CHƯƠNG 1
Beth được biết về cái chết của mẹ em từ một người phụ nữ cầm chiếc bìa kẹp giấy. Ngay ngày hôm sau ảnh của em đã xuất hiện trên tờ Herald-Leader . Trong bức ảnh chụp trước thềm ngôi nhà màu xám trên đường Maple Wood, Beth mặc một chiếc váy yếm màu xám đơn giản. Từ nhỏ, Beth đã mang dáng vẻ đơn giản như vậy. Đoạn chú thích bên dưới bức ảnh viết rằng: “Trở thành trẻ mồ côi sau vụ va chạm liên hoàn trên đường New Circle Road, Elizabeth Harmon đang đối mặt với một tương lai không mấy tươi sáng. Vụ tai nạn kinh hoàng giết chết hai người và làm nhiều người khác bị thương đã cướp đi gia đình của Elizabeth, tám tuổi. Ở nhà một mình khi sự việc xảy ra, em được biết về vụ tai nạn không lâu trước khi bức ảnh này được chụp. Chính quyền địa phương cho biết em sẽ được chăm sóc cẩn thận”.
⚝ ✽ ⚝
Tại Mái ấm Methuen ở ngọn Sterling, Kentucky, Beth được phát hai viên thuốc an thần mỗi ngày. Những đứa trẻ khác cũng vậy, để “ổn định tâm trí”. Tâm trí của Beth khá ổn định, ai cũng có thể thấy điều đó, nhưng em vẫn hài lòng với viên thuốc nhỏ này. Nó nới lỏng một thứ gì đó sâu trong dạ dày và giúp em sống sót những giờ đồng hồ căng thẳng tại cô nhi viện.
Chú Fergussen phát thuốc cho bọn trẻ trong một chiếc lọ nhỏ bằng giấy. Đi cùng với viên thuốc cân bằng tâm trí màu xanh lá là hai viên khác màu cam và nâu có tác dụng hỗ trợ cơ thể khỏe mạnh. Bọn trẻ sẽ xếp hàng để lần lượt nhận thuốc.
Đứa trẻ cao nhất viện là một cô bé da đen, Jolene, mười hai tuổi. Ngày thứ hai xếp hàng nhận thuốc, Beth đứng phía sau cô bạn này. Jolene quay lại và quắc mắt nhìn xuống Beth: “Em là cô nhi thật hay là đứa con hoang vậy?”
Beth không biết phải trả lời như thế nào. Em thấy sợ. Hai đứa đang đứng ở cuối hàng và Beth phải ở yên vị trí đó cho đến khi lên đến chỗ chú Fergussen. Beth cũng từng nghe mẹ em gọi cha em là thằng con hoang vài lần, nhưng em không hiểu nó có nghĩa là gì.
“Gái, em tên là gì?” Jolene hỏi.
“Beth ạ.”
“Mẹ em chết rồi hả? Còn cha thì sao?”
Beth nhìn Jolene trân trân. Hai chữ “mẹ” và “cha” thật quá sức chịu đựng lúc này. Em chỉ muốn bỏ chạy, nhưng không có nơi nào để đi.
“Cha mẹ em á,” Jolene vẫn tiếp tục nhưng với một tông giọng cảm thông, “họ chết rồi hả?”
Nhưng Beth vẫn không thể nói hay làm gì. Em chỉ biết đứng đó, sợ hãi, mong đợi đến lượt mình nhận thuốc.
⚝ ✽ ⚝
“Tụi bây đều là lũ mút súng tham lam!” Tiếng của cậu bé tên Ralph vang vọng từ khu nam của mái ấm. Beth nghe được vì em đang ở trong thư viện, nơi có cửa sổ hướng về phía đó. Beth không tưởng tượng ra được “liếm súng” là gì, đó là một từ mới và kì lạ. Nhưng từ giọng điệu của Ralph, em biết vì từ này mà cậu sẽ bị rửa miệng bằng xà phòng. Beth cũng đã từng nếm mùi đó khi em nói “khốn kiếp” - một từ em đã nghe mẹ nói cả ngàn lần.
⚝ ✽ ⚝
Ông thợ cắt tóc bắt Beth phải ngồi yên tuyệt đối trên ghế. “Động đậy là mất tai”, ông ta nói với tông giọng không có chút gì là đùa vui. Beth cố gắng ngồi im hết sức, nhưng vẫn không thể nào bất động. Ông thợ mất rất lâu để cắt cho em kiểu tóc mái đồng bộ ở cô nhi viện. Suốt thời gian đó, Beth cố gắng giữ mình bận rộn bằng cách suy nghĩ về cụm từ kia, “đồ liếm súng”. Nó làm em liên tưởng đến hình ảnh một loài chim nào đó, như loài gõ kiến chẳng hạn. Nhưng em vẫn thấy không đúng lắm.
⚝ ✽ ⚝
Nhìn từ một phía, vóc dáng của người lao công trông to béo hơn hẳn phía còn lại. Tên ông là Shaibel. Bác Shaibel. Một ngày khi Beth được cử xuống tầng hầm để làm sạch hai miếng lau bảng (bằng cách đập chúng vào nhau), em đã phát hiện ra bác ấy đang ngồi trên một chiếc ghế sắt gần lò lửa, nhăn nhó nhìn vào bàn cờ đam hai màu xanh-trắng trước mặt. Nhưng thay vì quân cờ đam, trên đó lại có những vật thể bằng nhựa trông vui mắt. Một vài con lớn hơn những con khác, nhưng những con bé lại chiếm đa số. Người lao công ngẩng mặt lên nhìn Beth. Và em rời đi trong im lặng.
Vào mỗi thứ Sáu, bọn trẻ phải ăn cá, dù có theo đạo Công Giáo hay không. Những miếng cá vuông vức, áo lớp bột chiên sậm, dày và khô, được ăn kèm với xốt cam đặc sệt, như kiểu nước xốt đóng hộp của Pháp. Lớp nước xốt ngọt ngây và thấy ghê, nhưng miếng cá bên dưới còn tệ hơn. Chỉ cần nếm đã thấy nhợn. Nhưng bọn trẻ phải ăn hết từng miếng, nếu không cô Deardoff sẽ biết và chúng đừng mong được nhận nuôi.
Một số đứa trẻ được nhận nuôi ngay. Như con bé Alice sáu tuổi vào sau Beth một tháng nhưng đã được rước đi chỉ sau ba tuần bởi những người trông rất lịch thiệp với lối phát âm của vùng khác. Họ đã đi tham quan một vòng vào ngày mà họ đến rước Alice, Beth đã muốn vòng tay ôm lấy họ vì trông họ mới dễ mến làm sao, nhưng em đã quay mặt đi khi vừa kịp chạm mắt. Có nhiều đứa trẻ đã ở viện rất lâu và biết chắc rằng mình sẽ chẳng bao giờ được rời đi. Chúng tự gọi mình là “những đứa chung thân”. Beth cũng không biết em có là một trong số đó không.
⚝ ✽ ⚝
Giờ Thể Dục thật tệ, và môn Bóng Chuyền là kinh khủng nhất. Beth không bao giờ đánh bóng đúng cách được. Khi thì em đập quá mạnh, khi thì đẩy bóng đi bằng những ngón tay cứng đơ. Có lần một ngón tay của em bị thương nặng, sau đó nó sưng tấy lên. Hầu hết bọn con gái đều cười vang hoặc hét hò mỗi khi chơi bộ môn này, nhưng Beth chẳng bao giờ hứng thú.
