3. Một sàng khôn Ðể tưởng niệm chú Võ Tá Bá-(1 tháng 11, 2004)

Lúc viết truyện Chiếc Áo Cuối Cùng, tôi không nghĩ rằng mình sẽ “nhiều chuyện” và có truyện thứ hai chào đời, nhưng không ngờ hôm nay lại ngồi viết những dòng chữ này.

Chuyện “Chiếc Áo Cuối Cùng” viết lần đầu khi nghe người bạn kể về chuyện đi mua hòm “khẩn”, khi gia đình có thân nhân qua đời bất ngờ. Lần này chẳng cần phải nghe qua ai cả, đích thân hai Cô cháu tôi là “đương sự “. Và đã học được “Một sàng Khôn”.

Nhà có người bệnh thập tử nhất sinh, màn đầu tiên của người biết lo xa là gọi lòng vòng khảo giá, làm hẹn và tìm gặp các cơ quan chuyên lo việc hậu sự.

Hai Cô cháu tôi chắc có duyên nợ gì từ kiếp trước hay sao mà cứ được dịp là kiếm chuyện đi chung, làm việc chung với nhau luôn, từ công việc cho đến chuyện ăn chơi.

Chú tôi bị bệnh nằm trong nhà Dưỡng lão đã lâu, mà thân nhân chỉ còn là các Anh Chị của Chú,và các Cháu là Anh Em chúng tôi lui tới thăm nom. Cả nhà đồng ý quyết định phải lo trước việc hậu sự cho Chú.

Tôi gọi một vài nơi hỏi giá, sau đó chọn ra hai chỗ, gọi làm hẹn để đến xem và nói chuyện tận mặt như vậy mới dễ dàng hỏi được những thắc mắc của riêng mình.

Chỗ đầu tiên, Nghĩa Trang ở khu vực thị tứ, tiện cho thân nhân đến thăm, và lẽ dĩ nhiên giá tiền cũng cao ngất tận nóc nhà.

Ngoài tiền Quan, Quách, thủ tục giấy tờ, nhận di hài, nhập quan, tiền bia, còn thêm tiền phòng, tiền sửa sang, chỉnh hình, tiền ra vào phòng lạnh, bao nhiêu ngày để đó cho thân nhân bạn bè đến thăm viếng, tính tới tính lui cũng trên chục ngàn.

Sang đến chỗ thứ hai, dù không hề nghe quảng cáo trên radio, nhưng được bạn bè giới thiệu, giá cả cũng phải chăng, rất hợp cho những người không đủ khả năng tài chánh và không còn vợ con như Chú tôi. Phần Quan, Quách, mộ bia và thủ tục giấy tờ xong, chúng tôi phải đến một văn phòng khác để mua đất.

Tại Văn Phòng bán đất, người bán cho biết thủ tục và giá cả xong xuôi, chỉ cho chúng tôi một bản đồ vị trí khu chôn cất, với các lô đất có đánh số. Bản đồ được vẽ to, treo trên vách tường.Lô nào đã có người mua rồi, lô nào còn lại.

Sau khi xem bản đồ treo trong văn phòng, muốn xem tận nơi cho biết, chúng tôi theo địa chỉ, tự đi tìm tới nghĩa trang. Thật đúng là tiền nào của nấy, nếu mua đất ở các nghĩa trang mắc tiền khác, họ còn có xe chở bạn đi một vòng thăm nghĩa trang. Ðến ngay lô đất bạn muốn, nếu bạn là người cần phải xem hướng. Còn văn phòng này chỉ có một nhân viên ngồi, và là một tổ chức của một cơ quan thiện nguyện, vì thế nên giá tiền cũng gần như nửa giá.

Sau khi nghe trình bày, điền giấy tờ và đóng một số tiền cọc, chúng tôi “an tâm” ra về. Ở đây có chương trình trả góp thấy cũng dễ chịu, có thể trả làm hai hay ba kỳ là xong.

Một giờ sáng, mùng 1 tháng 11, 2004, đươc gọi báo tin Chú tôi mất, em tôi có mặt ngay. Theo thủ tục của nhà Dưỡng Lão thì họ chỉ giữ xác bốn tiếng đồng hồ trong khi chờ đợi người nhà vào nhìn mặt lần chót và chờ nhân viên nhà quàn đến lãnh thi thể.

