III & IV. Yêu Mến Loài Người IV. Cuộc Vui Dưới đáy Biển
Từ khi còn bé, công chúa Cá vẫn không thích nói chuyện nhiều. Sau khi lên chơi trên mặt biển trở về, nàng lại càng trở nên trầm tĩnh ít cười ít nói. Nàng thường ngồi riêng một chỗ, hình như đang tưởng nhớ điều gì. Các chị hỏi nàng khi lên chơi trên mặt biển lần thứ nhất đã trông thấy những gì: Nàng cũng không trả lời, mà chỉ thở dài …
Có những buổi sáng, buổi chiều, công chúa Cá một mình len lén ra đi, nhô lên mặt biển, bơi qua bơi lại ở gần bãi cát Hoàng Tử đã nằm hôm trước. Nàng rất kiên nhẫn bơi quanh quẩn mãi, nhưng vẫn không trông thấy hình hóng Hoàng Tử ở chỗ nào. Nàng đành phải buồn bã trở về, suốt ngày không muốn nói một câu.
Các chị thấy nàng ủ rũ buồn rầu cũng lấy làm lo lắng. Nhưng mặc dầu các chị hỏi đi hỏi lại, nàng cũng không chịu nói rõ tâm sự của mình. Sau vì các chị khuyên nhủ và gạn hỏi mãi, công chúa Cá đành phải kể lại tỷ mỷ cho các chị nghe chuyện gặp Hoàng-Tử.
Một công chúa chị nàng, đã được trông thấy chiếc thuyền to lớn kia, nhưng không biết là từ nơi nào tới. Công chúa Cá lập tức ra đi với chị, nhô lên mặt biển, cùng bơi về phía ấy, và hai chị em đã tìm thấy cung điện của Hoàng Tử.
Bây giờ công chúa Cá đã biết Hoàng Tử ở chỗ nào rồi. Nàng thường bơi đến bên cạnh cung điện. Trong cung điện có một mái hiên gần phía bờ biển, nàng thường nấp dưới mái hiên ấy cả ngày cả đêm.
Những đêm sáng trăng, Hoàng Tử ngồi trên chiếc thuyền bé nhỏ xinh xắn, vừa gảy đàn vừa nhìn ra phía chân trời xa thẳm trên mặt tiển rộng mênh mông. Công chúa Cá bơi lại gần đó để nhìn trộm, trong khóe mắt nàng có những giọt nước mắt long lanh. Nhưng Hoàng Tử có biết đâu rằng nàng công chúa Cá đang nhìn mình!
Vì đã nhiều ngày lên chơi trên mặt nước, nên công chúa Cá bắt đầu yêu mến loài người. Nàng mong ước được sống trong thế giới ấy. Thế giới loài người rộng lớn và xinh đẹp biết bao: Những khu rừng và những cánh đồng chạy dài mãi tưởng như không bao giờ hết!
Bởi vậy, nàng thường hỏi bà cụ:
- Thưa bà, loài người ở trên thế giới tươi đẹp như thế kia, sống lâu được bao nhiêu tuổi? Họ có thể chết được không?
- Có chứ! Loài người cũng có thể chết được. Vả lại, đời sống của họ ngắn hơn chúng ta rất nhiều. Chúng ta có thể sống đến ba trăm tuổi. Nhưng…
Bà cụ ngừng lại một lúc rồi nói tiếp:
- Khi đời sống của chúng ta kết liễu, thì chúng ta sẽ biến thành bọt nước trên mặt biển. Trái lại, loài người có linh hồn vĩnh viễn không bao giờ tiêu diệt. Tuy rằng họ chỉ sống được mấy chục năm rồi chết đi, thể xác bị chôn vùi dưới mả, nhưng linh hồn của họ vẫn còn sống.
Linh hồn ấy từ khoảng không trong sáng nầy, bay lên trên những ngôi sao lấp lánh, rồi bay thẳng tới một cõi Thiên Đường thiêng liêng bí mật và tươi đẹp.
Công chúa Cá buồn rầu hỏi lại:
- Loài người có linh hồn vĩnh viễn không bao giờ tiêu diệt, tại sao chúng ta lại không có? Nếu chúng ta được biến thành người, được có một linh hồn không tiêu diệt, thì mặc dầu chỉ được sống một ngày ở thế giới đó, cũng còn hơn là sống mấy trăm năm ở đây!
Bà cụ dịu dàng khuyên nhủ:
- Cháu đừng nghĩ thế! So sánh với thế giới loài người, thì đời sống của chúng ta ở đây còn có hạnh phúc và sung sướng hơn nhiều.
