Chương 3

dịch giả: trương bảo sơn

Chương 3

hi em từ giã ngôi nhà của cha mẹ, lên chiếc kiệu son lớn để về nhà chồng, em không bao giờ ngờ rằng em có thể làm phật lòng chồng em. Em sung sướng nghĩ mình có một thân hình nhỏ nhắn, nhẹ nhàng, và một khuôn mặt trái soan ai cũng ưa nhìn. Ít nhất chàng sẽ không thất vọng về điểm này.

Lúc làm lễ uống rượu hợp cẩn, em liếc mắt nhìn chàng qua kẽ vuông lụa đỏ phủ mặt, thấy chàng đứng trong bộ quần áo ngoại quốc màu đen cứng đơ. Người chàng cao và thẳng như cây tre non. Lòng em đâm ra vừa giá lạnh vừa nóng bỏng. Em chỉ mong chàng liếc nhìn em một cái; nhưng chàng không hề quay lại ngó vào tấm mạng phủ mặt em. Chúng em cùng uống ly rượu và làm lễ gia tiên. Em cùng chàng quỳ xuống trước mặt cha mẹ chàng, người rất đường bệ, từ đây mà đi em bỏ họ bỏ hàng nhà em, trở thành con gái nhà người ta. Chàng vẫn không hề nhìn em một cái nào.

***

Đêm hôm ấy, sau khi đã mãn tiệc, hết tiếng cười đùa, diễu cợt, em ngồi một mình trên giường trong phòng cô dâu, sợ cứng người ra. Cái giờ mà em vẫn tưởng tượng, vừa mong chờ vừa lo sợ suốt đời em đã tới — cái giờ mà lần đầu tiên chồng em nhìn vào mặt em, và chỉ có độc hai chúng em với nhau thôi. Hai tay em giá lạnh bóp chặt lấy nhau, đặt trên đầu gối. Rồi chàng bước vào phòng, vẫn cao lớn, rầu rĩ trong bộ quần áo ngoại quốc đen ấy. Chàng đi thẳng ngay lại phía em, im lặng vén tấm mạng phủ mặt em lên nhìn. Như vậy tức là chàng chấp thuận em rồi đó. Rồi chàng cầm lấy một bàn tay giá lạnh của em. Cái khôn ngoan của mẹ em đã dạy em câu này:

"Con phải tỏ ra lạnh lùng hơn là nồng nhiệt. Phải có cái hương vị của rượu mạnh hơn là cái chất chán bứ của mật ngọt. Như vậy lòng ham muốn của chàng mới không bao giờ phai nhạt”.

Thành thử em tỏ vẻ miễn cưỡng đưa tay cho chàng. Lập tức chàng rút ngay tay chàng về và im lặng nhìn em. Rồi chàng nói giọng hết sức nghiêm trang. Thoạt tiên em không hiểu chàng nói gì, vì cái giọng kỳ dị của chàng, một cái giọng đàn ông trầm tĩnh làm cho máu trong người em bốc lên vì bẽn lẽn. Rồi em ngạc nhiên nghe kịp lời chàng. Chàng nói những gì nhỉ?

"Không thể nói rằng em phải có cảm tình với anh ngay, buổi đầu, cũng như anh phải có cảm tình ngay với em. Em bị ép uổng trong việc hôn nhân này, anh cũng thế. Cho đến giờ phút này, chúng ta đã chẳng làm được gì hơn. Nhưng giờ phút này chỉ có hai ta với nhau, chúng ta có thể tự tạo lấy cuộc đời theo ý riêng của chúng ta. Đối với anh, anh muốn theo con đường mới. Trong mọi việc, anh muốn đối đãi em bình đẳng với anh. Anh sẽ không bao giờ bắt ép em làm một việc gì cả. Em không phải là vật sở hữu của anh — lệ thuộc vào anh. Em có thể là bạn của anh, nếu em muốn."

