15. TUYỆT LỘ

Từ ngày Mỹ tiến hành ném bom miền Bắc, đài báo và các thầy cô nói nhiều về sự nguy hiểm của bom Mỹ, bắt tất cả mọi người xuống hầm khi có kẻng báo động. Nhưng hầu hết bọn trẻ con không hình dung được hiểm họa từ trên cao. Những vệt trắng như nét vẽ trên bầu trời xanh khi máy bay tăng tốc, hoặc khi tên lửa bắn lên, luôn mang đến sự thú vị đặc biệt. Đối với chúng, cái chết là chuyện ở đâu đó rất xa.

Những ngày gần đây, máy bay Mỹ ném bom miền Bắc nhiều hơn trước. Hầu như ngày nào chúng cũng bay ngang qua khu vực Hồ Mây, cả sáng cả chiều.

Sáng hôm đó, Linh là người đầu tiên phát hiện hai vệt khói vắt ngang bầu trời. Rồi những tiếng nổ đùng đoàng, những âm thanh chói tai dội vào vách núi, tạo ra tiếng vọng kéo dài. Không hiểu sao hôm nay súng ở đâu bắn lên nhiều thế. Những tiếng nổ rất gần. Khi cả bọn đang tìm chỗ nấp thì một ánh chớp chói lòa xuất hiện. Luồng sức mạnh vô hình ập tới, hất chúng văng đi. Sau này nhớ lại, ai cũng khẳng định trước khi bị ngất không nghe thấy tiếng nổ.

Khi Tự Thắng tỉnh dậy, hình ảnh đầu tiên đập vào mắt nó là Linh đang đứng dựa gốc cây, vẻ mặt thất thần. Việt Bắc mặt tái nhợt, ngồi ôm bàn chân sưng vù. Thảo ngơ ngơ ngác ngác, không hiểu chuyện gì xảy ra, một mảng tóc bết máu. Sơn nằm ngửa, mắt nhắm nghiền, ngực đầm đìa máu. Tự Thắng lao tới chỗ Sơn. Nó bị một vết thương phần mềm, giữa ngực và bụng, vết rách to bằng một bàn tay, nhìn thấy cả những mảng trắng và hồng nhạt ở bên trong.

Mãi về sau, cả bọn mới biết chuyện gì đã xảy ra.

Phát hiện quy luật hằng ngày của máy bay Mỹ, bộ đội đặt pháo cao xạ phục kích trên núi Bạch Hổ. Trận đánh vừa diễn ra, hai máy bay F4H đã bị bắn rơi tại chỗ. Những chiếc còn lại phát hiện vị trí trận địa, lập tức bổ nhào trút bom. Trận đánh kéo dài. Một quả bom lạc xuống Hồ Mây, gần chỗ năm đứa đang đứng. May có vách núi và cây cối chắn đỡ, không thì mảnh bom đã găm hết vào người chúng. Việt Bắc khóc tu tu khi thấy Sơn mãi không tỉnh.

Trong lúc Tự Thắng xé áo, buộc lại vết thương cho Sơn thì nó từ từ mở mắt. Phải mất một lúc Sơn mới định thần và dần hiểu những việc đã xảy ra. Nó moi trong cạp quần ra chiếc túi vải nhỏ, lấy một gói thuốc đã tán thành bột, đưa cho Tự Thắng để rắc vào vết thương trước khi băng. Sau đó Sơn kiểm tra chỗ chảy máu trên đầu Thảo, nói chỉ là một vết rách nhỏ, có thể do ngã đập vào đá, hoặc bị đá văng vào. Đến lượt Việt Bắc, Sơn mới bóp nhẹ vào mu bàn chân thì Việt Bắc đã rú lên, nước mắt giàn giụa.

Theo Sơn, Việt Bắc đã bị gãy xương bàn chân, nhanh cũng phải tháng rưỡi, hai tháng mới lành. Linh và Tự Thắng thay nhau cõng Việt Bắc về động.

Cả ngày hôm đó năm đứa ngồi lì trong động. Phía ngoài núi Bạch Hổ, máy bay Mỹ liên tục gầm rú. Đạn nổ như pháo đêm giao thừa. Đêm đến, Việt Bắc bắt đầu rên rỉ. Chân của nó sưng và đau nhức.

Sáng hôm sau, Sơn nói muốn kiếm một ít lá thuốc để bó chân cho Việt Bắc. Nó rủ Tự Thắng cùng đi. Thảo gạ:

– Cho em đi cùng với, để em biết chỗ và loại lá cần hái. Lần sau các anh bận em hái giúp.

