Chương 34

Tôi quay về với sự khắc nghiệt của Washington. Tuần thứ ba của tháng 7, nhân dịp tiến cử Janet Reno, tôi cách chức giám đốc FBI William Sessions, sau khi ông ấy không chịu từ chức trước hàng loạt những rắc rối trong cơ quan này. Chúng tôi phải tìm người thay thế. Bernie Nussbaum thúc giục tôi chọn Louis Freeh, cựu nhân viên FBI mà Tổng thống Buéh đã bổ nhiệm vào chức vụ liên bang ở New York sau khi có một sự nghiệp làm công tố viên liên bang thành công. Khi gặp Freeh, tôi hỏi anh nghĩ gì về lời khẳng định của FBI ở Waco rằng họ phải xông vào vì không thể để nhiều nguồn lực của họ bị giam chân một chỗ trong một thời gian dài như vậy. Không biết tôi đang nghĩ gì, ông ấy nói ngay rằng ông ấy không đồng ý: "Họ được lãnh lương để chờ đợi". Điều đó gây ấn tượng mạnh đối với tôi. Tôi biết Freeh là người theo đảng Cộng hòa, nhưng Nussbaum cam đoan với tôi rằng ông ấy là một người chuyên nghiệp và thẳng thắn, người sẽ không dùng FBI vào những mục đích chính trị. Chúng tôi lên kế hoạch thông báo thay thế vào ngày 20. Một ngày trước, khi lời đồn đại về việc bổ nhiệm lan đi, một nhân viên FBI về hưu đã gọi cho bạn tôi, Nancy Hernreich, phụ trách hành chính của Phòng Bầu dục, để khuyên tôi đừng làm thể. Ông ấy nói Freeh là người vì chính trị và vì mình quá mức trong tình hình này. Những lời này buộc tôi phải suy nghĩ, nhưng tôi nói là đã quá muộn; lời đề nghị đã được chuyển đi và chấp nhận. Tôi chỉ còn biết tin tưởng vào khả năng đánh giá của Bernie Nussbaum mà thôi.

Khi chúng tôi tuyên bố bổ nhiệm Freeh trong buổi lễ sáng ở Vườn Hồng, tồi để ý thấy Vince Foster đứng phía cuối, gần một trong những cây lan già to do Andrew Jackson trồng. Vince đang mỉm cười, và tôi nhớ lúc đó đã nghĩ rằng có lẽ anh ấy đang thở phào nhẹ nhõm rằng anh ấy và văn phòng cố vấn đang làm việc về những vấn đề như Tòa án tối cao và chỉ định người đứng đầu FBI, thay vì phải trả lời những câu hỏi bất tận về vụ rắc rối ở Bộ phận đi lại. Cả buổi lễ có vẻ hoàn hảo, hầu như không tin được lại tốt đến mức đáng ngờ. Và về sau, đúng là như vậy.

Tối đó, tôi xuất hiện trên chương trình của Larry King từ thư viện ở lầu trệt Nhà Trắng để nói về trận chiến của tôi về ngân sách và bất cứ điều gì xuất hiện trong đầu ông ấy hay khán giả gọi đến cho ông. Như mọi người, tôi rất thích Larry King. Ông ấy có óc hài hước và có sự gần gũi nhân bản, ngay cả khi ông đưa ra những câu hỏi hóc búa. Bốn mươi phút đầu chương trình mọi việc diễn ra suôn sẻ đến mức Larry hỏi tôi có muốn trả lời thêm ba mươi phút nữa hay không để chúng tôi có thể nhận thêm câu hỏi của khán giả. Tôi đồng ý ngay và nóng lòng chờ đợi, nhưng trong lần nghỉ kế tiếp, Mack McLarty xuất hiện và nói là chúng tôi phải kết thúc buổi phỏng vấn sau một giờ đồng hồ. Lúc đầu, tôi thấy bực mình, vì nghĩ nhân viên của tôi lo tôi sẽ phạm sai lầm nếu cứ tiếp tục, nhưng nhìn vào mắt Mack tôi nhận ra có chuyện gì đó khá nghiêm trọng.

