- 2 -

Tuy nó hoà thuận với cả mọi người, nhưng nó chưa có ngay người bạn nào thân thiết. Trong số bạn bè không có người nào được nó thương yêu. Nhưng chúng bạn lại ngạc nhiên khi thấy rằng thằng đánh lộn một cây mà họ tưởng là đứa ba gai, thực ra chỉ là một đứa bạn nhu mì, mà hình như có tư cách để nổi tiếng là người học trò gương mẫu.

Trong tu viện, Goldmund có cảm tình với hai người được nó chú ý tới, được nó thán phục và kính trọng: đó là viện trưởng Daniel và thầy giáo phụ Narziss. Nó sẵn lòng coi viện trưởng là một ông Thánh. Viện trưởng là người giản dị, nhân từ, khoé mắt ông trong sáng, ân cần, ông thi hành nhiệm vụ chỉ huy và quản trị một cách khiêm tốn, thái độ ông đầy nhân từ và kín đáo; Goldmund bị thu hút bởi cá nhân đáng kính của ông. Điều nó khát khao hơn cả là được thân cận vị viện trưởng cao niên, được ở bên mình ông luôn luôn để vâng lời và phục vụ. Nó sẵn sàng dâng hiến ông tất cả lòng nhiệt thành của tuổi trẻ, dốc lòng hy sinh cho ông. Ông có thể nêu gương cho nó một cuộc đời trong sạch cao khiết hướng về thánh đức. Bởi vì Goldmund có chí hướng tốt nghiệp khoá học ở tu viện rồi sẽ ở lại tu viện mãi mãi nếu có thể được, để đem đời mình phụng sự Thượng Đế. Đó là ý muốn của nó, ước vọng và mệnh lệnh của phụ thân, và có lẽ cũng là quyết định và ý muốn của Thượng Đế. Không ai nghi ngờ điều ấy cả, nhưng đứa trẻ đĩnh ngộ chan hoà sức sống ấy lại có một cố tật đè nặng lên mình nó, một cố tật nguyên thuỷ âm thầm xô đẩy nó vào tội lỗi. Viện trưởng cũng không nhận thấy tuy rằng cha nó đã nói xa xôi cho biết và bày tỏ ước vọng con mình ở lại nhà tu vĩnh viễn. Goldmund sinh ra hầu như đã có một vết mờ ám, người ta vẫn dấu kín, nhưng có lẽ vì vết mờ ám đó mà Goldmund phải cúng dường mình cho việc phụng sự Thượng Đế. Người cha với thái độ cho mình là quan trọng đã không gây được thiện cảm với viện trưởng, viện trưởng tỏ vẻ dè dặt một cách nhã nhặn và không để ý đến những lời nói xa xôi của ông ta.

Người khác trong tu viện đã làm cho Goldmund có thiện cảm là một người biết nhìn sâu sắc hơn, nhưng ông ta vẫn giữ thái độ xa cách. Narziss biết rõ con chim vàng đẹp đẽ đã cất cánh bay đến với mình. Con người lỗi lạc sống cô đơn ấy có linh cảm là Goldmund sẽ ngang với mình tuy y hoàn toàn trái ngược với mình. Narziss nước da ngăm ngăm, người khô khan, còn Goldmund thì nước da sáng sủa rực rỡ. Narziss là người trầm tưởng ưa phân tích còn Goldmund là người mơ mộng, tâm hồn con trẻ.

Hai người tuy khác nhau nhưng cũng có một nét chung: họ đều là những phần tử ưu tú. Cả hai đều khác biệt chúng bạn vì có những phú tính và những dấu hiệu hơn người rõ rệt, số trời dành cho mỗi người một sứ mạng riêng.