Tuần lễ sau khi Beth bị thương ngón tay, Jolene chặn Beth lại sau giờ Thể Dục trong khi những đứa khác hối hả chạy đi tắm. “Cho em xem cái này nè”, Jolene nói và giơ hai bàn tay lên. Những ngón tay dài để hở và hơi cong. “Hãy làm như vậy.” Rồi cô bé cong khuỷu tay lại đồng thời nhẹ nhàng đẩy bàn tay lên, như thể đang đỡ lấy một trái bóng tưởng tượng. “Em thử đi!”
Beth làm theo một cách vụng về. Jolene lấy làm khoái chí nhưng vẫn chỉ dẫn lại lần nữa. Sau vài lần nỗ lực thì Beth cũng khá lên. Rồi Jolene lấy một trái bóng và cho Beth thực hành đón bóng đúng cách bằng đầu ngón tay. Dần dần, động tác của em đã trở nên dễ dàng hơn.
“Cứ tập như vậy đi nghe chưa?” Jolene nói trước khi chạy ù đi tắm.
Beth tập theo cách ấy suốt những tuần sau, cũng từ đó em không thấy giờ Bóng Chuyền quá phiền hà nữa. Dù không giỏi hơn là mấy, nhưng Beth đã hết sợ cái môn này.
⚝ ✽ ⚝
Mỗi thứ Ba sau giờ Đại Số, cô Graham lại cử Beth xuống tầng hầm để làm sạch miếng lau bảng. Đó được xem như một vinh dự chỉ dành cho học sinh ưu tú, mà Beth còn là đứa nhỏ tuổi nhất. Beth thì chẳng yêu thích gì tầng hầm. Ở đó có thứ mùi ẩm mốc, và em cũng hơi sợ bác Shaibel nữa. Nhưng Beth vẫn tò mò về thứ cờ mà bác ấy luôn chơi một mình trên chiếc bảng.
Một ngày nọ Beth quyết định tiến đến đứng cạnh bác Shaibel và đợi bác đi một nước cờ. Ngón tay bác chạm vào quân cờ có hình đầu ngựa nằm trên một chiếc đế. Bác ngẩng mặt và trao cho Beth một cái cau mày khó chịu: “Cháu muốn gì?”
Thường thì Beth sẽ chạy biến trước bất kì tương tác với con người nào, đặc biệt là người lớn, nhưng lần này thì khác. Em hỏi “Đây là trò gì vậy bác?”
Bác Shaibel vẫn nhìn em chằm chằm: “Cháu nên ở yên trên lầu với các bạn.”
Beth nhìn lại một cách điềm tĩnh. Thứ gì đó ở người đàn ông này và vẻ vững chãi khi ông điều khiển trò chơi bí ẩn trước mặt làm Beth cũng muốn giữ vững lập trường của mình. “Cháu không muốn chơi với các bạn. Cháu muốn biết bác đang chơi trò gì,” em nói.
Bác Shaibel nhìn Beth chăm chú hơn nữa, rồi nhún vai, “Là cờ vua.”
⚝ ✽ ⚝
Có một bóng đèn treo lơ lửng giữa chỗ bác Shaibel và lò đốt. Beth giữ ý không để bóng của mình che mất bàn cờ. Lúc đó là sáng Chủ nhật. Bọn trẻ đang có lễ nguyện trên thư viện, nhưng Beth đã xin đi vệ sinh và chạy xuống đây. Em đứng im cả mười phút, chăm chú xem người lao công chơi cờ. Không ai nói với ai câu nào, nhưng bác ấy có vẻ đã chấp nhận sự có mặt của em.
⚝ ✽ ⚝
Beth đã học được chiêu để dành những viên thuốc an thần đến đêm. Chúng làm em dễ ngủ hơn. Mỗi khi chú Fergussen phát thuốc, Beth sẽ cho viên thuốc thon dài ấy vào miệng, lùa nó xuống dưới lưỡi, giả vờ nuốt ực một phát cùng với li nước cam được phát kèm. Rồi khi chú Fergussen phát đến đứa tiếp theo, Beth sẽ lấy viên thuốc ra khỏi miệng, bỏ tuột nó vào túi chiếc áo kiểu lính thủy của mình. Viên thuốc có một lớp bọc ở ngoài, nên sẽ không bị mềm đi lúc bị ngậm dưới lưỡi.
Beth ngủ rất ít trong hai tháng đầu ở mái ấm dù đã rất cố gắng nằm im và nhắm nghiền mắt. Lúc nào em cũng nghe rõ mấy đứa ở giường kế bên ho, trở mình, thì thầm, hoặc nhìn thấy bóng của giám thị đang đi dọc hành lang in trên giường mình, dù mắt em vẫn nhắm nghiền. Tiếng điện thoại vang vọng đâu đó, hay một phòng nào đó vừa xả nước toilet. Nhưng tệ nhất là tiếng giám thị trò chuyện với người trực đêm ở chiếc bàn cuối dãy hành lang. Dù hai người họ nói nhỏ nhẹ hay êm tai thế nào, Beth vẫn ngay lập tức thấy mình căng thẳng và tỉnh như sáo. Bụng em quặn lại, miệng chua như ăn giấm, và khỏi phải nói, đêm đó em sẽ thức trắng.
Vào những lúc như vậy, Beth sẽ cuộn người trên giường, nhẫn nại chịu đựng cơn co thắt trong dạ dày vì em biết nó sẽ sớm kết thúc. Em cứ nằm im như vậy trong bóng tối, theo dõi chính mình và chờ đợi những xáo trộn bên trong lên đến đỉnh điểm. Rồi em sẽ nuốt hai viên thuốc đã trữ sẵn và ngả người thư giãn, để sự xoa dịu tỏa ra khắp cơ thể như từng làn sóng của một vùng biển ấm áp.
⚝ ✽ ⚝
“Bác sẽ dạy cháu chơi chứ?”
Bác Shaibel lặng thinh, không tỏ vẻ gì là đã nghe câu hỏi, dù chỉ với một cái gật đầu. Xa xa bên trên văng vẳng những giọng hát đang cùng hòa ca bản “Mang bó lúa vào đây”.
Beth đợi một lúc lâu trước khi cất giọng, dù run rẩy nhưng em vẫn cố đẩy từng chữ ra, “Cháu muốn học chơi cờ.”
Bác Shaibel với bàn tay mập mạp của mình đến một quân cờ lớn màu đen, túm lấy đầu nó một cách điêu luyện và đặt xuống ô phía đối diện. Bác rút lại đôi tay rồi khoanh ngang ngực. Vẫn không hề liếc nhìn Beth, bác nói, “Ta không chơi với người lạ.”
Chất giọng ngang phè đó nghe như một cái tát vào mặt. Beth quay lưng đi, lủi thủi bước lên lầu với vị đắng ngắt trong miệng.
“Cháu đâu phải người lạ.” Beth nói như thế vào hai ngày sau đó. “Cháu sống ở đây mà.” Một con ngài bay vòng tròn quanh chiếc bóng đèn sau đầu Beth, đều đều phủ chiếc bóng nhàn nhạt lên bàn cờ bên dưới.
“Con gái không có chơi cờ.” Bác Shaibel tiếp tục, vẫn với giọng điệu ngang phè.
Beth cứng rắn tiến tới, chỉ vào một trong những quân cờ hình trụ mà em đã tự mường tượng trong đầu là súng đại bác. “Con này đi lên, đi xuống hoặc tiến và lùi. Đi cả bàn cờ, miễn là có chỗ.”
Bác Shaibel im lặng một lúc lâu. Rồi bác chỉ vào một quân trông như có quả chanh cắt dở gắn trên đỉnh: “Còn con này?”
Tim của Beth như nhảy cẫng lên: “Nó đi chéo.”