Vết thương của Sơn khiến nó đi lại khá khó khăn. Tự Thắng và Thảo thay nhau dìu Sơn. Ba đứa phải ra tận chỗ đánh trăn hôm trước. Không biết những nơi trăn làm tổ và những cây thuốc quý có liên quan gì tới nhau không, nhưng Sơn nói chỗ này có rất nhiều cây thuốc quý. Sau khi tìm được lá cho Việt Bắc, Sơn lấy thêm một số loại nữa để chữa vết thương của mình. Vừa hái, nó vừa giảng giải cho Tự Thắng tác dụng chữa bệnh của từng loại lá. Sơn nhanh chóng nhận ra khả năng tiếp nhận những kiến thức về y học cổ truyền của Tự Thắng kém xa Việt Bắc.

Cả bàn chân trái của Việt Bắc sưng vù và tím bầm. Các đầu ngón chân của nó không thẳng, mà lệch sang phải. Khi Sơn vừa chạm vào, Việt Bắc đã cảm thấy đau điếng. Nó trào nước mắt, nghiến răng kèn kẹt. Sơn nói:

– Mày cố chịu đau. Xương chân bị gãy, phải nắn lại, nếu không thành tật suốt đời.

Nó nhờ Linh giữ chặt cái chân Việt Bắc, sờ rất kỹ rồi vuốt mạnh. Việt Bắc vừa rú lên thì Sơn nói “xong rồi!” Nó bảo Thảo giã lá, đắp vào mu bàn chân của Việt Bắc rồi lấy vải bó lại. Theo Sơn, loại lá này rất tốt, chỉ sau một vài tiếng Việt Bắc sẽ bớt đau. Nó vẽ lên sàn một cái nạng, bảo Linh làm cho Việt Bắc. Nếu không di chuyển cẩn thận, để trọng lượng cơ thể dồn lên bàn chân gãy thì không biết đến bao giờ xương mới lành.

Việt Bắc phải nằm võng, để bàn chân được kê cao, máu không dồn xuống gây nề. Tự Thắng bắt Sơn nằm trên cái võng còn lại. Chả cần là thầy lang, nó cũng biết ốm không nên nằm dưới đất.

Đêm khuya, Sơn bắt đầu sốt. Hầu như cả đêm Tự Thắng, Linh và Thảo không ngủ. Chốc chốc Thảo lại lấy khăn nhúng nước, đắp lên trán Sơn. Tự Thắng chỉ mong trời mau sáng để kiểm tra nước đã rút chưa. Cần đưa Sơn và Việt Bắc đi bệnh viện ngay, càng sớm càng tốt. Cuộc đi trốn coi như kết thúc.

Trời còn mờ sương, Tự Thắng đã xuống Hồ Mây. Nó vừa tháo sợi dây buộc bè thì Thảo cầm súng chạy đến.

– Anh Linh nói anh bắn con gì về nấu cháo cho anh Sơn và anh Việt Bắc ăn.

– Em có mang theo đạn không?

Thảo ngẩn người ra rồi nói:

– Để em về lấy.

– Nếu quên thì thôi, vết thương của hai đứa, nhất là Sơn, phải đưa đi trạm xá ngay. Để anh đi kiểm tra nước trong hang thế nào trước đã. So với vết đánh dấu ngấn nước hôm trước, anh thấy nước đã hạ nhiều.

Đi qua cái hang thông từ Hồ Mây sang hồ Le Le, Thảo nói:

– Nước xuống rồi. Quay lại đón mọi người thôi anh.

Tự Thắng lắc đầu:

– Mình phải kiểm tra nốt cái hang ra hồ Thanh Long.

Dù mực nước trong hang Le Le cũng đã hạ, nhưng Tự Thắng vẫn quyết định đi tới hồ Thanh Long cho chắc vì hang này có một đoạn trần rất thấp. Khi chở Thảo vào, Sơn dùng đèn đom đóm nên Thảo chỉ chăm chăm sao cho đầu không đụng đá. Giờ được ngắm phong cảnh trong hang dưới ánh đèn pin, nó tỏ ra vô cùng thích thú. Tự Thắng chèo bè thong thả, rẽ vào tất cả các ngách trên đường đi cho Thảo ngắm thạch nhũ. Nhưng không hiểu sao hôm nay đi mãi không thấy lối ra. Rẽ vào ngách nào cũng cụt. Chợt Tự Thắng nghĩ tới những hình thù màu đỏ hiện ra trên Vách Đá Ma hôm trước. Hay hai đứa đã bị ma dẫn vào một hang khác? Nó toát mồ hôi và quyết định quay lại hồ Le Le. Mặt trời vừa nhô qua đỉnh núi. Phía ngoài xa thấp thoáng những con chim nhỏ đang bơi theo hàng. Tự Thắng vò đầu bứt tai. Hang này không dài lắm. Vậy mà tìm mãi không thấy lối ra. Không lẽ hôm qua máy bay ném bom, lấp mất cửa hang? Nó quyết định quay lại kiểm tra lần nữa.

