hồn người đàn bà đã chết kia…

– Ông có thể cho chúng tôi biết cái nhà ngoài kia trước nuôi gì.

– Cách đây ít lâu, nghĩa là thời gian gần nhất, với người chủ hiện thời thì nuôi một đàn bồ câu, đó là di sản để lại của cha mẹ anh ta, nhưng sau những chim bồ câu này chết hết vì người con đã không có mặt thường xuyên trong căn nhà này. Trước thì chừng như nhiều giống vật đã được nuôi ở đó, từ những con cắc kè, tới những con rắn, và trăn, người ta còn nói nuôi cả khỉ và vượn nữa… Người ta còn nói chừng như có hồi người ta nhốt trong đó một người điên, nhưng điều này thì không rõ ràng vì không có bằng chứng, người ta cũng còn nói có lúc cái chuồng đó có một bầy ong đã đến làm tổ và để lại rất nhiều mật. Sao người ta không thể nuôi ở trong đó một con hổ chẳng hạn, hay nuôi gà…

Người hướng dẫn đạp chân xuống thềm nhà:

– Những viên đá này được đưa từ dãy Trường Sơn xuống, mỗi viên đá này có một giá tiền rất lớn, cho đến nay trong số bốn trăm viên thì chỉ mới hư mất có bốn viên, nhưng đó là những viên ở phía sau, ít người chú ý tới, nơi đó có một viên đạn đại bác đã rơi vào. sáu cái cột chung quanh nhà, chống đỡ mái hiên thì vẫn còn nguyên vẹn, ông trông đó, những chiếc cột này đã được đúc bằng thép, nhờ vậy trông nó rất mảnh mai thanh thoát nhưng hết sức vững chắc, nó được đúc một cách cẩn thận không thề ngờ. Nhưng những người lạ ít khi biết nó bằng sắt, có hồi người nào đó đi tìm sắt, thép gang để đúc súng, họ đã vào đây mà không nghĩ những cái cột này bằng sắt, nếu không thì chưa chừng căn nhà đã bị phá hủy... vâng, tôi cũng không hiểu bằng sự may mắn nào mà trong rất nhiều biến cố mà căn này vẫn còn tồn tại...

Người hướng dẫn cúi xuống cạo một chút trên viên đá vẻ kính cẩn, giữ gìn. Hai người bỏ mặt tiền nhà đi xuống phía sau.

– Ông thấy đó, căn nhà đã được thu xếp gọn gàng đâu ra đấy, có lẽ ở mặt hiên này xưa kia chủ nhân ngồi uống rượu, uống trà vào buổi tối nên đã có một khoảng hiên rộng, lại có bể nước nhỏ, những cây cối cũng được trồng với những bố trí đặc biệt của nó, trước nó còn có một giàn hoa lan, nay thì nó đã không còn... Đây là bể nước và hòn non bộ, xưa kia trong này nuôi con cá nhiều màu sắc... Anh có thấy ở góc vườn tảng đá lớn không, vâng chính đó, chủ nhân thứ ba của ngôi nhà này mang những tảng đó từ trên núi Sam về, không những thế, chừng như ông đã mang từ nhiều nơi khác nhau, trong những chuyến đi có được. Người chủ này có ước vọng xây một ngôi nhà khác bằng chính những tảng đá này, nhưng những chuyến đi của ông dần dần bị thu hẹp, ông đã không mang được nhiều đá trở về, nó không đủ để xây một cái gì, cuối cùng người con lưu giữ những tảng đá lại một góc làm thành một khu đặc biệt trong vườn... Nó chỉ còn là những viên đá trang trí trong khu vườn. Người ta cũng dần dần quên mộng tưởng của người đã mang những viên đá về…

Này tôi hỏi anh, anh có một mộng tưởng nào không, chẳng hạn như mang những viên đá về sau những chuyến đi xa để xây một tòa lâu đài chẳng hạn... Sao anh lại cười, ngó bộ mình lại không có được một mộng tưởng cho mình sao. Hồi xưa tôi nghĩ.... Nhưng thôi, ngày hôm nay đã thấy mệt rồi còn ngày xưa gì nữa cho muốn chết... Nhưng dù vậy…

