NHỮNG NGƯỜI KỊCH SĨ Tác giả: Gali Nosek-Les commédiens-
Chao ôi, có biết bao nhiêu là giá trị riêng biệt cô động trong sách!
Thế nhưng mà người ta đã không cần đọc đến, không cần suy tưởng đến. Sự phong phú của văn thơ trước tác, đối với họ đã quá đầy dẫy và thừa thải. Nhưng đối với nàng, mỗi quyển là một linh hồn gần gủi và bí mật, sống động từng trang của giấy, của da …
Tháng 10 năm 2126
HAI NGƯỜI CON GÁI ĐANG ĐI TRONG một cánh đồng cỏ cao. Tay kẻ này luôn hoa lên theo đà câu chuyện không đâu của cô ta, tay kẻ kia thì chấp vòng lại sau lưng, im lặng nghe.
-… Và mẹ của Geor đã hứa với chúng tao rằng bà sẽ tổ chức một buổi hài kịch trong ngày cưới chúng tao đấy, mày ạ! Mày đến dự xem nhé, dự xem cái ngày hoan hỉ và long trọng đó của chúng tao nhé, Jeanne Marie.
- Ồ… Không thể được! Người con gái vừa nói vừa rút tay vòng sau lưng lại, chán nản lắc đầu, tiếp: Tao không dự lễ cưới của mày được đâu! Mày biết tại sao tao ghét những trò hề kịch diễn ấy không?
- Jeanne Marie, mày lại bắt đầu với những ý nghĩ suông của mày nữa rồi! Mày không thể bỏ được tao!… Tao là bạn của mày mà!
- Tao thích về nhà tao hơn. Vì tao không cần thiết trong hạnh phúc mày. Xin chào mày vậy.
- Jeanne Marie, tao van mày! Mày hãy ở lại đây nửa giờ nữa đã… Trời đang đẹp đấy! Rồi mày sẽ thấy thích những gì mà mày muốn. Này, chúng ta hãy ngồi xuống đây và hãy nói chuyện với nhau nhé! Ừ, chính mày đã quyến rũ tao, lôi cuốn tao đi vào trong cánh đồng đầy thiên nhiên mơ mộng này đấy! Ừ, ta hãy ngồi xuống đây một chốc nữa đã nhé!
Jeanne Marie khẽ vuơn vai tỏ vẻ không bằng lòng, miễn cưỡng nghe theo lời bạn.
Hai người tiến đến dưới một tàn cây to. Tại đây, Jeanne Marie bỗng thở dài rồi ngồi vụt xuống rất nhanh. Những sợi tóc dài của nàng quyện bay chung quanh mặt, chiếc áo màu xám trải rộng ra trên đất. Chân nàng búng lên những chiếc lá mực, chỉ còn trơ lại những đường gân trong suốt. Nàng thở dài, khẽ vươn vai như người say ngủ:
- À, này Damiène ạ! Mày chẳng biết tí gì về những ước mơ của tao đâu đấy! Vì mày không được tự do suy tưởng và tự do giải thoát…
- Ồ, ồ… tao sống giản dị mà! Chuyện nhảm nhí của mày không cám dỗ được tao đâu… Tao không cần tưởng tượng, cứ xem mỗi một phút qua là một niềm vui thú….
- Tất nhiên là thế. Nhưng mày chưa bao giờ bị đau khổ, hoặc giả nếu có, thì cũng có ít thôi, tình cảm của mày nông cạn lắm! Mày thực là người không có nghị lực!
- Không, chính mày mới không có chủ đích! Tao yêu đời. Thời đại đã mang đến cho tao nguồn vui sống. Tao luòn tin ở tao một cách mạnh mẽ, luôn chờ đợi bất cứ mỗi một biến tượng nào xảy ra là không lùi bước, sẵn sàng chiến đấu, hoặc cười vang hoặc bị…
- Và đừng quên vỗ tay tán thưởng nữa nhé!
Jeanne Marie mỉa mai ngắt lời Damiène, rồi vòng tay gối xuống đầu, nhắm nghiền đôi mắt lại mơ màng. Gương mặt nàng nổi bật những vẻ đẹp tươi lẫn buồn bã, khác hẳn nguời bạn bên cạnh.
Im lặng kéo dài với họ.
