CHƯƠNG 1 (2) THUẬT LUYỆN TRÍ NHỚ

Người ta cho rằng Simonides, một nhà thơ tình của đảo Ceos xa xưa (535 trước Công nguyên), là người đã khám phá ra thuật nhớ (mnemonics) hoặc nghệ thuật của trí nhớ (art of memory). Song thực tế lại không phải như vậy.

Simonides đã âm thầm du lịch đến Ai Cập và “mượn” những ý tưởng của người Ai Cập. Sau đó ông mở rộng ra từ những chữ viết tượng hình và các biểu tượng mà người Ai Cận sử dụng để dạy thuật nhớ.

Chúng ta từng biết rằng có những người Hy Lạp và La Mã cổ đại có trí nhớ thật phi thường. Hortensius là một trong những người ấy. Ông là nhà hùng biện La Mã cổ đại nổi tiếng, sống cùng thời với Cicero, người đã có mặt trong một buổi bán đấu giá công cộng. Vào cuối ngày ông đã kể lại chi tiết, chính xác tên của tất cả những người mua hàng, những vật đã được bán với giá là bao nhiêu. Còn Senecu, ông ta có thể kể lại 2.000 cái tên sau khi nghe người khác đọc chúng liên tục trong một lần. Rồi Ebn-Sina nữa, ông ấy là triết gia Arập sống vào thế kỷ thứ 10. Mới 10 tuổi ông đã thuộc lòng và có thể kể lại chi tiết toàn bộ kinh Koran. Đến năm 14 tuổi ông có thể kể lại tất cả tác phẩm của Aristotle. Còn Scipio Asiaticus thì có thể nói chính xác ngày sinh tháng đẻ của 243.704 người. Trong vài thế kỷ gần đây, khi còn trẻ, Micbaelangelo và Leonardo da Vinci có thể vẽ chính xác chân dung của người khác sau khi gặp người ấy chỉ một lần duy nhất. Riêng Napoleon, ông ta không chỉ biết từng cái tên binh lính của ông mà còn biết hàng ngàn chi tiết trên các bản đồ ở châu Âu.

Vâng, những người đàn ông vĩ đại này và vô số những người khác đã biết bí quyết của thuật nhớ.

Từ thời Pliny cho tới thời Shakespeare, hiếm khi người ta được nghe về thuật nhớ. Những hành động đã man vào thời Trung cổ đã loại bỏ tất cả mọi nghiên cứu. Dần dần, việc sử dụng tiếng Latin giảm đi, loại sách dạy phương pháp bằng tiếng Latin và ngôn ngữ Cicero không còn ai dùng đến. Chỉ còn một số ít người nghiên cứu tác phẩm giáo dục bằng tiếng Latin. Và vài người trong số họ có thể hiểu được những hệ thống kỳ lạ của thuật nhớ, những hệ thống giúp họ nhớ những gì đã đọc hoặc học.

Mãi đến khi con người bắt đầu lệ thuộc vào chữ viết, người ta không có hoặc có rất ít nhu cầu cải thiện trí nhớ thì mọi việc mới trở nên nan giải.

Vào năm 1.730, Tiến sĩ Richard Grey, hiệu trưởng Trường đại học Hinton ở Northamptonshire, nước Anh, đã xuất bản một quyển sách có tựa đề bằng tiếng Latin là “Memoria Technica”, nội dung đề cập đến một hệ thống ghi nhớ gây xôn xao dư luận, nhưng lại không thể thực hiện được (khám phá của Tiến sĩ Grey dựa trên kết quả nghiên cứu ngỏn ngữ Do Thái cổ xưa). Đến khoảng năm 1.807, một người dạy thuật luyện trí nhớ khác xuất hiện, ông ta tên là M. Gregor von Feinaigle, sinh ra ở Baden, ông ấy có một phương pháp khả thi đầu tiên và được người Anh rất quan tâm. ông ta giảng dạy vài năm ở tổ chức Royal Institution, London, rồi đi nói chuyện ở các tỉnh thành, biểu diễn thuật ghi nhớ cùng các môn đồ của mình. Những hoạt động này khiến nhiều người chú ý đến ông.

Feinaigle trở nên rất nổi tiếng, thậm chí cả nhà thơ Lord Byron cũng dành cho ông ấy sự trọng thị trong tác phẩm Don Juan của mình.

Kể từ khi Feinaigle xuất bản phương pháp ghi nhớ của mình thì nhiều người khác mô phỏng, cải tiến thêm nó. M. Aimé París cho thấy có sự cải tiến tốt nhất, rồi cuối cùng, vào năm 1.875, Francis Fauve] - Gouraud trình làng tác phẩm Nghệ thuật của trí nhớ (The Art of Memory). Quyển này trình bày loại mã số của Gouraud, một loại mã vẫn được các sinh viên và những người luyện trí nhớ ngày nay áp dụng. Và đây là một trong những loại mã mà tôi sẽ giới thiệu với bạn trong quyển sách này. Chúng là những phương cách giúp bạn phát triển sự ghi nhớ phi thường. Một khi làm chủ được phương pháp này bạn sẽ dễ dàng nhớ những gì bạn muốn.

