CHƯƠNG 2 CÁCH PHÁT TRIỂN BỘ NHỚ
Nếu không xác định được kế hoạch hay hệ thống hóa tốt một phương thức thủ tục, những điều sẽ được chấp nhận và thực thi, thì không có chính phủ, doanh nghiệp hay cơ quan nào có thể hoạt động và quản lý một cách thành công.
Để phát triển bộ nhớ bạn phải chấp nhận một hệ thống rồi theo đuổi nó, nghĩa là bạn cần thực hành một hệ thống ký ức hay một thuật gợi nhớ. Điều này tương tự như một người có thị lực kém sử dụng kính đeo mắt, anh ta sẽ nhìn rõ hơn, và bạn có thể dùng công cụ này để cải thiện khả năng nhớ của bạn.
Bạn sẽ tìm hiểu về một “bộ nguyên tắc", chẳng bao lâu sau khi hiểu và thông thạo bộ này bạn sẽ sai khiến chúng như những người hầu. Tuy nhiên, bạn sẽ không trở thành chủ của chúng nếu không áp dụng chúng bằng hành động cụ thể! Một khi bạn đã sử dụng chúng rồi thì nghệ thuật ghi nhớ sẽ trở thành người hầu biết vâng lời bạn.
I. Ba bí mật của bộ nhớ máy tư duyĐã bao nhiêu lần bạn nghe người khác nói “Điều đó nhắc nhở tôi”? Và bao nhiêu lần bạn đã thấy hoặc nghe điều gì đó gợi ý khiến bạn kêu ồ lên?
Khi điều này xảy ra chính là lúc ta được nhắc bằng một quá trình gọi là sự liên tưởng không kiểm soát. Từ cái này ta liên tưởng rồi nhớ đến một cái khác, tuy nhiên trong lúc ấy khả năng nhớ của ta có thể không nhiều. Ta buộc phải chiến đấu, dò dẫm và tìm lại ý nghĩ “đã mất” đó.
Để phát triển khả năng nhớ lại thông tin trong tương lai, bạn cần sử dụng một hệ thống có thể giúp bạn định vị ký ức và kéo nó ra. Điều này được thực hiện bằng sự liên tưởng kiểm soát.
Bạn có thể tạo ra sự liên tưởng có kiểm soát bằng cách sắp đặt ngăn nắp kho chứa nằm trong não bạn, sắp đặt bằng những hình ảnh cố định đã được khắc sâu trong tâm trí.
Những ý nghĩ mà bạn nhớ lại đã được gởi hoặc ấn định ở một số nơi cụ thể bằng một cách nào đó và về sau bạn có thể nối kết lại được với chúng. Thực hiện được điều này, có nghĩa là bạn đã thật sự nhìn chăm chú vào ngân hàng ký ức của bạn, với lấy từ một ngăn nào đó trong kho chứa đã được chỉ định rồi nhớ lại dữ liệu trong tập tin.
Để sản xuất thông tin ký gởi này nhanh chóng và chính xác là nhờ ba bí mật sau:
1. Ta có một ngăn trong ngân hàng trí não có thể lưu được ký ức của ta.
2. Ta đã học được cách gởi ký ức vào ngân hàng trí nhớ của ta.
3. Ta đã học được cách sử dụng năng lực suy luận như một máy xử lý dữ liệu.
Ba bí mật của bộ nhớ máy tư duy này rất đơn giản, bạn sẽ học được chúng dễ dàng, với điều kiện là bạn biết giải phóng trí tưởng tượng của bạn. Một khi bạn thực hiện được điều này, sự phong phú của thế giới sẽ là của bạn, do bạn sở hữu.
Trí óc bạn sẽ trở thành ngân hàng mà trong đó, toàn bộ thế giới mới của các ý tưởng, sự kiện sẽ tiếp tục gởi đến để bạn tiêu xài trong tương lai!