Damiène luôn ngồi trên một chiếc rễ cây to meo mốc. Cánh đồng im tiếng động. Những tia nắng chiều vàng vọt lốm đốm chạy dài trên thảm cỏ. Xa xa; rừng chiều leo phủ núi đồi. Làng mạc dưới kia như một bức họa dẫy đầy những nhà bé tí, thấp thoáng nhiều khu vườn nhỏ.
Thốt nhiên, một giọng nói hùng dũng chợt vang xuống từ trên những chiếc cành cao nhất của cây to mà dưới đó họ đang ngồi:
“Trên đồi xanh, trong thung lũng
Qua bờ con, bụi rậm,
Trên hoa viên, trong thành lũy
Qua vòng lửa đỏ, mặt nước trong xanh,
Giang hồ, đời ta phiêu bạt khắp nơi,
Bằng tất cả những di động nhẹ nhàng và êm dịu như ánh trăng”.
Tiếng nói ngừng im.
Mơ màng, Jeanne Marie chợt thì thầm:
“Tôi là hoàng hậu muôn tiên,
Đem ngàn châu ngọc tưới viền cỏ xanh”.
Và nàng bỗng ngồi dậy, ngước nhìn lên cao, dò xét với một vẻ sợ hãi:
- Ô kìa, ai nói thế? Chúa ơi, Damiène ơi… Ai có thể kể được chuyện Shakespeare vào thời đại chúng ta đó nhỉ?
Tiếng nói trả lời:
“Nhiều người ta cho là nghịch ngợm, là tinh ma, là quỉ quái”. Nhưng ta đã đem đến cho họ công ăn việc làm cùng những điều may mắn. Ta là cái ý tưởng vui tươi phiêu bạt trong đêm dài. Ta là người khôi hài của Obéron. Ta làm cho thiên hạ cười khi ta mập mạp và được nuôi bằng những đậu tầm ngon bổ. Ta luôn chiến thắng được những con ngựa cái bất kham và hung hăng mới tập. Dưới hình thức một quả lê nấu chín, ta thu mình được gọn gàng trong cái chén của mụ đàn bà lắm chuyện mà khi bà ta đến ăn, ta kẹp được môi bà và làm cho nước văng ra tung tóe, lấm bẩn cả mình bà…”.
Dửt lời, một thanh niên trẻ khẽ uốn mình nhảy chuyền từng cành, từng cành… Hắn vận y phục trông giống như những chiếc lá màu cánh chim. Khi vừa đặt chân xuống đất, hắn khẽ mỉm cười, cái cười ngượng nghịu không mấy tự nhiên.
Damiène vụt đứng dậy, vỗ mạnh hai lòng bàn tay vào nhau rồi bỗng nhiên kêu khẽ:
- Ồ, trông hắn mềm mại quá, xinh xắn quá! Ừ, đó là một điều lạ mà tao hằng hy vọng…
- Không! Không thể được! Chưa có… Không có sự việc đó! Jeanne Marie lẩm nhẩm mãi như vậy để trả lời Damiène.
Thanh niên tiếp tục nói:
“Bà ngoại tôi rất dễ cảm xúc. Cho nên mỗi khi sắp kể cho tôi nghe một câu chuyện buồn, lúc nào bà cũng ngập ngừng bất đầu bằng ba tiếng.“Bây giờ… tôi…”
- Im đi! -Jeanne Marie quát to -Không bao giờ tôi bị lôi cuốn và tin được những câu chuyện có nội dung không mấy đẹp đẽ đó, vô nghĩa quá! Hãy hát những câu thơ đẹp và hãy lặp lại nhiều lần!
- Vâng, xin cô hãy nghe tôi với lòng đại lượng. Tôi không muốn mình bị bắt buộc phải…
Và hắn luôn mỉm cười, tiến lại gần Jeanne Marie, tiếp tục hát:
“Trong thành phố, trong đồng sâu
Nơi đâu người ta cũng sợ tôi
Hỡi thần Goublin, hãy dẫn họ theo đường núi, theo đàn bê
Và đừng bao giờ ngừng nghỉ cả… ”.
Jeanne Marie nổi giận run người, tiếng hát của nàng vang to và trong suốt như một tiếng la đau đớn, tiếng la của một con vật bị thương vì mũi nhọn và có thể là tiếng la của nàng tiên rừng thẳm đang ngái ngủ bỗng bị chích bởi một con cúi.
Trước khi gã đàn ông với nắm được tay, Jeanne Marie vụt chạy thoát thật nhanh về phía cuối thôn, trượt mau trên đường dốc, nhảy đùa qua lùm cây bất kể gai góc.
