Giấc mơ Sài Gòn công nghiệp hóa

Những bài trong tập sách này hầu hết đều viết về những việc của Sài Gòn thuộc dĩ vãng, ngót một thế kỷ trước... Để thú vị hơn, trong phần phụ lục này, chúng tôi sẽ có riêng hai bài, một nói về một Sài Gòn của tương lai. Qua dạng một phóng sự viễn tưởng, tác giả đã phóng xa giấc mơ của mình, để mơ một giấc mơ thật kỳ thú về thành phố Sài Gòn thân thương. Do là giấc mơ, cho nên những gì bạn đọc được có thể không có, chưa có, nhưng cũng có thể những điều đó sắp thành sự thật...

Mồng một Tết

Tôi mở tung cửa sổ, cửa cái, đón ngọn gió xuân lùa về. Hương hoa từ vườn nhà tỏa nhanh, làm thơm nức cả gian phòng rộng. Nhà của tôi đang ở, thuộc khu đô thị mới, quận 2 (Thủ Thiêm trước đây), Thành phố Hồ Chí Minh, một khu biệt thự khá sang trọng, mà tôi là một trong hơn 10.000 công nhân nghèo, được nhà nước cho mua trả góp trong vòng 50 năm. Đây là cái Tết đầu tiên chúng tôi đón ông bà trong nhà mới, nên mọi người đều rất phấn khởi, náo nức chờ để được tận hưởng cái hương vị ngọt ngào mà cả đời chúng tôi mới có được.

Tờ lịch trên tường in đậm những con số 2005. Vâng! Chúng tôi đang sống trong năm năm đầu của thế kỷ 21. Đất nước Việt Nam, Thành phố Hồ Chí Minh đã bước những bước thần kỳ, nên chỉ trong vòng mười năm đã hoàn toàn khác với những gì có trước năm 1997. Một thành phố công nghiệp hóa, hiện đại hóa, vượt lên đứng đầu ở Đông Nam Á.

Đứa con út của tôi, thuộc thế hệ trưởng thành vào đầu thế kỷ 21, đã lên tiếng, đưa ra lời đề nghị đầu năm:

- Con có vé đi xem vũ kịch ở nhà hát ca múa nhạc Sài Gòn, con mời cả nhà đi xem để lấy hên đầu năm.

Đứa con gái giữa của tôi được dịp khoe sự sành sỏi của mình:

Nhà hát vũ kịch Sài Gòn kể tù ngày khai trương năm năm trước đây, bây giờ mới có một chương trình hay đến như thế này. Cuộc phối hợp biểu diễn toàn châu Á lần này được đánh giá là hoành tráng và lộng lẫy nhất thế giới, trong đó đội ca múa nhạc của Việt Nam sẽ làm rung động hàng triệu con tim yêu nghệ thuật.

Đứa con gái đầu lòng của tôi thì đề nghị:

- Đi đâu cũng được, nhưng trước hết phải lên cầu mới Sài Gòn, chụp mấy kiểu ảnh đầu năm. Bố biết không, cây cầu mới được xây dựng xong vào năm 2000, được so sánh là đẹp ngang với cầu ở cảng Sydney bên Úc đó!

Bà xã tôi là người thích phong cảnh, đi sợ mất phần, nên vội lên tiếng:

- Đi xem hát, chụp ảnh xong, chúng ta sẽ ghé qua nhà cao nhất Đông Nam Á, mới xây ở Thủ Thiêm, lên tầng thứ 100 để ăn tôm càng nướng, ngồi nhìn phong cảnh tuyệt vời.

Cuộc xuất hành đầu năm đã được thống nhất, giờ tới phần phương tiện khởi hành. Đến tám người lớn, nên phải tính tới phương án đi bằng hai xe. Tôi bảo:

- Bố lái một xe, thằng út lái chiếc kia, chúng ta ra thẳng cầu mới.

Bà xã tôi đề nghị thiết thực:

- Chúng ta chỉ đi có mấy nơi, thì việc gì phải dùng xe riêng. Tất cả đi xe điện ngầm, vừa khánh thành hôm đầu tháng.

Ý kiến khá hợp thời, cả nhà đồng ý ngay. Đứa con lớn của tôi còn nói:

- Tàu điện ngầm của Việt Nam thuộc loại hiện đại nhất nhì của châu Á, giá rẻ hơn đi xe riêng, lại khỏi phải tìm chỗ đậu mất thì giờ. Nào, chúng ta chuẩn bị đi cho kịp giờ hoàng đạo, bố nhé!

Từ nhà của chúng ta cách trung tâm Thủ Thiêm 2 cây số, nhưng đường xe điện ngầm đi qua rất tiện lợi.