⚝ ✽ ⚝
Những viên thuốc có thể được để dành lại nếu Beth chỉ uống một viên mỗi tối. Em cho những viên còn dư vào hộp đựng bàn chải của mình, chỗ sẽ không ai kiểm tra. Em chỉ cần lau bàn chải khô ráo hết mức có thể bằng khăn giấy, hoặc thậm chí khỏi dùng và lấy luôn ngón tay để chải răng.
Đêm hôm ấy, lần đầu tiên Beth uống đến ba viên thuốc, lần lượt từng viên một. Một cảm giác như kim châm xoẹt ngang mớ tóc sau gáy, Beth đã khám phá ra thứ gì đó thật sự quan trọng. Beth để cho vầng sáng ấy lan ra khắp cơ thể khi em nằm im trên chiếc giường nhỏ, trong bộ đồ ngủ xanh bạc màu, tại xó xỉnh tệ hại nhất ở Khu Nữ, ngay sát hành lang và đối diện với phòng tắm. Ngay lúc ấy, một khúc mắc nào đó trong cuộc đời Beth đã có lời giải: Em đã biết về các quân cờ, cách chúng di chuyển và bắt quân, biết cách để khiến dạ dày cũng như từng nút thắt ở cánh tay và chân trở nên dễ chịu, với những viên thuốc mà mái ấm cho em.
⚝ ✽ ⚝
“Được rồi, nhóc. Bây giờ chúng ta có thể chơi cờ. Ta sẽ chơi quân trắng,” bác Shaibel nói.
Beth cầm mấy miếng lau bảng. Lúc đó là sau giờ Đại Số và còn mười phút nữa là đến giờ Địa Lí. “Cháu không có nhiều thời gian,” em nói. Em đã học tất cả các nước đi vào Chủ nhật tuần trước, trong một giờ đồng hồ mà nhà nguyện cho phép em ở dưới hầm. Sẽ không có ai ở nhà nguyện thắc mắc gì miễn là Beth có điểm danh, vì còn có một nhóm con gái khác đến từ mái ấm Những Đứa Trẻ ở bên kia thị trấn. Nhưng giờ Địa Lí thì khác. Beth sợ thầy Schell chết khiếp, dù em vẫn luôn đứng đầu lớp.
Giọng bác lao công vẫn lãnh đạm. “Bây giờ hoặc là không bao giờ,” bác nói.
⚝ ✽ ⚝
Beth suy nghĩ chớp nhoáng trước khi quyết định. Trước đó Beth đã tia được một thùng đựng sữa cũ ở phía sau lò nung. Em kéo nó lại phía bên kia bàn cờ, ngồi xuống và nói, “Chơi thôi”.
Bác ấy đã thắng sau bốn nước cờ với một chiến thuật mà sau này em mới biết tên gọi: Bốn Nước Chiếu Hết. Ván cờ rất nhanh gọn, nhưng không đủ nhanh để giữ cho Beth không trễ mười lăm phút giờ Địa Lí. Em nói dối rằng mình ở trong nhà vệ sinh.
Thầy Schell đứng chống nạnh cạnh bàn. Thầy hạch hỏi cả lớp: “Có quí cô nào thấy quí cô này trong phòng vệ sinh nữ không?”
Những tiếng cười khúc khích vang lên. Không có cánh tay nào, ngay cả từ Jolene, dù Beth đã nói dối giùm chị ấy đến hai lần.
“Và có bao nhiêu quí cô trong lớp đã đến phòng vệ sinh trước giờ học?”
Càng nhiều tiếng cười hơn. Ba cánh tay xuất hiện.
“Có ai trong các em thấy Beth ở đó không? Khi bạn ấy rửa hai bàn tay xinh xắn này ấy?”
Không một ai trả lời. Thầy Schell quay trở lại bảng, nơi thầy ấy vừa liệt kê ra những thứ hàng xuất khẩu của Argentina, và thêm vào chữ “bạc”. Trong một giây phút ngắn ngủi Beth tưởng vậy là đã yên thân. Nhưng ngay lập tức thầy ấy nói, khi vẫn quay lưng lại với lớp, “Trừ 5 điểm hạnh kiểm.”
Bị trừ 10 điểm hạnh kiểm đồng nghĩa với việc bị quất vào lưng với một chiếc roi da. Beth chỉ mới tưởng tượng chiếc roi ấy trong đầu, nhưng viễn cảnh về cơn đau đã như đốt cháy da thịt em. Lấy tay đặt vào tim, Beth sờ thấy viên thuốc của sáng hôm ấy nằm trong túi áo. Cơn đau giảm đi rõ rệt. Beth vẽ trong đầu hình ảnh của chiếc hộp bàn chải hình chữ nhật thuôn dài, nơi các viên thuốc đang ngủ yên, trong hộc tủ sắt ngay cạnh giường em.
Đêm hôm đó Beth nằm trằn trọc. Em vẫn chưa uống viên thuốc đang nắm trong bàn tay. Beth lắng nghe những ồn ào của buổi đêm và để ý thấy chúng càng rõ nét khi mắt em dần quen với bóng tối. Ở chiếc bàn cuối hành lang, chú Byrne đang nói chuyện với cô Holland. Cơ thể của Beth căng lên khi nghe âm thanh đó. Em chớp mắt rồi nhìn trân trân lên trần nhà, ép mình phải nhìn ra bàn cờ với những quân trắng và xanh dương. Beth xếp chúng vào đúng chỗ: Xe, mã, tượng, hậu, vua cùng với hàng tốt ở phía trước. Rồi em di chuyển con tốt của vua trắng lên hàng số bốn. Tiếp tục đẩy quân của vua đen lên. Em đã làm được! Mọi thứ thật đơn giản. Cứ thế, Beth tiếp tục chơi lại trong đầu ván cờ đã thua.
Em đẩy quân mã của bác Shaibel lên hàng số ba. Nó đứng chễm chệ ở đó, thật rõ ràng trong đầu Beth và trên bàn cờ tưởng tượng của trần nhà.
Những tiếng ồn ngoài kia giờ đã lùi vào một giai điệu nền mờ nhạt và êm tai. Beth nằm trên giường, sung sướng chơi cờ.
⚝ ✽ ⚝
Vào Chủ nhật kế tiếp, Beth chặn Bốn Nước Chiếu Hết với con mã vua của mình. Em đã chơi đi chơi lại ván này trong đầu cả trăm lần, đến độ mọi sự bực tức hay xấu hổ đã biến mất hết, chỉ để lại một bàn cờ rõ ràng trong bóng tối. Khi Beth đấu với bác Shaibel vào Chủ nhật ấy, mọi sự thật suôn sẻ, Beth di chuyển con mã như thể em đang mơ vậy. Em yêu thích cái cảm giác chạm vào quân cờ, cùng cái cách mà chiếc đầu ngựa nằm trong tay mình. Khi Beth đặt con cờ xuống ô vuông, bác lao công liền cau mày. Bác ấy vớ lấy đầu quân hậu và chiếu quân vua của Beth. Nhưng Beth đã sẵn sàng cho điều đó, em đã nhìn thấy nước đi này lúc nằm trên giường tối hôm trước.
Bác Shaibel mất mười bốn nước đi để bẫy được con hậu của Beth. Em chơi tiếp với bàn cờ đã mất hậu, cố gắng mặc kệ sự mất mát kinh khủng đó, nhưng bác Shaibel đã đưa tay chặn Beth lại khi em định di chuyển một con tốt. “Cháu đầu hàng đi!” bác nói với tông giọng khô khan.
“Đầu hàng sao?”
“Đúng vậy, nhóc. Khi cháu mất quân hậu kiểu đó, hãy đầu hàng.”
Beth nhìn bác chằm chằm, tỏ vẻ khó hiểu. Bác thả tay em ra, nhặt quân vua của em lên và đặt nó nằm xuống. Quân cờ lăn qua lăn lại một giây trước khi dừng lại hẳn.
