PHẦN THỨ NHẤT (1) Vết Máu Dẫn Đường

Tiếng nhạc nổi lên tiếp nối những thanh âm vang vọng của bản thánh ca. Ca khúc “Tình yêu bao trùm lên tôi” của ban nhạc Kẻ Nào. Rebus nhận ra bài hát ngay từ đoạn dạo đầu với tiếng sấm và tiếng mưa rơi đặc trưng giờ đã tràn ngập không gian nhà thờ. Chrissie cứ nhất định muốn Rebus ngồi ở hàng ghế trên. Ông thực lòng chỉ muốn lui xuống phía sau: nơi ông thường ngồi mỗi khi dự tang lễ. Con trai và con gái của Chrissie ngồi ngay bên cạnh bà. Lesley đang vỗ về mẹ, vòng tay ôm lấy người bà khẽ siết chặt mỗi khi bà nức nở. Kenny chỉ đăm đăm nhìn vào khoảng không trước mặt, cố gắng kìm chặt mọi cảm xúc. Buổi sáng, khi còn ở nhà, Rebus đã hỏi tuổi cháu trai. Vào tháng tới Kenny sẽ tròn ba mươi, còn Lesley kém anh trai hai tuổi. Trông hai anh em đều rất giống mẹ, khiến cho Rebus nhớ lại những lời nhận xét kiểu như Giỏ nhà ai, quai nhà ấy mà mọi người vẫn nói về Michael và ông. Michael… mà mọi người vẫn quen gọi là Mickey. Em trai của Rebus, giờ đang lặng thinh nằm đó trong chiếc quan tài có tay cầm sáng bóng, ra đi ở tuổi năm mươi tư, cái tuổi mà theo tiêu chuẩn của xứ Scotland này thì chỉ ngang với tuổi thọ người dân ở một nước nghèo thuộc thế giới thứ ba. Có rất nhiều giả định - nào là lối sống, chế độ ăn, rồi cả yếu tố di truyền. Biên bản khám nghiệm tử thi đầy đủ vẫn chưa được thực hiện. Qua điện thoại, Rebus được Chrissie cho hay đó là một cơn đột quỵ nghiêm trọng, trấn an ông rằng mọi chuyện xảy ra “hoàn toàn đột ngột” - cứ như thể như thế thì có gì khác biệt.

Đột ngột - tức là Rebus chẳng thể nói lời từ biệt với em trai. Cũng có nghĩa những lời cuối cùng giữa hai anh em chỉ là một mẩu chuyện phiếm trên điện thoại hồi ba tháng trước về câu lạc bộ Raith Rovers mà Michael yêu mến. Một chiếc khăn quàng của đội Raith, màu xanh lục pha trắng, được vắt ngang qua quan tài, kế bên vòng hoa tang. Kenny đeo chiếc cà vạt mà bố Michael từng dùng, trên có tấm khiên biểu tượng của đội Raith - con mãnh thú gì đó đang giơ cao một cái đai lưng. Rebus đã hỏi về ý nghĩa của biểu tượng đó nhưng Kenny chỉ khẽ nhún vai. Dõi mắt dọc theo hàng ghế, Rebus thấy người chỉ dẫn làm dấu. Tất cả những người dự tang lễ đều đứng lên. Chrissie chậm rãi bước dọc lối đi, hai người con theo sát ở hai bên. Người chỉ dẫn đưa mắt nhìn Rebus, nhưng ông vẫn đứng yên tại chỗ. Xong ngồi xuống để ra hiệu cho em dâu và các cháu không phải chờ mình. Bài hát mới được nửa chừng. Đó là ca khúc cuối cùng trong đĩa nhạc Quadrophenia. Michael vẫn luôn là fan hâm mộ cuồng nhiệt của nhóm Kẻ Nào, còn cá nhân Rebus thì lại yêu thích ban nhạc Rolling Stones hơn. Dù vậy vẫn phải công nhận rằng các album như Tommy và Quadrophenia đã làm được những điều mà The Rolling Stones không tài nào có thể. Giọng ca Daltrey của ban nhạc đang phấn khích gào về việc muốn uống rượu. Rebus cũng đồng tình, nhưng còn phải tỉnh táo cả chặng lái xe trở về Edinburgh.