Trong vòng bốn tiếng đồng hồ, không cách nào Viện liên lạc được với chỗ chúng tôi đã đặt mua hậu sự. Họ định nếu không bắt được liên lạc thì phải dùng nhà Quàn khác.

Ðiều không vui là trên giấy tờ thì ghi rõ ràng là phục vụ 24/24, nhưng khi khẩn cấp gọi, cần chuyên chở đến Nhà Quàn thì chỉ nghe máy trả lời bảo xin để lời nhắn tin sẽ có người gọi lại!

Có lẽ người canh giữ điện thoại ngủ gục, hay đi dạo loanh quanh cho khỏi buồn ngủ. Làm sao biết được giờ nào có người chết, người trực đêm ôm điện thoại chờ mỏi mòn. Chờ đêm này sang đêm khác, không thấy ai gọi cả, chán quá, đi chơi một lúc cho giãn gân cốt chăng!!!!

Chờ nhà quàn đến mang xác Chú tôi đi xong, em tôi mới về nhà nghỉ ngơi. Tôi chờ sáng, đến giờ các công sở làm việc, mới liên lạc để hỏi thủ tục chôn cất. Cứ chừng nửa tiếng, tôi lại gọi đến văn phòng hậu sự nhưng chả có ai nhắc điện thoại ngoài cái lời nhắn trong máy lập đi lập lại đến phát thuộc. Cô tôi sốt ruột, lái xe chạy đến tận văn phòng thì mới biết 11 giờ sáng họ mới mở cửa. Cuối cùng rồi cũng gọi được nói chuyện với “một người thật”.

Sau khi hỏi xem ngày nào Chú tôi được chôn cất, chúng tôi mới phác giác thêm rằng cái chương trình hậu sự chúng tôi đã mua sẵn từ trước, cả nhà đinh ninh là mình quá chu đáo, đã lo xong xuôi mọi chuyện, đã không bao gồm tiền đào và lấp đất. Một khi chưa trả khoảng tiền này thì nhân viên của Nghĩa Trang không đào lỗ làm sao mà chôn!

Chúng tôi thật là chưng hửng! Lúc mua chẳng ai nói cho biết điều này. Họ bảo văn phòng này chỉ lo kim tĩnh, văn phòng khác lo về đất đai! Không hề nhắc đến việc đào đất, lấp đất, vì công việc này là bổn phận của Nghĩa Trang.

Nghĩa Trang là một tổ chức khác. Mặc dầu bạn đã làm xong thủ tục nhập quan, và cũng đã có chủ quyền lô đất; nhưng đào và lấp đất là quyền của Nghĩa Trang. Khoảng chi phí này không thể đặt cọc, mua trước, vì giá sinh hoạt mỗi tháng, mỗi năm một khác.

Chúng tôi lại dắt díu nhau đến Văn Phòng của Nghĩa Trang để làm giấy tờ, thủ tục để người “ra đi” được mồ yên mả đẹp.

Cộng trừ nhân chia xong, tiền đào, lấp đất, cắt cỏ quanh năm, và công chôn tấm bia giá gấp rưỡi tiền lô đất.

Ðúng là “đoạn trường ai có qua cầu mới hay”! Sao không có ai chỉ dẫn rõ ràng cho mình từ trước nhỉ? Có thể là họ nghĩ: ” Không phải việc của tui, tui không xía vô!”.

Nghĩa địa chôn cất Chú tôi rất lớn, vào khu nghĩa địa có thể tìm ra được “quê hương” của người Việt Nam chúng ta ngay, lướt qua hàng ngàn bia mộ rải rác khắp nơi, cứ nhắm theo hướng cái cổng có mái chùa mà đi tới. Hỏi ra thì được biết công ty bán đất cho chúng tôi đã mua lại một khu đất nhỏ trong Nghĩa Trang, rồi chia lô ra bán lại làm một khu riêng biệt. Ðiều đặc biệt là giá tiền một lô đất của Nghĩa Trang đắt gần gấp đôi, giá bán của khu riêng biệt này, có thể là một Công Ty vô vị lợi. Tôi không rõ.

Theo kinh nghiệm bản thân, đừng tin tưởng như lời người xưa:

” Ði một bước đàng, học một sàng khôn “.

Thời buổi này, nếu sơ ý có thể như chúng tôi, phải đi cả dặm đàng, mới học được một chút xíu khôn!

Mỹ Ngọc

11/2004