6. Hạnh phúc gia đình“Xa thơm gần thối” Lời phán truyền chưa bao giờ lỗi thời

Không phải ngẫu nhiên mà mọi cặp vợ chồng sau khi dọn về ở với nhau đều có khoảng thời gian đầu vô cùng khủng hoảng nếu chưa từng có một giai đoạn sống chung nhất định. Việc một tuần gặp và đi chơi với nhau bảy lần so với việc sống chung với nhau liên tục bảy ngày và nhiều hơn thế nữa thực khác nhau rất, rất nhiều. Bởi khi đó, bạn sẽ phải làm quen với mọi thói quen sinh hoạt của nhau, dù tốt hay xấu, thậm chí sạch sẽ hay không. Vậy nên, việc sống chung với nhau vài chục năm trời dưới cùng một mái nhà chắc chắn không phải việc dễ dàng gì, và chuyện đôi khi chúng ta vô thức nổi nóng với người thân bên cạnh âu cũng là điều dễ hiểu.

Ấy vậy nên người ta mới nói: “Xa thơm gần thối”, cũng đâu phải điều gì quá lạ.

Đâu phải ngẫu nhiên bạn được nằm dài ra sô pha, ăn đồ cực ngon và được miễn mọi nghĩa vụ việc nhà. Đơn giản là vì: “Thôi, chả mấy khi nó về thăm nhà, học hành trên thành phố cũng vất vả, để nó nghỉ ngơi thêm chút nữa.” Cứ thử bám rễ thêm một vài tháng nữa xem, chỉ cần bạn đặt lưng xuống sô pha, mọi chuyện sẽ xoay ngoắt 180 độ theo kiểu: “Dậy mang đồ đi giặt đi!”, “Ngồi dậy dọn phòng đi!”, “Con gái con đứa mà ngủ trương mắt đến trưa thế à?”. Xung đột cũng từ đó chứ đâu.

Việc sống gần nhau trong một gia đình, dù muốn hay không thì việc chạm mặt nhau thường xuyên luôn ẩn chứa nguy cơ xảy ra vô vàn mâu thuẫn. Bạn chẳng thể chọn gia đình cho riêng mình. Dù có chọn được sau khi bước chân lên xe bông thì cũng chưa chắc đã là lựa chọn hoàn toàn hợp lý. Vậy nên, cứ ai oán cũng chẳng có tác dụng gì. Chỉ cần trồng cây chuối lên một lúc thôi, bạn sẽ thấy sự việc vốn chẳng có gì nặng nề như bạn nghĩ.

Người ta đụng mặt nhau nhiều thì dễ cáu. Bởi một khi đã có nhiều quan điểm bất đồng – người với người ai chả có những điểm không thể dung hòa – lại cộng thêm phải chạm mặt hay nói chuyện qua lại liên tục, việc nảy sinh mẫu thuẫn cũng là điều sớm muộn. Trót “gần” rồi, “thối” cũng là chuyện ngày một ngày hai.

Rồi người khi tâm trạng không vui cũng sẽ dễ trút cơn giận sang những người ít có khả năng quay lưng lại với mình nhất. Ừ thì là gia đình chứ đâu. Bạn đã từng đếm số lần bạn nổi cáu với cả nhà và số lần ba mẹ dỗi mình chưa? Chắc chắn, con số đó chênh lệch rất nhiều.

Rồi quá yêu thương nhau, nhưng lại chẳng thể khiến đối phương sống theo cách của mình, người ta rồi cũng sẽ nổi cáu. Ở chung với nhau có vài tuần học quân sự cũng đủ khiến cả một lớp mấy chục con người nhớ thương nhau da diết suốt những tháng dài sau đó huống chi là đã ở chung với nhau ngót nghét hai chục năm đôi khi có lẻ? Không chỉ riêng ba mẹ đâu, bạn chắc chắn cũng đã có lúc như thế. Giả như khi không thể khuyên được ba bỏ rượu bạn phát bực chẳng hạn?

Thôi thì, bạn của tôi, hãy cứ tặc lưỡi với cái câu “xa thơm gần thối” và tìm cách làm cho chỗ “thối” đó thơm lên được phần nào hay phần nấy. Dù gì thì “người nhà” vẫn sẽ luôn là người ít khi ghi sổ thù vặt với bạn nhất mà.

Những mặt trái của việc yêu thương sai cách

Tạm gác lại khung cảnh con cái được chiều chuộng quá rồi sinh hư, việc nuông chiều thái quá trong gia đình vốn là chuyện ai cũng ý thức được, chỉ có điều là có tiết chế được hay không mà thôi. Sự nuông chiều đó chẳng riêng từ ba mẹ dành cho con cái, mà đôi khi cũng có phần ngược lại. Yêu thương từ một phía như vậy dĩ nhiên chẳng thể mang lại hạnh phúc đủ đầy tới một mái nhà.