Sau khi Larry và tôi kết thúc buổi phỏng vân và tôi bắt tay nhóm quay phim, Mack đưa tôi lên lầu. Anh vừa cố kìm những giọt nước mắt vừa thông báo cho tôi biết Vince Foster đã chết. Vince rời Vườn Hồng sau buổi lễ bổ nhiệm Louis Freeh, lái xe ra công viên Fort Marcy và tự bắn vào người bằng khẩu súng lục cũ là bảo bối trong gia đình anh. Chúng tôi là bạn thân của nhau suốt đời. Sân sau nhà chúng tôi sát nhau khi tôi sống với ông bà ở Hope. Chúng tôi cùng chơi với nhau trước cả khi Mack và tôi đến vườn trẻ. Tôi biết Vince rất lo lắng về vụ ôn ào về Bộ phận đi lại và tự trách mình trước những chỉ trích nhắm vào văn phòng cố vấn. Anh cũng bị tổn thương bởi bài viết xã luận trên tờ Wall Street Journal về khả năng và phẩm chất của anh.

Chỉ mới đêm trước tôi đã gọi cho Vince rủ anh cùng xem phim. Tôi hy vọng động viên tinh thần anh phần nào, nhưng anh đã về đến nhà và nói anh cần thời gian bên vợ là Lisa. Tôi cố gắng hết sức trong lúc trò chuyên qua điện thoại thuyết phục anh phớt lờ những lời bình luận của tờ Journal. Đây là một tờ báo tốt, nhưng không phải là ai cũng đọc lời tòa soạn của nó; hầu hết những người đọc lời bình của tòa soạn, cũng như những cây bút của báo, đều là những người bảo thủ mà đằng nào chúng tôi cũng không thể thuyết phục được. Vince nghe, nhưng tôi có thể thấy đã không thuyết phục được anh. Trước đây anh chưa từng là mục tiêu chỉ trích công khai, và giống như nhiều người lần đầu tiên bị báo chí dập tơi bời, dường như anh đã nghĩ rằng ai cũng đọc những lời lẽ tiêu cực về anh và đều tin là thực.

Sau khi Mack nói với tôi chuyên đã xảy ra, Hillary gọi cho tôi từ Little Rock. Cô ấy đã biết tin và đang khóc. Vince là bạn thân thiết nhất của cô ấy trong công ty Rose. Cô ấy vội vã đi tìm câu trả lời mà chúng tôi không bao giờ hoàn toàn tìm thấy - tại sao chuyện này lại xảy ra. Tôi cố gắng hết sức thuyết phục Hillary rằng cô ấy chẳng thể làm được gì, trong khi chính tôi cũng tự hỏi lẽ ra mình đã phải làm những gì. Sau đó Mack và tôi đến nhà của Vince để ở bên gia đình anh. Webb và Suzy Hubbell đã có mặt, cũng như một vài người bạn của Vince ở Arkansas và Nhà Trắng. Tôi cố gắng an ủi mọi người, nhưng tôi cũng thấy đau khổ, và, cũng như khi Frank Aller tự tử, tôi cảm thấy giận Vince vì đã làm thế và giận mình đã không nhìn ra trước chuyện này, và làm gì đó, bất cứ điều gì để ngăn chặn anh. Tôi cũng thấy buồn cho tất cả bạn bè tôi ở Arkansas, những người đã đến Washington với mong ước không gì hơn là được phục vụ và thành đạt, cuối cùng chỉ thấy mình luôn bị nghi ngờ, chỉ trích. Bây giờ Vince, một người cao lớn, đẹp trai, mạnh mẽ và tự tin mà họ cảm thấy là người vững vàng nhất trong số họ, cuối cùng đã ra đi.

Vì lý do gì đi nữa thì Vince đã bị dồn vào chân tường. Bernie Nussbaum đã tìm thấy trong cặp táp của anh một mẩu giấy đã bị xé nhỏ. Mảnh giấy được ráp lại, có dòng chữ: "Tôi không phải là người có thể nhận vị trí luôn bị công chúng soi mói ở Washington. Ở đây, hủy hoại cuộc đời người khác được coi là một môn thể thao... Công chúng sẽ không bao giờ tin vào sự vô tội của gia đình Clinton và các nhân viên trung thành của họ". Vince đã quá mệt mỏi, kiệt sức và dễ tổn thương trước những cuộc tấn công của những người không sống theo những qui tắc như của anh. Anh sống bằng những giá trị của danh dự và lòng kính trọng, và bị nhổ bật lên bởi những người coi trọng quyền lực và tấn công người khác hơn nữa. Và mối tuyệt vọng không được điều trị của anh đã tước bỏ của anh những lá chắn, lá chắn giúp những người còn lại chúng tôi sống còn.