Đó là những lời em được nghe trong đêm tân hôn. Thoạt tiên em ngạc nhiên không hiểu gì cả. Em bình đẳng với chàng? Nhưng, tại sao lại thế? Em chẳng phải là vợ chàng chăng? Nếu chàng không bảo em những việc phải làm, thì còn ai vào đây nữa? Đối với pháp luật, chàng chẳng phải là chủ nhân của em sao? Có ai ép uổng em lấy chàng đâu — Nếu em không lấy chồng thì em còn biết làm gì nữa? Và nếu không có cha mẹ thu xếp thì làm sao mà lấy chồng? Em còn có thể lấy ai nữa, ngoài cái người mà cha mẹ đã hứa hôn suốt đời em? Tất cả mọi sự việc đều làm theo phong tục của nước em. Em không thấy có sự ép uổng ở chổ nào cả.

Rồi lời chàng lại dội trối vào tai em: "Em đã bị ép duyên cũng như anh". Em hoảng hồn muốn ngất đi. Phải chăng ý chàng nói chàng không muốn lấy em?

Ôi! Chị ơi chị, thực là đau đớn, thực là đắng cay!

Em ngồi lặng người đi xoắn hai bàn tay vào với nhau, không dám nói, mà cũng không biết đối đáp ra sao. Chàng đặt một bàn tay lên hai bàn tay em, và cả hai người cùng im lặng một hồi lâu. Lúc ấy em chỉ mong chàng rút tay về. Em biết chàng đương chăm chú nhìn em. Một lát sau chàng lại nói, giọng trầm và chua chát:

"Thật đúng như điều anh đã lo ngại. Em sẽ không chịu - hoặc không thể bày tỏ cho anh thấy rõ tư tưởng thật của em. Em không dám làm trái những điều người ta đã dạy em phải nói hay phải làm lúc này. Em hãy nghe đây - Anh không bắt em phải nói đâu. Nhưng anh chỉ yêu cầu em làm một cái dấu nhỏ này thôi. Nếu em muốn cùng anh theo thử con đường mới, thì em hãy khẻ cúi đầu xuống thấp hơn một chút nữa."

Chàng ngó sát vào mặt em. Em thấy tay chàng ấn mạnh xuống. Chàng nói thế là có ý gì đây? Tại sao lại không muốn cho sự tiến hành theo đường lối đã được chuẩn bị? Thực sự em đã là vợ chàng rồi. Em chỉ muốn thành mẹ một đàn con trai. Ôi! thế là em bắt đầu đau khổ - nỗi đau khổ bắt đầu đè nặng lên lòng em từ đó suốt ngày đêm! Em không còn biết làm gì nữa. Và trong lúc thất vọng ngu si đó em đã cúi đầu xuống.

"Cám ơn em" chàng vừa nói vừa đứng dậy, nhấc tay lên. "Em hãy yên lặng nghỉ ở trong phòng này đi. Hãy nhớ rằng em không có gì phải sợ cả, bây giờ và sau này cũng vậy. Em hãy bình tĩnh. Đêm nay anh ngủ trong phòng nhỏ ở bên cạnh".

Chàng quay lẹ người đi ra.

***

"Ôi! Đức Quan Âm, Đấng Từ Bi, hãy thương con, - hãy thương con! Con chẳng khác gì một đứa trẻ thơ dại bị bỏ rơi một mình kinh hoảng! Từ nhỏ con chưa từng ngủ xa nhà một lần nào. Bây giờ nằm một mình cô đơn, biết rằng mình đối với con mắt chàng không được ân sủng gì cả!"

Em chạy ra cửa, trong lúc loạn cuồng, tưởng chừng có thể trốn về nhà mẹ. Nhưng khi nắm tay lên chiếc then cửa sắt nặng, em sực nhớ ra. Không bao giờ em có thể trở về được nữa. Cho dẫu có phép lạ gì khiến em đi thoát những dẫy sân mà không quen biết lối ra khỏi chổ ở mới này, cũng còn những phố xá em không thuộc đường; và cho dẫu có phép lạ gì khiến em tìm được đường về tới cổng nhà, nó cũng không bao giờ mở đón em. Giá ông già gác cổng có xúc động thương em, cho em bước qua những ngưỡng cửa của thời thơ ấu của em, chắc chắn mẹ em cũng chờ sẵn đó để đuổi em về với bổn phận. Em tưởng tượng thấy mẹ em kiên quyết, buồn rầu, bắt em phải trở về ngay nhà chồng. Em không còn là người nhà mẹ em nữa.