Yêu thương sai cách đôi khi nằm ở trong chính những niềm tin đầy khoa học của mỗi người, đôi khi cứ như vậy bạn sẽ biến thành người bảo thủ và để lại hệ lụy nặng nề lên tâm lý con trẻ.

Với nhiều thế hệ trước, trẻ con là phải 100% nghe lời ba mẹ nói. Con không được thế này, con không được thế kia, con là do ba mẹ sinh ra nên phải nghe lời ba mẹ,… là những gì ta được nghe rất nhiều và in sâu vào tiềm thức. Có rất nhiều luật lệ được đặt ra, rất nhiều lời đe dọa cảnh báo được đưa ra để những đứa con “ngậm bồ hòn làm ngọt” và ngoan ngoãn nghe lời dù có thực lòng hay không. Cấm đoán, áp đặt luôn là những phương pháp hữu hiệu nhất với lý do kinh điển đi kèm là có thương ba mẹ mới làm vậy.

Ta chưa từng một lần hiểu trọn lý do đó, hiểu trọn yêu thương đó, hiểu trọn cách thức đó. Có rất nhiều câu hỏi tại sao ta muốn đặt ra, nhưng điều luật hỏi nhiều tương đương với cãi lại đã nhanh chóng xóa sạch ý định đó trong đầu một đứa trẻ ngơ ngác là ta lúc ấy.

Cứ thế, yêu thương ấy đẩy dần ta ra xa với chính nơi ta vốn nên gần gũi.

Lạ lùng thay.

Ta vui mừng cầm bảng điểm cuối kỳ về nhà khoe với ba, mong lắm những ngợi khen nhưng rồi tất cả những gì ta nhận được chỉ là một câu hỏi: “Tại sao môn này con lại đứng thứ ba?”

Ta thẹn thùng kể cho mẹ nghe về một người bạn cùng lớp vừa viết thư tỏ tình, cần lắm thay những lời chia sẻ, hỏi han cho lần đầu ta rung động, nhưng rồi ta chỉ nghe được câu: “Tí tuổi đầu yêu đương cái gì. Lo mà học đi, không ba mày cho no đòn.”

Ta cố gắng sắp xếp công việc bận bịu suốt hàng tháng trời, chỉ để chạy về nhà ăn một bữa cơm, dọn dẹp phòng ốc đã quá lâu ta không thực hiện được, những mong được một lời hỏi han, động viên khích lệ cho cái chí hướng non trẻ nơi ta về sự nghiệp. Ấy rồi, những gì ta nhận được cũng dừng lại ở lời phàn nàn quen thuộc: “Mày đi mất mặt luôn thế, coi cái nhà này như nhà trọ thế à?”.

Mua đồ sắm sửa thì bị cho là hoang phí.

Tiết kiệm không mua bán gì thì được coi là chẳng chăm lo gia đình.

Ta được đặt lên vai những kỳ vọng hoàn hảo như một công việc lương cao, thời gian linh hoạt; cưới được một người tốt, có nhà cửa đàng hoàng, công ăn việc làm ổn định, chu toàn, ngoại hình ưa nhìn, gia thế cơ bản, không màu mè, không khoa trương, không rụt rè nhút nhát.

Hỡi ôi, những hoài bão lớn lao đó, ta cứ vô thức gánh trên vai từ thuở bé thơ tới khi trưởng thành mà chẳng biết tới những truyện tranh, gấu bông, đồ chơi, phim ảnh,… như những đứa trẻ bình thường khác.

Rồi ta trưởng thành. Rồi ta chín chắn. Rồi ta hơn nhiều bạn bè cùng trang lứa. Nhưng rồi… ta có hạnh phúc hơn không?

Hạnh phúc là thứ kỳ lạ chỉ tồn tại ở nơi cuộc sống có sự cân bằng gần tới mức toàn diện; ở nơi những lắng nghe và thấu hiểu được thực hiện đúng vai trò của nó; ở nơi yêu thương được thể hiện ra đúng cách chứ không phải dùng để làm lý do biện minh cho mọi hành động chủ quan áp đặt.

Ta nhắm mắt cảm thông, chấp nhận lý do vì ba mẹ yêu thương mới giữ gìn ta nhiều đến vậy. Nhưng ta cũng mong lắm những thấu hiểu ngược lại, rằng đứa trẻ trong ta cũng cần được nuông chiều đôi chút. Thương yêu ở hai đầu thái cực của sự nuông chiều và nghiêm khắc đều sẽ chỉ đẩy hạnh phúc ra xa thật xa mái ấm mà thôi.