Hôm sau tôi nói chuyện với các nhân viên, rằng có nhiều điều trong cuộc sống mà chúng ta không thể kiểm soát được và cả những bí ẩn mà chúng ta không thể hiểu được; rằng tôi muốn họ quan tâm hơn nữa đến bản thân mình, đến bạn bè, và gia đình họ; và rằng chúng ta không thể "giết chết cảm xúc của chúng ta bằng cách làm việc quá hăng say". Đoạn cuổì cùng của lời khuyên ấy vẫn luôn dễ đưa ra mà khó thực hiện đối với chính bản thân tôi.

Tất cả chúng tôi đến Little Rock dự đám tang của Vince ở Nhà thờ Thiên chúa St. Andrew, sau đó lái xe về Hope để chôn Vince ở nghĩa trang nơi ông bà và cha tôi nằm. Rất nhiều bạn học hồi nhà trẻ và tiểu học của chúng tôi cũng đến dự. Đến lúc ấy, tôi không còn cố gắng hiểu nỗi tuyệt vọng đến mức tự tử của Vince nữa mà quay qua chấp nhận và biết ơn cuộc đời anh. Trong bài điếu văn của tôi tại đám tang, tôi cố gắng thể hiện hết tất cả những phẩm chất tốt đẹp của Vince, anh đã có ý nghĩa thế nào đối với tất cả chúng tôi, anh ấy đã làm được nhiều việc tốt ở Nhà Trắng, và anh là người trung thực đáng trọng đến thế nào. Tôi trích dẫn lời của bài hát xúc động "Bài hát cho anh": "Tôi yêu anh ở nơi không có không gian và thời gian. Tôi yêu anh vì anh là người bạn suốt đời tôi".

Đang là mùa hè và mùa thu hoạch dưa hấu mới bắt đầu. Trước khi rời thị trấn, tôi dừng lại quán của Carter Russell và nếm thử dưa cả loại ruột vàng lẫn ruột đỏ. Sau đó tôi bàn bạc về những điểm tốt đẹp hơn của các sản phẩm chính của Hope với đoàn nhà báo đi cùng, hôm đó lại nhẹ nhàng với tôi một cách bất thường vì họ biết tôi cần phải thoát khỏi nỗi đau. Tôi bay về Washington, trong đầu nghĩ rằng Vince đã về nhà, nơi anh ây vốn thuộc về, và cảm ơn Chúa vì đã có rât nhiều người quan tâm đến anh.

Ngày kế tiếp, 24 tháng 7, tôi chào mừng nhóm thượng nghị sĩ khóa năm đó của tổ chức Boys Nation đến thăm Nhà Trắng, nhân dịp 13 năm tôi tới Vườn Hồng để gặp Tổng thống Kennedy. Khá nhiều bạn cùng khóa Boys Nation của tôi từ hồi tôi còn ở Boys Nation cũng đến mừng gặp mặt. Al Gore đã vận động hành lang rất tích cực cho kế hoạch kinh tế của chúng tôi, nhưng anh vẫn dành vài phút ra nói với các cậu trai: "Tôi chỉ có một lời khuyên. Nếu các em đang cố gắng chụp được tấm hình đang bắt tay Tổng thống Clinton thì sau này có thể sẽ có ích đấy". Tôi bắt tay và chụp hình với tất cả các em, như tôi sẽ làm như vậy sáu trong tám năm tôi ở Nhà Trắng cho cả Boys lẫn Girls Nation. Tôi hy vọng một ngày nào đó, một trong số những bức hình này sẽ xuất hiện trong quảng cáo tranh cử.

Tôi dành những ngày còn lại trong tháng và vài ngày đầu tháng 8 để vận động những đại diện cá nhân và các thượng nghị sĩ cho kế hoạch kinh tế. Phòng tác chiến của Roger Altman chịu trách nhiệm về công chúng, yêu cầu tôi họp báo trong các tiểu bang mà đại biểu của họ ở quốc hội có thể theo bất cứ phe nào. Al Gore và nội các đã gọi hàng trăm cú điện thoại và đi thăm nhiều nơi. Kết quả vẫn chưa chắc chắn, và còn rất xa chúng tôi vì hai lý do. Đầu tiên là lời đề nghị bãi bỏ bất cứ loại thuế năng lượng nào của Thượng nghị sĩ David Boren; giữ lại hầu hết, nhưng không phải tất cả, những loại thuế đánh vào người Mỹ có thu nhập cao, và bù vào chỗ hụt đó bằng cách giảm mạnh khoản Tín dụng Thuế Thu nhập (EITC); giảm khoản điều chỉnh mức sống cho an sinh xã hội và quân nhân và dân thường hưu trí; và giới hạn chi tiêu trong các chương trình Medicare và Medicaid dưới mức dự tính, khiến chương trình này không thể áp dụng thêm cho nhiều người mới hoặc tăng chi phí. Boren không thể đưa đề nghị của mình khỏi giai đoạn xem xét trong tiểu bang, nhưng ông ấy đã vạch ra con đường cho những người Dân chủ ở các tiểu bang bảo thủ. Đề nghị này còn được ủng hộ bởi Thượng nghị sĩ Dân chủ Bennett Johnston của Louisiana và Thượng nghị sĩ Cộng hòa John Danforth của Missouri và Bill Cohen của Maine.