“Không được.” Beth cãi.
“Có. Cháu đã đầu hàng rồi.”
Beth muốn vớ lấy thứ gì đó và đánh cho bác ấy một cái. “Bác đâu có nói với cháu trong luật có vụ này.”
“Đây không phải luật. Mà là tinh thần thượng võ.”
Beth đã hiểu bác ấy muốn nói gì, nhưng em không thích điều đó. “Cháu muốn chơi cho hết”, em khăng khăng, tay dựng quân vua trở lại ô cờ của nó.
“Không.”
“Bác phải chơi cho hết,” Beth tiếp tục.
Bác nhướn mày và đứng phắt dậy. Beth chưa bao giờ thấy bác ấy đứng trong tầng hầm, chỉ mới thấy bác đang lau sàn ở ngoài hành lang hoặc chùi bảng trong lớp. Ở đây, bác phải hạ người xuống một tí để không đụng phải những thanh xà trên chiếc trần thấp. “Không. Cháu thua rồi!” bác kiên định.
Không công bằng một chút nào. Beth đâu có quan tâm đến tinh thần thượng võ. Thứ em muốn là chơi và thắng. Beth muốn thắng cuộc hơn bất kì thứ gì khác. Em thốt ra một từ mà mình chưa bao giờ nói từ khi mẹ mất, “Làm ơn.”
“Ván cờ kết thúc rồi,” bác Shaibel nói.
Beth nhìn bác ấy, cơn giận sục sôi. “Bác là thứ ích kỉ...”
Bác Shaibel buông thõng hai cánh tay và nói chậm rãi, “Không cờ vua gì nữa hết. Ra ngoài đi.”
Phải chi Beth cao lớn hơn để làm được gì đó. Nhưng em hoàn toàn bất lực. Em đứng dậy và bỏ đi về phía cầu thang trong ánh nhìn im lặng của bác lao công.
⚝ ✽ ⚝
Thứ Ba kế tiếp khi Beth cầm miếng lau bảng xuống tầng hầm, em phát hiện cửa đã bị khóa bên trong. Em lấy hông đẩy thật mạnh hai lần, nhưng cánh cửa vẫn trơ ra. Beth cảm thấy thật kinh khủng. Em biết chắc chắn bác Shaibel đang ở trong và chơi cờ, chỉ là bác ấy vẫn giận chuyện hôm trước. Giờ thì em chẳng làm được gì nữa cả. Em trở về lớp với hai miếng lau bảng vẫn còn bẩn mà cô Graham cũng không biết. Cô còn chẳng để ý rằng hôm nay Beth quay lại sớm hơn hẳn thường lệ.
Rồi thứ Năm đến, khi Beth chắc mẩm rằng mọi chuyện vẫn như cũ thì cửa tầng hầm lại mở. Beth bước xuống cầu thang, bác Shaibel tỏ vẻ như chưa có gì xảy ra cả. Bàn cờ đã được sắp ngay ngắn và bác Shaibel vừa khai cuộc với tốt cánh Vua. Beth liền di chuyển con tốt cánh Vua của mình lên hai ô. Lần này, em sẽ không mắc sai lầm nữa.
Bác Shaibel tiếp chiêu rất nhanh và em cũng vậy. Không ai nói với ai câu nào, chỉ có tiếng những quân cờ liên tục di chuyển. Beth hài lòng tận hưởng sự căng thẳng đó.
Đến nước đi thứ hai mươi, bác Shaibel mắc sai lầm khi tiến một con mã, Beth đã nhân cơ hội ấy để tiến con tốt của mình lên hàng số sáu. Bác Shaibel lấy lại con mã. Đó là một nước cờ uổng phí và Beth cảm nhận một sự sung sướng dâng lên khi thấy bác chọn đi nước ấy. Beth đổi con tượng của mình lấy con mã. Thế rồi ở nước đi kế tiếp, em tiến con tốt một lần nữa. Nó sẽ trở thành hậu trong một bước nữa.
Bác Shaibel nhìn con tốt đang chễm chệ ở đó rồi đưa tay lật đổ con vua của mình một cách hằn học. Cả hai vẫn không nói với nhau câu nào. Đây là chiến thắng đầu tiên của Beth. Mọi căng thẳng đều biến mất và Beth cảm thấy thật tuyệt vời.
⚝ ✽ ⚝
Beth khám phá ra rằng mình có thể trốn giờ ăn trưa vào mỗi Chủ nhật, sẽ chẳng có ai để ý. Thế là em có tận ba giờ đồng hồ để chơi cờ với bác Shaibel trước khi bác phải đi về lúc hai giờ ba mươi. Hai bác cháu vẫn im lặng. Bác ấy luôn chơi quân trắng, khai cuộc trước, còn Beth thì chơi quân đen. Em cũng muốn thắc mắc vì sao lại như vậy, nhưng lại thôi.
Chủ nhật đó, sau một ván thắng trong chật vật, bác Shaibel nói với Beth, “Cháu nên học Phòng thủ Sicilian.”
“Nó là cái gì ạ?” Beth hỏi với giọng khó chịu.
Em vẫn còn đang cay cú vì bị thua. Tuần vừa rồi Beth thắng hai trận liên tiếp.
“Khi trắng đi vào ô thứ tư của cột vua, đen sẽ làm thế này.” Bác Shaibel cúi xuống và di chuyển con tốt trắng lên hai ô, nước khai cuộc đậm chất bác ấy. Rồi bác cầm con tốt phía trước con tượng của hậu đen và tiến nó lên hai ô, về phía giữa bàn cờ. Đây là lần đầu tiên bác chỉ Beth nước đi này.
“Rồi sao nữa bác?” em hỏi.
Bác ấy nhặt con mã cánh vua lên và đặt nó xuống phía dưới con tốt, ngay bên phải, rồi nói, “Mã tới ô KB3”.
“KB3 là cái gì hả bác?”
“Ô thứ ba, cột tượng ở cánh vua, nơi bác vừa để quân mã.”
“Từng ô cờ có tên ạ?”
Bác gật đầu một cách lãnh đạm. Cứ như thể bác ấy đang miễn cưỡng lắm để nói được nhiều thông tin như vậy. “Nếu cháu chơi tốt, chúng đều có tên cả.”
Beth rướn người về phía bác. “Dạy cháu đi.”
Bác ấy nhìn xuống Beth và đáp, “Chưa phải lúc.”
Beth lại tức tối. Dù hiểu là ai cũng có bí mật, em cũng vậy, nhưng Beth vẫn muốn rướn về phía trước và đấm cho bác ấy một cái để bác phải nói ra. Beth nín thở. “Đó có phải là Phòng thủ Sicilian không?”
Mặt bác ấy có vẻ nhẹ nhõm khi biết rằng Beth đã từ bỏ chủ đề tên gọi của các ô cờ. “Còn nhiều nữa,” bác nói. Cứ thế bác tiếp tục chỉ Beth những nước đi cơ bản và một vài phương án. Nhưng bác vẫn không đụng đến tên của các quân cờ. Bác dạy Beth Phương án Levenfish, Phương Án Najdorf và bảo Beth làm theo. Em lặp lại một cách xuất sắc.
Nhưng khi vào cuộc chơi thật, bác đẩy con tốt hậu lên phía trước, và Beth biết ngay những gì vừa học được là vô dụng. Beth nhìn bác ấy với ánh mắt hình mũi tên, em cảm thấy như nếu trong tay có một con dao, em có thể đâm bác ấy không cần suy nghĩ. Rồi Beth nhìn lại bàn cờ và đẩy con tốt hậu của mình lên phía trước, quyết tâm thắng ván này.