Narziss chú ý một cách nhiệt thành đến tâm hồn non nớt ấy chẳng bao lâu y đã biết được tính chất và số mệnh của nó. Goldmund thành tâm thán phục vị giáo sư đẹp đẽ thông minh nhiều lắm. Nhưng Goldmund nhút nhát, muốn lấy lòng Narziss nó không biết cách nào khác tận lực làm người học trò ý tứ và dễ dạy. Nó xa cách Narziss không phải chỉ vì nhút nhát mà thôi. Nó có một linh cảm mờ mịt rằng Narziss là một tai nạn cho nó. Người lý tưởng và gương mẫu cho nó không thể vừa là vị viện trưởng khiêm nhường vừa là thầy Narziss thông minh quá, học thức uyên bác và sáng trí hơn người. Tuy nhiên, tâm hồn con trẻ của nó cũng ráng khuôn theo hai bộ mặt không thể dung hoà với nhau. Nó thường khổ tâm vì điều ấy. Có khi, trong những tháng mới vào học, Goldmund thấy lòng mình xao xuyến như thế, nó thấy mình bị giằng co đến nỗi nó muốn trốn tránh hay muốn trút hết khổ tâm và tức giận vào sự giao du với chúng bạn. Có khi chỉ một sự trêu chọc nhỏ, một cử chỉ láo xược của bạn học cũng đủ làm nó nổi xung và dữ tợn, tuy nó hiền lành nó cũng phải dằn lòng xuống và nhắm mắt quay đi, người tái nhợt như cái xác chết. Bấy giờ nó đến chuồng ngựa tìm con Bless, ngã đầu vào cổ con vật, hôn nó rồi đứng bên nó mà khóc. Dần dần nó thêm tuyệt vọng, người sút đi ai cũng nhận thấy, hai má tọp lại, mắt kém sáng sủa, nụ cười của nó mà ai cũng yêu, nay rất hiếm hoi.

Chính nó cũng không biết nó ở trong tình trạng thế nào. Nó muốn là người học trò tốt, rồi được làm giáo sinh: trở thành một thầy dòng sùng đạo và hiền lành. Nó tin chắc rằng nó để hết tâm lực hướng về lý tưởng hiền hoà và tin đạo như thế. Nó không cảm thấy ước vọng nào khác. Bởi vậy, khi nhận ra mục đích giản dị và tốt đẹp khó đạt được thì nó lấy làm khổ sở và quái lạ. Nó kinh ngạc mà khám phá ra đôi khi mình có những thị hiếu và những khuynh hướng đáng ghê trách: như nản chí và ngần ngại khi ngồi học, ưa mơ mộng viễn vông, uể oải trong những giờ học bài, bất bình và ác cảm với thầy dạy La tinh, hay mích lòng, nóng nảy và giận dữ đối với chúng bạn. Điều khó xử nhất cho nó là lòng yêu mến Narziss không thoả hiệp được với lòng yêu mến viện trưởng Daniel. Vả chăng, có khi nó cảm thấy chắc chắn rằng Narziss cũng yêu nó, để ý đến nó, chờ đợi nó.