Khi ngân sách được thông qua lần đầu, 50-49, nhờ vào lá phiếu quyết định của Al Gore, Bennett Johnston đã bỏ phiếu chống, cùng với Sam Nunn, Dennis DeConcini của Arizona, Richard Shelby của Alabama, Richard Bryan của Nevada, và Frank Lautenberg của New Jersey. Shelby ngày càng trở nên gần gũi phe Cộng hòa trong một tiểu bang mà phe Cộng hòa nắm quyền chi phối ngày càng tăng- Sam Nunn bỏ phiếu chống quyết liệt; DeConcini, Bryan và Lautenberg lo lắng về tâm trạng chống thuế trong tiểu bang của họ. Như tôi đã nói lần bỏ phiếu đầu tôi đã thắng mà không cần đến họ vì hai thượng nghị sĩ, một Cộng hòa và một Dân chủ, đã không bỏ phiếu. Lần bỏ phiếu tiếp theo, tất cả đều sẽ có mặt. Tất cả người phe Cộng hòa bỏ phiếu chống chúng tôi, và nếu Boren cũng bỏ phiếu chống trong khi không ai khác thay đổi thì tôi sẽ thua với tỷ lệ 51-49. Bên cạnh sáu người này, Thượng nghị sĩ Bob Kerrey cũng nói có thể ông ấy sẽ bỏ phiếu chống lại chương trình. Mối quan hệ giữa chúng tôi đã căng thẳng trong quá trình vận động tranh cử tổng thống, và Nebraska là một tiểu bang theo Cộng hòa. Tuy vậy, tôi vẫn lạc quan về Kerrey vì ông ấy thực sự muôn giảm thâm hụt, và ông ấy rất thân với Chủ tịch ủy ban Tài chính thượng viện, Pat Moynihan, người nhiệt tình ủng hộ chương trình của tôi.

Ở hạ viện tôi gặp rắc rối khác. Mỗi người phe Dân chủ đều biết mình có quyền quyết định tối đa, và rất nhiều người đã thương lượng với tôi về các chi tiết của kế hoạch hoặc thương thuyết để giành một sự trợ giúp cụ thể nào đó. Rất nhiều người phe Dân chủ ở các khu vực chống thuế đặc biệt lo sợ phải bỏ phiếu để tăng thêm nữa thuế xăng trong khi quốc hội mới tăng thuế chỉ cách đây ba năm. Bên cạnh Chủ tịch hạ viện và nhóm lãnh đạo của ông, người ủng hộ tôi mạnh mẽ nhất là chủ tịch đầy quyền lực của ủy ban Tài chính và Thuế khóa, nghị sĩ bang Illinois Dan Rostenkowski. Rostenkowski là một nghị viên siêu việt, người đã kết hợp trí óc thông minh với các kỹ năng đường phố ở Chicago, nhưng ông đang bị điều tra vì đã dùng tiền của công vào mục đích chính trị, và người ta cho rằng cuộc điều tra đã làm giảm ảnh hưởng của ông đối với các thành viên khác. Mỗi khi tôi gặp các thành viên quốc hội, báo chí đều hỏi tôi về Rostenkowski. Thế mà, Rosty vẫn cứ tiếp tục tìm kiếm phiếu cho chúng tôi và bảo với các đồng nghiệp rằng họ cần phải hành động đúng. Ông tỏ ra vẫn rất hiệu quả và buộc phải như vậy. Chỉ sẩy chân là có thể mất một hoặc hai phiếu, đẩy chúng tôi đến bờ vực thất bại.