Gã thanh niên nói với theo:
- Tôi không chờ cô được nữa đâu đấy!
Khi hình bóng Jeanne Marie đã khuất, gã quay nhìn thẳng vào mặt người con gái còn lại bên cạnh:
- Này cô, tôi sẽ nhập bọn cùng đi với cô suốt con đường này, con đường gai góc mà cô không ghê sợ, vẫn thích?
Damiène nhìn gã mĩm cười, cái cười không mấy đồng tình và như có vẻ trêu ghẹo.
Không nói gì thêm, hai người im lặng đi về phía làng mạc. Khi về gần đến những gian nhà đầu xóm, Damiène bất chợt nhìn chung quanh như một con chim nhỏ lo âu không còn kêu ríu rít nữa. Môi nàng mở rộng, rồi thở dài tự trách vấn mình. Bỗng nàng trông thấy Geor, vị hôn phu của nàng. Nàng chạy đến mừng rỡ reo:
- A Geor đây rồi! Geor ơi! Em vừa gặp người thanh niên này đấy, hắn lãng mạn như một nhân vật tiểu thuyết. Hắn leo bò trên cây rất giỏi như đi vào một cửa ngõ kỳ lạ…
Geor nắm tay người yêu, nói nhanh:
- Ồ, thế nhưng hắn đã đi ngã nào mất rồi đấy!
Nàng quay nhìn lại phía sau.
Đằng cuối con đường, gã thanh niên kỳ lạ đang lẻn đi một cách vội vã. Nàng cười, nhưng cái cười không vang to và như tắt nghẹn bởi một ngạc nhiên.
- Em muốn giới thiệu hắn với anh. Nhưng anh xem, hắn…
- Ồ, Damiène, anh rất sung sướng được thấy em vui vẻ như thế! Thôi ta về em nhé!
Họ nhìn nhau âu yếm, rồi cùng song vai đếm bước trên con đường quen thuộc. Trời cao râm mát, từng tảng mây nhẹ nhàng bay. Thời gian lúc ấy thật rất thích hợp cho những mảnh tình yêu vừa chớm nở.
Trong phòng Jeanne Marie, sách vở chồng chất bừa bãi, ngỗn ngang, cao ngất tận đầu nàng. Đó đây, người ta thấy: một chiếc ghế bành đã hư nát; khung cửa sổ vẫn luôn mở rộng cho thấy trọn cả khu rừng; một chiếc tủ xưa đựng đầy những y phục cổ điển; cuối phòng một con mèo nhỏ đang gầm gừ, kêu meo meo… Nàng nằm dài trên vách, nghiền ngẫm từng câu văn duyên dáng, hết tác giả này đến tác giả khác,
Chao ơi, có biết bao nhiêu là giá trị riêng biệt cô động trong sách họ! Thế nhưng mà người ta đã không cần đọc đến, không cần suy tưởng đến. Sự phong phú của văn thơ trước tác, đối với họ, đã quá đầy rẫy và thừa thải. Nhưng đối với nàng, mỗi quyển là một linh hồn gần gũi và bí mật, sống động từng trang của giấy, của da…
Thế nhưng từ lâu nó bị bỏ rơi vào trong quên lãng. Người ta không có cảm tình với nó, cho nó là khô khan, là vô dụng để rồi không cần mó tới hay chẳng bao giờ mó tới.
Vì thế cho nên, những người kịch sĩ chân chính đã phải sử dụng nó luôn cả ngày đêm. Chiều nay nàng làm bạn với sách là cốt mong để lòng được khuây khỏa qua những gì đã mất mà không thể vãn hồi. Chiều nay, nàng làm bạn với sách là cốt để mong tìm thấy lại được những đấng cao siêu, những kỳ ảo, những thần tiên và tất cả những gì mà từ lâu đã bị bỏ quên một cách liên tục. Chiều nay, nàng đã đi dạo trong bóng hoàng hôn, chân dẫm trên những vòng hoa cỏ và đã ngồi dưới một tàng cây, tàng cây mà nơi đó có một người con trai lạ lùng và quái gở kia xuất hiện: “Thuật diễn những vần thơ!” Jeanne Marie chợt thốt lên như vậy rồi mắt nàng bỗng rưng rưng lệ. “Dùng một đề tài miêu tả một cách tinh vi, rất đỗi uyển chuyển để cho một hài kịch, cho một trò chơi thông dụng có tổ chức khéo léo, chao ơi!”