Phòng họp của một khách sạn địa phương đã được đặt trước. Đứng trên bục giảng kinh, vị mục sư chủ tọa nhắc nhở rằng tất cả bạn bè thân hữu đã tới chia buồn đều được mời. Những ly whisky và những tách trà được bưng ra, rồi bánh kẹp cũng sẽ được mang lên. Mọi người sẽ cùng nhau ôn lại những câu chuyện và kỷ niệm thân thương về người quá cố, mỉm cười an ủi, trầm ngâm đồng cảm với nhau và cùng chia sẻ nỗi buồn qua ánh mắt. Các nhân viên khách sạn sẽ rút lui trong lặng lẽ, để tôn trọng bầu không khí. Rebus cố gắng sắp xếp câu chữ trong đầu mình, những từ ngữ sẽ thay ông xin lỗi.

Chrissie à, tôi cần phải trở về ngay. Có quá nhiều việc.

Ông có thể nói dối và đổ lỗi cho hội nghị thượng đỉnh G8. Buổi sáng nay, trước khi ra khỏi nhà, Lesley đã nói rằng Rebus chắc hẳn đang rất bận rộn với công tác chuẩn bị cho hội nghị này. Ông đã có thể nói thế này với cô cháu gái, Ta là viên cảnh sát duy nhất mà dường như họ không cần tới. Cảnh sát được triệu tập từ khắp mọi nơi. Chỉ tính riêng ở Luân Đôn đã có tới mười lăm nghìn sĩ quan. Thế nhưng thanh tra John Rebus dường như lại trở thành người thừa trong cuộc điều động nhân lực khổng lồ này. Phải có người ở lại chèo lái con thuyền chứ - những lời từ chính miệng tổng thanh tra James Macrae, đi kèm kiểu cười thầy dòng tự mãn đáng ghét quăng lại. Thanh tra Derek Starr đoan chắc mình sẽ trở thành người kế vị ngai vàng của triều đại Macrae. Rồi sẽ có ngày hắn nắm trong tay quyền điều hành Sở Cảnh sát quảng trường Gayfield này. John Rebus chẳng thể nào là một mối họa cho viễn cảnh đó, còn chưa đầy một năm nữa là đến ngày ông phải về hưu. Chính Starr cũng đã nói những lời đại loại như: John à, sẽ không ai chê trách anh về việc tụt dốc trong nghề đâu. Ai ở độ tuổi của anh cũng vậy cả. Có thể là đúng vậy thật, nhưng các thành viên nhóm The Rolling Stones đều già hơn Rebus; cả Daltrey và Townshend cũng nhiều tuổi hơn ông. Ấy vậy mà họ vẫn chơi nhạc, vẫn cứ đi lưu diễn đấy thôi.