Đầu tháng 8, khi vở kịch ngân sách được đẩy lên đỉnh điểm, Warren Christopher cuối cùng đã thỏa thuận được với người Anh và Pháp cho phép NATO không kích ở Bosnia, nhưng chỉ khi được cả NATO và Liên hiệp quốc chấp thuận, một phương thức gọi là chìa khoá kép. Tôi sợ rằng chúng tôi không bao giờ mở được cả hai khoá bởi vì Nga có quyền phủ quyết trong Hội đồng Bảo an và rất thân thiết với người Serbia. Chìa khóa kép có thể là không thể bảo vệ nổi người Bosnia, nhưng nó đánh dấu một bước tiến khác trong tiến trình dai dẳng và đau khổ để làm cho châu Âu và Liên hiệp quốc có hành động mạnh mẽ hơn.

Ngày 3 tháng 8, chúng tôi kết thúc kế hoạch dự chi cuối cùng, với 255 tỷ đôla cắt giảm ngân sách và 241 tỷ đôla tăng thuế. Một vài người phe Dân chủ vẫn còn lo lắng rằng tăng thuế xăng sẽ làm chúng tôi kẹt vì những cử tri trung lưu dù thế nào đi nữa vẫn giận dữ vì không được cắt giảm thuế. Những người bảo thủ phe Dân chủ nói cắt giảm chi trả cho những người thụ hưởng các chương trình Medicare, Medicaid và an sinh xã hội vẫn chưa đủ để giảm thâm hụt. Hơn 20% số tiền tiết kiệm của chúng tôi có được là từ cắt giảm các khoản thanh toán tương lai cho các bác sĩ và bệnh viện trong chương trình Medicare, cộng thêm một khoản lớn lấy từ việc bắt những người có thu nhập khá trong số huởng an sinh xã hội phải chịu thuế. Tôi chỉ có thể làm đến thế để không bị mất nhiều phiếu thuận ở hạ viện hơn số có được.

Tối hôm đó, trên thông báo qua truyền hình phát đi từ Phòng Bầu dục, tôi giải thích lần cuối hầu mong công chúng ủng hộ cho kế hoạch. Tôi nói nó có thể tạo ra tám triệu việc làm trong bốn năm kế tiếp, và tuyên bố rằng ngay ngày hôm sau tôi có thể ký quyết định thành lập quỹ tín dụng giảm thâm hụt, bảo đảm tất cả các khoản thuế mới và cắt giảm chi phí sẽ chỉ được dùng cho mục đích này. Quỹ tín dụng đặc biệt quan trọng đối với Thượng nghị sĩ Dennis DeConcini của Arizona, và tôi nói rõ đây là ý của ông ấy trên bản tin truyền hình. Trong số sáu thượng nghị sĩ bỏ phiếu chống kế hoạch trong lần đầu tiên, DeConciru là hy vọng duy nhất của tôi. Tôi đã mời những người khác đi ăn tối, gặp gỡ và gọi điện cho họ, và họ có những người bạn thân nhất trong bộ máy hành chính để vận động hành lang cho họ, nhưng không ăn thua gì. Nếu DeConcini không thay đổi ý kiến thì chúng tôi thua.

Hôm sau, ông ấy đồng ý, nói rằng sẽ bỏ phiếu thuận lập quy tín dụng. Giờ đây, nếu Bob Kerry vẫn ủng hộ chúng tôi thì chúng tôi sẽ có 50 phiếu trong thượng viện, và Al Gore lại có thể phải bỏ phiếu quyết định lần nữa. Nhưng trước khi đến đó, ngân sách phải được thông qua ở hạ viện trước. Chúng tôi chỉ còn một ngày nữa để tìm đủ đa số 218 phiếu, và chúng tôi vẫn chưa tới đích. Hơn 30 người phe Dân chủ vẫn đang lưỡng lự. Họ sợ các khoản thuế, mặc dù chúng tôi đã in ra trước cho mỗi thành viên để họ thấy có bao nhiêu người trong tiểu bang của họ sẽ được giảm thuế theo EITC, so với số người phải chịu tăng thuế thu nhập. Trong nhiều trường hợp, tỷ lệ là 10 đổi 1 hoặc hơn thế, và không tới một tá khu vực bầu cử giàu có đến mức tiểu bang này sẽ phải chứng kiến tăng thuế nhiều hơn giảm thuế. Tuy vậy họ vẫn lo lắng về thuế xăng. Bản kế hoạch có thể được thông qua dễ dàng hơn nếu tôi bỏ đi thuế xăng và bù vào bằng việc bỏ EITC. Như thế sẽ gây hại về chính trị ít hơn nhiều. Những công nhân lao động nghèo không hề có đại diện vận động hành lang ở Washington; họ sẽ không bao giờ biết được chuyên này. Nhưng tôi sẽ biết. Bên cạnh đó, nếu chúng tôi nhấn chìm giới nhà giàu thì thị trường trái phiếu lại muốn chúng tôi đem đến cho giới trung lưu chút đắng cay.