Narziss nghĩ đến nó nhiều hơn anh tưởng, anh mong muốn là bạn của cậu nhỏ đáng yêu, gương mặt sáng sủa xinh trai. Anh thấy cậu nhỏ ở một thái cực chống đối với anh, một tâm hồn bổ túc cho tâm hồn anh, anh những muốn kéo nó lại gần anh, bộc lộ cho nó biết cá tính của nó, dạy dỗ nó, giúp nó phát triển con người nó. Nhưng anh vẫn dè dặt. Anh dè dặt như vậy vì nhiều lý do và anh ý thức được gần hết những lý do ấy. Trước hết anh dè dặt vì anh ghê tởm những tu sĩ và giáo viên say mê một cậu học trò hay một giáo sinh –và trường hợp này không hiếm. Anh thường phải ghê tởm khi nhận thấy hai mắt đầy dục vọng của một người lớn tuổi đè nặng xuống người anh, thường thường anh yên lặng tỏ vẻ ác cảm với sự ân cần, sự nịnh nọt của họ. Bây giờ anh hiểu họ hơn. Chính anh cũng thèm muốn âu yếm cậu bé Goldmund xinh đẹp làm cho nó nở nụ cười xinh xắn, đưa tay nhẹ nhàng vuốt mái tóc vàng của nó. Nhưng không bao giờ anh làm như vậy, không bao giờ. Vả chăng, với tư cách giao phụ ngang hàng với giáo sư tuy không có chức vụ và quyền hành như giáo sư, anh đã quen đối xử với học trò chỉ kém anh có vài tuổi như người hơn chúng đến hai mươi tuổi. Anh đã tập quen tánh không yêu mến riêng đứa nào và tỏ ra công bình, săn sóc đặc biệt những đứa không ưa. Sứ mạng của anh là phục vụ tinh thần, anh phải sống khắc khổ, chỉ những lúc bất ngờ, anh không còn ý thức cẩn mật, anh mới tự kiêu: hiểu biết hơn người, tài năng hơn người. Không thân mật với Goldmund tuy lòng anh muốn lắm nhưng đó là một điều nguy hiểm không nên để thâm nhập vào trung tâm cuộc đời của anh. Trung tâm cuộc đời của anh, anh dành cho sự phục vụ tinh thần, phục vụ Đạo. Anh đã khước từ lợi riêng cho cá nhân anh, anh phải đứng cao mà dẫn dắt trẻ em một cách công bình đến những lãnh vực cao tột của đời sống tinh thần.

Đã hơn một năm nay Goldmund ở trong tu viện Mariabronn. Có đến trăm lần nó cùng chúng bạn chơi dưới hàng cây bồ đề hay cây hạt dẻ, chúng chạy thi, đánh cầu, lấy tuyết ném nhau. Mùa xuân đã đến, Goldmund yếu mệt; nó thường hay nhức đầu, trong lớp học nó thấy khó khăn khi phải chú ý vào bài học và khó giữ được tâm thần tỉnh táo.

Một tối, Adolphe đến tìm nó; ngày trước, lần đầu tiên gặp nhau đã xoay ra đánh lộn nhưng mùa đông này hai đứa cùng nhau học Euclide. Bấy giờ vào lúc sau bữa ăn tối, một giờ được tự do, được phép chơi trong hành lang, tán chuyện trong phòng, đi dong ở sân ngoài tu viện.

Adolphe kéo Goldmund xuống dưới cầu thang và nó:

“Này Goldmund, tao kể cho mày nghe một câu chuyện, một câu chuyện lý thú. Nhưng mày là đứa học trò gương mẫu, chắc mày muốn ngày sau thành giám mục. Mày phải hứa với tao là tốt với bạn, không đem chuyện tao mách lẻo với giáo sư.”

Goldmund bằng lòng ngay. Nó có hai quan niệm về danh dự, nhiều khi mâu thuẫn nhau, và nó biết rõ: danh dự tu viện và danh dự bạn bè. Nhưng ở đâu thì luật lệ truyền khẩu cũng mạnh hơn luật lệ thành văn, nó còn là học trò thì không bao giờ nó phạm luật danh dự theo quan niệm của chúng bạn.

Adolphe kéo nó qua cổng đến gốc cây, nói nhỏ vào tai. Ở đây có những đứa bạt mạng, thế hệ trước truyền cho một thói xấu: “Mày chớ quên rằng thiếu gì thầy tu nhảy qua tường tu viện đến làng chơi một tối. Đây là một trò chơi, một cuộc phiêu lưu mà một người ra hồn không thể thiếu. Đến đêm tụi mình sẽ trở về.”

“Bấy giờ đóng cửa rồi còn gì.” Goldmund lo ngại.

“Thì hẳn rồi, cửa đã đóng, nhưng chính vì thế mà cuộc phiêu lưu có thi vị. Rồi sẽ tìm ra con đường bí mật để về nhà, không phải lần thứ nhất chúng tao đi đâu.”