Bác Shaibel chuyển con tốt này đến bên cạnh con tốt hậu đang đứng phía trước con tượng. Đây là nước đi thường xuyên của bác ấy. “Đó có phải là một trong những thứ bác nói không? Như Phòng thủ Sicilian ấy?” em hỏi.
“Những thứ đó gọi là khai cuộc,” bác nói, mắt vẫn chăm chú vào bàn cờ.
“Vậy ạ?”
Bác nhún nhẹ vai. “Gambit Hậu.”
Beth bỗng thấy phấn chấn hẳn. Em vừa học thêm được một thứ gì đó từ bác ấy. Em quyết định không lấy con tốt đang được mời chào để giữ nguyên sự căng thẳng đang bao trùm bàn cờ. Beth thích như vậy. Em thích uy quyền tỏa ra từ các con cờ, cách chúng tung hoành khắp hàng ngang và chéo. Đến giữa ván, khi các quân cờ đã tràn ngập khắp nơi, những nước đi quyền lực khắp bàn cờ làm Beth thật sự phấn khích. Beth lấy con mã cánh vua của mình ra, cảm nhận quyền uy của nó chạy dọc các ngón tay.
Trong hai mươi nước cờ, Beth đã ăn cả hai con xe, buộc bác ấy phải đầu hàng.
Tối hôm đó, Beth lăn lộn trên giường, lấy gối che ánh sáng lọt vào từ dưới khe cửa. Em bắt đầu suy nghĩ về cách phối hợp tượng và xe để đánh úp quân vua. Nếu đi tượng, vua sẽ bị chiếu, còn tượng sẽ tự do đi bất cứ nước nào nó muốn ở bước tiếp theo, ngay cả việc ăn luôn quân hậu. Đoạn Beth quăng gối, nằm ngửa ra nhìn vào bàn cờ quen thuộc trên trần nhà, cố gắng chơi lại từng bước một của ván cờ khi nãy. Em nhìn thấy hai cơ hội có thể dùng để tạo ra tình huống xe-tượng vừa nghĩ đến. Em có thể làm chuyện đó nếu ép thế cờ bằng đòn đe dọa kép ở một trong hai tình huống, rồi âm thầm triển khai tình huống còn lại. Beth chơi lại ván cờ theo hai nước đi mới đó, và thắng cả hai. Em mỉm cười hạnh phúc đi vào giấc ngủ.
⚝ ✽ ⚝
Tuần này giáo viên môn Đại Số giao việc vệ sinh miếng lau bảng cho đứa khác, với lí do cho Beth nghỉ xả hơi. Beth chỉ thấy bất công, vì em vẫn là đứa giỏi Đại Số nhất. Nhưng em chẳng làm sao khác được. Beth ngồi trong lớp, vừa nhìn thằng con trai tóc đỏ cầm miếng lau bảng ra khỏi phòng, vừa làm các phép cộng trừ với bàn tay run rẩy vì giận. Cứ mỗi ngày trôi qua, em lại càng muốn chơi cờ một cách tuyệt vọng hơn.
Tối thứ Ba và thứ Tư, em chỉ uống một viên thuốc, để dành viên còn lại. Còn tối thứ Năm thì em có thể tự ngủ luôn vài tiếng sau khi nằm chơi cờ khoảng một giờ đồng hồ. Thế là em có thể để dành cả hai viên thuốc của hôm đó. Thứ Sáu cũng vậy. Nên suốt cả ngày thứ Bảy, dù đang làm việc trong phòng bếp, phải xem phim Giáo Lí trong thư viện hay ngồi nghe giờ Trò Chuyện Tự Phát Triển, Beth vẫn thấy cuộc đời lấp lánh niềm vui vì em có đến sáu viên thuốc trong chiếc hộp bàn chải của mình.
Tối hôm đó khi đèn tắt, Beth uống cả sáu viên, lần lượt. Cảm giác ấy thật ngon lành làm sao - ngọt dịu trong vùng bụng và thư giãn ở các chỗ cơ thể đang căng thẳng. Beth cố giữ cho mình tỉnh táo để tận hưởng thật lâu sự ấm áp mầu nhiệm này, một thứ hạnh phúc cùng cực làm từ chất hóa học.
Hôm Chủ nhật đó, khi bác Shaibel hỏi về sự vắng mặt của mình, Beth có phần ngạc nhiên trước sự quan tâm đó. “Giáo viên không cho cháu ra khỏi lớp,” em kể.
Bác ấy gật đầu. Bàn cờ đã được xếp sẵn, Beth ngạc nhiên lần hai khi thấy những quân cờ trắng đang ở phía mình, thùng sữa cũng đã yên vị. “Cháu đi trước sao?” em hỏi một cách nghi hoặc.
“Đúng. Từ giờ chúng ta sẽ thay phiên. Đó mới là cách chơi đúng.”
Beth ngồi vào bàn và đi con tốt vua. Bác Shaibel lẳng lặng di chuyển con tốt hậu trước con tượng. Beth vẫn thuộc nằm lòng những nước đi. Em không bao giờ quên chúng. Bác chơi Phương Án Levenfish, Beth tập trung cao độ vào cách con tượng làm chủ đường xéo của bàn cờ, đúng cách mà nó đã chờ đợi để tiến quân. Beth đã tìm được cách để vô hiệu hóa nó ở nước thứ mười bảy, đồng thời có thể đổi nó với quân tượng yếu hơn của mình. Rồi em tiến vào với con mã, lấy một con xe ra, và chiếu tướng bác ấy trong mười nước tiếp theo.
Thật đơn giản, chỉ cần Beth mở to mắt và hình dung ra những con đường mà ván cờ có thể đi.
Nước chiếu ấy làm bác Shaibel không kịp trở tay, em bắt lấy quân vua ở hàng phía sau, với tay sang phía bên kia bàn cờ và đặt con xe gọn gàng ở ô chiếu tướng. “Chiếu,” Beth nói một cách thản nhiên.
Hôm nay trông bác Shaibel khác hẳn. Không cau có như vẻ thua cuộc thường thấy, bác rướn người về phía trước và nói, “Bác sẽ dạy cháu kí hiệu cờ vua.”
Beth nhìn bác chăm chú.
“Tên của các ô cờ. Giờ bác sẽ chỉ cháu.”
Em chớp mắt hồi hộp. “Bây giờ cháu đủ giỏi chưa ạ?”
Bác định nói gì đó, rồi lại thôi. “Cháu mấy tuổi rồi, nhóc?”
“Tám ạ.”
“Tám tuổi.” Bác ấy càng rướn người về phía trước, xa nhất mà chiếc bụng phệ cho phép. “Nếu mà nói thật thì, nhóc à, cháu thật kiệt xuất.”
Beth không hiểu mấy từ đó lắm.
“Đợi tí nhé,” bác Shaibel cúi xuống lấy một cái chai trên sàn. Bác nghiêng chai và dốc vào miệng.
“Đó là rượu whiskey phải không ạ?” Beth hỏi.
“Đúng rồi, nhóc. Đừng nói ai đấy.”
“Cháu không nói đâu. Dạy cháu kí hiệu cờ vua đi.”
Beth dõi theo lúc bác ấy đặt chai xuống nền nhà, tự hỏi mùi vị của nó ra sao và khi uống thì cảm giác sẽ thế nào. Rồi em nhanh chóng đưa ánh nhìn và sự chú ý của mình trở lại bàn cờ, nơi mà từng quân cờ đang toát ra uy quyền thinh lặng của riêng nó.
⚝ ✽ ⚝
Khuya hôm đó Beth giật mình tỉnh giấc. Ai đó đang ngồi bên cạnh. Beth cứng người lại.
