CHƯƠNG 10 Cách sử dụng ký ức như một sổ ghi nhớ
“Sự tưởng tượng, có tính sáng tạo đích thực, là khả năng chứ không phải là phẩm chất. Nó ngồi ở nơi cao hơn. trong lý trí, và vẫn có thể là một đầy tớ của lý chí".
“Sự tưởng tượng, thường được hiểu là khả năng tưởng tượng hình ảnh, tạo ra sức mạnh bình thường cho tất cả những ai nhận được quà tặng của các giấc mơ".
J-R-LowellNhững dòng chữ trên khiến bạn dừng lại và suy nghĩ phải không? Khi chúng ta suy nghĩ, ý tưởng này hình thành, kết giao với ý tưởng khác trong tâm trí ta rồi thình lình biến thành ngọn lửa sáng tạo. Khi hành động dựa trên những suy nghĩ sáng tạo, ta sẽ biến ý tưởng thành thực tế, biến những giấc mơ thành sự thật. Ý tưởng là những hạt giống thực sự của sáng tạo. Không có chúng, ta không thể phát triển cái gốc, cái mới và những phương cách khác nhau để giành được phần thưởng của thành công.
Thông thường ta sẽ thú nhận, ta cho phép ý tưởng lảng tránh ta như những tên trộm lén lút trốn thoát trong đêm. Nếu không chống lại những hành động trộm cướp sự sáng tạo ấy thì ta sẽ lâm vào cảnh nghèo nàn - cái nghèo của cội rễ, của thời cơ trôi qua.
Mỗi chúng ta đều từng nếm sự kích thích của ý tưởng mới rực rỡ, lòe sáng trong tâm trí ta. Nhưng giống như một tội phạm lén lút, ý tưởng sẽ bỏ trốn trước khi ta có cơ hội ghi chép, mở rộng và phát triển nó, biến nó thành hành động cụ thể. Trước khi ta thực hiện nó, thường thì trong vòng vài giờ hoặc vài phút, ý tưởng sẽ ra đi vĩnh viễn. Vì thế cơ hội bằng vàng thoáng một cái là mất tăm.
Tuy nhiên, không hẳn là như vậy. Bạn có thể sử dụng sức mạnh ký ức của bạn như một sổ ghi nhớ những ý tưởng thoáng qua và cả những điều quan trọng mà bạn cần nhớ, nghĩa là chép lại tất cả.
I. Cách kiểm soát ý tưởng trước khi chúng tránh né bạn và cách ghi chép chúng trong tâm tríNhà nghiên cứu William D. Hersey thích so sánh ý tưởng với những tên tội phạm. Ông cho rằng nếu ông không làm gì và để cho ý-tưởng-tội-phạm trốn thoát thì thật đáng trách bản thân, ngoài ra còn tiếp tay cho chúng nữa. Hersey muốn ông là một “người chuyên bắt tội phạm”, làm cái gì đó để ngăn chặn bọn tội phạm lén lút này.
Để những ý tưởng bị bắt giữ trước khi chúng có thể trốn thoát ông đã phát minh ra cách ghi nhớ gọi là Cái lưới ý tưởng của Hersey(1). Sau đây là sơ đồ của cái lưới:
Sử dụng cái lưới ý tưởng này để bắt giữ chúng
Thám tử
Thanh tra viên
Người đi đường 1
Người đi đường 2
Viên cảnh sát
Quan tòa
Cảnh sát trưởng
Đội viên dân phòng 1
Đội viên dân phòng 2
Trinh sát viên
Bạn có thể tưởng tượng thế này: Mỗi từ được xếp theo chiều kim đồng hồ tượng trưng cho một con số. Trong mẻ lưới đầu tiên có 10 từ, nghĩa là có “cộng tác viên” giữ nhiệm vụ theo dõi và nắm bắt ý tưởng.
Giả định rằng tôi vừa nảy ra ý tưởng làm một tập thông tin về khóa học mới do bạn giảng dạy. Tôi đang lái xe về nhà thì những ý tưởng mới chợt xuất hiện và lúc đó tôi không tiện ghi chép nó ra giấy. Do đó tôi quăng cái lưới ra để chụp lấy ý tưởng trước khi nó kịp trốn thoát.
1. Thám tử nắm bắt manh mối đầu tiên. Tập thông tin có 4 trang in offset.
2. Manh mối của thanh tra viên: giấy 2 màu nổi bật.
3. Manh mối của người đi đường 1: mực in màu nâu sẫm
4. Manh mối của người đi đường 2:trang đầu của tập thông tin trình bày hình ảnh và tiêu đề giống như tờ nhật báo.
5. Manh mối của viên cảnh sát: chủ đề tập thông tin nói về thành công của sinh viên của tôi.
6. Manh mối của quan tòa: trang 2. Những hình ảnh kỷ niệm về lớp học cũ của tôi.
7. Manh mối của cảnh sát trưởng: phiếu dự thi trúng thưởng tự đề địa chỉ.
8. Manh mối của đội viên dân phòng 1: trang 3. Phần viết giải thích về những điểm quan trọng để có trí nhớ tốt.
9. Manh mối của đội viên dân phòng 2: trang 4. Những dòng chữ do sinh viên viết, chứng nhận đã học và áp dụng tốt bài giảng của tôi.