Lần này Tự Thắng chèo thật chậm và soi đèn quan sát rất cẩn thận. Nó đi vào tất cả những chỗ rẽ, cho tới khi kịch đường mới quay ra và đánh dấu lại để không vào nữa. Đúng như Tự Thắng nghĩ, hang đã bị lấp. Một khối đá khổng lồ sập xuống, bịt kín cửa ra. Nó thở dài:

– Quay lại thôi.

Chiếc bè ra gần tới cửa hang, bỗng Thảo giơ tay ra hiệu cho Tự Thắng ngừng lại.

– Có hai con gì đó đang uống nước anh ạ.

Chỗ phiến đá bên trái cửa hang là hai mẹ con nhà nai. Tự Thắng vớ lấy khẩu súng. Thảo thì thầm:

– Anh định làm gì thế?

– Anh bắn.

– Em tưởng súng không có đạn.

– Không có đạn bắn chim thôi. Từ hôm vào Hồ Mây anh luôn lắp sẵn trong súng một viên đạn nhọn, phòng đang đi gặp thú dữ.

– Anh định bắn mẹ hay bắn con?

– Con mẹ to thế, bắn xong làm sao chở về. Anh sẽ bắn con nó.

– Không được. Con nó còn bé quá. Anh nhìn xem, vàng mượt, trông yêu không kìa.

– Vậy anh sẽ bắn con mẹ.

– Nhưng anh bắn chết mẹ thì ai cho con nó bú.

Tự Thắng khẽ gạt Thảo sang một bên. Nó lách bè sang phải, giương súng lên và thì thầm:

– Đừng lằng nhằng. Không bắn thì lấy gì nấu cháo cho anh Sơn và Việt Bắc? Bọn mình cũng sắp hết cái ăn rồi.

– Em không muốn anh bắn.

Thảo vừa nói, vừa ngồi chắn đường ngắm. Hai tay nó nắm mép bè và lắc nhẹ. Tự Thắng hạ ngay cây súng xuống, trừng mắt:

– Ngồi tránh sang một bên.

Nghe giọng lạnh lùng của Tự Thắng, Thảo tròn mắt nhìn nó, rồi lặng lẽ nhích sang phía trái, giấu khuôn mặt vào mái tóc bồng bềnh, khóc tấm tức. Tự Thắng nâng cây súng lên. Nhưng nó không thể nào lấy được đường ngắm. Dù Thảo đã ngồi không nhúc nhích, tiếng khóc của Thảo vẫn làm đầu mũi súng chòng chành. Tự Thắng bực mình, vứt súng xuống bè:

– Thương vớ thương vẩn! Thôi, nín đi. Không bắn nữa!

Thảo hất mớ tóc đen dầy ra sau vai, kéo vạt áo lau nước mắt, rồi bất ngờ nhoài người về phía Tự Thắng, hôn nhẹ lên má. Kiểu nó vẫn làm ngày nhỏ mỗi khi bày tỏ sự sung sướng hoặc biết ơn. Sự di chuyển đột ngột của Thảo khiến chiếc bè nghiêng sang một bên và cả người nó xô vào Tự Thắng. Xưa nay, giữa hai đứa, việc va vào nhau là chuyện bình thường. Ngày bé ngủ chung, lớn lên chơi chọi gà, chơi trốn tìm, chơi tú lơ khơ bôi râu, vẫn ôm, bắt, xô đẩy… đâu có vấn đề gì. Thế mà không hiểu sao lúc này, Tự Thắng cảm thấy giống y đêm hôm trước, cứ như có một dòng điện vừa truyền qua người. Để che giấu sự lúng túng, nó vớ lấy mái chèo, chèo thật lực. Mẹ con nhà nai thấy động chạy mất.

