Chương V & VI
Ngay lúc đó, trong nhà cụ Điều, trên bộ ghế ngựa kê trước bàn thờ gian giữa, bà cụ Điều đang ngồi lẳng lặng têm trầu. Tuổi cụ đã cao, mái tóc hạt tiêu quấn thon lỏn trong vành khăn nhiễu tam giang. Vẻ mặt hiền từ. Mình cụ mặc áo bông dài lòa xòa, nhưng trông dáng người nhỏ nhắn, tầm thước, ta có thể còn đoán được vẻ kiều diễm lúc thiếu thời. Cạnh đấy, trên một mẩu gỗ tròn, cây đèn xanh leo lét sáng. Dưới ánh đèn mờ tỏ, bà cụ Điều phảng phất giống như một pho tượng từ bi.
Ở gian bên, chợt có tiếng dép lẹt xẹt... Bà cụ Điều ngẩng đầu hỏi:
- Thục Nương đấy à?
- Vâng!
- Cơm chín rồi thì đánh tơi ra, kẻo lúc thầy con về ôi chăng!
- Không biết thầy con lại đằng ông cụ Điển làm gì mà mãi giờ chưa về. Cả hai bố con nhà chú cu Khải cũng chưa thấy dồn dê về chuồng.
- Ô hay, dê chưa về à? Con thử sai thằng Hoàn đi xem nào!
- Con đã bảo thằng Hoàn rồi, nhưng nó vừa giã gạo xong, còn đang cho lợn ăn... Quái! Chú cu Khải xưa nay tính cẩn thận lắm, con chắc có xảy ra sự gì!...
Thục Nương đánh xong nồi cơm, vén mành, bước sang gian giữa. Mới mười tám xuân xanh, Thục Nương là một cô gái đẹp dậy thì, dáng người mềm mại óng ả, nét mặt đầy đặn, nước da trắng nõn. Dưới vành tóc ngôi đen nhánh, cái trán sáng như gương. Cặp lông mày lá liễu như hai vệt mây gợn trên hai ngôi sao sáng. Mũi thẳng mà nhỏ, hai má hồng hồng, cặp môi tươi sánh, thỉnh thoảng mỉm một nụ cười kín đáo. Nàng ăn vận một cách sơ sài, nom càng lộ cái vẻ đẹp tự nhiên, êm ái. Đầu nàng quấn vành khăn lượt, mình mặc chiếc áo the thâm. Hai tai hồng hồng đeo một đôi nụ hổ phách. Cổ tay trái, một chiếc vòng huyền làm nổi hẳn màu da mỡ đọng. Nàng cử chỉ một cách nhẹ nhàng. Tính không hay nói nhiều, nhưng mỗi khi nàng cất tiếng, người nghe thấy thư thái cả tâm hồn...
Thục Nương lại gần mẹ, tỏ ý lo ngại:
- Lúc chiều, con gặp bà cụ Điển Tường, thấy nói rằng cánh quân của Lày Sập Trưởng, thuộc hạ Hoàng Tử Trung sắp sửa qua đây. Vừa rồi, con lại vẳng nghe về phía gò Chùa có tiếng súng nổ, mà hai bố con chú cu Khải thì không thấy về...
- Mẹ từ sáng đến giờ cũng lo ngại lắm!...
Thục Nương nhìn mẹ có ý hỏi.
- Thế con không để ý đến sự gì lạ à?
Nàng khẽ đáp:
- Con mẹ Chánh ú!...
- Chính phải đấy! Xưa nay nó có đi lại chơi bời gì với nhà ta đâu. Thế mà hôm nay, tự nhiên mấy mẹ con nó kéo đến chơi, xem có ý rất khác.
Thục Nương chưa kịp đáp thì, xung quanh ngoài vườn, đã thấy súng nổ đì đoàng. Con chó vàng cúp đuôi chui thọt vào gậm giường. Thằng Hoàn đang ăn cơm dưới bếp cũng đâm bổ lên nhà, luống cuống nói:
- Giặc!... Bẩm cụ... Giặc kéo vào sân rồi!...
