Chương 36
Chuyện kể của nhà thơ: Lưỡi dao quyền lực sẽ không chạm được trái tim ông, nếu ông không phạm vào đức hiếu sinh.
Nhà thơ trầm ngâm nói:
- Cù lao Dao là vùng đất bi thảm, vùng đất của những vụ thảm sát kinh hoàng trong mọi cuộc chiến tranh. Hai trăm năm trước, nơi đây đã từng xảy ra vụ thảm sát. anh.
- Anh kể đi.
Vẫn tư thế ngồi bó gối nhìn ra sông, Lụa nói với
Thầy giáo Hải phụ họa:
- Anh kể cho em nghe với.
Lài nằm ôm con trong buồng cũng lắng nghe. Hải đưa vợ về nhà chị để sanh. Anh chăm sóc vợ và tranh thủ trò chuyện với nhà thơ.
*Vì sàm tấu hại trung thần, Trương Phước bị giáng chức, ông giấu lưỡi dao, nhưng phải đến đời thằng cháu là Trương Phước Loan mới phát hiện được lưỡi dao và nó đã phát huy được quyền lực. Trương Phước Loan leo dần lên chức vụ cao trong triều đình, nhưng Loan không chịu yên bề, mà tham vọng cao hơn. Các đại thần người nào không cùng cánh, đều nhận cái chết thảm. Các quan nhỏ thì bị giết, các quan lớn thì chết một cách bí ẩn ngay trong ngôi nhà của họ. Dân tình ta thán, triều đình thối nát. Đó chính là cơ hội cho sự lật đổ.
Nguyễn Biện làm thu thuế trong Gia Định, ôm tiền xuống cù lao đánh bạc với người Tàu, thua, ông trốn lên miền ngược làm nghề buôn trầu về miền xuôi và đưa muối lên núi. Nhờ mánh khóe và xảo quyệt của nghề thu thuế, thời gian sau ông trở nên giàu có nhất vùng Hỏa Xá. Trang trại Nguyễn Biện rộng ngút ngàn, người ăn kẻ ở có đến cả ngàn. Ông tụ tập người dân tộc rước thầy dạy võ nghệ cho họ, âm thầm rèn đúc vũ khí. Ông dùng muối đổi và tích trữ lương thực. Đặc biệt ông đổi rất nhiều dầu rái, sỏi và tre lô ô, ba thứ sản vật rất sẵn ở Tây Nguyên. Thoạt đầu, không ai biết ông dùng những thứ ấy vào việc gì? Dầu rái, sỏi, lồ ô chính là chất liệu cho thứ vũ khí độc đáo của anh em Nguyễn Biện, tên gọi của nó là cọp lửa. Nguyễn Biện cho người cưa ống lồ ô trộn sỏi với dầu rái bỏ vào. Khi lâm trận những ống lồ ô này được đốt lên ném vào kẻ địch, dầu rái cháy nóng, sôi ùng ục, sỏi mang theo dầu rái văng ra dính vào người cháy rần rật, khiến đội ngũ địch quân rối loạn. Ngay lúc ấy, bộ binh sẽ xung trận, lực lượng này rất dũng mãnh, mỗi khi ra trận họ cởi trần dán giấy tiền vàng bạc đầy mình, liều chết xông vào quân giặc. Thấy ông mang lại cho người thượng cuộc sống khá giả, vua Hỏa Xá nhường ngôi cho ông. Thực chất ở vùng cao, vua cũng như dân thường và không có vương quyền gì cả, dân chúng nộp lương thực để nuôi vua, nhiệm vụ duy nhất của vua là đại diện cho dân trước thần linh. Nguyễn Biện không quý gì ngôi vua của nước Hỏa Xá, vua miền xuôi mới thực sự uy quyền. Ông đã định từ chối, nhưng Nguyễn Long khuyên anh nên nhận để làm biểu tượng tinh thần hiệu triệu dân chúng. Biết nhìn xa trông rộng, nên Nguyễn Biện rất lo lắng với cậu em của mình, cũng chính vì tài năng quá nổi bật của Nguyễn Long mà sau này anh em ông bất hòa.
Cùng với Nguyễn Long và Nguyễn Hạ, Nguyễn Biện làm vua một cõi. Nguyễn Long là thiên tài quân sự, ông cầm quân rất giỏi lại có sức mạnh địch muôn người, cũng chính ông là người phát minh ra cọp lửa, thứ vũ khí mà người đời sau tốn không biết bao công sức để tìm hiểu xem nó là thứ gì và làm ra bằng chất liệu gì? Nguyễn Hạ là thầy tăng chuyên đi cúng bái. Nhân việc ấy Nguyễn Hạ truyền bá về điềm báo một thiên tử mới sẽ xuất thế. Mối quan hệ giữa tiền bạc, tài năng và tôn giáo đã tạo thành sức mạnh vô địch. Với danh nghĩa phò Chúa diệt quyền thần, đoàn quân của ba anh em ông kéo rốc về chiếm thành Kỳ Nhơn. Trước khi lên ngôi, Nguyễn Biện triệu tập hai em đến và bàn bạc chuyện chuẩn bị lên ngôi. Nguyễn Long là người có học chút ít trong ba anh em, ông nói:
- Đại vương muốn lên ngôi phải chiếm được lòng dân.