Chúng tôi lên tàu, chỉ vài phút sau đã vượt qua sông Sài Gòn. Xuống trạm, chúng tôi leo lên theo những bậc thang bóng loáng, 30 giây sau đã hiện diện ở dốc cầu phía đường Tôn Đức Thắng. Cây cầu vượt sông Sài Gòn qua Thủ Thiêm này được xây vào những năm cuối của thế kỷ 20, khánh thành vào đúng đầu thế kỷ 21. Cầu dài trên 1.000 mét, phía Sài Gòn bắt đầu ở giao lộ Lý Tự Trọng và Tôn Đức Thắng, ngay dưới đường cầu đi qua là đường xe điện ngầm. Cả hai công trình này được đầu tư rất lớn về tiền của lẫn kỹ thuật. Cây cầu sau khi hoàn thành đã nổi bật lên trước mặt thành phố, biến hẳn bộ mặt của con sông Sài Gòn. Giờ đây con sông không còn cảnh đen ngòm, rác rến trôi lềnh bềnh như xưa, mà thay vào đó là những tàu thuyền hiện đại, chạy qua chạy lại như mắc cửi, nhưng lúc nào cũng trật tự, đẹp mắt. Phía bên kia cầu là bờ sông Thủ Thiẽm, đã không còn cảnh những dãy nhà lá lụp sụp của những năm cuối thế kỷ 20. Bây giờ, dọc theo sông là những tòa cao ốc mọc lên vút trời. Còn bên này cầu, chỗ xưởng Ba Son cũ, ngay doi đất nhô ra, đã mọc lên một nhà hát hiện đại bậc nhất Đông Nam Á, với mái vòm hình những chiếc nón lá, được xây dựng theo mẫu thiết kê của một kiến trúc sư người Việt Nam, tốt nghiệp trường Đại học Kiến trúc TP. Hồ Chí Minh.

Đứng ở đầu cầu bên này, nhìn suốt theo cầu sang bên kia, lòng tôi bồi hồi xúc động. Những gì mà những thế hệ trước tôi đã mơ ước, giờ đây đã trở thành hiện thực. Cây cầu vượt sông Sài Gòn sang Thủ Thiêm chẳng khác nào như một giấc mơ!

Con tôi đã chụp cả cuộn phim trên chiếc cầu “của thế kỷ 21” này. Sau đó, chúng tôi đi trở xuống đường hầm, theo lời đề nghị của tôi:

- Giờ này còn sớm, chúng ta hãy làm một vòng thành phố bằng xe điện ngầm, lúc quay về vẫn còn kịp để xem hát.

Tàu điện ngầm mà chúng tôi đang đi thuộc tuyến vòng quanh thành phố, chạy xuyên từ Thủ Thiêm, vượt qua sông sài Gòn, theo đường Đinh Tiên Hoàng lên thẳng Phan Đăng Lưu, dọc theo Phan Đăng Lưu xuyên suốt Hoàng văn Thụ, rồi Lý Thường Kiệt, sau đó thẳng đến cầu Phú Lâm; từ đó đánh một vòng vuợt kinh Tàu Hũ, qua bên kia Quận 8 và vòng trở lại theo bến Hàm Tử về nhà ga chính đặt trước công viên Quách thị Trang. Một nhà ga tàu lớn nhất nhì châu Á! Ngoài ra, còn có những đường xe điện ngầm xuyên ngang dọc thành phố, ta muốn đi tuyến nào cứ theo bản đồ mà xuống và đón tàu khác để đến nơi. Theo tuyến xe này, cả nhà chúng tôi sẽ được đi một vòng thành phố, tuy ngầm dưới lòng đất, nhưng cũng hết sức thú vị, bởi ngồi trong toa xe có máy điều hòa nhiệt độ, ghê nệm êm ru, thì nội cái cảm giác đó thôi cũng đủ làm cho ta thích thú tuyệt vời.

Trên bản điện tử hiện ra dòng chữ mỗi lần xe chạy qua một trạm nào đó. Đứa con út của tôi thông báo:

- Mình đang đi ngang qua trường đua Phú Thọ.

Hai mươi phút sau, chúng tôi đã trở lại nhà ga chính trước cửa chợ Bến Thành. Xe chỉ dừng lại đúng 3 phút, rồi lại tiếp tục cuộc hành trình. Năm phút sau đã có mặt tại chân cầu mới đường Tôn Đức Thắng. Từ đây chỉ cần đi bộ chưa đầy 1 phút đã tới nhà hát ca vũ kịch Sài Gòn. Đây là công trình đồ sộ nhất vào năm đầu của thế kỷ 21, tại thành phố Hồ Chí Minh. Rạp được xây dựng trên nền đất của xưởng sửa chữa tàu Ba Son cũ, nằm nhô ra sông trên một doi đất, thoạt trông chẳng khác nào nhà hát opera của thành phố Sydney (Úc). Lối kiến trúc của nhà hát được xem là độc đáo nhất thế giới: ba tòa nhà khổng lồ với mái vòm hình ba chiếc nón lá (biểu trưng của Việt Nam) chụp xuống, tạo một hình ảnh sinh động, toát lên nét đặc thù dân tộc, đẹp và hoành tráng làm sao!

Đứa con út của tôi bấm máy ảnh lia lịa, nó bảo:

- Mấy đứa bạn của con ở nước ngoài cứ đòi xin những tấm ảnh chụp nhà hát này. Một đứa bạn ở Mỹ còn sánh biểu tượng nhà hát này ngang với tượng Nữ Thần Tự Do ở NewYork!