Nàng bỗng ngồi nhỏm dậy, chăm chú nhìn màn đêm đang phủ đầy đồi núi cho đến khi màu xanh của đất trời đã hoàn toàn tiêu biến hẳn, rồi nàng vụt bỏ chân xuống đất, bước vội về hướng cánh đồng. Nàng vượt qua đường cái ngõ con, đi sâu vào đồng cỏ. Qua ánh sáng của trời đêm, nàng chợt thấy ở giữa đồng cỏ có một chiếc chòi mà trước đó một chốc, nơi này chỉ toàn là những hoa lá và cỏ cây. Bất chợt, nàng thấy từ trong chòi có sáu người đang bước ra. Sợ hãi, nàng vụt ngồi xuống sát đất và cúi nhìn về phía họ lắng nghe. Thỉnh thoảng, nàng lại nhắm nghiền đôi mắt rồi vụt mở ra, lòng không mấy tin tưởng.
Họ đang nói.
Và tất cả những lời họ nói, nàng đã thuộc nằm lòng từ trước.
Ồ, sao lại còn có người tái diễn được vở kịch “Giấc mộng đêm hè” ở giữa một cánh đồng cỏ như thế này nhỉ?
Kịch cảnh lần lượt diễn biến như một vuông lụa nhẹ nhàng. Qua lời văn bóng bẩy, Jeanne Marie bỗng giật mình đánh thót khi nhớ lại sự xuất hiện của gã thanh niên, nhất là khi gã nhanh nhẹn nhảy xuống từ trên cây và nói:
“Vậy mà chẳng hiểu sao cái thằng tệ dân đốn mạt ấy lại dám bén mảng đến đây để gây sự ồn ào bên cạnh long sàng của hoàng hậu muôn tiên nhỉ? Sao, một trò chơi à? Ừ nếu có dịp thuận tiện, có lẽ ta cũng muốn được trở thành thính giả hay kịch sĩ nữa đấy!”
Jeanne Marie giật mình, nhảy nhỏm. Tất cả sáu người đều vội vàng xô nhau chui nhanh vào chiếc chòi kỳ dị. Và chỉ trong nháy mắt, sau khi cửa đóng xong, chòi không thấy đâu nữa.
- Anh còn định làm gì nữa đây? Nàng chợt gào lên một cách dữ tợn. Anh muốn làm gì tôi? Đừng đến gần tôi….
“Đây là thời gian của đêm khuya
Mà những nấm mồ đều bỏ ngõ,
Để cho người ta trốn thoát yêu ma,
Họ đi nhởn nhơ trên đường qua nghĩa địa
Và chính tôi! Với ý nghĩ thần tiên,
Cũng đã bay vòng, lượn quanh trên đó….”
- Ồ! Hãy im đi! Hãy chấm dứt! Hẳn, anh không muốn cho tôi tưởng anh là quỉ sứ, là hung thần khi anh chỉ là một kịch sĩ bất tài, một…
- Không thể thế được, lời cô vô lý lắm! Thế nhưng mà, tại sao cô lại đến đây, trong cánh đồng này, hả?
- …!
- Cô đến đây để ca ngợi và khuyến khích những ai sắp diễn trò để hy vọng gặp được những mộng ước cụ thể và cũng có lẽ là để tìm thấy nhưng ai đồng quan niệm với có. Nhưng này, cô đừng nên khuấy phá nữa nhé, vì đã có tôi ở đây….
- Tôi không tin anh. Nhưng anh cứ kể tiếp đi! Anh là một kịch sĩ bất tài đến đây chỉ cốt lừa phỉnh, để làm cho người ta phải cầu cạnh ở anh một ngẫu tượng của tình cảm, của đam mê, của vui thú, của khổ đau… và khi họ đã cạn mòn hết cả tiếng thở than hay cười cợt, anh lại cúi đầu chào họ và sẽ nói: Cuộc hội ngộ hôm nay đã chấm dứt!