Goldmund bới tìm trí nhớ. Y đã nghe nói đến chuyện “xuống làng.” Hai tiếng ấy để gọi những cuộc trốn đi chơi đêm, học trò đi tìm những thú vị bí mật mà nội quy tu viện nghiêm cấm và trừng phạt rất nặng. Đáng lo ngại thật. Xuống làng là một tội lỗi. Đó là một điều nghiêm cấm. Nhưng y biết rõ rằng chính vì thế mà lao đầu vào cuộc nguy hiểm là một danh dự cho những đứa có máu mặt, và hiểu theo nghĩa nào đó thì y được mời dự cuộc phiêu lưu là một hân hạnh riêng cho y.

Y những muốn từ chối trở về ngay giường nằm cho rồi. Chiều nay đã mỏi mệt khổ sở, đầu thì nhức như búa bổ. Nhưng y hơi xấu hổ trước mặt Adolphe. Mà biết đâu, trốn đi chơi đến chố ấy lại không có gì mới mẻ thích thú, cái gì làm cho hết nhức đầu, hết bần thần, hết những khó chịu khác.

Bay về với đời sống như thế là vụng trộm cấm đoán, không hay hớn gì thật, nhưng có lẽ là một sự thoát ly, một kinh nghiệm sống. Y ngần ngừ, Adolphe tìm cách thuyết phục, bất thần y cười rồi nhận lời.

Hai đứa không để cho ai trông thấy, lủi dưới hàng cây bồ đề trong sân rộng, bấy giờ đã nhá nhem tối, cửa ra ngoài đã đóng. Thằng bạn đưa y vào trong nhà xay lúa của tu viện, trong bóng tối và giữa tiếng bánh xe chuyển ầm ầm, lẻn qua đấy rất dễ dàng không ai trông thấy, không ai nghe tiếng cả. Trời tối như bưng, chúng nhảy qua cửa sổ ra ngoài thì đến một đống gỗ phiến ẩm và trơn. Phải vác một phiến để ngang lạch nước làm cầu đi qua. Ra khỏi đấy là đến đường cái óng ánh mờ mờ chạy mất hút vào rừng sâu. Cảnh vật như thế có cái gì bí hiểm, kích thích và quyến rũ tuổi trẻ.

Ở mé rừng đã có đứa nữa, thằng Conrad, đứng chờ một lúc lâu, lại có một đứa khác tiến đến bước chân kêu vang: Eberchardt, thằng hộ pháp. Cả bốn đứa cùng đi qua rừng; trên trời chim ăn đêm kêu vang, một vài ngôi sao ánh sáng ẩm ướt giữa những đám mây yên lặng. Conrad nói huyên thuyên và pha trò: thỉnh thoảng chúng bạn cất tiếng cười theo, tuy nhiên, đêm trường trong vẻ huy hoàng long trọng của nó đem lại bao khắc khoải khiến cho tim mọi người đập mau.

