Chương VII & VIII
Trong nhà cụ Điều, quân giặc bắt lợn chuồng giết thịt đã sửa soạn xong mâm rượu bưng lên đặt giữa giường. Tướng giặc rót rượu, khật khưỡng đánh chén. Thỉnh thoảng hắn đặt đũa, xoăn xoe bộ ria mép, cười và hỏi bà cụ Điều:
- Hà! hà!... Ông Tìu ti vắng... ti trốn há? Cũng lợc! Ngộ ngồi chờ ông Tìu vẳy...
Bà cụ run sợ nói:
- Bẩm lạy quan lớn, bố cháu quả không dám đi trốn ạ! Vả chăng ở dưới quyền phép các quan, bố cháu trốn đâu được!
- Cái lày ông Tìu sợ ngộ vai tìn tiu lá vè...
- Dạ... Bẩm quan lớn, chúng con thực tiếng cả nhà không, có khi nào dám tiếc quan lớn, mà tiếc sao được!
- Ngộ pít rồi!...
Tướng giặc nói đoạn nhìn Thục Nương không chớp mắt. Nàng sợ và thẹn, cúi gằm xuống. Bọn Cờ Đen tản đi cướp phá các nơi lúc đó vừa về, dẫn vào một xâu dài. Tuyền những tay giàu có như: vợ chồng anh lý Hậu và đứa con gái còn ẵm ngửa, ông bà Điển Tường, chủ hiệu Nam Hưng và một bọn đàn bà con gái hàng phố... Người nào người nấy sợ hãi xanh xám, quỳ bẹp cả xuống trước giường. Thục Nương trông bọn họ, thấy là chỗ bà con quen biết cả, nghĩ tình đồng bệnh, lo bước tương lai, nàng không thể cầm giọt lệ.
Tướng giặc cất tiếng dõng dạc hỏi:
- Tủ cả bọn dà giào ngộ sai pắt chứ?
Quân lính bẩm:
- Tủ cả! (đủ cả).
- Hẩu lớ! Chúng ló chịu chỉ chỗ tể tìn khôông?
Quân lính chỉ vào vợ chồng lý Hậu:
- Chỉ có vợ chồng dà lày khôông chịu lói gì cả!
Nói đoạn, chúng đặt lên giường ba gói lớn bọc vải xanh. Tướng giặc mở xem, thấy vàng bạc lấp lánh, cười híp mắt lại. Hắn uống một hơi rượu, mặt đỏ bừng bừng, quay lại nhìn vợ chồng lý Hậu hồi lâu, quát rằng:
- Nị muốn chít há? Lấy cây tre vào tây!
Một tên Cờ Đen chạy ra ngoài. Tướng giặc lại điềm nhiên đánh chén. Một cái yên lặng gớm ghê đè nặng xuống gian nhà đông nghịt những người... Chốc lát, tên Cờ Đen đem vào một đoạn tre dài, rút dao bổ dọc đến già nửa như một cái cặp gắp. Hai tên khác sấn lại trước mặt vợ chồng lý Hậu, giật phắt đứa bé ném xuống đất, đoạn giúi bốn bàn tay run như giẽ vào cặp tre. Tên giặc kia kẹp chặt hai nửa tre lại. Vợ chồng lý Hậu đau quá, kêu gào thảm thiết, mặt xám ngắt không còn giọt máu nào nữa. Đứa bé lồm cồm dưới đất cũng kêu khóc oe oé. Thấy vợ chồng nhà nọ chưa chịu khai, tên Cờ Đen đứng hẳn lên cọc tre rún mạnh. Dưới sức nặng, mười ngón tay giập gãy răng rắc, hai vợ chồng ngất đi...
Bọn giặc lấy nước lã phun vào mặt cho hai người lại dần dần hồi tỉnh, rền rĩ não nùng... Những người bị bắt mê man, im thin thít không dám động.
Tướng giặc quát:
- Tìn giấu tâu? 1
Lý Hậu vừa khóc vừa nói:
- Vợ chồng ăn nhịn để dành được bao nhiêu, các quan lấy một lần hết sạch cả rồi!