10. Manh mối của trinh sát viên: câu chuyện thành công về ngân hàng do tôi huấn luyện (những người ở dây nhớ mặt và tên của nhiều người).
Một khi nảy ra ý tưởng thì tôi thường dùng lưới để bắt giữ nó. Nhưng nhiều lần tôi khám phá rằng có hai ý tưởng nảy sinh cùng một lúc. Ngay lập tức tôi huýt sáo rồi sử dụng thêm một cái lưới khác. Lần này tôi sử dụng lực lượng vũ trang.
1. Viên đô đốc
2. Thiếu úy hải quân
3. Thiếu tá
4. Phi công
5. Đại úy hải quân
6. Tướng quân
7. Viên hạ sĩ.
8. Viên trung sĩ
9. Viên binh nhì
10. Thủy thủ
Tôi ra lệnh cho những người phục vụ và sĩ quan gần đó. Họ thi hành thật hiệu quả. Ý tưởng mà tôi nghĩ ra là tạo ra một tập thư thông tin rồi cất giữ nó trong cái lưới đầu tiên. Như vậy tôi có thể thu lợi gấp đôi, còn ngân hàng sẽ là người thắng cuộc vì:
1. Viên đô đốc: giá tập thư thông tin sẽ được tôi bao cấp một phần.
2. Thiếu úy hải quân: những câu chuyện thành công của ngân hàng ở trang 4 sẽ phục vụ cho việc “cá nhân hóa” Những người làm việc ở ngân hàng.
3. Viên thiếu tá: nếu quảng cáo có hiệu quả, tập thư thông tin của tôi sẽ được tái thiết kế thành một “tạp chí gia đình”.
4. Viên phi công: ngân hàng không xuất bản một “tạp chí gia đình” do đó điều này có thể là một cách công hiệu để bắt đầu tăng giá lên đôi chút.
5. Đại úy hải quân: nếu ngân hàng đồng ý làm một tập thư thông tin thì tôi có thể góp thêm hàng trăm bản copy nữa để giảm chi phí cho lượng bản chính in ra.
6. Tướng quân: có thể mở rộng tập thông tin để tạo ra nhiều khoảng trống hơn cho những điều mà ngân hàng muốn cung cấp thêm.
7. Viên hạ sĩ: ngân hàng có thể “hỗ trợ" một số tiền để giúp tôi “có được” công ăn chuyện làm mới từ các công ty.
8. Viên trung sĩ: một “cuộc thi” trí nhớ có thể diễn ra ở địa phương và do ngân hàng bảo trợ.
9. Viên binh nhì: có thể mời một số công chức trong ngân hàng viết giấy chứng nhận rằng họ đã sử dụng tốt sức mạnh trí nhớ của họ ra sao.
10. Viên thủy thủ: giấy chứng nhận hay nhất trong tháng sẽ nhận được phần thưởng là một bữa ăn tối... “với tôi”.
Dĩ nhiên tôi liên kết những ý tưởng này bằng cách nối chúng theo công thức GỞI TIỀN đến 10 “điểm” của cái lưới. Dưới đây là 10 công cụ mà lưới dùng để bắt giữ “ý tưởng” khác, chúng là vũ khí:
1. Hơi cay
2. Con dao
3. Súng cối
4. Súng lục ổ quay
5. Địa lôi
6. Súng săn
7. Súng cacbin
8. Súng 45 ly
9. Dùi cui
10. Thanh kiếm
Còn bây giờ, điều gì sẽ xảy ra sau khi tôi bắt giữ ý tưởng? Tôi vẫn bỏ nó trong lưới và hoàn toàn quên nó đi. Khi phát triển một ý tưởng trong tâm trí, tôi giam giữ hình ảnh bằng cách nhìn ngắm chúng lại nhiều lần. Ý tưởng sẽ không phai mờ nếu bạn cất giữ nó thành dãy trong ngân hàng ký ức của bạn. Tuy nhiên, bạn cần xác định “nơi” cất giữ những ý tưởng của bạn và nơi đó sẽ gìn giữ chúng cho tới khi bạn sẵn sàng biến chúng thành hành động sau này.
Việc sử dụng danh sách ngắn của những từ khóa để cất giữ ý tưởng và những điều khác mà bạn muốn nhớ sẽ đáp ứng nhu cầu đa dạng của bạn. Thí dụ: 1. Hơi cay, 2. Con dao, 3. Súng cối v.v. Cách này sẽ giúp bạn nhớ bản báo cáo những con số. Dĩ nhiên, danh sách này sẽ bổ sung thêm rất nhiều tùy theo cách biên soạn của bạn.