Chiều hôm đó, Leon Paneta và lãnh đạo đa số hạ viện là Dick Gephardt, người làm việc không mệt mỏi cho ngân sách, đã thỏa thuận được với nghị sĩ quốc hội Tim Penny của Minnesota, lãnh đạo của nhóm Dân chủ bảo thủ muốn cắt giảm thêm chi phí, tạo thêm được một phiếu thuận nữa cho những người ủng hộ cắt giảm ngân sách trong kỳ duyệt ngân sách mùa thu rằng họ có thể cắt ngân sách thêm nữa. Penny rất hài lòng, và sự chấp thuận của ông đã đem lại cho chúng tôi thêm bảy hoặc tám phiếu nữa.

Chúng tôi mất hai phiếu thuận lúc đầu do Billy Tauzin của Louisiana, người sau này theo đảng Cộng hòa, và Charlie Stenholm của Texas, là đại diện của một tiểu bang có hầu hết cử tri là người Cộng hòa, nói họ sẽ bỏ phiếu chống. Họ căm thù thuế xăng và nói việc phe Cộng hòa cùng đồng lòng chống lại thuế này đã thuyết phục được các cử tri của họ rằng như vậy thực chất chính là tăng thuế.

Chưa đầy một giờ đồng hồ trước khi bỏ phiếu, tôi nói chuyện với Nghị sĩ Bill Sarpalius ở Amarillo, Texas, người đã bỏ phiếu chống hồi tháng 5. Trong cuộc nói chuyện điện thoại thứ tư trong ngày giữa hai chúng tôi, Bill cho biết đã quyết định bỏ phiếu ủng hộ kế hoạch, bởi vì sẽ có thêm nhiều cử tri trong khu vực ông đại diện được giảm thuế hơn tăng thuế, và bởi vì Bộ trưởng Năng lượng Hazel O'Leary đã ra lệnh chuyển thêm nhiều công việc của chính phủ sang cho công ty Pantex ở tiểu bang của ông. Chúng tôi đã có rất nhiều cam kết kiểu như vậy. Ai đó đã có lần nói rằng hai thứ người ta không bao giờ nên nhìn thấy khi chuẩn bị là xúc xích và luật, rất xấu xa và không chắc chắn.

Khi bắt đầu bỏ phiếu tôi vẫn không biết sẽ thắng hay thua. Sau khi David Minge đại diện cho tiểu bang nông thôn Minnesota nói sẽ bỏ phiếu chống, thì mọi việc còn phụ thuộc vào ba người là: Pat Williams, của Montana, Ray Thornton của Arkansas và Marjorie Margolies- Mezvinsky của Pennsylvania. Tôi thực sự không muốn Margolies- Mezvinsky bị bắt buộc phải bầu cho chúng tôi. Cô ấy là một trong số rất ít người phe Dân chủ là đại diện cho tiểu bang có nhiều cử tri bị tăng thuế hơn được giảm thuế, và trong khi tranh cử, cô ấy đã hứa sẽ không ủng hộ bất cứ lần tăng thuế nào. Pat Williams cũng gặp rắc rối tương tự. Nhiều khu vực bầu cử của ông sẽ được giảm thuế hơn tăng thuế, nhưng Montana là một tiểu bang lớn, dân cư thưa thớt, người dân phải lái xe trên quãng đường dài, vì thế thuế xăng sẽ tác động đến họ mạnh hơn hầu hết những người Mỹ khác. Nhưng Pat Williams là một chính trị gia tốt và là người theo chủ nghĩa dân túy cứng rắn không ưa những ảnh hưởng mà kiểu kinh tế bảo hộ cho các doanh nghiệp đã gây ra cho cử tri của mình. ít ra thì Pat cũng có cơ hội sống sót nếu bỏ phiếu thuận.

So với Williams và Margolies-Mezvinsky, Thornton gặp thuận lợi hơn khi bỏ phiếu ủng hộ. Ông là đại diện của trung Arkansas, nơi có nhiều người được giảm thuế hơn số người bị tăng thuế. Ông khá được ưa chuộng và có nổ mìn đi nữa thì cũng khó mà bứng ông ra khỏi ghế dân biểu. Ông là nghị sĩ tiểu bang nhà của tôi, và đây là lúc nhiệm kỳ tổng thống của tôi bị đem ra thử thách. Ông có nhiều thứ che chở: cả hai thượng nghị sĩ Arkansas, David Pryor và Dale Bumpers đều là những người ủng hộ kế hoạch mạnh mẽ. Nhưng cuối cùng Thornton bỏ phiếu chống. Trước đây ông chưa bao giờ bỏ phiếu cho thuế xăng và bây giờ ông cũng sẽ không bỏ. Để giảm thâm hụt cũng không, để chấn hưng nền kinh tế cũng không, để cứu vãn nhiệm kỳ tổng thống của tôi hay sự nghiệp của Margolies-Mezvinsky thì ông cũng không bỏ.