Thục Nương tái mặt:
- Làm thế nào bây giờ, mẹ?
- Cha con đi vắng, biết làm thế nào!... Trời ơi! Nguy mất rồi! Khổ thân con rồi, con ơi!...
CHƯƠNG VITrời mỗi lúc một tối dần về phương tây, những đám mây vẩy tê tê ngổn ngang như những phiến đồng đỏ rực. Cánh rừng xa chìm khuất sau lớp bụi vàng. Trên đỉnh đồi, những chòm cây thu bóng đứng âm thầm. Dưới lòng thung, lau lách mỗi lúc một nhòa nhạt. Bóng tối dâng lên, tràn ngập như một cái bể mực mà những gò đống mấp mô thì như những làn sóng khổng lồ nổi lên trong một trận phong ba nào, giờ đứng chết lại đó...
Bố cu Khải vừa đi vừa chạy, nỗi bồi hồi trong lòng tựa hồ theo dịp chân bước mà lúc hoãn, lúc dồn. Thốt nhiên, lão thấy súng nổ liên thanh, tiếng tre nứa vỡ lốp đốp, tiếng người kêu khóc như ri và ánh lửa đỏ rực trời. Lão vội chạy lên gò đứng xem. Xa xa, những đám cháy bốc ngùn ngụt, tuôn lên trên không những đám khói đen nghịt, những mớ tàn đỏ bay tung. Dưới ánh lửa sắc máu, tỉnh thành hiện ra một cảnh tượng thê thảm. Dân cư chạy trốn như kiến vỡ tổ. Bọn giặc thì người ngựa tung hoành, gươm giáo nhấp nhoáng, như một lũ hung thần đang gieo rắc những tai nạn gớm ghê, và nỗi kinh hoàng của sự chết. Bố cu Khải cố nhìn về phía nhà chủ, nhưng tuyệt nhiên không thấy khói lửa, động đạc gì cả. Lão nghi ngại lo lắng, không biết nên xử trí ra sao. Đang lúc phân vân, lão già giật mình vì gần đấy bỗng có tiếng động lá sột soạt. Nhưng lão yên lòng ngay. Tiếng ông cụ Điều hỏi:
- Ai đấy? Bố cu Khải đấy phải không?
- Vâng, may quá! Cụ làm sao đến được đây? Chứ còn cụ bà và cô con đâu?
- Nguy cả rồi! Bị giặc bắt rồi! Hiện giờ chúng đương đóng đầy nhà ta. Hết thảy những người có chút máu mặt đều bị nó tóm được. Chính tôi một tí nữa cũng bị nó vớ được. Nguyên lúc ấy tôi vừa ở nhà ông cụ Điển ra, thấy bọn giặc phi ngựa lại như bay, tôi vội chui vào bụi ngồi thật yên, chờ chúng vào cướp phá nhà ông cụ Điển, mới lẻn về xem ở nhà thế nào. Đến nơi thấy khác, tôi vội ra tìm xem họa may còn gặp chú ở đây. Khốn nạn! Hai mẹ con Thục Nương chắc rồi cũng nguy cả chứ không sao toàn vẹn được.
Cụ Điều vừa thở vừa nói, vừa nói vừa khóc, tỏ ý thất vọng lắm. Sau cụ hỏi:
- Thế còn thằng Khải đâu?
Nghe câu hỏi, lão già không thể cầm được nước mắt nữa. Lão thở dài đáp:
- Cháu bị giặc bắn chết rồi!
Nói đoạn, hai người nhìn nhau, cùng thấy tấm lòng tê tái vì đau khổ.
Đằng xa, ngọn lửa lúc đó cháy lan ra những bãi lau sậy, gặp gió bốc lên đùng đùng, thành cái thế tràn ngập không sức gì cản được. Tỉnh thành nghiễm nhiên hóa ra cái bể lửa, mà những tiếng người kêu, vật rống, tre nổ, súng vang tức là tiếng phong ba.