Tướng giặc quắc mắt, chấu mấy câu tiếng Tầu. Hai tên Cờ Đen lập tức rút dao lưng. Chỉ chớp mắt, tiếp theo tiếng kêu gào của hai người khốn khổ, bốn cái tai đã rụng xuống đất lả tả như mấy cánh hoa tàn...
Hai người gục xuống vũng máu. Bọn giặc nắm tóc lôi dậy:
- Tìn tâu?
-...
Rượu đã ngà ngà say, tướng giặc nổi nóng vì hắn ngờ bọn này gan không nói, lại tức mình vì đứa bé cứ bò quềnh bò quàng gào khóc rầm rĩ; hắn nghiến răng vùng đứng xuống đất, nắm cẳng đứa bé tung bổng lên gần nóc nhà, đoạn giơ mũi gươm ra đón...
Mọi người kêu thất thanh, nhắm mắt lại...
Đứa nhỏ chới với rơi xuống, bị mũi gươm xóc qua ngực, ằng ặc được mấy tiếng rồi chết thẳng. Máu trong tim tràn ra, đỏ hỏn cả bàn tay tên tướng giặc. Hắn trút thây đứa nhỏ xuống đất, quay lại đưa hai nhát gươm nữa, vợ chồng lý Hậu ngã vật ra, đầu một nơi, thân một nẻo.
Tướng giặc chùi bàn tay vào áo tên quân hầu, vừa toan lại bước lên giường, bỗng nhiên hắn "tỉu" một tiếng, ngã chúi xuống chiếu, vỡ cả bình rượu. Đồng thời, một tên Cờ Đen đứng gác ở cửa kêu to lên:
- Dẩu thích khéc!
Ngoài sân, một cái bóng đen chạy vụt vào xó tối. Tướng giặc gượng dậy, rút mũi dao găm cắm trên vai, thét quân ra đuổi bắt cho kỳ được. Nhưng, lúc nhóm xong đuốc, chẳng ai thấy tăm hơi thích khách đâu nữa. Cả bọn còn đang lao xao thì một tên hầu cận của Hoàng Tử Trung đã phi ngựa vào tận sân, hô to lên rằng:
- Wàng tướng quân truyền cho Lày Sập Trưởng rút quân lên Nhụng!
- Wàng sướng cún tới Nhụng rồi?
- Và ngài ra lệnh cho Sập Trưởng ngược ngay.
- Mai đi sớm củng lợơc. Ngộ còn muốn láy them ít diều tiền pạc nửa.
- Hấy! Khôông lơợc 2! Phải ti ngay. Pọn tàn pà con gái, pắt theo lên hầu phu nhân một thẻ!
Tướng giặc không sao được, đành thu xếp vàng bạc vào níp, sắp sửa ra đi, hắn bắt những người hàng phố phải cùng lên yên ngồi với bọn quân hầu, rồi truyền lệnh nổi lửa đốt nhà cụ Điều...
Chú thích:
1 Tiền giấu đâu? (cách phát âm của quân Cờ Đen).
2 Không được.
CHƯƠNG VIIIGió to, ngọn lửa càng to. Nếp nhà gỗ ba gian hai chái lúc đó chỉ còn là một bó đuốc gần tàn. Đứng nhìn cái cảnh tàn phá đó, thầy trò cụ Điều ngơ ngẩn hồi lâu. Sau, cụ Điều hỏi:
- Thế nào, chú thấy những gì?
- Ghê gớm quá! Con tưởng sài lang cũng không độc ác được đến thế! Chẳng biết tài lợi ở đời là cái gì mà nó khiến người ta nhẫn tâm với nhau như vậy. Cái cảnh tượng vừa rồi, giờ nhắc đến, con còn thấy sởn tóc rùng mình...
Bố cu Khải thuật đầu đuôi việc mình lẻn về nghe ngóng, những sự hung tàn của bọn giặc, cái chết thảm thê của vợ chồng con cái nhà lý Hậu... Ông cụ Điều lắc đầu lè lưỡi, mà nếu những chuyện ấy chẳng phải tự miệng lão già kể lại, thì không khi nào cụ dám tin. Cụ rên lên một tiếng ai oán:
- Còn gì là đời mẹ con Thục Nương nữa!