Cuối cùng, Pat Williams và Margolies-Mezvinsky bước xuống lối đi giữa hai hàng ghế và bỏ phiếu thuận, cho chúng tôi chiến thắng nhờ hơn một phiếu. Người phe Dân chủ reo hò lòng dũng cảm của họ, còn người phe Cộng hòa la ó. Họ đặc biệt thô lỗ với Margolies-Mezvinsky, vừa vẫy tay vừa la ó: "Tạm biệt nhé, Margie". Cô đã giành được một vị trí đáng vinh danh trong lịch sử với lá phiếu mà lẽ ra cô không phải bỏ. Dan Rostenkowski vui sướng đến mức ứa nước mắt. Ở Nhà Trắng tôi hét lên một tiếng vui mừng, nhẹ nhõm.

Ngày tiếp theo, vở kịch chuyển chỗ sang thượng viện. Nhờ George Mitchell và nhóm lãnh đạo của anh, và nhờ vận động hành lang, chúng tôi vẫn giữ được tất cả các thượng nghị sĩ đã bỏ phiếu thuận trong lần đầu tiên, trừ David Boren. Dennis DeConcini đã dũng cảm bước đến vị trí của mình, nhưng kết quả vẫn chưa chắc chắn, vì Bob Kerrey vẫn chưa cam kết gì. Thứ sáu, ông ấy gặp tôi trong 90 phút, sau đó khoảng một tiếng rưỡi trước giờ bỏ phiếu, ngay giữa thượng viện, ông nói thẳng với tôi: "Tôi không thể và không nên bỏ lá phiếu làm ảnh hưởng đến nhiệm kỳ tổng thống của ngài". Ông ấy sẽ bỏ phiếu thuận, nhưng ông ấy nói tôi còn phải làm nhiều hơn nữa để kiểm soát các khoản chi tiêu được phân bổ. Tôi đồng ý sẽ cùng làm việc với ông. Ông ấy rất hài lòng với điều này, cũng như với việc chấp thuận đề nghị của Tim Penny cắt giảm thêm nữa trong cuộc bỏ phiếu tháng 10.

Lá phiếu của Kerrey làm cho kết quả hòa 50-50. Sau đó, cũng giống như đã làm trong lần bỏ phiếu đầu ngày 25 tháng 6, Al Gore, với vai trò chủ tịch thượng viện, đã bỏ lá phiếu quyết định. Trong bài phát biểu sau khi bỏ phiếu, tôi cảm ơn George Mitchell và tất cả các thượng nghị sĩ đã "bỏ phiếu ủng hộ thay đổi", và cảm ơn Al Gore vì "sự đóng góp nhất quán của anh trong công cuộc thay đổi". Al rất thích đùa rằng bất cứ khi nào anh bỏ phiếu, nhất định chúng tôi sẽ thắng.

Tôi ký dự luật ngày 10 tháng 8. Nó đã lật ngược 12 năm nợ quốc gia tăng gấp bốn lần với thâm hụt dựa trên những con số lợi nhuận quá mức lạc quan và niềm tin hầu như theo lý thuyết rằng thuế thấp và mức chi tiêu theo cách nào đó vẫn đem lại tăng trưởng kinh tê để cân bằng ngân sách. Tại buổi lễ công bố, tôi đặc biệt ghi nhận những thượng nghị sĩ và đại biểu dân biểu vì họ ủng hộ kiên định kế hoạch từ đầu đến cuối, và vì thế họ không hề được báo giới nhắc đến trước đó. Mỗi người bỏ phiếu thuận trong cả hai viện đều có quyền nói như vậy, nhưng nếu không có họ thì chúng tôi đã không thắng nổi.

Chúng tôi đã đi được một quãng đường dài kể từ những buổi tranh luận nảy lửa quanh bàn ăn ở Little Rock tháng 12 năm ngoái. Hoàn toàn tự mình, những người phe Dân chủ đã thay thế một lý thuyết kinh tế sai lầm nhưng đã ăn sâu bén rễ bằng một lý thuyết khác có lý hơn. Ý tưởng của chúng tôi về kinh tế đã trở thành hiện thực.