II. Cách phát triển các ngăn chứa trí tuệ để ghi nhớNgười ta thường thấy có khoảng 20 vật trong hầu hết các gia đình! Bạn hãy nghĩ về những vật trong nhà bạn rồi tưởng tượng chúng theo thứ tự sau:
- Trong nhà bếp:
1. Chậu rửa chén
2. Bếp lò
3. Ghế
4. Bàn
5. Tủ lạnh
- Trong phòng khách
1. Thảm
2. Ghế bành
3. Đèn
4. Tivi
5. Rèm che cửa sổ
- Trong phòng tắm
1. Bồn tắm
2. Cầu tiêu
3. Tủ nhỏ
4. Gương
5. Khăn tắm
- Trong phòng ngủ
1. Giường
2. Bàn làm việc
3. Giỏ rác
4. Bàn để đèn đọc sách
5. Đồng hồ báo thức
Bạn hãy đọc danh sách trên rồi thầm quan sát từng vật có trong nhà bạn. Kế tiếp, liên kết chúng theo thứ tự. Thí dụ, trong nhà bếp của bạn có 5 vật, được đánh số thứ tự từ 1 đến 5. Trong phòng khách cũng có 5 vật, đánh số từ 6 đến 10. Còn trong phòng tắm thì bồn tắm ở vị trí số 11, tủ nhỏ số 13 và khăn tắm số 15 v.v.
Trong phòng ngủ, giường ở vị trí số 16, bàn để đèn đọc sách số 19, còn đồng hồ báo thức số 20.
Bây giờ tôi sẽ cho bạn biết cách sử dụng trí tưởng tượng của bạn để kết hợp những hình ảnh đồ vật trong danh sách mua hàng với hình ảnh đồ vật mà bạn biết rất rõ ở nhà mình. Khi theo những chỉ dẫn này bạn sẽ chứng minh được rằng bạn đã sử dụng trí tưởng tượng và có khả năng ghi nhớ.
Dưới đây là danh sách những vật cần mua.
Lát nữa, tôi sẽ giải thích cách để nhớ chúng bằng sự liên kết từng vật trong danh sách mua hàng với những vật ở nhà bạn.
1. Mua một ít tương mù tạt
2. 3 ký bánh kẹp thịt
3. Mật đường
4. Vải che mặt
5. Quả bưởi
6. Hạt ngũ cốc
7. Những quả trứng
8. Mì ống
9. Máy hút bụi
10. Cà phê
11. Nước gừng
12. Củ hành
13. Thức ăn cho chó
14. Nước trái cây ép
15. Kem
16. Bánh qui
17. Bơ
18. Bột phấn
19. Gan bò
20. Hộp diêm
Bây giờ, bạn vui lòng theo hướng dẫn của tôi một cách cẩn thận nhé. Tôi đề nghị bạn tưởng tượng để thấy từng hình ảnh trong số những hình trên. Có vẻ kỳ quặc quá phải không, song bạn cần thực hiện bài tập này. Nó rất quan trọng trong sự phát triển ký ức của bạn.
Hãy tưởng tượng để thấy rõ:
1. Chậu rửa chén của bạn chất nhiều đĩa đựng tương mù tạt.
2. Trên bếp lò có một miếng thịt băm khổng lồ. Miếng thịt này hình vuông, có cạnh gần 1 mét, dầy hơn 15 cm và bạn đang nướng nó cả trên 4 bếp lò.
3. Ghế nhà bếp của bạn đang đọng một lớp mật. Nếu ngồi xuống ghế thì bạn sẽ không thể nào quên nó.
4. Trên bàn ăn của bạn có một chiếc hộp khổng lồ đựng vải lau. Vải rộng ít nhất gần một mét. Bạn lấy một tấm vải ra chùi sạch lớp mật trên ghế. Tưởng tượng ngay nhé!
5. Tủ lạnh của bạn chứa đầy bưởi chùm. Khi bạn mở cửa tủ, 50 trái bưởi chùm lăn ra, rớt trên sàn nhà. Hãy tưởng tượng cảnh này nhé!
Bây giờ, bạn dừng nhìn lại, bạn thấy được gì trong con mắt tâm trí của bạn khi tôi nói “chậu rửa chén, bếp lò, ghế, bàn, tủ lạnh”? Bạn thấy những hình ảnh đó chứ?