Em thong thả cởi bỏ bộ áo cưới ra gấp cất đi. Em ngồi một lúc lâu ở mép chiếc giường lớn có trướng rủ màn che, có bóng tối làm em sợ. Những lời chàng nói quay cuồng đảo lộn trong đầu óc em, không có ý nghĩa gì cả. Về sau nước mắt em trào ra, em rúc xuống dưới đống chăn khóc nức nở hàng giờ đồng hồ mệt mỏi cho tới lúc ngủ quên đi một giấc chập chờn mơ hoảng.

Đến tảng sáng, em tỉnh dậy, thoạt tiên em ngạc nhiên thấy căn phòng lạ, nhưng rồi nhớ ngay lập tức nỗi đau khổ đêm vừa qua. Em vội dậy mặc quần áo. Khi con hầu mang nước nóng vào, nó mỉm cười ngó quanh dò hỏi. Em đứng thẳng người lên, trong lòng sung sướng đã học được vẻ trang nghiêm của mẹ em. Ít ra không ai biết em không được chồng yêu:

"Đem nước vào cho thiếu chủ đương mặc quần áo ở phòng trong".

Em tự đắc mặc chiếc áo gấm đỏ và đeo hoa tai vàng.

***

Từ ngày chúng em gặp nhau đã tròn một trăng. Trong đời em đã xảy ra không biết bao nhiêu là biến chuyển lạ lùng.

Chúng em đã dọn đi khỏi mái nhà của tổ tiên chàng! Chàng dám nói rằng bà mẹ đáng kính của chàng độc đoán và chàng không muốn cho vợ làm một con hầu ở trong nhà.

Tất cả xảy ra chỉ vì một chuyện rất nhỏ, thực thế. Khi những ngày hôn yến đã qua, em đến trình diện với mẹ chồng. Em dậy sớm gọi một con hầu, lấy nước nóng; em đổ vào một cái chậu thau rồi bảo nó đi trước, em theo sau đến trước mặt mẹ chồng em cúi đầu nói:

"Kính mời mẹ dậy rửa mặt. Có nước nóng đây ạ".

Bà nằm ở trong giường, lù lù một đống như cái núi dưới những tấm chăn bằng đoạn. Lúc bà rửa mặt và rửa tay, em không dám nhìn. Rửa xong, bà không nói gì, chỉ ra hiệu cho em bưng chậu nước đi. Em không biết tay em có vướng vào những tấm trướng gấm nặng, hay vì sợ hãi, tay em run khiến lúc bưng chậu thau lên nó nghiêng đi, một ít nước sánh ra giường. Em thấy máu trong người ngưng chạy vì sợ. Mẹ chồng giận dữ, thét lên, giọng ồ ồ:

"Thế đó! Đẹp mặt cô nàng dâu quý chưa!"

Em biết em không được phép nói xin lỗi, chỉ lẳng lặng quay đi, hai tay bưng cái chậu không vững vì nước mắt trào ra làm mờ cả mắt. Khi em bước ra khỏi phòng thì chồng em bất chợt đi qua. Em thấy chàng có vẻ đương tức giận vì một chuyện gì đó. Em lo sợ chàng sẽ mắng em vì mới lần thứ nhất mà đã không làm vừa lòng mẹ chàng. Em không thể đưa tay lên chùi nước mắt mà em thấy ứ đọng trên mi rồi tràn ra lăn xuống má.

Em nói ngớ ngẩn như con nít:

"Cái chậu trơn tuột…"

Nhưng chàng ngắt lời em:

"Anh không trách em. Nhưng anh không muốn vợ anh phải làm công việc của bọn tôi đòi như thế này nữa. Mẹ anh thiếu gì kẻ hầu người hạ!"

Em cố giải thích cho chàng hiểu là em chỉ mong làm tròn bổn phận đối với mẹ chồng. Mẹ em đã dạy em cẩn thận tất cả những điều con dâu phải ân cần săn sóc đối với mẹ chồng. Em phải lễ phép đứng dậy và không được ngồi trước mặt mẹ chồng. Em phải dẫn mẹ chồng tới ngồi chiếc ghế cao quý nhất. Em phải rửa chén, thong thả rót nước trà tươi mới pha vào chén và hai tay cẩn thận dâng lên cho mẹ chồng uống. Em không được từ chối mẹ chồng điều gì cả. Em phải quý mẹ chồng như mẹ đẻ; những lời trách mắng của mẹ chồng, cho dẫu trái cũng phải im lặng chịu đựng. Bất cứ việc gì em cũng phải sẵn sàng phục tùng mẹ chồng… Nhưng chồng em đã quyết định. Chàng không đế ý đến lời em nói.