“Bình tĩnh,” Jolene thì thầm. “Chị đây.”
Beth im lặng, chỉ nằm đó chờ đợi.
“Muốn thử trò gì đó thú vị không?” Jolene nói. Chị ấy đưa một bàn tay vào dưới mền và đặt nó trên bụng Beth. Chị ấy cứ để tay ở đó, còn Beth thì vẫn nằm đơ ra.
“Đừng cứng người như thế,” Jolene tiếp tục thì thầm. “Chị sẽ không làm em đau.” Jolene cười khúc khích. “Chị chỉ đang hứng một chút. Cưng có biết hứng là gì không?”
Beth thật sự không biết.
“Thư giãn nào. Chị sẽ chỉ xoa một tí. Em sẽ thấy thích nếu để tự nhiên.”
Beth quay mặt về phía cửa hành lang. Nó vẫn đóng kín. Ánh đèn lọt qua khe hở. Đồng thời em vẫn nghe thấy tiếng trò chuyện ở chiếc bàn cuối dãy.
Tay Jolene dần trượt xuống. Beth lắc đầu. “Đừng...” em thì thầm.
“Im nào,” Jolene nói, tay trượt xuống xa hơn, và một ngón bắt đầu chà xát lên xuống. Cảm giác ấy không phải là đau, nhưng có gì đó trong Beth muốn kháng cự nó. Beth thấy mình đẫm mồ hôi. “Aaa,” Jolene rên rỉ. “Chắc là sướng lắm phải không.” Jolene lấy bàn tay còn lại kéo tay Beth về phía mình. “Cưng cũng sờ chị đi.”
Beth để tay mình thõng xuống. Jolene di nó lên xuống bên trong, cho đến khi ngón tay Beth chạm phải một chỗ ấm và ẩm ướt.
“Thôi nào, mạnh tay lên một chút,” Jolene nói trong hơi thở. Sự hăm dọa trong giọng thì thào đó thật đáng sợ. Beth làm theo, nhấn mạnh hơn.
“Lên và xuống. Như thế này này.” Jolene làm mẫu với tay của mình bên trong Beth. Thật tởm. Beth nhấn vào người Jolene vài lần, cố gắng để không phải suy nghĩ. Mặt Beth ướt đẫm mồ hôi và bàn tay còn lại bấu chặt vào tấm trải giường.
Jolene ấn mặt mình vào mặt Beth, cánh tay quàng chặt lấy ngực em. “Nhanh hơn.” Jolene tiếp tục thở gấp. “Nhanh nữa.”
“Không,” Beth nói lớn trong hoảng sợ. “Không, em không muốn.” Em rút tay mình ra.
“Khốn khiếp thật,” Jolene cũng nói lớn.
Tiếng chân chạy rầm rập trên hành lang, rồi cánh cửa mở toang. Ánh sáng tràn vào gian phòng. Beth chưa gặp người trực ca đêm này bao giờ. Bà ấy đứng đó một hồi lâu. Căn phòng im bặt. Jolene đã chạy biến. Beth nằm im, không dám ngoái nhìn xem Jolene đã về lại giường chưa. Cuối cùng thì người trực đêm cũng đi khỏi. Beth xoay người, nhìn thấy cái bóng mờ mờ của Jolene đã yên vị trên giường. Còn ba viên thuốc trong hộc tủ, Beth tống hết vào miệng. Rồi em nằm yên lặng, chờ cho vị đắng nghét tan đi.
Sáng hôm sau tại phòng ăn, cơ thể Beth quặn lại đau đớn vì một đêm thức trắng.
“Mày là con da trắng xấu xí nhất tao từng thấy,” Jolene mỉa mai với giọng thì thầm cố tình, sau khi lấn hàng để lên đứng sau Beth trong lúc mọi người đang chờ lấy ngũ cốc. “Mũi mày xấu, mặt mày cũng xấu còn da thì sần như giấy nhám. Mày là con khốn da trắng rác rưởi.”
Nói rồi Jolene ngẩng cao đầu bỏ đi, tiến về quầy trứng khuấy.
Beth không đáp lại, nhưng trong đầu em tin những lời Jolene vừa nói.
⚝ ✽ ⚝
Vua, mã, tốt. Sự căng thẳng muốn bẻ gãy cả bàn cờ. Và rồi, cạch! Hậu ngã xuống. Các con xe từ dưới đáy bàn cờ bị bao vây nhưng sẵn sàng tạo áp lực lên bàn cờ để rồi đạp đổ áp lực đó chỉ trong một nước cờ. Lúc học môn Khoa Học Đại Cương, cô Hadley có nói về nam châm, chúng là “những đường thẳng uy lực”. Beth đang sắp ngủ gật đến nơi vì buồn chán bỗng dưng tỉnh như sáo. Những đường thẳng uy lực chính là con tượng trên những đường chéo và con xe trên những hàng ngang.
Những chiếc bàn trong lớp học có thể được xem như ô cờ. Nếu thằng con trai tóc đỏ Ralph là mã, Beth có thể túm đầu nó mà chuyển lên hai ô, rồi đặt xuống cạnh con bé Denise. Thế này sẽ chiếu Bertrand, đứa ngồi hàng đầu được em ưu ái cho làm vua. Beth mỉm cười khoái chí với suy nghĩ ấy. Jolene và Beth đã không nói chuyện với nhau hơn một tuần, suốt thời gian ấy Beth không cho phép mình khóc. Em gần chín tuổi rồi, em không cần Jolene nữa. Không quan trọng em cảm thấy như thế nào về sự thiếu vắng đó. Em không cần chị ta.
⚝ ✽ ⚝
“Đây,” bác Shaibel nói, tay đưa cho Beth một chiếc túi giấy màu nâu vào buổi trưa Chủ nhật. Beth mở túi, bên trong là một quyển sách dày - Khai cuộc cờ vua hiện đại .
Không tin được vào mắt mình, Beth hối hả lật các trang sách. Bên trong đầy những cột dài kí hiệu cờ vua. Còn có cả những hình vẽ bàn cờ và các tiêu đề như “Khai cuộc kiểu Hậu” hay “Khai cuộc Phòng thủ Indian”. Beth ngước lên nhìn bác.
Chiếc bóng to lớn đổ xuống người em. “Đây là quyển sách thích hợp nhất với cháu. Nó sẽ dạy cháu tất cả những gì cháu muốn biết,” bác nói.
Beth không nói gì. Em ngồi xuống chiếc thùng sữa quen thuộc phía sau bàn cờ, ôm chặt quyển sách và chờ đợi khai cuộc.
⚝ ✽ ⚝
Văn học Anh là cái môn đáng chán nhất, với chất giọng trầm đều của thầy Espero và những cái tên thi sĩ như John Greenleaf Whittier, William Cullen Bryant. “Những giọt sương vàng úa đang rơi. Óng ánh thiên đường trên những bước chân cuối ngày...” Thật ngu xuẩn. Mà thầy ấy còn đọc từng chữ thật to, thật cẩn trọng.
