Chương 40 Được Học

Khi còn nhỏ, tôi đã đợi trí óc của mình phát triển, đợi tích lũy kinh nghiệm và đợi những lựa chọn của mình trở nên chín chắn, để làm nên chân dung một con người. Con người đó, hay chân dung về một con người, thuộc về nơi ấy. Tôi thuộc về ngọn núi ấy, ngọn núi đã tạo ra tôi. Chỉ khi lớn hơn tôi mới tự hỏi phải chăng mình đã bắt đầu như thế nào thì sẽ kết thúc như thế – phải chăng hình hài đầu tiên mà một con người hình thành là hình hài đích thực duy nhất của con người đó.

Khi tôi viết những chữ cuối cùng của câu chuyện này, tôi không gặp bố mẹ mình đã nhiều năm, kể từ đám tang của bà ngoại. Tôi thân thiết với Tyler, Richard và Tony, và qua họ, cũng như qua gia đình khác, tôi được biết về những gì đang diễn ra trên núi – về những vết thương, bạo lực và lòng trung thành luôn thay đổi. Nhưng bây giờ những tin đó đến với tôi như những lời đồn đại xa xăm, như một món quà. Tôi không biết mối ngăn cách có là mãi mãi hay không, không biết liệu một ngày nào đó mình có tìm được một lối về hay không, nhưng giờ đây mối ngăn cách ấy mang đến cho tôi bình yên.

Bình yên không đến dễ dàng. Tôi mất hai năm để liệt kê sai lầm của bố mình, liên tục cập nhật bản thống kê, như thể việc kể ra mọi nỗi oán giận, mọi hành động thô bạo có thật và được tưởng tượng ra, hoặc bị lờ đi, sẽ biện minh cho quyết định gạt bố ra khỏi cuộc sống của tôi. Khi đã biện minh cho điều đó, tôi nghĩ cảm giác tội lỗi bóp nghẹt cổ tôi sẽ buông tha tôi và tôi có thể thở được.

Nhưng việc chứng minh không có tác dụng đối với cảm giác có lỗi. Không cơn tức giận hay phẫn uất nào nhằm vào người khác có thể làm nó dịu bớt, bởi vì nó không liên quan gì đến người khác. Cảm giác có lỗi là mối sợ hãi đối với nỗi đau khổ của bản thân. Nó không liên quan đến người khác.

Tôi buông bỏ cảm giác có lỗi khi chấp nhận quyết định của mình về những điều kiện của riêng nó, mà không liên tục truy cứu những nỗi bất bình cũ, mà không so sánh những lỗi của bố với lỗi của tôi. Mà không nghĩ đến bố chút nào. Tôi học cách chấp nhận quyết định của mình vì lợi ích của bản thân, vì tôi, chứ không phải vì bố. Bởi vì tôi cần làm thế, chứ không phải vì bố không đáng được như thế.

Đó là cách duy nhất tôi có thể yêu bố mình.

Khi bố can dự vào cuộc sống của tôi, đấu tranh gay gắt với tôi để điều khiển cuộc sống đó, tôi nhìn bố với con mắt của một người lính, qua lớp sương mù xung đột. Tôi không thể nhận ra những phẩm chất tốt của bố. Khi bố đứng trước tôi, cao hơn hẳn, đầy phẫn nộ, tôi không thể nhớ, khi tôi còn nhỏ, tiếng cười của bố đã từng khiến bụng bố rung lên như thế nào, kính mắt của bố lấp lánh ra sao. Với diện mạo nghiêm khắc của bố bây giờ, tôi không tài nào nhớ lại cái cách môi bố, trước khi biến mất vì bị cháy, rúm lại khi một ký ức khiến những giọt lệ ứa ra từ mắt ông. Chỉ bây giờ, với khoảng cách nhiều dặm xa và những năm tháng xa cách giữa hai bố con tôi, tôi mới có thể nhớ đến những điều đó.

Nhưng những gì ở giữa tôi và bố không chỉ là thời gian hay khoảng cách. Đó là thay đổi trong bản thể. Tôi không còn là đứa con mà bố đã nuôi, nhưng bố là người cha đã nuôi đứa con ấy.

Nếu có khi nào đó mối bất hòa, rạn vỡ giữa bố con tôi trong hai thập kỷ qua, cuối cùng đã trở nên quá rộng để có thể bắc cầu, thì tôi tin đó là buổi tối mùa đông ấy, khi tôi nhìn chằm chằm hình ảnh mình trong tấm gương ở buồng vệ sinh, trong khi không hề biết bố tôi cầm điện thoại trong bàn tay xương xẩu của mình và gọi cho anh tôi. Diego, con dao. Chuyện diễn ra sau đó rất kịch tính. Nhưng kịch tính thực sự đã xảy ra trong buồng vệ sinh.

Nó đã xảy ra ở trong đó khi, vì những lý do tôi không hiểu, tôi đã không thể trèo vào trong gương và cử đứa con gái mười sáu tuổi trong đó ra thế chỗ mình.

Từ trước cho tới lúc đó, đứa con gái ấy luôn ở trong ấy. Dù tôi trông có vẻ đã thay đổi ra sao – dù con đường học hành của tôi có rạng rỡ đến mức nào, dù vẻ ngoài của tôi thay đổi ra sao – tôi vẫn là đứa con gái ấy. Trong điều kiện tốt nhất, tôi là hai con người, một phần hồn rạn nứt. Đứa con gái ấy ở bên trong, và xuất hiện bất cứ khi nào tôi bước vào cửa nhà bố tôi.

Tối hôm đó tôi đã gọi đứa con gái ấy và nó không trả lời. Nó đã rời bỏ tôi. Nó đã ở yên trong gương. Những quyết định mà tôi thực hiện sau thời điểm đó không phải là những quyết định mà đứa con gái ấy đưa ra. Đó là những quyết định của một người đã thay đổi, một bản ngã mới.

Các bạn có thể gọi bản ngã này bằng nhiều cái tên. Biến hình. Lột xác. Dối trá. Phản bội.

Tôi gọi nó là hành trình giáo dục.