Chị đừng tưởng thay đổi được như vậy là dễ đâu. Cha mẹ chàng còn ra lệnh cho chàng phải theo cổ tục, ở lại dưới nhà của tổ tiên. Cha chàng là một học giả, gầy gò bé nhỏ, lưng gù xuống vì đọc sách. Ông ngồi ở mé bên phải chiếc bàn trong cư thất vuốt bộ râu lơ thơ ba lần, rồi mới nói:

"Con hãy ở nhà với cha. Cái gì của cha là của con. Nhà cha không thiếu cơm ăn, chổ ở. Con khỏi cần phải lao lực cho hại sức khỏe. Hàng ngày con có thể sống thảnh thơi nhàn nhã và học hành nghiên cứu tùy theo sở thích của con. Con hãy để cho người đàn bà ấy, người con dâu của mẹ con, sinh lấy mấy đứa con trai. Tam thế đồng cư là một cảnh đẹp lòng Trời."

Nhưng chồng em là người lanh lợi và nóng tính. Chàng không kịp cúi đầu, nói luôn:

"Nhưng thưa cha, con muốn làm việc. Con học một nghề về khoa học cao quý nhất trên thế giới Tây Phương. Có con trai, không phải là nguyện vọng thứ nhất của con. Nguyện vọng thứ nhất của con là đem trí óc ra làm được công việc gì có ích cho nước. Còn đem xác thịt ra sinh sản cho đầy trái đất này thì một con chó cũng làm được "

Chính em đứng nhìn lén qua tấm màn cửa xanh đã nghe thấy con nói với cha như vậy, và em hoảng hồn lên. Nếu chàng là con trưởng hay được giáo dục theo đường lối cổ, chắc chàng không bao giờ cưỡng lời cha như vậy. Bao nhiêu năm sống xa nhà, trong những nước mà trẻ không biết tôn kính già, đã làm cho chàng lỗi đạo làm con. Quả thực lúc dọn đi ở riêng, chàng có nói với cha mẹ những lời lẽ phong nhã; cam kết rằng chàng luôn luôn giữ trọn vẹn tấm lòng của một người cha mẹ.

Dẫu sao đi chăng nữa, chúng em cũng đã dọn đi ở riêng.

***

Ngôi nhà mới em chưa từng thấy một ngôi nhà nào giống như thế cả. Sân chẳng có, chỉ có mỗi một cái gian nhỏ vuông vuông ăn thông với các cửa phòng khác và có một cầu thang dựng đứng lên. Lần đầu tiên trèo lên cầu thang ấy xong, em sợ không dám bước xuống vì chân em không quen đi trên những bậc dốc ngược như vậy. Thế là em ngồi xuống, bám vào cái thành gỗ, lần từng bậc tuột xuống. Sau em thấy một ít sơn ướt giây vào áo, em vội thay ngay sợ chồng em trông thấy hỏi và cười em nhút nhát. Chàng hay cười một cách bất ngờ, nhanh và lớn tiếng. Em rất sợ tiếng cười ấy.

Còn về đồ đạc, em không biết bầy biện ra làm sao ở trong một cái nhà như thế. Không có chổ để kê được một thứ gì cả. Trong đồ hồi môn em đem theo từ nhà mẹ em về có một cái bàn, mấy chiếc ghế nặng bằng gỗ cẫm lai, và một cái giường lớn bằng cái giường cưới của mẹ em. Chồng em sai kê bộ bàn ghế ấy vào một căn phòng phụ thuộc chàng gọi là "phòng ăn". Còn cái giường lớn em tưởng sẽ là nơi em sinh con đẻ cái, ai ngờ không thể đem lọt được vào một phòng nào ở trên lầu. Em ngủ trên một chiếc giường tre như giường của tôi tớ, còn chồng em thì ngủ trong một phòng riêng trên một cái giường sắt hẹp như một chiếc ghế dài. Em không thể nào tập quen với những cái kỳ quặc ấy.