- Không, tôi đến đây không phải vì lẽ đó. Sự hiện diện của tôi từ trên cây xuống, chỉ là một tình cờ. Tôi diễn lại vở kịch cũ kỹ kia là cốt để an ủi cô nhiều hơn là để cám dỗ cô. Sau cùng, tôi muốn nói với cô câu này: Cô không phải là kẻ cô đơn…
- Không, tôi là kẻ cô đơn mà! Tôi đã từ chối kết thân với họ và đã không nhận vào bé hùa chơi với họ. Từ lâu, đã qua nhiều thế hệ, chỉ thấy có một kịch cảnh rỗng tuếch không giá trị còn tồn tại trong gia đình tôi mà thôi. Hình như chỉ mong để làm cho vui lòng kẻ này hay kẻ khác, người ta cứ luôn chú ý đến những khát vọng, những đặc điểm tầm thường, những thói quen hạ cấp của người thân… Ồ, sự tổ chức vở kịch ấy của anh thật chu đáo và đúng như hệt, không có một chi tiết nào thoát khỏi anh cả! Nhưng mà họ đã quên cái lúc mà anh phải tập luyện trong những gian nhà chật hẹp, cái lúc mà anh chưa có thể rời khỏi cầu thang, cái lúc mà anh còn tù túng khổ luyện vai trò trong kịch bản và khi anh ra mắt mọi người. Tất cả những sự kiện đó đã quá đầy đủ. Từ lúc họ bé thơ đến khi khôn lớn, đều được thể hiện trọn vẹn qua mắt anh. Không có một kết quả xảy ra nào mà không tin là được tiêu biểu trong hí kịch, dồn trong thảm kịch để làm sống lại những biến tượng dối trá đã qua bởi một người bạn hay một kẻ thân thích quảng đại nào có thừa hảo ý
Cứ bình tĩnh theo dõi kịch cảnh, người ta sẽ không khỏi cảm thấy lòng lâng lâng một buồn đau, một cảm giác cụ thể hay một xúc động ngẫu nhièn. Thời gian đã chứng thực điều đó và ngay cả anh nữa, nếu anh không có một vai trò nào trong biến tượng ngẫu nhiên kia thì tất cả những giận dữ những u buồn, những sợ hãi của họ đều bị tàn lụn, lãng quên vì họ đã được trang bị bằng sắt. Những kẻ tự tử và những kẻ tòng phạm dường như đều đã biến thoát, chỉ còn lại những người dính líu không quan hệ, những kẻ ngông cuồng và những người không thích ứng như anh….
- Nhưng ít ra họ cũng bớt được nhiều đau khổ như cô đã nói. Và rồi, như vậy thì việc gì mà cô phải bực tức kia chứ? Hãy để cho giòng đời và sự tiến phát đi qua như những gì mà cô đã thấy. Như thế, sẽ có nhiều người đồng quan niệm đến với cô, vây quanh cô. Tôi ở đây, ở đây để bàn luận với cô là vì lẽ ấy…
- Nhưng mà… hãy để tôi yên! Tôi chưa tin anh, tôi chưa muốn nghe anh!
Thốt xong, Jeanne Marie vội quay lưng chạy thẳng ra đường. Gã thanh niên gọi với theo:
- Này cô, tôi là kẻ nghịch ngợm của núi đồi. Nếu cô còn tiếp tục phủ nhận và không tin lời nói của tôi, chắc chắn là cô sẽ bị lung lạc bởi thế hệ cô. Và bấy giờ, dù cô có hy vọng gặp lại tôi cũng chỉ hoài công vô ích mà thôi. Này cô gái kia, cô nhận lời tôi chứ?
Nàng dừng lại ngay từ những tiếng đầu, lắng nghe… rồi từ từ quay người bước chậm về phía đồng cỏ, tiến đến bên hắn và luôn chăm chú nhìn.
- Làm sao cô giải thích được sự biến mất của gian chòi đó, nếu cô không muốn tin tôi. Nào bây giờ cô hãy theo tôi.
Nàng run run, mắt luôn chăm chú nhìn gã đàn ông. Gã cũng chăm chú nhìn nàng nhưng cái nhìn của gã bây giờ rất đỗi thành thực, hết tinh ma mà còn thêm vẻ âu yếm.
- Hãy nắm tay tôi. Chúng ta sẽ đi vào nơi mà lúc nãy cô trông thấy gian chòi. Thực ra, không có chiếc chòi nào cả, chỉ có toàn là cỏ cây thôi…. Và bây giờ cô đã tin tôi?
Tay trong tay, họ yên lặng tiến lại gần bên gốc cây to mà xung quanh chỉ có rễ cây cùng cỏ dại thì thào mát mẻ, rõ ràng và óng ánh. Không một bụi nhỏ, không một dấu vết gì chứng tỏ có chiếc chòi ở đó hay vật nào mà nàng đã trông thấy.