- Nhưng khi chúng ta chết rồi, biến thành bọt nước, trôi nổi trên mặt biển, còn có giá trị gì nữa? Vả lại, chúng ta không còn được nghe tiếng sóng vỗ rì rào, không còn được nhìn những bông hoa tươi thắm, và nền trời trong xanh…
Công chúa Cá ngừng lại thở dài rồi hỏi tiếp:
- Thưa bà, có lẽ chúng ta không còn cách nào để tìm được một linh hồn không bao giờ tiêu diệt!
Bà cụ không muốn cho cháu buồn, liền ngập ngừng nói:
- Có....Chỉ còn có một cách....Nếu có một người nào thành thực yêu mến cháu, nguyện sẽ trung thành vớii cháu mãi mãi, và lại mời vị linh mục chứng nhận lễ kết hôn cho. Lúc đó, linh hồn của người ấy sẽ chuyển vào thân thể cháu, và cháu mới được hưởng sự vui sướng của loài người. Nhưng mà, việc đó không thể có được! Mặc dầu cháu xinh đẹp thật, nhưng cháu có cái đuôi như đuôi cá thế này, loài người cho là rất khó coi, chứ họ không hiểu sự ích lợi của cái đuôi ấy. Loài người phải có đôi chân thô kệch to tướng, vì họ phải nhờ có chân mới đi được.
Nghe bà nói, công chúa Cá tỏ ra rất buồn rầu. Bà cụ vội an ủi:
- Thôi, cháu đừng mơ tưởng vẩn vơ nữa! Chúng ta cứ vui vẻ mà ở đây hưởnng cuộc đời sống lâu ba trăm tuổi: Đó cũng là điều may mắn hiếm có rồi! Tối hôm nay, chúng ta sẽ mở cuộc khiêu vũ, để cả nhà cùng dự cho vui.
IV. Cuộc Vui Dưới đáy Biển
Buổi dạ hội ở dưới đáy biển hôm nay, thật là xa hoa và náo nhiệt. Loài người ở trên mặt đất không thể nào trông thấy được.
Trong tòa nhà rộng giữa cung điện Thủy Tinh, trang trí rất lộng lẫy: Trần nhà và các tường đều lót những tấm gương lớn trong suốt; hàng ngàn hàng vạn chiếc vỏ ốc lớn màu đỏ hồng và xanh tươi, bày thành từng hàng dài ở cạnh tường. Trong mỗi chiếc vỏ ốc có một ngọn đèn, làm cho mặt biển sáng rực rỡ như ban ngày.
Từng đàn cá lớn cá nhỏ từ các phía nối đuôi nhau bơi vào trong cung điện Thủỵ Tinh. Trên mình những con cá này tỏa ra những tia sáng đỏ ; lại có thứ cá tỏa ra những tia sáng chói lọi như vàng. Cách trang sức của các giống cá này có lẽ còn sang trọng hơn cả các nhà quý tộc trên mặt đất.
Chính giữa nhà, có dựng lên một cây san hô màu hồng; mấy nàng Cá xinh đẹp đi vòng xung quanh cây san hô, vừa múa vừa hát. Tiếng hát nhịp nhàng và trong trẻo, vang động khắp cả cung điện Thủy Tinh.
Trong các nàng Cá, công chúa út hát hay nhất, múa cũng khéo nhất. Công chúa hát múa vừa xong thì tất cả mọi người cá đều hoan hô khen ngợi, công chúa cũng cảm thấy vui sướng.
Nhưng niềm vui sướng này chỉ đến trong chốc lát. Khi nhớ tới Hoàng Tử, công chúa lại thấy lòng buồn rười rượi, Nhất là khi nghĩ đến Linh Hồn bất diệt, công chúa lại càng thêm thương cảm. Bởi vậy, trong lúc cuộc khiêu vũ đang vui, nàng len lén rời khỏi tòa nhà lộng lẫy đó, bơi một mình về mảnh vườn hoa của nàng- đứng trước pho tượng Hoàng Tử, ngây người ra mà nghĩ ngợi.
Trong lúc suy nghĩ miên man, bỗng nghe một hồi còi từ trên mặt biển vẳng đưa xuống, Công chúa Cá tự nhủ: Đây chắc là thuyền của Hoàng Tử đi qua. Mặc dầu sự thế sẽ ra sao, ta cũng tình nguyện hy sinh hết thảy, để giành cho bằng được Hoàng Tử và Linh Hồn không bao giờ tiêu diệt.
Suy tính kỹ lưỡng rồi, công chúa Cá lặng lẽ ra khỏi vườn hoa, bơi thẳng đến nhà bà phù thủy. Nàng tin chắc rằng bà phù thủy sẽ có phép lạ làm cho nàng biến thành một người…