Trước hết, mời bạn tham khảo cái gọi là “sức mạnh ký ức”. Ký ức chính là “ngân hàng” của tâm trí bạn. Ngân hàng này cất giữ tất cả những kinh nghiệm sống, những sự kiện và ý tưởng mà bạn đã từng tích lũy và những gì bạn đã học được.

Bạn nhận thức được sự vật bằng tâm trí bạn. Bạn nhớ những sự kiện về con người và sự vật bằng trí nhớ của bạn. Bạn suy luận bằng ký ức của bạn. Bạn không thể suy nghĩ hoặc đưa ra quyết định mà không cần trí nhở. Nói rộng hơn, không có nền văn minh nào, không có cuộc sống của bất kỳ người nào có thể tồn tại mà không có ký ức

Thưa bạn, mời bạn dừng lại và suy nghĩ về điều này giây lát. Trong cái tích tắc đó bạn đang sử dụng trí nhớ của bạn đấy, cho dù bạn không nhận thức rõ về chúng thì bạn vẫn đang gởi những suy nghĩ và ý tưởng vào tâm trí bạn. Có lẽ bạn gởi trung bình khoảng 10 ý nghĩ trong một phút vào “ngân hàng” trí nhớ của bạn.

Theo thống kê, một người sống 48 năm thì sẽ có khoảng 250.228.800 ý tưởng được đặt vào tâm trí họ.

Khó tin quá phải không bạn? Song đấy là sự thật.

Vậy, sức mạnh ký ức là gì? về cơ bản, chúng ta cần biết khả năng nhớ nào thật sự là khả năng tâm trí của ta. Nó bao gồm cả việc nhớ và khả năng hồi tưởng.

Nhớ là một ký ức thụ động. Nó hoàn tất mà không cần sự cố găng, còn hồi tưởng là ký ức chủ động. Để nhớ lại những ý tưởng đòi hỏi phải có sự cố gắng hệ thống hóa và có phương pháp. Bạn sẽ làm được những điều này!

Như bạn đã biết, sức mạnh ký ức là khả năng nhớ lại những ý tưởng của chúng ta một cách chính xác. Mức độ hoàn thành được điều này chính là sự đo lường sức mạnh ký ức của ta!

A. KHẢ NĂNG QUAN SÁT CỦA BẠN

Khả năng quan sát hoặc nghe có thể phát triền đến một mức mạnh mẽ. Phần lớn chúng ta đã quá lơ là việc thực hành để có thổi quen quan sát cẩn thận. Nhiều chi tiết chúng ta nhìn chằm chằm nhưng lại không chú ý, vì ta không có thói quen dành sự quan tâm cho từng chi tiết.

Muốn biết khả năng quan sát của bạn tốt như thế nào, mời bạn thực hành một việc sau đây. Bạn liếc nhìn thật nhanh từng bức tranh trong khung hình bên dưới rồi nhận xét xem năng lực quan sát của bạn đủ tốt để nhận ra những điểm sai trong mỗi hình không.

.

Bây giờ, mời bạn lấy tờ giấy đậy những hình vẽ lại rồi cẩn thận viết những câu trả lời vào khung danh sách hình phía dưới. Kế tiếp, bạn có thể nhớ lại từng hình phác thảo trong danh sách ấy, rồi miêu tả tóm tắt chúng.

Hãy cố hồi tưởng liên tiếp càng nhiều hình vẽ càng tốt, rồi điền vào những gì mà bạn nghĩ là sai trong mỗi hình.

Khi bạn vừa nhìn thấy xong, hãy cố nhớ lại những hình ấy. Điểm 50 là rất cao; còn 35 là trung bình. Song bạn cần phải kiên nhẫn, không được nản chí nếu bạn đoán sai nhiều hơn những gì mà mình nghĩ là đúng.

Nhờ thực hành, không những bạn có thể nhớ lại được từng bức tranh mà còn gọi chúng về thành một dãy hoàn hảo, theo chiều xuôi hay chiều ngược lại, hoặc bất kỳ trình tự nào!

Càng thực hành thì khả năng quan sát của bạn càng mạnh. Bạn “thấy” được nhiều hơn thì càng nhớ nhiều hơn. Tuy nhiên, điều này vẫn chưa đủ.

Trước hết bạn hãy học cách tập trung vào cái mà bạn đang nhìn. Nói cách khác, bạn phải xác định rõ tư tưởng nằm phía sau hay chủ đề của sự vật mà bạn đang nghiên cứu là gì.

Trả lời câu hỏi hình vẽ trong khung trên.