Thật không may, những người phe Cộng hòa, mà chính sách của họ đã tạo ra bao rắc rối ngay từ đầụ, đã rất thành công khi mô tả rằng kế hoạch không là gì khác chính ngoài việc tăng thuế. Đúng là những cắt giảm chi phí chỉ được thực hiện sau khi tăng thuế, nhưng ngân sách thay thế mà Thượng nghị sĩ Dole đề nghị cũng thế. Thực ra, kế hoạch của Dole còn có tỷ lệ phần trăm cắt giảm trong hai năm cuối trong kế hoạch ngân sách năm năm còn cao hơn kế hoạch của tôi nữa. cắt giảm chi phí quốc phòng và y tế cần có thời gian; anh không thể vung tay ngay lập tức được. Hơn nữa, đầu tư "tương lai" của chúng tôi vào giáo dục, đào tạo, nghiên cứu, công nghệ, và môi trường đã ở mức thấp không thể chấp nhận được, cắt giảm thuế, chi cho quốc phòng và chi phí y tế bị ghìm giữ ở mức của những năm 80. Ngân sách của tôi bắt đầu lật ngược lại xu thế đó.

Như đã đoán trước, những người Cộng hòa tuyên bố kế hoạch kinh tế của tôi sẽ làm cho trời sụp, họ gọi đó là "cỗ máy bóp chết công việc" và "vé một chiều đi đến suy thoái". Họ đã sai lầm. Nước cờ thị trường trái phiếu của chúng tôi đã có tác dụng còn hơn cả những giấc mơ hoang đường nhất, đem lại lãi suất thấp hơn, một thị trường chứng khoán sôi động, và bùng nổ kinh tế. Như Lloyd Bensten dự đoán, những người Mỹ giàu có nhất sẽ kiếm lại được tiền đóng thuế của họ, và hơn nữa, nhờ thu nhập qua đầu tư. Giới trung lưu sẽ lấy lại tiền nộp thuế xăng còn gấp nhiều lần hơn thế qua lãi suất thế chấp nhà thấp hơn và mức lời thấp hơn cho chi phí thanh toán xe hơi, khoản vay cho sinh viên, và mua bán qua thẻ tín dụng. Các gia đình có khoản thu nhập khiêm tốn được hưởng lợi ngay lập tức từ Tín dụng Thuế thu nhập thu được.

Trong những năm tiếp theo, tôi thường được hỏi ý tưởng nào là lớn nhất mà bộ phận kinh tế và tôi đã mang theo khi lập chính sách kinh tế. Thay vì đưa ra giải thích phức tạp về thị trường trái phiếu/chiến thuật giảm thâm hụt, tôi luôn đưa ra một từ để trả lời: "số học". Hơn một thập niên, người Mỹ đã được thông báo rằng chính phủ của họ là một con quái vật háu ăn đã nuốt hết những đồng đôla thuế khó khăn mới kiếm được mà chẳng đem lại điều gì. Sau đó cũng chính những chính trị gia, những người đã nói cho họ biết điều này, và dùng việc cắt giảm thuế để bỏ đói con quái vật đó, có thể quay lưng lại và tự ra tái tranh cử, để lại ấn tượng sai lầm rằng các cử tri có thể có những kế hoạch mới mà không phải trả giá, và rằng lý do duy nhất làm chúng ta bị thâm hụt nghiêm trọng chính là chi phí cho ngoại giao, phúc lợi và các chương trình khác cho người nghèo, một tỷ lệ rất nhỏ trong ngân sách. Chi cho "họ" là không hay; chi và cắt thuế cho "chúng ta" mới là tốt. Dale Bumpers, người bạn có quan điểm bảo thủ về tài khóa của tôi đã từng nói: "Nếu anh để tôi viết một tờ séc 200 tỷ đôla trong một năm thì tôi cũng có thể cho anh biết thế nào là hạnh phúc".

Chúng tôi đã đưa số học vào ngân sách, và phá bỏ một thói quen xấu của nước Mỹ. Thật không may, mặc dù đôi khi người ta không nhận ra rằng lợi nhuận đã bắt đầu tăng dần. Trong thời gian đó, tôi và các bạn phe Dân chủ phải lãnh chịu giông tố vì bị công chúng cự tuyệt. Tôi cũng không mong chờ thái độ biết ơn. Ngay cả khi răng bị sưng vù lên thì cũng chẳng ai muốn đến gặp nha sĩ cả.