Beth lật quyển Khai cuộc cờ vua hiện đại dưới bàn trong lúc thầy Espero say sưa đọc. Em xem từng loạt phương án, tưởng tượng chúng trong đầu. Đến ngày thứ ba, em đã nhạy với các kí hiệu như P-K4 hay N-KB3 hệt như đang nhìn những quân cờ rõ ràng trên từng ô vuông. Chúng dễ dàng hiện ra trong đầu Beth, chẳng cần đến bàn cờ. Em cứ ngồi như thế, với quyển sách đặt trên chiếc váy xếp li của Mái ấm Methuen. Trong lúc thầy Espero thao thao bất tuyệt về sự khai phóng tâm hồn mà văn thơ mang lại, hoặc đọc dõng dạc những câu như “Với chàng, người ôm ấp tình yêu thiên nhiên/tương thông với những gì mắt thường nhìn thấy, nàng cất lời với tiếng thơ ngàn ngôn ngữ,” thì trước đôi mắt sụp xuống vì buồn ngủ của Beth chỉ có các quân cờ đang tiến về vị trí. Đoạn sau của quyển sách mô tả diễn biến từ đầu đến cuối của một vài ván cờ nổi tiếng, kiểu đầu-hàng-vào-nước-thứ-hai-mươi-bảy hay hòa-vào-nước-bốn-mươi, Beth bắt đầu học được cách chơi từng quân cờ theo điệu nhảy nhịp nhàng đó, khi thì thở gấp trước một điệu tấn công hay thí quân rất đỗi tao nhã, khi lại nín thở hồi hộp vì sự cân bằng lực lượng của một thế trận. Và luôn luôn, trong đầu em chỉ hướng đến chiến thắng.
“Trong giờ phút chàng vui, nàng reo vang hạnh phúc/ và một nụ cười cũng như sự hùng biện của mĩ nhân...”, thầy Espero vẫn thao thao, trong khi tâm trí Beth nhảy múa trong biệt điện hình học lộng lẫy của bàn cờ, sung sướng đắm chìm trong sự giao hoán giữa linh hồn mình và những thế trận cờ vua.
⚝ ✽ ⚝
“Con da trắng nghèo kiết xác!” Jolene rít lên khi đi ngang Beth lúc rời lớp Lịch Sử.
“Thứ da đen,” Beth rít lại.
Jolene dừng lại, nhìn Beth không chớp mắt.
⚝ ✽ ⚝
Thứ Bảy tiếp theo, Beth tống sáu viên thuốc cả thảy và buông mình vào chất hóa học ngọt ngào đó, một tay em đặt trên bụng còn một tay đặt ở “bướm”. Từ đó Beth học theo mẹ em. “Lau người đi. Nhớ lau cả ‘bướm’ nữa,” bà ấy thường nói như thế với em trong phòng tắm. Beth bắt đầu chà xát ngón tay như Jolene đã làm. Em chẳng thấy có gì thích cả. Em buông tay ra và lại thả mình vào trong sự dịu êm của những viên thuốc. Có lẽ em còn nhỏ quá. Jolene thì lớn hơn bốn tuổi và đã có lông xoăn ở dưới đó. Beth đã sờ thấy chúng.
⚝ ✽ ⚝
“Chào buổi sáng, con da trắng nghèo kiết xác,” Jolene nói nhỏ. Mặt chị ấy có vẻ dễ chịu.
“Jolene này,” Beth gọi. Chị ấy tiến đến gần hơn. Lúc đó là sau giờ Thể Dục. Trong phòng thay đồ không có ai ngoài hai đứa.
“Cưng muốn gì?” Jolene hỏi.
“Em muốn biết ‘mút súng’ có nghĩa là gì.”
Jolene nhìn Beth rồi phá lên cười. “Khỉ thật. Cưng có biết ‘súng’ là gì không?”
“Chắc là không.”
“Đó là thứ bọn con trai có. Có hình phía sau quyển sách sức khỏe ấy. Trông như ngón tay cái.”
Beth gật đầu. Hình đó thì em biết.
“Cưng à, có những đứa con gái thích mút cái ấy,” Jolene nói với giọng nghiêm trọng.
Beth ngẫm nghĩ. “Nhưng chỗ đó là để đi tè mà?”
“Thì hãy mong là chúng được lau sạch,” Jolene trả lời.
Beth bỏ đi trong cơn sốc, cảm thấy thật sự khó hiểu. Em đã từng nghe đến những kẻ giết người và tra tấn người khác, như lúc còn ở nhà em đã từng thấy thằng nhóc hàng xóm đánh con chó của nó thừa sống thiếu chết, nhưng em vẫn không thể nào hiểu nổi sao lại có người muốn làm cái chuyện kinh khủng mà Jolene vừa nói.
⚝ ✽ ⚝
Chủ nhật tiếp theo Beth thắng liền năm ván. Đã ba tháng từ khi Beth bắt đầu chơi cờ với bác Shaibel, em biết bác ấy không thể thắng mình nữa. Một lần cũng không. Beth lường trước được mọi nước nghi binh, mọi mối đe dọa mà bác ấy có thể nghĩ ra được. Bác ấy không còn làm em bối rối với những con mã, giữ khư khư một ô cờ nguy hiểm, hay ghim một quân cờ quan trọng để chọc quê em được nữa. Em thấy trước tất cả, trong khi vẫn có thể tiếp tục bày đòn tấn công.
Chơi xong ván cờ, bác đột ngột hỏi Beth, “Cháu tám tuổi phải không?”
“Tháng Chín này lên chín ạ.”
Bác gật đầu. “Chủ nhật tới cháu lại xuống đây chứ?”
“Vâng ạ.”
“Tốt. Nhớ đấy.”
Khi Beth quay lại vào Chủ nhật, trong hầm còn có một người đàn ông khác. Ông ấy gầy, mặc một chiếc áo sơ mi sọc và thắt cà vạt. “Đây là ông Ganz, đến từ câu lạc bộ cờ vua,” bác Shaibel nói.
“Câu lạc bộ cờ vua sao?” Beth lặp lại, mắt ngước nhìn người đàn ông ấy. Trông ông hơi giống thầy Schell, dù có mỉm cười thân thiện hơn.
“Chúng ta chơi cùng nhau tại câu lạc bộ,” bác Shaibel nói.
“Ta cũng huấn luyện đội cờ trường Trung học Duncan High,” ông ấy nói. Beth chưa nghe cái tên ấy bao giờ.
“Cháu chơi với ta một ván chứ?” ông Ganz hỏi.
Beth ngồi lên chiếc thùng sữa thay cho câu trả lời. Một chiếc ghế xếp được kê thêm bên cạnh bàn cờ, bác Shaibel ngả thân hình to lớn của mình vào đó. Ông Ganz cũng ngồi xuống đối diện Beth. Ông vội vã và hồi hộp vươn người tới, cầm lên hai con tốt: Một trắng, một đen. Ông ấy chụm tay lại và lắc quân cờ lên, rồi đưa hai nắm tay trước mặt Beth.
“Cháu chọn một tay đi,” bác Shaibel nói.
“Vì sao ạ?”
“Cháu sẽ chơi màu mình chọn được.”
“À.” Beth chỉ tay trái của ông Ganz nhưng không chạm vào đó. “Tay này.”
Bàn tay mở ra, một con tốt đen đang nằm gọn trong đó. “Xin lỗi nhé.” Ông ấy mỉm cười. Nụ cười đó khiến Beth khó chịu.
Bàn cờ đã bày sẵn quân đen ở phía Beth. Ông Ganz trả hai con tốt về đúng vị trí, di chuyển con tốt vua lên ô số bốn, và Beth cảm thấy nhẹ nhõm. Em đã học thuộc từng dòng của khai cuộc Phòng thủ Sicilian này trong sách. Em đưa con tốt của tượng cánh hậu lên ô thứ tư. Khi ông ấy đưa con mã ra, Beth quyết định sử dụng Phương án Najdorf.
Ông Ganz thông minh hơn thế. Ông ấy chơi giỏi hơn bác Shaibel. Nhưng dù sao thì Beth biết sau sáu nước đi, em sẽ dễ dàng thắng trận. Thế là em cứ làm theo kế hoạch ấy, bình tĩnh nhưng quyết liệt, ép ông ấy phải đầu hàng sau hai mươi ba nước.