- Tôi đã mơ!
- Vâng, có lẽ và do bởi mặc cảm của cô! Chỉ có mỗi mình tôi ở đây! Và ngày mai, tôi cũng sẽ còn ở đây nữa, với cô!
Jeanne Marie bỗng thở dài. Với một niềm lo lắng, nàng chợt nắm vội tay người bạn đồng hành, rồi khẽ nói:
- Tôi cố tin anh là Puck, người tinh nghịch của núi đồi…
Hôm ngày cưới của Damiène và Geor, trời quang đãng và không gợn chút mây. Thôn làng trang hoàng đẹp đẽ. Bè bạn quần tụ đông đảo trong hoa viên, vui dự vào cuộc khiêu vũ liên hoan ồn ào tiếng nhạc, đôi tân hôn âu yếm dìu nhau theo nhịp điệu, lòng lâng lâng một niềm vui sướng.
- Em đã mệt chưa, Damiène? Ồ em đang nghĩ gì thế? Có chuyện gì lo lắng chăng?
- Đã hai ngày nay Jeanne Marie chưa lìa bỏ được người con trai ấy. Anh đến bảo hắn hộ em nhé, Geor nhé! Vì chỉ vừa trông thấy em, hắn đã tìm cách lẩn trốn như không muốn cho em biết hành động của hắn.
- Nhưng em đã chắc chắn rằng gã là một kịch sĩ mà?
- Vâng, chỉ trong một ngày đầu thôi. Bây giờ em không biết hắn như thế nào nữa. Theo em có lể hắn đã đi khá xa với Jeanne Marie để đóng trò. Một trò rất quan trọng. Chúng ta phải làm cho hắn đem trò đó góp vào cuộc vui này nhé, Geor nhé! Kìa, hắn vừa vào nhà đấy. Em phải đến tiếp hắn vài phút. Anh chờ hắn ở đây nhé! Chắc hắn sẽ ra bằng lối này.
Còn lại một mình, Geor đứng yên chờ đợi… Và quả thực, gã thanh niên đang bước vào vườn. Geor tiến thẳng lại phía hắn. Vừa trong thấy Geor hắn vội nhanh chân rẽ sang lối khác. Nhưng Damiène đã đoán được ý hắn, nàng chạy vòng sang một ngã khác chận lại. Có lẽ biết không làm gì khác hơn được, khi đối diện với Damiène và Geor, hắn khẽ cúi đầu chào một cách lễ phép. Geor hỏi:
- Anh có thể trả lời tôi một câu?
- Câu gì, cứ hỏi?
- Anh là một kịch sĩ?
Hắn chợt cao đôi vai và mặt bỗng đỏ lên gay gắt. Geor liền thêm:
- Tôi biết câu hỏi đó rất khiếm nhã. Đáng lẽ không bao giờ nên hỏi anh đột ngột như thế khi thái độ anh đã chứng tỏ rằng anh không muốn bị bắt buộc phải giảng giải câu gì.
- Đúng thế! Tôi chẳng có việc gì dính líu với các người cả.
- Nhưng ít ra anh cũng phải nói với chúng tôi là anh đã yêu Jeanne Marie! Damiène đột ngột hỏi vặn hắn như thế.
- Vâng, nhưng mà điều đó có gì đáng cho các người chú ý? Tôi không tin rằng ở đây còn có một người nào trong trắng và thật thà hơn Jeanne cả. Nàng đã ở trong một thế giới người say thuốc như…
- Không, anh đã cầm nhầm tư tưởng của Jeanne! Damiène thét to. Nhưng ít ra anh cũng đã nói với nàng anh là gì?
Hắn lại đỏ bừng mặt và không còn nói được thêm gì nữa hắn vội quay gót bước nhanh….
Trông hắn xa dần, Damiène lầm thầm:
-Hắn không thể là một kịch sĩ! Trông hắn kiêu hãnh và tự cao tự đại quá! Người ta đã vây quanh ca ngợi tài hắn một cách tuyệt đối, nhưng họ có biết đâu hắn chỉ là.... Thật là đần độn!
Nhìn vào nhà trong, bỗng nhiên Damiène nắm vội tay Geor hỏi khẽ:
- Kìa dáng ai đấy anh?
- Mẹ đấy em ạ!
