Chú Thích
.
[1] Sáng Thế ký - Kinh Cựu ước. (Chú thích của tác giả Diêm Liên Khoa.)
⚝ ✽ ⚝
[2] Dự Đông: địa khu phía đông tỉnh Hà Nam, Trung Quốc. (Các chú thích không có ghi chú gì khác là do người dịch thêm vào.)
⚝ ✽ ⚝
[3] Trụy Dự: một loại hát nói ở vùng Dự.
⚝ ✽ ⚝
[4] Hoàng Hà cổ đạo: khúc sông Hoàng Hà tại tỉnh Hà Nam đổi dòng, nơi lòng sông cũ gọi là Hoàng Hà cổ đạo.
⚝ ✽ ⚝
[5] Tháp tưởng niệm Mùng 2 tháng Bảy: công trình được xây để tưởng niệm ngày Đại đình công 2/7/1925, phong trào đình công phản đối quân Nhật Bản được khởi xướng bởi công nhân đường sắt Kinh Hán, Triệu Châu, lan ra khắp giới công nhân toàn Trung Quốc.
⚝ ✽ ⚝
[6] Ở Trung Quốc, cấp dưới thường bỏ chữ “phó” khi xưng hô với cấp trên, tuy là Phó huyện trưởng nhưng vẫn được gọi là Huyện trưởng để thể hiện ý tôn trọng.
⚝ ✽ ⚝
[7] Một dạng máy cày loại nhỏ, thịnh hành ở nông thôn Trung Quốc và được nông dân yêu thích nhờ tính nhỏ gọn, linh hoạt, động cơ mạnh, hiệu quả làm việc cao.
⚝ ✽ ⚝
[8] Cân Trung Quốc bằng 500g.
⚝ ✽ ⚝
[9] Đông Sơn tái khởi: thành ngữ chỉ việc trở lại nắm quyền hoặc dựng lại sự nghiệp.
⚝ ✽ ⚝
[10] Kinh trập: là một trong 24 tiết khí, Kinh trập có nghĩa là sâu nở. Ngày bắt đầu tiết Kinh trập thường diễn ra vào khoảng mùng 5 hay 6 tháng Ba Dương lịch, kết thúc vào khoảng ngày 20 hay 21 tháng Ba khi tiết Xuân phân bắt đầu.
⚝ ✽ ⚝
[11] Gà đồng tử: món gà đặc sản ở Khai Phong, nổi tiếng với màu vàng tươi bóng sáng, béo mà không ngấy, rất ngon.
⚝ ✽ ⚝
[12] Tết nhỏ: tức ngày mùng 5 tháng Giêng Âm lịch.
⚝ ✽ ⚝
[13] Ngày Long Đài Đầu: nghĩa là ngày Rồng ngẩng đầu, tức ngày mùng 2 tháng Hai Âm lịch. Theo quan niệm của người Trung Quốc, vào ngày này rồng bắt đầu tỉnh giấc, ngẩng đầu lên trời, rồng mang mưa đến.
⚝ ✽ ⚝
[14] Hàm ý: nạn trộm mộ thịnh hành, tất yếu thiên hạ ngày càng nghèo khổ, người chết ngày càng nhiều, kì thực đây là lời nguyền rủa với những kẻ trộm mộ.
⚝ ✽ ⚝
[15] Minh hôn: hay còn gọi là Âm hôn (đám cưới ma) là một tập tục của người Trung Quốc. Đám cưới này là sự kết duyên giữa hai người đã mất hoặc một người vừa mất và một người còn sống.
⚝ ✽ ⚝
[16] Tam phục: là những ngày trong khoảng giữa tiết Tiểu thử và tiết Xử thử, thời tiết ẩm ướt nhưng lại nóng và oi bức, đây là ngày có thời tiết khó chịu nhất trong năm. Chia làm ba giai đoạn: Sơ phục, Trung phục và Mạt phục nên có tên là Tam phục.