Trong phòng chính, chàng gọi là phòng khách kê những chiếc ghế tự chàng mua lấy; trông nó sao mà kỳ cục thế, chẳng ra hình thù gì, chẳng cái nào giống cái nào, có mấy chiếc lại còn làm bằng mây tầm thường nữa. Giữa phòng chàng kê một chiếc bàn nhỏ giải một chiếc khăn bằng tơ sống và trên đặt mấy cuốn sách. Xấu ghê lên được!

Trên tường chàng treo hình ảnh bạn học và một vuông nỉ có viết chữ ngoại quốc. Em hỏi vuông nỉ ấy có phải là bằng cấp của chàng không thì chàng cười lấy cười để, và đưa cho em xem cái bằng của chàng. Nó là một mảnh da căng thẳng viết những chữ đen kỳquặc. Chàng trỏ cho em thấy tên đằng sau có những nét móc. Hai chữ thứ nhất là tên trường đại học của chàng và hai chữ khác ghi khả năng chàng là một tiến sĩ Tây Y. Em hỏi bằng này có tương đương với cấp Hàn Lâm Vũ của Trung Hoa không thì chàng lại cười và bảo không thể so sánh được. Chàng lồng cái bằng vào một khung kính treo ở chỗ danh dự trên tường, chỗ mà ở trong phòng khách nhà mẹ em, treo bức tranh uy nghiêm của Cao Tổ Minh Hoàng Đế.

Nhưng cái nhà xấu xí kiểu Tây phương này! Em nghĩ làm sao cho em có thể coi nó là nhà của em được? Cửa sổ thì lắp những tấm kính trong suốt thay vì những khung trạm căng giấy bóng mờ. Ánh sáng chói mặt trời rọi lên tường quét vôi trắng soi rõ từng hạt bụi bám trên đồ đạc. Em không quen được với ánh sáng tàn nhẫn ấy. Mỗi khi em bôi ít sáp đỏ lên môi và thoa ít phấn mịn lên trán như ở nhà đã dạy em trang điểm, thì cái ánh sáng ấy lại làm lộ ra hết khiến chồng em phải nói:

"Anh xin em đừng phấn sáp như vậy, anh thích phụ nữ giữ vẻ tự nhiên thì hơn".

Thế mà bỏ dùng phấn mịn và sáp son nồng nàn có phải là làm cho nhan sắc không nổi lên được hết không? Chẳng khác gì em chải tóc mà không thoa ít dầu trên, hay xỏ chân vào những đôi giầy không thêu thùa gì không? Trong những nhà kiểu Trung Hoa, ánh sáng có rèm và khung cửa đục trạm làm dịu bớt đi, cho nên nước da mặt của phụ nữ được tôn lên. Còn như ở trong một cái nhà như nhà này thì chàng thấy em đẹp làm sao được?

Lại còn kiểu cửa sổ này mới khỉ nữa. Chồng em mua vải trắng về bảo em khâu thành màn cửa, và em ngạc nhiên thấy chàng sai người đục thủng tường ra, lắp kính vào rồi mới lấy vải che đi!

Còn sàn nhà thì làm bằng gỗ, giầy tây của chồng em đi nện gót, kêu cồng cộc vang cả nhà lên. Chàng liền mua những tấm thảm vuông dầy bằng len có in hoa trải lên sàn nhà. Em thấy ngạc nhiên hết sức. Em sợ chúng em sẽ làm hư đi và bọn tôi tớ vô ý nhổ cả lên. Khi em nói ra thì chàng tức giận và cấm không ai được nhổ lên sàn nhà.

Em hỏi:

"Không nhổ lên sàn nhà thì nhổ vào đâu?"

Chàng đáp cộc lốc:

"Cần thì nhổ ở ngoài".

Nhưng thực là khó cho bọn tôi tớ tuân theo và ngay chính em, một đôi khi cũng quên, nhổ cả vỏ hạt dưa lên thảm. Thế là chàng mua những cái lon sứ thấp, mỗi phòng để một cái, và bắt mọi người dùng. Kỳ cục quá, chính chàng thì chàng dùng khăn tay, nhổ xong bỏ ngay cả vào túi. Thực là một thói kinh tởm của Tây phương!

Đánh máy: Tí Cô Nương
Nguồn: Newvietart.com
Được bạn: Ct.Ly đưa lên
vào ngày: 2 tháng 4 năm 2014