- Ta đã chiến đấu vì họ, sao còn phải chiếm lòng dân làm gì nữa?
- Đó là cách nghĩ của ta và một số người theo ta, còn đa số lòng dân hướng theo triều cũ, phải mượn ý trời mới thực sự chiêu dụ được họ.
Ba anh em chụm đầu bàn bạc. Hôm sau đám đàn em của thầy tăng Nguyễn Hạ truyền đi câu chuyện:
“Nguyễn Biện được trời sai xuống giúp dân tạo vương triều mới. Được thần linh giúp đỡ, ông tàng hình nhập vào thành Kỳ Nhơn để bất thần chiếm thành.”
Tin đồn lan nhanh, dân chúng về theo nườm nượp. Anh em họ Nguyễn đã khôn ngoan biết cách sử dụng công tác tuyên truyền khá sớm. Tin lan về kinh thành, triều đình rúng động. Chúa thiết triều. Trương Phước Loan tâu:
- Xin Chúa Thượng yên tâm. Trong số ba anh em họ thì Nguyễn Long là đáng sợ nhất. Nguyễn Biện vốn chỉ là con buôn nên có thể dùng vàng và tước vị mua chuộc. Nguyễn Hạ hèn yếu. Chỉ cần giết Nguyễn Long thì có thể dẹp loạn được.
- Giết hắn bằng cách nào?
- Xin Chúa Thượng cứ yên tâm, thần sẽ lo việc ấy.
Các quan nhìn nhau thở phào.
Đêm ấy, Trương Phước Loan sử dụng lưỡi dao quyền lực bảo bối của dòng họ, đối tượng Loan nhắm đến lần này không phải là những quan lại chống đối, mà chính là kẻ thù. Nhưng Loan đã không làm được điều mình muốn, bởi Nguyễn Long có chân mạng đế vương... Con trai Loan đã kịp giấu lưỡi dao và theo phò Nguyễn Phúc, trước khi quân Nguyễn Long tràn về kinh thành.
Lẽ ra số mệnh của Nguyễn Long sẽ còn dài và lưỡi dao sẽ không chạm được trái tim ông, nếu ông không phạm vào đức hiếu sinh của Thượng Đế.
Triều đình tan rã. Quân đội của ba anh em họ Nguyễn nhanh chóng làm chủ cả Nam hà. Nguyễn Biện vốn xuất thân từ con buôn nên ông ta tham tiền và tham quyền. Khi nắm binh quyền trong tay, ông lập triều đình mới tại Kỳ Nhơn và lên ngôi. Ông ra lệnh cho em trai là Nguyễn Hạ trấn thủ phương Nam. Vốn tu hành, Nguyễn Hạ sợ Trời Phật nên nhu nhược và không cai trị được vùng đất mới.
Vị vương tôn cuối cùng của triều đình là người được lòng dân miền Nam, nơi tổ tiên ông bỏ công khai phá. Vương tôn Nguyễn Phúc dựa vào lòng dân thành lập quân đội và ông đã quay về đánh chiếm lại thành Biên Trấn, đuổi Nguyễn Hạ chạy về Kỳ Nhơn. Nghe tin vương tôn cầm binh trở lại, đội quân người Hoa, hậu duệ của Trần Thượng công trước đây vì thế yếu đầu hàng, đã bỏ trốn về miền Nam, đóng quân ở cù lao Dao để làm tiền quân chống giữ quân Nguyễn Biện. Tức giận Nguyễn Biện gọi Nguyễn Long từ Phú Xuân về và ra lệnh:
- Đệ hãy cùng ta đưa quân vào miền Nam làm cỏ đám dân chúng phản bội đó cho ta!
- Tuân lệnh đại huynh!
Nghe đánh nhau là mắt Nguyễn Long sáng rực, ông ta là thiên tài quân sự, bách chiến, bách thắng. Ông say mê trận mạc và chiến tranh như một thứ ma túy. Mỗi khi bình yên ông lại thấy ngứa ngáy.
Nguyễn Long dẫn tiền quân đi. Nguyễn Biện tập hậu, thủy quân đi đến đâu, nước cuồn cuộn như sóng thần.
Lý Quảng, vị tướng gốc Hoa, chỉ huy dân cù lao Dao tử thủ. Ông cho dỡ tất cả đá lát đường và đá lát nhà của đại phố sầm uất để xây thành, nhìn từ xa như thể cả cù lao được dựng lên giữa dòng Thanh Long. Mỗi người dân cù lao đều là chiến sĩ. Họ cắt máu ăn thề quyết chống giặc đến cùng để bảo vệ cho nhà Chúa, bảo vệ cho lời thể của tiền hiền Trần Thượng công, người đã khai sinh ra thành phố đầu tiên của phương Nam.