Bây giờ mời bạn tưởng tượng tiếp 5 vật sau:
6. Tấm thảm của bạn phủ hạt bắp dầy trên 15 cm. Chúng kêu lạo xạo khi bạn bước đi trên chúng.
7. Trên ghế bành của bạn có 6 tá trứng. Nếu ngồi lên chúng thì bạn không thể nào quên được!
8. Đèn của bạn trang trí bằng những cọng mì ống viền chung quanh! Những mắt xích, dây diện đều làm bằng mì ống.
9. Ti vi nhà bạn đang mở và phát một mục quảng cáo sinh động về máy lau cửa sổ. Nó sống động đến độ có một người tí hon chùi cửa sổ đang với vào phòng khách nhà bạn và dùng cây súng phun nước vào người bạn. Hãy tưởng tượng ngay!
10. Vợ bạn đang nghiền nhỏ cái màn cửa sổ trong cối xay cà phê và nói với bạn rằng trừ phi bạn đi mua cà phê, nếu không cô ấy sẽ pha cái màn cửa sổ trong ly cà phê! Nào, hãy nghĩ lại. Bạn đã thấy gì qua chậu rửa chén, ghế, tủ lạnh, tấm thảm, ghế bành, đèn, ti vi, màn cửa sổ? Nếu bạn không thể nhớ lại được, đề nghị bạn tưởng tượng để tạo ra những hình ảnh sống động hơn. Bây giờ, mời bạn đến với 5 đối tượng khác.
11. Bồn tắm của bạn đầy nước rượu gừng. Bạn có ngạc nhiên không? Hãy tưởng tượng ngay!
12. Bồn cầu nhà bạn đầy những củ hành. Bạn đang gọt vỏ chúng ở đó và nước mắt của bạn chảy đầy chén. Hãy tưởng tượng đi!
13. Tủ thuốc của bạn chứa đầy những hộp thức ăn cho chó. Kệ nào cũng vậy. Hãy tưởng tượng một cách sinh động nhé!
14. Bạn nhìn vào gương và thấy chính bạn đang uống một cốc nước trái cây khổng lồ, ít nhất nó có cạnh vuông gần 2 mét.
15. Bạn tưởng tượng nhìn thấy một chiếc khăn tắm chứa kem bên trong và kem chảy nhỏ giọt ra!
Bây giờ bạn hãy nhìn lần nữa vào ngăn hồ sơ trí tuệ của mình. Bạn thấy rõ những hình ảnh mà bạn tạo ra rồi chứ, những hình ảnh liên quan với chậu rửa chén, bếp lò, ghế, bàn, tủ lạnh, thảm sàn, ghế bành, đèn, ti vi, màn cửa sổ, bồn tắm, bồn cầu, tủ thuốc, gương và khăn tắm. Nếu thấy rõ được, có nghĩa là bạn đang nhớ lại rất tốt. Như vậy bạn có thể tin rằng mình nhớ được tất cả 20 món hàng mà không cần ghi ra giấy và có thể “hùng dũng” đi chợ được rồi đấy.
Bây giờ, mời bạn tưởng tượng tiếp: cái giường của bạn đầy những bánh qui. Nếu ăn những cái bánh đó trên giường, bạn sẽ nghe những tiếng kêu lạo xạo, thật khó chịu làm sao. Bạn cố nhớ lại những âm thanh đó nhé.
Còn những ngăn kéo bàn làm việc của bạn thì đầy bơ, nước bơ chảy ra lênh láng. Có chỗ nào đựng bơ kỳ cục hơn thế không? Bạn hãy tưởng tượng đi!
Giỏ rác của bạn đầy bọt xà bông. Bạn thấy chính bạn đang nhúng một cái ống dẫn bong bóng vào đó rồi thổi bong bóng bay lên không trung. Hãy tưởng tượng như thế!
Trên cái bàn của bạn chất cao 10 kg gan bò sống. Bạn có thể tưởng tượng vào lúc nửa đêm chính bạn đặt bàn tay vào đống gan lạnh và ẩm ướt đó không?
Hãy tưởng tượng đồng hồ báo thức của bạn nổ thành đống lửa. Nó đang cháy bùng lên!
Nào, bây giờ bạn hãy viết ra những gì bạn đã thấy về các vật sau đây:
.