Hai người đi xuống thảm cỏ xanh, tới bên những phiến đá chồng chất, để trong một góc vườn, bên đó trồng những cây nhỏ, những khóm hoa, tất cả muốn bày thành một khu núi nhỏ... Nhưng tất nhiên nó không bao giờ là núi hết... Quảng thở dài. Ngọn đèn dầu lạc leo lét trong căn phòng đầy bóng tối. Người đàn ông nằm cong người ngoảnh mặt vào trong vách ván. Tiếng bước chân trong đêm tối cùng với tiếng ho. Cánh đồng cháy nắng, con mắt van vỉ, bước chân cuống quít, những giọt nước mắt trên đôi má rám đen vì nắng gió đồng nội. Tôi hiểu. Vâng tôi không làm gì khác được. Tôi cũng không nói cho ai hiểu được. Tuổi trẻ như một phiến ngọc thạch quý giá còn nguyên khối tảng, những cạnh sắc từ trên một đỉnh cao, từ trong một thạch động rớt xuống đời sống... Nhưng những cuốn tròn, những đẩy đưa trôi nồi, phiến ngọc quý bị mài, bị chà, bị gọt cho hết những cạnh sắc, để một hôm nào táp vào những trở ngại và rêu phong bao phủ, nào đâu một viên đá quý, hoặc đó còn lại một hạt sạn đã lăn tròn không còn gì. Phải thế không bọn mày. Phải thế không Ngưỡng. Tao không biết sao. Nhưng tao hiểu. Mộng tưởng một đời mày. Tao thì không, không hoàn toàn... Tới số rồi con ơi.

– Sao anh bạn, anh có thấy rằng người kế nghiệp thường chẳng làm được điều gì đối với người trước không... Nếu những con cháu kẻ giang hồ kia cũng còn tiếp tục ra đi, tiếp tục mang về những tảng đá, anh nghĩ thế nào, nhất định là rồi họ sẽ làm được một tòa nhà. Sự kiên trì... Thôi chúng ta xuống dưới này.

Hai người bỏ góc vườn, lên hiên đi về phía sau nhà. Nơi đó trước nhất là một khoảng sân trống, trong cũng là một dãy nhà ngang thấp, tường dày, những đà gỗ lớn, mái ngói, dãy nhà được ngăn ra làm nhiều căn đều nhau, tất cả đều đóng kín cửa.

– Đây là chuồng ngựa. Đây là kho rượu. Cho tới người chủ sau chót, trong khi dọn dẹp kho rượu này, giữa vô số những chai không những thùng rượu rỗng, anh ta đã nhặt được một chai rượu lưu đã hơn một trăm năm, khi mở ra mùi rượu thơm làm cho người chủ say mất một ngày. Đây là nhà bếp. Đây là nơi ở của người hầu hạ. Đây là chỗ chứa đồ cũ. Đây là nhà chứa xe. Đây là... Anh nhận thấy không, những viên gạch trên hàng hiên này đã bị mài lõm xuống, dù thế màu gạch vẫn đỏ như son và mịn mát. Một thứ gạch đáng giá, phải vậy không. Đây nữa, một cái chum sành, anh thấy thế nào, thật là quý giá, xưa kia người chủ mua cái chum này đâu từ bên Tàu, một chum dùng để chứa rượu, sau đó có một người dùng để chứa nước mưa kinh niên; sau này nước mưa để lâu người ta dùng để chữa bệnh. Như vậy anh đủ hiểu, bây giờ làm sao người ta có thế kiếm được cho ra một cái chum sành như thế này, anh thấy vậy không... Còn những căn nhà dưới này, tất cả đó, rộng quá phải không, đều dùng cho những người hầu hạ trong nhà này, bây giờ thì không còn ai nữa. À trong này còn mấy con chó và mấy con mèo hoang, chúng vẫn còn sống ở đó và chủ nhân cũng không quan tâm đến, ông ta coi đó cũng như một thứ cảnh vậy thôi, kể cũng thích, đó, kìa, anh thấy những con mèo không, nó to lớn ghê nhỉ, những con chó trông cũng hiền lành nữa... Ở đây cái gì cũng cũ, cái gì cũng như có một lịch sử, một cổ tích, đến mà sợ...

Hai ng