Bài hát đang dần đi vào đoạn kết, Rebus lại nhỏm người đứng dậy. Lúc này chỉ còn mình ông trong nhà thờ. Đưa mắt nhìn về phía tấm màn nhung màu tía lần cuối. Chiếc quan tài có thể vẫn nằm sau tấm màn; nhưng cũng có thể nó đã được chuyển tới khu khác của lò hỏa táng. Rebus ngẫm nghĩ nhớ lại thời niên thiếu, hai anh em ông hào hứng thưởng thức những ca khúc của thập niên 45 trong căn phòng chung trên con phố High của thị trấn Kirkcaldy, bài ”Thế hệ của Tôi” và ”Sự thay thế”, Michael thắc mắc về cách mà Daltrey nhấn nhá ca từ trong bài hát đầu tiên, còn Rebus thì nói ông đã từng đọc được ở đâu đó rằng việc hát như thế là có dính líu đến chất kích thích. Hồi ấy, chất kích thích duy nhất mà hai anh em cùng ham mê là chất cồn, những ngụm đầy tràn từ các chai trên chạn bếp, một can bia đen mùi tanh tanh được khui ra, vậy là say sưa trong bóng đêm sau giờ tắt đèn. Mickey đứng trên khu phố tản bộ của Kirkcaldy, hướng ánh nhìn chăm chú ra ngoài biển, miệng lẩm nhẩm lời hát “Tôi có thể trông qua hàng dặm trường”. Nhưng liệu khung cảnh này có thực sự là những gì đã xảy ra không nhỉ? Đĩa nhạc này ra lò vào những năm 66-67, khoảng thời gian ấy Rebus vẫn đang phục vụ trong quân ngũ. Ắt hẳn là một kỳ nghỉ phép của Rebus. Phải rồi, Mickey khi ấy để tóc dài ngang vai, cố gắng bắt chước phong cách của thần tượng Daltrey, còn Rebus để kiểu đầu quân nhân đặc trưng, bịa những mẩu chuyện nhằm tô hồng cho cuộc sống quân ngũ, Bắc Ai-len vẫn đang ở phía trước…

Hồi xưa hai anh em thân thiết lắm, Rebus thường xuyên gửi thư và những tấm thiệp, cha của Rebus tự hào về ông, và hẳn là ông cụ rất tự hào về cả hai người con trai.

Quai nhà ấy mà…

Rebus bước ra bên ngoài. Bao thuốc lá đã mở sẵn trong tay. Xung quanh ông có một vài người cũng đang hút thuốc. Họ khẽ gật đầu và đổi chân. Bên cánh cửa nhà thờ những vòng hoa tang và thiệp chia buồn sắp thành hàng ngay ngắn, người đến dự tang lễ đang chăm chú đọc. Sẽ là những lời lẽ đầy thống thiết hay dùng như “hết sức chia buồn”, “sự mất mát to lớn”, rồi “nỗi buồn đau khôn xiết”. Gia quyến người quá cố thì sẽ nói “luôn ở trong tâm tưởng của chúng tôi”. Michael không được họ nhắc tới bằng tên trực tiếp. Quả thực cái chết cũng có những quy chuẩn riêng của nó. Một vài người trẻ tuổi tới dự tang lễ đang kiểm tra tin nhắn trong điện thoại của mình. Rebus cũng đưa tay lấy chiếc điện thoại đang nằm sâu trong túi quần của ông ra và bật nó lên. Có tổng cộng năm cuộc gọi nhỡ, tất cả đều từ một số máy. Rebus nhận ra số điện thoại này, ông nhấn nút gọi lại và đưa máy lên ngang tai. Hạ sĩ trinh thám Siobhan Clarke ngay lập tức bắt máy ở đầu bên kia.

“Tôi đã cố gọi cho anh suốt cả buổi sáng,” cô nói giọng phàn nàn.

“Tôi tắt máy mà.”

“Anh đã ở chốn quái nào vậy?”

“Vẫn ở Kirkcaldy.”

Đầu bên kia có một tiếng lấy hơi thật sâu. “Trời ạ, John à, tôi hoàn toàn quên khuấy mất.”

“Đừng bận tâm chuyện đó.” Ông quan sát Kenny mở cửa xe cho Chrissie. Lesley đang ra hiệu với Rebus, báo cho ông biết họ chuẩn bị về khách sạn. Chiếc xe hiệu BMW chứng tỏ nghề kỹ sư cơ khí đem lại cho Kenny một cuộc sống rất ổn. Cậu chàng hiện đang hẹn hò nhưng chưa kết hôn, tuy nhiên cô bạn gái đã không thể thu xếp để đến dự đám tang. Lesley thì đã ly hôn và có hai đứa con - một trai một gái, bọn trẻ đang đi nghỉ với cha của chúng. Rebus gật đầu chào cháu gái khi Lesley cúi người ngồi vào ghế sau của xe.