Ông Ganz đặt con vua của mình nằm xuống. “Cháu quả là nắm rõ cuộc chơi, cô gái nhỏ ạ. Ở đây có đội cờ chơi cùng cháu không?”
Beth nhìn ông ấy khó hiểu.
“Các bạn nữ khác. Họ có lập thành câu lạc bộ cờ vua không?”
“Không ạ.”
“Vậy cháu chơi cờ ở đâu?”
“Ở dưới này.”
“Bác Shailbel nói hai người chỉ chơi vài ván mỗi Chủ nhật. Trong tuần thì cháu làm gì?”
“Không làm gì cả.”
“Thế cháu tập luyện như thế nào?”
Beth không muốn kể cho ông ấy nghe việc mình chơi cờ trong đầu mỗi giờ học và giờ ngủ. Em đánh lạc hướng, “Ông muốn chơi một ván nữa không?”
Ông Ganz cười lớn. “Được thôi. Đến lượt cháu chơi trắng.”
Lần này Beth thắng còn dễ dàng hơn với Khai cuộc Réti. Quyển sách của em gọi đây là một lối chơi “siêu hiện đại”, và em rất thích cách nó cho phép em sử dụng con tượng cánh vua của mình. Sau hai mươi nước, Beth dừng lại để chỉ cho ông Ganz thấy thế “ba nước chiếu hết” sắp diễn ra. Ông ấy lắc đầu trong kinh ngạc và đẩy ngã con vua của mình.
“Kinh thật,” ông ấy thốt lên. “Ta chưa bao giờ thấy ai chơi như vậy.” Rồi ông đứng dậy và đi về phía lò nung, nơi có một chiếc túi mua sắm. “Giờ thì ta phải đi. Nhưng ta có món quà này cho cháu.” Ông ấy đưa Beth chiếc túi.
Beth nhìn vào trong, hi vọng sẽ nhìn thấy một quyển sách chơi cờ nữa. Nhưng có thứ gì đó được gói trong giấy quà màu hồng.
“Cháu mở ra đi.” Ông Ganz nói và mỉm cười.
Beth xé lớp giấy gói ra. Đó là một con búp bê màu hồng trong bộ váy xanh. Tóc nó vàng và môi thì cong lên. Beth ôm con búp bê, nhìn nó chằm chằm.
“Cháu thấy thế nào?”
“Ông muốn chơi nữa không ạ?” Beth nói, vẫn ôm con búp bê trong tay.
“Ta phải đi. Nhưng có thể tuần sau ta sẽ quay lại.” Beth gật đầu.
Có một thùng dầu lớn dùng để đựng rác ở cuối hành lang. Trên đường đến buổi chiếu phim chiều Chủ nhật, Beth đã quẳng con búp bê vào đó.
⚝ ✽ ⚝
Trong giờ học Sức Khỏe, Beth đã tìm thấy tấm hình ở phía sau quyển sách. Hình một người phụ nữ cùng một người đàn ông được in trên hai trang sách cạnh nhau. Cả hai đều đứng thẳng với hai cánh tay xuôi dọc theo người, lòng bàn tay hướng ra ngoài. Tại khu vực chữ V bên dưới bụng người phụ nữ có một đường thẳng đơn giản, còn người đàn ông thì không có đường kẻ ấy. Thứ được vẽ trên người ông ta trông như cái ví với một túm gì đó tròn tròn treo lủng lẳng phía trước.
Giáo viên môn Sức Khỏe, thầy Hume đang giảng về việc ăn rau xanh ít nhất một lần mỗi ngày. Thầy bắt đầu viết tên các loại rau củ lên bảng. Bên ngoài cửa sổ phía bên trái, hoa gạo màu hồng đang hé nở. Beth vẫn chăm chú nhìn bức hình người đàn ông trần truồng, tha thiết muốn tìm ra một bí ẩn nào đó.
⚝ ✽ ⚝
Đúng là ông Ganz đã quay lại tuần sau đó cùng với bàn cờ riêng của ông ấy. Nó có những ô vuông màu đen và trắng, các quân cờ làm bằng gỗ đánh bóng đồng thời được đặt trong một hộp gỗ viền dạ đỏ. Beth có thể thấy vân gỗ trên những quân trắng. Em với lấy một con mã trong lúc ông Ganz đang xếp bàn cờ. Nó nặng hơn những con cờ mà Beth thường chơi, ngoài ra còn có một lớp vải dạ màu xanh lá ở dưới đáy. Beth chưa bao giờ nghĩ về việc sở hữu thứ gì, nhưng giờ thì em muốn có bộ cờ này.
Bác Shaibel cũng đã sắp xếp bộ cờ thường ngày vào đúng chỗ cũ. Một chiếc thùng sữa nữa được mang ra để đặt bộ cờ của ông Ganz lên trên. Hai bộ cờ được đặt song song, cách nhau khoảng một bàn chân. Hôm ấy thật nhiều nắng, ánh sáng xuyên qua những bụi cây bên hông tòa nhà để tràn vào căn hầm tối. Không ai nói gì với ai trong lúc các quân cờ được sắp xếp. Ông Ganz nhẹ nhàng lấy lại con mã từ tay Beth và đặt nó vào đúng chỗ. “Chúng ta nghĩ cháu có thể chơi cờ với cả hai người.”
“Cùng lúc ạ?”
Ông ấy gật đầu.
Thùng sữa của Beth được xếp giữa hai bàn cờ. Em chơi trắng trong cả hai trận và đều khai cuộc với con tốt lên ô vua số bốn.
Bác Shaibel đáp trả với Phương án Sicilian, ông Ganz thì đẩy tốt lên ô vua số bốn. Beth thậm chí không cần dừng để suy nghĩ về những chuỗi diễn biến. Em đáp trả cả hai bên và nhìn ra cửa sổ.
Em thắng cả hai một cách nhẹ nhàng. Ông Ganz xếp lại bàn cờ, họ tiếp tục một ván khác. Lần này em đi tốt đến ô hậu số bốn trên cả hai bàn cờ và theo bước nó bằng con tốt đến ô tượng số bốn cánh hậu - cách Khai cuộc kiểu Gambit cánh Hậu. Beth thấy mình nhẹ bẫng như đang trong một giấc mơ. Em đã uống bảy viên thuốc an thần vào đêm hôm trước, sự chếnh choáng ấy vẫn còn trong người em.
Khoảng giữa hiệp đấu, khi tâm trí Beth đang lơ đễnh nơi những bụi hoa gạo ngoài cửa sổ thì tiếng ông Ganz vọng đến bên tai: “Beth, ta vừa đưa quân tượng đến ô tượng số năm”, Beth đáp lại mơ màng, “Mã đến K-5.” Những nhành hoa gạo như đang lấp lánh dưới ánh mặt trời mùa Xuân.
“Tượng đến mã bốn,” ông Ganz tiếp tục.
“Hậu đến hậu bốn,” Beth trả lời, vẫn không nhìn vào bàn cờ.
“Mã đến ô tượng số bốn cánh hậu,” ông Ganz hạ giọng.
“Tượng đến ô mã bốn.” Mắt Beth dán chặt vào nhánh hoa gạo.
“Tốt đến ô mã số ba.” Giọng ông Ganz bỗng mềm lại.
“Hậu đến ô xe bốn, chiếu,” Beth nói.
Em nghe tiếng ông Ganz hít một hơi sâu. Sau một giây, ông ấy tiếp tục, “Vua đến ô tượng một.”
“Ba nước chiếu hết,” Beth nói, vẫn không ngoảnh đầu lại. “Con mã chiếu đầu tiên. Vua có hai ô đen để chạy, và tượng tiếp tục chiếu. Rồi mã chiếu hết.”
Ông Ganz thở ra nặng nhọc rồi thốt lên, “Chúa ơi!”