Thảo ngồi phía mũi bè, chống tay ra sau. Mái tóc dài buông xuống như một dòng suối chảy tràn. Nhìn cái kiểu ngực ưỡn về trước, cằm hơi hếch lên, Tự Thắng biết nó đang rất vui vẻ và hứng chí. Sống với nhau từ ngày đi học mẫu giáo tới giờ, Tự Thắng lạ gì nó.

Nghe Tự Thắng cho biết cửa ra của hang Le Le bị sập, Sơn rất lo lắng. Đó là lối thoát duy nhất. Cả bọn đã bị nhốt trong tuyệt lộ.

Linh thản nhiên:

– Rừng Trường Sơn cao và hiểm trở hơn rừng núi ở đây nhiều, lại suốt ngày bị Mỹ ném bom mà bộ đội vẫn vượt qua được. Một cái cửa hang bị sập, có gì phải ngại.

– Mình so với bộ đội thế nào được. Nếu bị bịt lối ra như mình, họ chỉ cần lấy thuốc nổ phá cửa hang là xong.

– Tụi học sinh miền Nam nhiều đứa còn nhỏ hơn bọn mình vẫn vượt Trường Sơn ra Bắc đấy thôi.

Tự Thắng nhắc Linh:

– Tụi đó đi theo đường có sẵn, lại được giao liên dẫn đường.

Sơn khẳng định:

– Nơi bọn mình ở bốn bề núi đá bao quanh. Các vách đá cao, không thể leo lên được.

– Sẽ phải có lối nào khác chứ?

– Phía đông bị lấp cửa hang. Phía nam là đầm lầy. Phía tây có nhiều hang nước ngầm, nhưng hang nào tao đã qua cũng dẫn tới một thung mới, xung quanh toàn các vách đá dựng đứng. Phía bắc là rừng. Ở đó cây cối, dây dợ nhằng nhịt, không có đường, nhiều thú dữ…

– Không có đường thì vạch lối mà tìm, gặp thú thì đánh. Mình có cả dao và súng, chẳng lẽ ngồi đây chịu chết à? Tao và Tự Thắng sẽ vượt rừng, gọi mọi người vào cứu bọn mày.

– Kể cả vượt qua được khu rừng ấy thì trước mặt vẫn còn núi Phượng Hoàng, nơi các Cụ Phượng ở. Núi Phượng Hoàng cao nhất trong dãy Long Ẩn. Từ thung Hồ Mây chỉ có độc một đường thoát, là lối đi qua hang Le Le.

– Thung là cái gì?

– Thung là khu mình đang ở đây này!

Thấy Linh hơi nhíu mày, Thảo xen vào:

– Anh giải thích thế, chẳng ai biết thung của nhà anh là cái gì. Ví dụ anh hỏi em “Thạch Bột là ai?” Em sẽ trả lời: “Thạch Bột là một bạn học sinh nữ, ở trại sơ tán, rất béo, bạn thân của Thảo.”

Sơn hiểu ý Thảo. Nó nói:

– Thung là một nơi có các quả núi bao xung quanh… Thung có thể là hồ nước, đầm lầy, hay một khu đất. Hồ Mây là một thung…

Tự Thắng ngắt lời Sơn:

– Tao tưởng thung là một vùng bị bao quanh bởi vách đá dựng đứng, phải chui qua các hang để vào?

– Đó là các thung kín, nằm trong vùng lõi của dãy Long Ẩn. Bên ngoài còn những thung mở, có lối đi lại giữa các quả núi. Thung kín chỉ có thể ra vào bằng cách chui qua các hang nước, hoặc qua quèn.

– Quèn là cái gì?

– Quèn là con đường nhỏ giữa hai khe núi, hoặc đường qua chỗ võng nhất của hai quả núi. Nhưng trong vùng lõi, núi tạo thành dãy, không có các khe để đi qua.

– Sao từ lúc vào Hồ Mây tới giờ tao chưa nhìn thấy cái quèn nào?

– Phải có người đi mới thành quèn. Nơi này, ngoài bọn mình đã ai đến đâu mà có quèn.

Nghe Sơn giải thích, mọi người đều lo lắng. Nghĩ tới cảnh bị nhốt vĩnh viễn trong một nơi không ai biết, tối hôm đó đứa nào cũng trằn trọc, ngủ không yên giấc.

Sáng hôm sau, Sơn nói:

– Đêm qua tao nằm nghĩ mãi. Còn một cách này. Bọn mình sẽ đi về hướng tây, tìm lối ra qua các hang luồn.

Nghe có lối thoát, đứa nào cũng hồi hộp.