Một giờ sau, ra khỏi rừng họ đã tới làng. Tất cả như ngủ yên, một chút ánh sáng mờ chiếu vào các đầu hồi nhà thấp, đá gỗ thò ra tối om. Không có nhà nào thắp đèn. Adolphe đi đầu. Họ yên lặng đi quanh vài căn nhà, nhảy qua hàng rào vào một khu vườn đi trên những luống đất lún, bước đi vấp váp; rồi họ dừng lại trước bức vách một căn nhà. Adolphe gõ cửa, đợi một lát lại gõ lần nữa, trong nhà có tiếng động, ánh đèn bật lên le lói, cánh cửa mở, người nọ theo theo người kia leo qua, họ bước vào một căn bếp tối tăm, nền đất nện. Trên lò lửa, một cái đèn dầu nhỏ, ngọn lửa bập bùng trên bấc. Một người con gái, cô gái quê, người khô đét, đứng đấy đưa tay ra bắt tay những người mới đến. Phía sau, giữa khoảng tối còn một người nữa, một đứa con gái còn nhỏ tuổi, mớ tóc bện dài đen lánh. Adolphe đem quà cho chủ nhà: nửa ổ bánh mì của tu viện và vài thức nữa đựng trong cái bao giấy. Goldmund cho là trầm hay sáp lấy trộm của tu viện. Đứa có gái có mớ tóc bện đi ra, rờ rẫm tìm lối ra cửa, nó ở ngoài khá lâu, khi trở về mang theo một cái bình bằng sành phía trên có bông hoa xanh. Nó đưa bình cho Conrad, anh này uống rồi đưa cho người khác, lần lượt mọi người uống một thứ rượu táo tây rất mạnh. Họ ngồi dưới ánh sáng ngọn đèn ti hon. Con gái ngồi trên những chiếc ghế đẩu thô kệch, học sinh ngồi dưới đất. Họ nói chuyện thủ thỉ, thỉnh thoảng uống hớp rượu. Adolphe và Conrad dẫn đầu câu chuyện. Thỉnh thoảng một đứa đứng dậy vuốt ve gáy hay mái tóc đứa con gày gò, ghé vào tai nó tán tỉnh vài câu. Không ai đụng đến đứa con gái nhỏ. Chắc đứa lớn là con ở, còn đứa bé là con chủ nhà. Goldmund chẳng cần biết vì y không thiết, y không muốn ở lại đây làm gì nữa. Trốn ra đi chơi đêm, chui qua khu rừng như thế thích thú thật, đó là cái gì mới mẻ, kích thích, bí hiểm mà không có gì là nguy hiểm. Dĩ nhiên nhà trường nghiêm cấm, tuy nhiên vi phạm lệnh trên y cũng không đến nỗi bị lương tâm cắn rút cho lắm. Còn như chuyện đêm đến với gái thì thật là nghiêm trọng hơn sự nghiêm cấm, đó là tội lỗi, y cảm thấy như vậy. Đối với những đứa khác chuyện này chỉ là một lỗi nhỏ nhưng y không nghĩ như thế được; y biết rằng y sẽ bước vào đời sống tu hành khổ hạnh, không được phép đùa giỡn với con gái. Trái tim y xao xuyến đập mạnh dưới ánh đèn tù mù trong căn bếp tồi tàn.

Bạn bè y làm dáng ta đây kẻ giỏi trước mặt mấy đứa con gái, làm bộ lém lỉnh, cho ra những thành ngữ La Tinh khi nói chuyện. Hình như cả ba đứa đều được cô bạn chiều đãi, thỉnh thoảng họ tiến lại gần vuốt ve một cách ngượng ngập, táo bạo hơn cả là hôn cô gái một cách rụt rè. Hình như họ biết rõ ở đây chỉ được phép chọc ghẹo đến một giới hạn nào đó thôi. Vì nói chuyện chỉ được nói thầm, cảnh tượng thật ra có vẻ khôi hài nhưng Goldmund không nghĩ thế. Y ngồi xổm dưới đất nhìn ngọn đèn chăm chú không nói lời nào. Đôi khi y liếc con mắt đầy thèm muốn nhìn ngang và bất chợt họ ôm ấp âu yếm nhau.

Ý muốn thiết tha nhất của y là chỉ nhìn đứa con gái tóc bím chứ không nhìn đứa nào khác nữa; nhưng chính y lại tự cấm đoán điều ấy. Mỗi lần bớt cả quyết, hai mắt lảng vảng gặp khuôn mặt xinh xắn và lặng lẽ của đứa con gái nhỏ y lại gặp hai mắt âm thầm của nó dán chặt vào mình. Hai mắt như bị thôi miên, không thể rời đi chỗ khác được.