Rồi cụ ôm mặt khóc. Bố cu Khải kiếm lời an ủi:
- Cụ bà và cô chắc không việc gì! Con vợ Hoàng Tử Trung phải bệnh phong, cần có nhiều thị nữ để hầu hạ. Nó thường ra lệnh cho các tướng hễ bắt được đàn bà con gái phải dâng nó cả. Con mẹ ấy nanh ác lắm, nếu ai dám trái ý nó thì nguy ngay. Lày Sập Trưởng dù hung dữ đến đâu cũng phải sợ con beo cái ấy. Vả, vừa rồi bắt được bao nhiêu người, tên hầu cận của Hoàng đã biết, thế thì cụ bà và cô có bị chúng càn đi, con chắc không điều gì đáng lo.
- Nhưng phải túc trực con đàn bà hủi kia cũng quá chết!
- Thôi thì cùng đường, đành cam chịu cái ngược cảnh ấy chứ làm thế nào? Ban nãy, con vâng lời cụ lẻn về xem, tuy không thể thông tin với cụ bà và cô được, song con cũng làm cho thằng giặc Lày hút chết.
- Sao?
- Ngay lúc nó giết vợ chồng lý Hậu, con tức lắm, phóng một mũi dao găm. Giặc Lày bị thương ngã gục xuống.
- Chú táo quá! Ấy cũng may nó vội ngược, nếu không thì một mũi dao ấy chắc còn làm cho bao mạng chết oan!
Đám cháy đã tàn. Thành phố lại im lặng tối tăm. Trong cái tịch mịch của sự chết, chỉ còn văng vẳng một vài tiếng rền rĩ ngấm ngầm. Cụ Điều thở dài hỏi:
- Giờ làm thế nào?
Bố cu Khải lặng im một lát, khẽ nói rằng:
- Quân giặc hiện giờ thua luôn, tình thế xem đã suy nhược lắm. Bữa nay chúng vội trút ngược như thế là vì Lưu Vĩnh Phúc vừa bị đại bại ở Sơn Tây. Quân Pháp đang đuổi đánh gấp, có lẽ sắp lên hạ nốt thành Tuyên. Trong đám quân mới, nghe nói có quan huyện Vị là người tài đánh chác lại có lòng thương dân. Vậy, ý con định ngay bây giờ theo giặc lên Nhụng. Một là tìm cách cứu cụ bà và cô, hai là dò xem binh tình giặc thế nào, trở về dẫn đường cho quan huyện lên đánh. Diệt được bọn Cờ Đen sớm ngày nào, dân ta sớm yên ổn ngày ấy. Cụ tính sao?
- Ừ, kế ấy hay đấy! Nhưng phải cả tôi đi với chú để lâm thời giúp đỡ nhau mới được.
- Cụ đi không tiện, vì nghề võ cụ không có, lúc lâm nguy e khó thoát. Vả quân giặc đang lùng bắt cụ, nó thấy bóng thì gỡ sao được nữa. Vậy cứ để một mình con đi là hơn!
- Chú nói phải! Nhưng cẩn thận lắm mới được, nếu nóng nảy thì hỏng việc như chơi, lại nguy đến tính mệnh là khác.
- Điều đó con xin ghi lòng. Con chỉ còn lo một việc...
- Việc gì?
- Ở đây lấy ai hầu hạ cụ được?
Cụ Điều ứa nước mắt:
- Chú thực là người có nghĩa. Nhưng việc phải đi, chú cứ đi! Ta ở đây sẽ có cách, chú đừng lo!
- Nhưng mẹ con Chánh ú chắc còn rình mò cụ lắm đấy. Nếu nó thấy tung tích cụ, con e sẽ có điều chẳng lành. Như ý con thì cụ nên vào gò Chùa mà ẩn, ban ngày chớ ra ngoài! Dưới gốc mít còn một thùng gạo vừa chôn, gà vịt tuy tán loạn cả nhưng rồi chúng cũng lần về. Cái ăn như thế là tạm đủ. Con đi, chóng thì mười hôm, lâu thì nửa tháng, thế nào cũng về.
- Ừ thôi chú cứ an tâm lên đường. Thử rẽ qua nhà cụ Điển xem, nếu còn con ngựa lấy mà đi, nhanh hơn.