Những đặc điểm bị thiếu là:

1. Miệng

2. Mắt và lông mày

3. Mũi

4. Muỗng (thìa)

5. Ống khói

6. Tai

7. Dây tóc đèn

8. Con tem

9. Những dáy đàn

10. Đầu kim loại

11. Cò súng

12. Đuôi heo

13. Chân cua

14. Bóng thỏ

15. Một quả bóng

16. Lưới

17. Tay trái

18. Loa

19. Sự phản chiếu cánh tay

20. Hình rô ở góc trên (phía trong)

Ghi điểm 5 cho mỗi hình vẽ mà bạn nhớ lại đúng.

1......... 6............. 11........... 16..........

2......... 7............. 12........... 17..........

3........... 8............. 13...........18………

4..............9............. 14............19...........

5.......... 10...... -.15...........20...........

B. NĂNG LỰC TẬP TRUNG CỦA BẠN

Charles Darwin đưa ra một thí dụ cho thấy cái gọi là sự tập trung (kết quả cố gắng của trí tuệ), ông kể chuyện về người dạy thú, trước khi quyết định mua một con khi cụt đuôi nào đó thì người ấy luôn thuê nó trước vài ngày. Nếu người dạy thú chú ý đến quá trình huấn luyện của mình và cử chỉ của loài khỉ cụt đuôi thì mọi việc đã trở nên đơn giản, tuy nhiên anh ta không quan tâm lắm về điều ấy, do đó anh không hiểu tại sao nó giận dữ, rống lên trong chuồng hoặc chạy nhảy lung tung, thế là anh gởi trả con khỉ và công nhận là mình không huấn luyện được nó.

Để xác đinh cái chìm sâu bên dưới điều mà bạn đang nghiên cứu, bạn phải tập trung toàn bộ sự chú ý vào vấn đề ngay tại chỗ. Tuy nhiên, việc tập trung chú ý cao độ không chỉ dừng lại ở sự quan sát.

VI.CẦN CÓ MỘT HỆ THỐNG TRẬT TỰ ĐỂ NHỚ CHÍNH XÁC

Khi quan sát cái gì mà bạn muốn nhớ lại sau này, bạn phải tiếp cận nó một cách có hệ thống. Hành động quan sát này có phần giống cái gọi là “tiền tiết kiệm” mà bạn gởi vào ngân hàng trí tuệ, bao gồm cả hành động tập trung, để trở thành ngân quĩ trong ngân hàng ký ức của bạn.

Chúng ta hãy đưa quá trình suy luận tương tự như thế đi xa hơn để giải thích về tầm quan trọng của thuật nhớ.

Khi gởi tiền vào tài khoản ngân hàng của mình rồi, bạn cần tuân theo một thủ tục pháp lý có hệ thống. Phải điền đầy đủ, chính xác khoản tiền gởi, cần phân loại, sắp xếp các hóa đơn, quan tâm đến sự thay đổi, chứng thực những tờ séc v.v.

Lúc người thu ngân nhận tiền của bạn, anh ta sẽ kiểm tra nó, phân loại rồi gởi cho nhân viên kế toán. Sau đó tiền của bạn sẽ được cột lại và cho vào tài khoản của bạn. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu ngân hàng của bạn cho phép khách hàng gởi và rút tiền mà không đặt tên cho những hành động này?

Giả sử các viên chức ngân hàng lấy tất cả tiền gởi rồi đổ nó vào xe cút kít thì những tài khoản có trở nên trống rỗng không? Đặt trường hợp các hãng đầu tư cùng giữ an toàn bằng hợp đồng và những tài liệu giá trị khác thì sao? Và giả định rằng nhà sản xuất và những người bán sỉ và lẻ không lo lắng về việc giữ những bản ghi chép nguồn vốn, tài khoản, tài chính của họ một cách hệ thống thì sao? Mọi thứ sẽ xáo trộn phải không?

Vâng, nếu gởi lung tung vào tài khoản thì bảo đảm là điều này sẽ xảy ra: những gì đáng giá mà bạn cần nhớ trong ngân hàng ký ức của bạn cũng sẽ trở nên lộn xộn! Khả năng nhớ lại một cái tên, một sự kiện hay một số điện thoại trong tích tắc chính là khả năng tạo ra được năng lực ghi nhớ.

Người nào nổi tiếng là một thiên tài trí tuệ, biết tận dụng trí nhớ lúc cần thiết thì người đó đã có năng lực ghi nhớ! Tâm trí của anh ta không bị xáo trộn bởi những ý nghĩ mất trật tự. Anh ta có tiền gởi trong ngân hàng ký ức của mình, lấy nó làm sức mạnh để chiếm được bất kỳ cái gì mà anh ta muốn trong cuộc sống! Và khi cần rút đồng tiền tri thức quí giá để tiêu xài thì anh ta thực hiện được ngay lập tức.