Đã một giờ trôi qua, chưa bao giờ Goldmund thấy lâu như thế, học trò đã dốc ra hết lời tán tỉnh và cách vuốt ve; yên lặng trở lại làm ai nấy trơ trẽn. Eberhardt bắt đầu ngáp. Con nữ tỳ nói đến chuyện giải tán. Tất cả đứng dậy đưa tay ra bắt tay. Sau họ bắt tay đứa con nhỏ, Goldmund sau cùng. Conrad leo cửa sổ ra trước tiên, sau đến Eberhardt và Adolphe. Khi đến lượt Goldmund nhảy ra, y thấy một bàn tay để lên vai giữ y lại. Y không dừng lại được, khi đã nhảy ra ngoài, y mới ngập ngừng quay lại với đứa con gái nhỏ tóc bím đứng ở cửa sổ cúi xuống.

“Goldmund! Anh có trở lại đây không?”

Y lắc đầu. Nó thò hai tay ra ngoài ôm lấy đầu y. Y thấy hơi nóng hai bàn tay nhỏ bên thái dương. Nó cúi xuống thật thấp, tới khi hai mắt âm thầm của nó đối diện với ánh mắt y.

“Anh trở lại nhé.” Nó nói khẽ, đặt lên môi Goldmund một cái hôn con trẻ.

Goldmund vội vàng chạy qua vườn theo các bạn, vấp phải những luống đất, mùi đất và phân xông lên mũi, tay vướng vào gai hồng xước da; nó leo qua một bức giậu, lẽo đẽo theo sau những đứa kia ra khỏi làng và đi về phía rừng. Lý trí thì ra lệnh cho nó “Không bao giờ trở lại đây!.” Trái tim lại thổn thức van nài “Ngày mai trở lại!”

Những con chim đi ăn sương đêm đó không gặp người nào. Mấy đứa trở về Mariabronn không có gì đáng lo, chúng qua lạch nước, lẻn qua cối xay vào trong sân bồ đề rồi leo qua cửa sổ giữa hàng cột nhỏ, chúng trở về phòng ngủ trong tu viện.

Hôm sau phải khó nhọc mới đánh thức được thằng Eberhardt vì nó ngủ say quá. Mấy đứa chỉ kịp đến dự buổi lễ sáng, ăn điểm tâm rồi vào học. Nhưng Goldmund mặt mày phờ phạc, đến nỗi cha Martin phải hỏi y có đau yếu không. Adolphe đưa mắt cảnh cáo, y trả lời không sao cả. Nhưng đến gần trưa, giờ Hy Lạp, Narziss không ngừng để ý đến Goldmund. Anh nhận thấy rõ y yếu mệt nhưng không nói gì chỉ để ý đến y mà thôi. Giảng xong bài anh gọi Goldmund lên, và không muốn cho ai để ý, anh sai y xuống thư viện rồi đi theo xuống. Anh nói:

“Goldmund, thầy có thể giúp em được gì không? Thầy thấy em có điều gì khó chịu, có lẽ em mệt? Thế thì cho phép em đi nằm, ăn cháo và uống rượu nho. Ngày hôm nay không học được chút gì tiếng Hy Lạp.”

Anh đợi câu trả lời rất lâu. Cậu bé mặt tái nhợt ngước mắt ngơ ngác nhìn anh, cúi xuống, ngẩng lên, mấp máy môi muốn nói mà không nói được. Bất thình lình y té ngã, gục xuống cái giá, giữa hai bức tượng thánh chạm bằng gỗ sên. Y bật ra tiếng khóc lớn đến nỗi Narziss phải ngượng ngập, anh phải quay mặt đi chỗ khác rồi sau mới đến nâng đứa bé khóc mếu dậy.

“Thôi em!” Anh nói với giọng tử tế hơn, chưa bao giờ Goldmund thấy lời nói của anh ra vẻ hiền từ như thế. “Ừ! Hay là cứ khóc đi, khóc được càng hay. Thôi ngồi xuống đó, không cần nói gì cả. Thầy thấy em đã chịu đựng nhiều quá: chắc hẳn sáng nay em đã cố gắng lắm mới giữ kín được nỗi khổ tâm của em. Em đã nén được lòng xuống. Bây giờ cứ việc khóc đi, như thế là hơn cả. Thôi à? Khoẻ khoắn rồi à? Thế thì đi sang phòng thuốc, sang bên đó nằm, tối nay sẽ khá hơn.”