Cả ba người họp lại, tiến vào cuộc vui. Cách họ không xa, nhạc cụ ngưng dần, âm vang chìm hẳn. Quan khách gọi nhau quần tụ lại chung quanh khu vườn. Họ chen nhau làm xơ xác cỏ hoa. Từ trong bờ đậu trước mặt họ, từng “kịch sĩ” bước ra: một rồi hai… và tùy theo lớp tuồng, đôi khi lại có cả một đoàn người trình diễn một lúc.
Khán giả say mê, chăm chú theo từng giây từng phút…. và khi kịch cảnh sắp sửa bắt đầu, Jeanne Marie bỗng thấy gã thanh niên đang ở cách xa nàng, chen vội qua đoàn người vào giữa vườn cúi chào khán giả, rồi khẽ lên tiếng hát, giọng van cầu:
“Nếu chúng ta hài lòng về lũ yêu ma,
Thì xin các người hãy tưởng tượng xem,
Tất cả cả đều sẽ cách ngăn…
Và hãy tưởng tượng rằng nơi đây,
Các người chỉ được qua một giấc mơ ngắn,
Trong khi ảo ảnh kia mãi quần lượn nhơ nhởn quanh các người…
Hỡi những khán giả độ lượng, xin đừng nên khiển trách kẻ hèn mọn và cái đề tài rỗng không này nhé!
Và các người chỉ nên xem đó là một ảo mộng
Nếu các người yêu cầu, chúng ta sẽ cải hóa lẫn nhau,
Hãy xem tôi như một kẻ tinh ma chân thật.
Nếu chúng ta có niềm vui không đứng đắn,
Lần này, xin hãy lìa xa những kẻ xấu hay gièm pha
Và chúng ta hãy cố cho xứng đáng hơn trước dù chỉ là ít ỏi
Đừng như Puck, là kẻ nói láo!
Thôi xin từ giã, chúc các người ngủ ngon
Hãy ca ngợi bằng tay các người, nếu chúng ta là bạn với nhau!
Và như vậy, Robin sẽ dùng tất cả sức lực để làm vui lòng các người trong tương lai!”
Tiếng ồn ào vang lên khắp cùng đây đó, không sao tả xiết. Quan khách trố mắt nhìn gã say mê. Mẹ của Geor luôn rối rít cám ơn đoàn “kịch sĩ” một cách nồng hậu:
- Ồ, các anh trình diễn hay quá, tài tình quá. Tôi tưởng không có một buổi hát nào hay, lạ và đặc biệt hơn!
Xong, bà quay về phía Damiène tiếp:
- Vì con luôn tự ý mong muốn cho Jeanne Marie hồi tỉnh lại, bình dị lại như chúng ta; nên mẹ đã cố vận động cho các kịch sĩ diễn tả những bài hát, những vở kịch kỳ lạ như thế cốt để đem đến cho nàng một ý thức đổi thay cực kỳ tốt đẹp. Với sự lựa chọn đúng chỗ, dàn cảnh tài tình, mẹo đánh lừa thật là tuyệt diệu, mẹ tin rằng nàng đã bị kích thích khá nhiều rồi đấy. Vậy con hãy tìm hỏi nàng xem bây giờ nàng đang nghĩ gì, có còn như xưa không? Thế nhưng nàng đâu rồi? Cô Jeanne Marie đâu? Nàng mới vừa đứng gần bên Geor xem kịch đây mà…
- Jeanne Marie, cô Jeanne Marie!
Họ đua nhau gọi. Nhưng vô ích, chỉ có tiếng vọng trả lời họ.
Trong cánh đồng cỏ xanh thẳm như màn đêm, như bờ rêu bên suối, như lòng mắt kỳ dị của Puck, một người con gái đang hơ hải chạy. Sau nàng, cách độ vài bước, người người kịch sĩ cố sức đuổi theo.
- Vâng, tôi là một kịch sĩ bất tài… Nhưng tôi đã yêu cô, tôi đã yêu cô… Xin cô đừng từ chối! Jeanne Marie, hãy trở lại….
Nhưng nàng vẫn chạy, chạy mãi, mệt nhoài... Và gã thanh niên vẫn cố đuổi theo, mồm luôn van gọi:
- Tôi là một kịch sĩ, hãy trở lại đi, Jeanne Marie…. Tôi yêu cô... Thật đấy, tôi không nói dối đâu, tôi không nói dối đâu, Jeanne Marie!
(Les commédiens)