1. Hạnh phúc là gì? Định nghĩa về hạnh phúc
Người ta vẫn nói, để đạt được mục tiêu, bạn cần xác định nó thật rõ ràng và cụ thể; hay chí ít, bạn cũng cần biết nó là cái gì để còn vươn tới. Vậy nên, có lẽ với một cuốn sách liên tục nói về “hạnh phúc”, hai chữ mơ hồ đó cũng nên được định nghĩa đôi phần.
Về lý thuyết mà nói, bạn và tôi, chúng ta có thể tự tìm thấy nhiều hơn một định nghĩa về “hạnh phúc” trên thế giới “online” hay chỉ đơn thuần trong sách vở.
Ba nói: “Hạnh phúc là cứ an phận và sống một cuộc đời vui vẻ, chẳng ganh đua tranh giành với ai.”
Mẹ nói: “Hạnh phúc là khi ba mày tâm lý và lãng mạn hơn một tí, biết tặng mẹ hoa và quà vào sinh nhật hay những ngày đặc biệt.”
Từ điển tiếng Việt nói: “Hạnh phúc là cảm giác sung sướng vì đạt được ý nguyện.”
Wikipedia nói: “Hạnh phúc là một trạng thái cảm xúc của con người khi được thỏa mãn một nhu cầu nào đó mang tính trừu tượng. Hạnh phúc là một cảm xúc bậc cao, được cho rằng chỉ có ở loài người, mang tính nhân bản sâu sắc và thường chịu tác động của lý trí.”
Các triết gia và nhà truyền giáo thì hay nói: “Hạnh phúc là việc có một cuộc sống tốt đẹp và hưng thịnh.” hay “Hạnh phúc là cái ‘phúc’ do ‘hạnh’ mà có.”
Ấy vậy nhưng, suy đến cùng thì mọi định nghĩa dường như đều trở nên mơ hồ và thật sự chẳng dẫn bạn đến một nơi nào cụ thể.
Tất cả những gì chúng ta biết về “hạnh phúc”, chỉ đơn thuần rằng đó là thứ khiến ta vô cùng dễ chịu. Cảm giác đó mạnh hơn cả tình yêu, mạnh hơn bất kỳ loại cảm xúc nào khác ta có thể hình dung tới. Người người muốn có nó, nhà nhà muốn có nó, ai ai cũng “nghiện”, thèm khát, mong muốn và mưu cầu hạnh phúc.
Suy cho cùng thì “hạnh phúc” với lịch sử hàng vạn năm được săn đón và tìm kiếm như vậy, có lẽ không cần phải được định nghĩa cụ thể. Hạnh phúc đơn giản chỉ là một khái niệm người ta đưa ra để có thể gọi tên một thứ vô hình. Bạn chẳng biết nó trông như thế nào, hình thù ra làm sao, có những đặc tính gì. Nhưng chắc chắn khi hạnh phúc xuất hiện, bạn sẽ nhận ra, vô điều kiện. Đến một ngày đẹp trời, khi bàn chân chợt nhói đau và bạn nhận ra mình đã tìm lại được chiếc kim bị lạc, hạnh phúc cũng đến bất chợt như vậy, nhưng chỉ khác một điều, thứ cảm giác bạn nhận được chắc chắn không phải nỗi đau.
Vậy nên, thay vì cố gắng định nghĩa “hạnh phúc”, có lẽ chúng ta nên chuyển sang việc làm thế nào để biết “hạnh phúc” có đang tồn tại trong cuộc sống của bạn hay không và làm thế nào để tăng cái gọi là “chỉ số hạnh phúc” của chính mình.
Có một điều kỳ diệu là hằng năm, người ta vẫn đưa ra những báo cáo chỉ số hạnh phúc của từng quốc gia liên tục và đều đặn. Hành trình đo lường đó chỉ đơn giản diễn ra xoay quanh hai câu hỏi:
Thang điểm hạnh phúc bạn tự dành cho cuộc sống hiện tại của mình là bao nhiêu?
và,
Thang điểm hạnh phúc bạn tự dành cho chính mình là bao nhiêu?
Nếu như bạn hình dung ra một chiếc thang hạnh phúc với viễn cảnh tồi tệ nhất nằm ở bậc đầu tiên và tương lai hoàn mỹ nhất ở bậc trên cùng, tất cả những gì bạn có thể tưởng tượng ra về các cấp bậc của hạnh phúc đều sẽ nằm gọn trên chiếc thang ấy. Sau đó, tất cả những gì bạn cần làm là đánh giá xem mình đang ở bậc thang thứ mấy.
Và dĩ nhiên, bạn sẽ thật sự hạnh phúc khi nhận ra mình đang đứng ở bậc thang cuối cùng, để đón những cơn gió mát đầy dễ chịu thay vì giống như bao người đang phải trầy trật, cố gắng leo được lên đó.
Nhưng, đó chắc chắn là bạn ở một thời điểm khác; bởi chỉ số hạnh phúc bình quân cao nhất tính theo từng quốc gia trong năm vừa qua cũng vẫn chỉ xoay quanh con số 7, nếu tính trên thang điểm 10.
Tuy nhiên, chí ít, nếu dựa trên thang đo này, bạn và tôi, chúng ta sẽ không còn quá vất vả để định nghĩa một khái niệm trừu tượng như “hạnh phúc” và có thể bắt đầu hình dung ra những kế hoạch cụ thể hơn, rành mạch hơn trên chặng đường khám phá thế giới hạnh phúc của chính mình.
Tại sao không?