Họ chiến đấu ngoài lòng biết ơn đối với tiền nhân, còn là sự căm ghét quân Nguyễn Biện và Nguyễn Long. Lần trước khi chiếm được cù lao này, quân của Nguyễn Biện tha hồ cướp bóc. Đội quân ô hợp xuất thân từ nông dân nghèo khổ đã lóa mắt trước sự giàu có của phương Nam. Bất chấp quân luật, họ cướp sạch tất cả những gì lọt vào mắt họ. Nguyễn Biện cũng tham gia vơ vét. Nguyễn Long đánh xuống miền Tây, khi quay về, vị tướng trẻ đã cự cãi anh mình:
- Đại vương quả không biết cầm quân.
- Đệ đừng dạy khôn ta, ta không biết cầm quân sao ta có thể lấy được đất nước này. Quân đội này là những người dân cày và dân thượng du, họ bỏ ruộng vườn theo ta vì điều gì? Họ cần quái gì tự do, lý tưởng, họ cần cuộc sống thoải mái. Họ lấy chút của cải có gì mà đệ rầy ta.
Nguyễn Long đạp chân trên đầu con sư tử đá trong dinh Trần Thượng công, nơi đóng quân của Nguyễn Biện. Tay chống gươm, ông nói:
- Đại vương không hiểu gì về chính trị cả, muốn lấy đất đai thì đừng tơ hào gì của dân, cần lấy lòng tin của họ. Khi bệ hạ chiếm được đất nước này, bệ hạ muốn lấy gì chẳng được.
- Thôi ta sai rồi!
Hôm nay, đội quân ấy trở lại, dân cù lao biết rằng: Hoặc là chiến đấu, hoặc là không còn gì!
Tấn công hai ngày liền, quân của Nguyễn Long vẫn chưa đổ bộ được lên cù lao Dao. Tức giận ông ra lệnh tập trung đội cảm tử quân mang cọp lửa đi thuyền nhỏ tiến vào bờ. Tên bắn ra như mưa, cọp lửa ném vào như sao sa, cù lao cháy rần rật. Hết lớp này đến lớp khác, đội cảm tử quân đã đổ bộ được lên bờ, mở đường cho đại quân tiến vào. Lý Quảng bỏ chạy. Dân cù lao nháo nhác tìm đường trốn nhưng đã trễ, cả cù lao đã bị bao vây. Đoàn quân say máu theo lệnh chủ tướng Nguyễn Biện, gặp ai chém nấy bất kể trai gái già trẻ. Đến chiều khi họ mệt mỏi ngừng tay, thây chất như núi, máu tràn đỏ dòng Thanh Long...
Bầu trời sụp tối, cơn mưa ầm ào ập đến, gió quăng quật cù lao, dòng sông vốn hiền lành bỗng trở nên hung hãn chồm lên cù lao. Tỉnh cơn say máu, Nguyễn Long, vị tướng oai dũng nhất trong lịch sử, bùi ngùi hối hận. Chống gươm giữa cù lao tanh nồng tử khí, mưa gió tơi bời, phần phật chiến bào sạm đen, ông nghĩ: “Anh em ta vì tức giận lạm sát người vô tội quá nhiều, phạm đức hiếu sinh của Thượng Đế, thế nào người cũng trừng phạt ta!"
Hôm sau, ông ra lệnh lập đàn cầu siêu và dọn xác ném xuống dòng Thanh Long, dòng sông nghẹt cứng, ba ngày vẫn chưa trôi hết xác ra biển. Vị tướng Nguyễn Long đã suy nghĩ đúng, vì vụ thảm sát này ông bị mất đi chân mạng đế vương, mà lẽ ra ông có được theo ý muốn của trời đất. Cũng vì không còn chân mạng đế vương, nên một người cháu của Trương Phước theo Nguyễn Phúc, đã phát huy tác dụng của lưỡi dao quyền lực làm bể tim ông và ông chết giữa lúc phát tiết rực rỡ nhất của đời người.
Và từ vụ thảm sát ấy, thành phố đầu tiên của phương Nam bị xóa sổ, cù lao Dao trở lại vùng quê hoang vu như trước khi Trần Thượng công đặt chân tới đây...
*Thầy giáo Hải lên tiếng:
- Sao chuyện này không thấy lịch sử ghi lại?
- Không phải lịch sử không ghi lại mà thế hệ của thầy không được dạy điều này, vì nó là vết nhơ trong lịch sử dân tộc.
- Lịch sử phải trung thực chứ?
Không trả lời thầy, nhà thơ nhìn ra sông khẽ cười, nụ cười bí hiểm.
Tùng... Tùng... Tùng..., tiếng trống đám ma ở bên nhà Tư Ngồng, âm u vọng lại.
- Oe... oe... oe... Nín... nín đi con... Ầu ơ! Nước sông trong đổ lộn sông ngoài. Thương người xa xứ lạc loài tới đây...
Tiếng ru con của Lài, làm mọi người nở nụ cười sau câu chuyện buồn.