Rồi, bạn dừng lại, suy nghĩ ít phút về những gì mà bạn đã thực hiện. Ban đầu, điều này có vẻ xa lạ đối với bạn. Tuy nhiên, sau đó bạn sẽ quen dần. Bạn liên tục kết hợp một hình ảnh đại diện cho một đối tượng trong danh sách mua hàng của bạn với một hình ảnh nào đó mà bạn không thể quên vì sự quen thuộc của nó đối với bạn. Phương pháp này giúp liên kết những hình ảnh đại diện cho các vật trong danh sách mua hàng với những vật trong nhà bạn.
Hãy tin rằng bạn sẽ nhớ lại sự vật gì đó mà bạn muốn nhớ trong một thời điểm cụ thể! Hết sức đơn giản phải không bạn? Bây giờ, mời bạn đến với nguyên lý của bí mật thứ nhất: Có một kho hàng đặt trong tâm trí bạn, kho này sẽ cất giữ ký ức của bạn.
Đây là bước đầu tiên để nắm bắt sự phát triển của bộ nhớ trong não bạn. Như bạn biết, khi người ta dùng một não điện tử, dữ liệu được cất trong ngân hàng bộ nhớ của máy. Khi đặt cho máy một câu hỏi, ngay lập tức nó sẽ xác định câu trả lời cho câu hỏi đó bằng cách tìm ra câu trả lời ở nơi nó cất giữ. Khi lưu trữ những điều mà bạn muốn nhớ ở nơi thích hợp của chúng, bạn có khả năng tiếp cận với câu trả lời đúng trong tương lai. Nghĩ về ký ức của bạn là so sánh nó giống như một cái hộp lưu trữ an toàn. Thí dụ, bạn có thể định vị chậu rửa chén, bếp lò, ghế, bàn và tủ lạnh trong năm ngăn chứa của ngân hàng ở lượt đầu tiên rồi tưởng tượng chúng theo một dãy thứ tự thích hợp. Về điểm này, bạn cần tìm cách làm quen với những “địa điểm’’ và đối tượng ấy để về sau, bạn có thể nhớ lại ngay tức khắc số 4 chính là cái bàn, còn số 14 là cái gương. Những hình ảnh tâm trí sẽ đại diện cho các con số. Khi bạn thực hành được điều này thì về sau bạn sẽ có khả năng nhớ lại nhiều việc, bất kỳ danh sách nào mà bạn muốn nhớ lại, bên trong hay bên ngoài của chuỗi sự kiện, theo thứ tự ngược hay xuôi!
Nào, mời bạn nhắm mắt rồi quay trở lại danh sách của những vật nêu trên, giả định rằng bạn sẽ mua chúng. Bạn hãy đọc chúng theo chiều xuôi rồi ngược lại. Bạn có thể nhớ lại từng vật mà không vấp phải lỗi lầm nào cả, phải không? Xin nhớ, khi tham gia vào chuỗi sự việc gì đó ngộ nghĩnh và buồn cười với những đối tượng trong ngân hàng ký ức bạn sẽ dễ nhớ chúng hơn.
Và khi đã quen tưởng tượng những hình ảnh trong ngân hàng ký ức thì nó trở thành thuộc tính thứ hai của bạn, giúp bạn nối kết với bất kỳ sự vật nào muốn nhớ và gởi chúng vào nơi lưu trữ an toàn cho tới khi bạn muốn nhớ lại chúng. Bây giờ, mời bạn ghi nhớ danh sách những hình ảnh dưới đây theo thứ tự rồi ấn định chúng vào nơi nào đó trong ký ức của bạn, những nơi mà khi nào muốn nhớ thì bạn tìm được ngay chúng.
1. Nón
2. Gà mái
3. Đùi lợn
4. Mái chèo
5. Cá voi
6. Giày
7. Chìa khóa
8. Người vợ
9. Cái bánh
Nối kết chúng tuần tự như trên để bạn không quên thứ tự của chúng. Sau đó đề nghị bạn tưởng tượng giống như dưới đây:
1. Tưởng tượng cái nón được ưa thích của bạn ở chỗ thứ nhất.
2. Tưởng tượng con gà mái ở chỗ thứ hai rồi sử dụng cái nón ở chỗ thứ nhất như một cái ổ. Bạn đang đuổi gà mái ra khỏi ổ.