Buổi diễn hôm đó, chúng tôi đã được xem một chương trình độc nhất vô nhị: những màn ca vũ nhạc đặc sắc nhất của các nước thành viên của ASEAN. Hai giọng ca hàng đầu của Việt Nam vừa mới đoạt giải “giọng ca vàng châu Á” là ngôi sao của buổi diễn.

Buổi diễn chấm dứt lúc 12 giờ trưa. Chúng tôi đi xe điện ngầm trở lại trung tâm Thủ Thiêm. Theo lời đề nghị của bà xã tôi, cả nhà đi thang máy lên tầng thứ 100 của tòa nhà cao nhất Việt Nam - đồng thời cũng cao nhất Đông Nam Á - mới xây dựng xong hồi đầu thế kỷ. Đây là trung tâm Thương mại và Dịch vụ của Thành phố, được xây dựng với sự hợp tác đầu tư của 12 nước trên thế giới, nhưng người vẽ thiết kế và đứng ra thực hiện việc xây dựng là một kiến trúc sư lừng danh của Việt Nam. Trên tầng thượng của tòa nhà là một nhà hàng ăn đẹp nhất, lộng lẫy nhất thành phố, chung quanh toàn bằng kính, do đó khách ngồi ăn có thể ngắm nhìn quang cảnh bốn bên, tầm mắt phóng xa hàng trăm dặm, thấy được cả thành phố Vũng Tàu.

Đứa con trai của tôi chợt đề nghị:

- Hay là đi Vũng Tàu chơi, chiều về?

Bà xã tôi hưởng ứng ngay:

- Phải đó, mình đi Vũng Tàu bằng tàu cao tốc, chỉ mất chưa đầy 20 phút. Ra đó tắm biển, ngoạn cảnh, đến 6 giờ chiều lên tàu về, 6 giờ rưỡi đã có mặt ở nhà! Đi nhé, bố nó!

Trong nhà, tôi là phe thiểu số, cho nên bất cử đề nghị nào có tính biểu quyết dân chủ thì y như rằng tôi thua. Do đó, cuộc đi chơi Vũng Tàu bằng tàu hỏa cao tốc coi như đã được thông qua. Mà nghĩ cũng phải, kể từ khi tuyến đường dành cho tàu hỏa siêu tốc Sài Gòn-Vũng Tàu xây dựng xong, xem như giữa hai thành phố đã được rút ngắn lại. Tốc độ tàu chạy đạt 475 km/giờ, nên một người có thể thoắt ở đây, thoắt ở kia, giống như từ Sài Gòn đi ga Bình Tiệu!

Ăn xong, lúc ngồi uống trà, tôi chỉ tay về hướng xa lộ Hà Nội, bảo cả nhà:

- Đi Vũng Tàu, lúc về chúng ta sẽ ghé lại xem công trình xây dựng khu Vietnamland đã bắt đầu khởi công. Đây là một khu giải trí giống như Disneyland ở Mỹ, hợp tác giữa công ty Disney và Việt Nam, nó sẽ lớn và độc đáo hơn khu giải trí hiện có ở Singapore.

Một đứa con tôi hỏi:

- Chừng nào thì khu Vietnamland xây xong, bố? Và tại sao người ta không dựng nó ở gần trung tâm thành phố một chút, lại đưa ra tận Thủ Đức?

Tôi giải thích theo những gì đã biết qua tin tức báo chí:

- Nghe nói trong vòng năm năm thì xong. Như vậy có lẽ Vietnamland sẽ khánh thành vào năm 2020. Còn tại sao xây ở Thủ Đức? Con không nhớ là hiện nay thành phố chúng ta đang đô thị hóa rộng dần về hướng Đông đó sao? Đến năm 2015 thì trung tâm thành phố không còn ở chợ Bến Thành, quận 1 nữa, mà là Bắc Thủ Thiêm, hướng về xa lộ Hà Nội. Như vậy, khu Vietnamland trong tương lai sẽ ở gần sát nách trung tâm thôi.

Nhấp chén trà sen đầu xuân, hưởng ngọn gió xuân trong lành ở độ cao ngót 400 mét, lòng tôi càng rộn ràng hơn khi nhìn chung quanh.

Thành phố cuối thế kỷ 20 còn đầy những khu nhà ổ chuột, những khu nước đen lượn lờ... Vậy mà giờ đây đã công nghiệp hóa trăm phần trăm, đã hiện đại hóa vượt lên ngang tầm với những nước tiên tiến. Không thần kỳ sao được, khi chỉ trong một thời gian ngắn sau khi thống nhất nước nhà (30 năm thì có là bao so với sự phát triển) mà đã diễn ra mộl điều ngoạn mục. Đất nước tôi, thành phố tôi vào xuân năm 2005 như ngày xưa (năm 1995) chúng tôi từng mơ, khi nghĩ về một Singapore hay Tokyo...

Tôi bảo các con mình:

- Thành phố này thuộc về thế hệ của các con. Hãy giữ lấy mọi điều tốt đẹp này, làm cho nó càng lúc càng kỳ diệu hơn...