– Tao và thằng Sính đã chui qua bảy cái hang trong khu này, thấy mỗi hang lại dẫn tới một hồ nước. Có thể nước từ các sông, hồ bên ngoài chảy qua hang luồn, vào hồ trong núi. Từ đó, nước lại chảy qua hang luồn, dẫn tới một cái hồ khác. Cứ như thế… cuối cùng dòng nước chảy qua hang Le Le, vào hồ Thanh Long và đổ ra sông Trường Thiện. Nếu mình ngược dòng chảy, tìm được cái hang đầu tiên đưa nước vào, sẽ có lối thoát ra ngoài.

Thảo nhanh nhảu:

– Em cũng nghĩ như thế.

Tự Thắng liếc nhìn Thảo, nghĩ bụng: “Con bé này le te thật.” Nó nhận thấy cách suy đoán của Sơn có chỗ chưa hợp lý và hỏi:

– Liệu có đoạn nào dòng nước chảy ngầm trong lòng núi, hoặc nước ngập kín hang, hoặc có những đoạn hang thắt lại làm bè của mình không thể qua được?

Sơn gật đầu. Thảo lại xen vào:

– Nếu dòng chảy dẫn mình tới một cái thác, và bè của mình không thể vượt lên được thì làm thế nào?

Sơn im lặng một lúc rồi nói:

– Nếu mọi người thấy cách đó không được, bọn mình lại tiếp tục nghĩ vậy.

Tự Thắng hỏi Linh và Việt Bắc:

– Ý hai thằng mày thế nào?

Việt Bắc nín lặng, xưa nay nó vốn là đứa lười nghĩ mưu. Linh ngẫm nghĩ một lát rồi nói:

– Nếu chưa có cách nào hay hơn thì làm theo ý của Sơn đi.

Thảo hỏi:

– Anh Sơn này, có khi nào Hồ Mây có nhiều lối vào và nhiều lối ra không?

Lần này thì Tự Thắng thừa nhận Thảo không nói lung tung. Sơn gật đầu.

– Có thể chứ. Nếu tìm được một lối ra khác, không phải ngược lên đầu nguồn là tốt nhất.

Được Sơn khen, Thảo cười rất sung sướng. Nó nói:

– Nếu như vậy thì sẽ có thêm hy vọng. Vậy anh em mình đi luôn thôi.

– Để tìm được lối ra sẽ phải đi nhiều nơi. Phải leo núi, vượt quèn, khiêng bè qua những chỗ cạn… Khi chưa biết lối ra, không thể đi tất cả. Cần hai người đi trước dò đường…

Tự Thắng có vẻ hơi lưỡng lự:

– Bây giờ chỉ có tao và Linh là khỏe… Nhưng bọn tao chẳng biết tí gì về khu rừng này.

Việt Bắc tán thành:

– Hai đứa mày chui vào rừng rậm, không bị ong đốt, rắn cắn, trăn cuốn thì hổ cũng vồ. Đi thám thính cần có người am hiểu. Sơn phải đi với hai đứa chúng nó.

– Nó bị thương nặng thế, sao đi được?

– Để nó ngồi trên bè. Đoạn nào cần, hai đứa chúng mày dìu hoặc cõng.

Sơn gật đầu:

– Tao cũng sợ hai đứa chúng nó không biết rõ rừng rú ở đây, có thể lạc hoặc gặp nguy hiểm.

Thảo phản đối:

– Anh Linh hoặc anh Tự Thắng phải có một người ở lại để chăm sóc anh Việt Bắc.

Linh đồng tình:

– Cái Thảo làm sao ở lại với thằng Việt Bắc được. Nhỡ có thú dữ hay trăn rắn vào hang thì chúng nó làm thế nào? Rồi còn phải kiếm cái ăn, đắp lá, cõng Việt Bắc đi vệ sinh… Để Thảo đi với Sơn và Tự Thắng. Nó không giúp được việc nọ thì cũng giúp việc kia. Tao sẽ ở lại. Bọn mày tìm đường nhanh rồi quay lại đón hai đứa tao.

Sơn gật đầu:

– Có lẽ cũng phải như vậy.

Thảo nhoẻn miệng cười:

– Cõng anh Việt Bắc thì em chịu, chứ cõng anh Sơn nhẹ hều à.

Tự Thắng nói:

– Vậy mình phải chuẩn bị để lên đường ngay. Cần đưa Sơn và Việt Bắc đi bệnh viện càng sớm càng tốt.