3. Thay vì trở lại chỗ thứ hai gà mái nhảy lên đùi lợn ở chỗ thứ ba rồi đẻ 3 trứng lên đó.
4. Bạn chộp mái chèo từ chỗ thứ tư rồi đập con gà mái khiến nó bay trở lại chỗ thứ hai nơi mà nó từng trú ngụ. Ba cái trứng nằm trên đùi lợn ở chỗ thứ ba làm cho cái đùi trượt vào không khí rồi rớt ngay vào miệng con cá voi ở chỗ thứ năm. Bạn nhảy xuống, trả mái chèo lại chỗ thứ tư, nơi mà nó từng ở.
5. Rồi bạn nhảy qua lưng cá voi, lấy đôi giày ở chỗ thứ sáu, đập vào con cá voi. Cá voi nôn mửa ra đùi lợn. Cái đùi bay ngược về chỗ thứ ba nơi mà nó từng ngụ.
6. Con cá voi ở chỗ thứ năm đập đuôi vào người bạn, hất bạn tung bắn lên trong không khí. Bạn thả chiếc giày vào chỗ thứ sáu, nơi mà nó đã nằm.
7. Sau đó bạn lộn ngược đầu bay xuống một đống chìa khóa khổng lồ. Bạn chọn một chìa khóa từ chỗ thứ bảy rồi bò đến cửa cái nhà bạn, đút chìa khóa vào ổ khóa.
8. Nhưng vợ bạn ở chỗ thứ tám phát hiện bạn về nhà lúc 8 giờ sáng, cô ấy chộp cái bánh từ chỗ thứ chín rồi quăng nó trúng ngay mặt bạn.
9. Bạn trả cái bánh lại chỗ thứ chín rồi hôn vợ bạn ở chỗ thứ tám, đặt chìa khóa vào chỗ thứ bảy, đặt chiếc giày vào chỗ trí thứ sáu, nơi mà bạn đã mang nó. Sau đó bạn tránh xa con cá voi ở chỗ thứ năm, lau sạch mái chèo ở chỗ thứ tư, đặt con gà mái vào ổ tại chỗ thứ hai rồi phủi bụi trên cái nón của bạn ở chỗ thứ nhất.
Xin bạn đừng rối trí với những đề nghị trên. Hãy thực hành tưởng tượng từng bước cho tới khi hoàn tất quy trình tưởng tượng. Khi tưởng tượng được tất cả có nghĩa là bạn đã nối những đối tượng trên vào não khá dễ dàng! Về sau tôi sẽ giải thích tại sao những đối tượng trên được chọn vào danh sách. Còn ở đây, một điều mà bạn cần lưu ý: hình ảnh bao giờ cũng dễ nhớ hơn những con số trừu tượng hay từ ngữ.
Chúng ta sẽ tạo ra một dãy hình ghép khác để thực hành theo những điều bạn đã học. Sau đây là danh sách những điều linh tinh cần nhớ. Bạn hãy nối kết 9 vật với 9 đối tượng vừa được học.
1. Đi tới cửa hàng bán dụng cụ để mua một ký đinh.
2. Cởi quần áo khoác của bạn ra, cho vào máy giặt.
3. Trả sách cho thư viện.
4. Cầm toa thuốc đến nhà thuốc tây.
5. Dừng lại ở lò bánh mì để mua vài ổ bánh.
6. Mua một đồng hồ đeo tay ở tiệm bán đồ trang sức.
7. Mua một vài cái bánh kẹp thịt từ người bán hàng.
8. Chiếc xe đã được sửa chữa ở trạm bảo hành.
9. Đổi séc lấy tiền mặt ở ngân hàng.
Tất cả điều mà bạn cần làm để nhớ danh sách này là liên kết từng vật theo cách giống như lúc bạn nối kết danh sách đầu tiên. Tôi đề nghị bạn ghi nhớ danh sách này. Nó rất quan trọng, vì nguyên tắc đòi hỏi phải hoàn toàn thật rõ ràng.
Bây giờ tôi sẽ giải thích cách thực hiện nó ra sao.