Narziss đưa y đến phòng dưỡng bệnh, anh tránh không đi qua những phòng học. Anh chỉ cho y một trong hai cái giường không có người nằm. Goldmund bắt đầu cởi áo ngoài đi nằm, anh trở lại phòng giám đốc để ghi tên y nghỉ bệnh. Đúng như lời anh đã hứa, anh báo cho nhà bếp đem cho y cháo và một ly rượu nho: hai món đó được những cậu hơi yếu mệt rất ưa thích.

Khi đã nằm trong phòng thuốc Goldmund mới nghĩ cách gỡ mối cho tâm sự ngổn ngang của mình. Có lẽ y có thể hiểu được ngày hôm nay cái gì đã làm cho y mỏi mệt lạ lùng, tâm hồn căng thẳng đến nỗi đầu óc rỗng không, mắt nóng bừng bừng. Đó là sự cố gắng quên buổi tối hôm trước, y đã phải cố gắng phi thường, mỗi phút lại thất bại, mỗi phút phải làm lại – đúng ra không phải buổi tối đã trốn khỏi tu viện trong sự thích thú điên dại, đã đi qua khúc cây trơn trượt trên dòng nước tối đen con lạch sau cối xay để đi chơi trong rừng, đã nhảy qua rào giậu, nhảy qua cửa sổ, lẻn qua hành lang, nhưng chính giây phút đứng dưới cửa sổ tối om căn bếp, đứa con gái nhỏ thở hổn hển bên y, thỏ thẻ nói với y, vuốt ve y, hôn lên môi y.

Thêm vào những chuyện ấy lại còn một sự kiện mới xảy rả, cái gì đáng sợ nữa: Narziss để ý đến y, yêu mến y. Narziss đã chịu khó giúp đỡ y – con người cao quý ấy, nhà hiền triết môi mỏng nhạo đời ấy đã chăm nom y. Còn y! Y đã ngã gục trước mặt anh, y đã hổ thẹn, nói không nên lời, rồi đến phải khóc nức nở trước mặt anh. Đáng lẽ chinh phục con người cao quý ấy bằng những khí giới cao thượng như Hy Lạp ngữ, triết học, nét hào hùng trí thức, sự khắc kỷ đầy danh dự, y đã tỏ ra yếu nhược thảm thương trước mặt anh. Không bao giờ y có thể nhìn vào mắt anh mà không xấu hổ.

Nhưng sự căng thẳng tâm thần tột độ ấy đã tan rã trong nước mắt. Căn phòng yên lặng tịch mịch, giường nằm êm ái làm nguôi lòng dần, sự tuyệt vọng đã mất đi một nửa sức mạnh của nó. Độ một giờ sau, một thầy dòng mang vào cho y một bát canh, một miếng bánh mì và một chén rượu nho đỏ chỉ dành cho học trò vào những ngày hội hè lễ lạt. Goldmund ăn uống, ăn hết nửa đĩa thức ăn rồi bỏ lại. Y lại suy nghĩ tiếp nhưng vô hiệu quả. Y lại ăn thêm vài muỗng. Một lát sau, cửa từ từ mở, Narziss đến thăm, y đã ngủ và hai má trở lại hồng hào. Narziss đứng ngắm ý một cách âu yếm, hiếu kì, hơi có chút thèm muốn. Anh thấy rõ, Goldmund không có bệnh gì, ngày mai khỏi phải cho rượu nho. Nhưng anh cũng biết rằng không còn có sự trở ngại nữa, hai người trở thành bạn thân. Ngày hôm nay Goldmund cần đến anh, anh có thể giúp đỡ bạn. Lúc khác, có lẽ đến lượt anh đau yếu, cần người giúp đỡ và trìu mến. Anh có thể trông đợi ở đứa trẻ này lúc nào cần.