“Tôi cứ ngỡ là tuần sau,” Siobhan phân trần.

“Tôi đoán cô gọi điện vì đang hả hê lắm?” Rebus đáp và bắt đầu bước tới chiếc xe hiệu Saab của mình. Siobhan đã có mặt ở Perthshire hai ngày vừa qua, tháp tùng Macrae trong chuyến trinh sát tình hình an ninh của hội nghị G8. Macrae có mối quan hệ bạn hữu lâu năm với trợ lý cảnh sát trưởng khu vực Tayside. Chỉ cần Macrae thọc mạch ướm hỏi, tay này đã sẵn lòng cung cấp tất cả thông tin nội bộ. Các nhà lãnh đạo khối G8 sẽ nhóm họp tại khách sạn Gleneagles nằm ở ngoại ô Auchterarder, sẽ chẳng có mối nguy nào bởi bao quanh họ đâu có gì ngoài hàng mẫu đồng hoang và cả chục cây số hệ thống an ninh kiểu hàng rào kín. Những câu chuyện nghe mà sợ đầy rẫy trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Các bản tin cho hay có tới ba nghìn lính Hải quân Mỹ đang đóng quân tại Scotland để bảo vệ tổng thống của họ. Những âm mưu cướp xe tải hòng làm tắc nghẽn cầu đường của đám vô chính phủ. Bob Geldof đã kêu gọi một triệu người biểu tình bao vây quanh Edinburgh. Họ sẽ được bố trí nơi ăn chốn ở, hắn thông báo như thế, tại các phòng trống trong nhà dân, ga ra và vườn tược. Tàu sẽ được phái sang Pháp để đón những kẻ phản kháng tham gia biểu tình. Các băng nhóm như Ya Basta và Khối Đen sẽ gây hỗn loạn có chủ đích, cùng lúc đó Hội Những Tay Gôn Của Nhân Dân dự định sẽ phá vỡ hàng rào vũ trang để chơi vài hố gôn trong khu nghỉ dưỡng trứ danh của Gleneagles trong thời gian diễn ra hội nghị.

“Hai ngày nay tôi phụ tá cho tổng thanh tra Macrae,” Siobhan nói. “Như thế thì có gì để mà hả hê cơ chứ?”

Rebus mở cửa xe và nghiêng mình với tay tra chìa khóa vào ổ. Ông đứng thẳng trở lại, rít mạnh hơi thuốc cuối cùng rồi búng mẩu thuốc còn lại xuống mặt đường. Siobhan đang nói điều gì đó về Đội Giám định Hiện trường.

“Chờ một chút,” Rebus bảo cô. “Tôi chưa nghe kỹ đoạn vừa rồi.”

“Nghe này, dù không cần dính vào chuyện này thì anh cũng có quá nhiều việc để lo rồi.”

“Không cần dính vào chuyện gì cơ?”

“Anh còn nhớ gã Cyril Colliar chứ?”

“Mặc dù không còn trẻ trung gì nữa, nhưng trí nhớ của tôi chưa đến nỗi tệ lắm đâu.”

“Có chuyện hết sức lạ lùng đã xảy ra.”

“Chuyện gì?”

“Tôi nghĩ mình tìm được mảnh còn thiếu rồi.”

“Của thứ gì?”

“Của chiếc áo khoác.”

Rebus dần hạ người ngồi vào ghế trước, đối diện với chiếc vô lăng. “Tôi không hiểu…”

Giọng cười của Siobhan thoáng chút lo lắng. “Tôi cũng chưa.”

“Vậy bây giờ cô đang ở đâu?”

“Auchterarder.”

“Và đó chính là nơi mảnh áo khoác được tìm thấy?”

“Cũng gần như thế.”

Rebus đưa chân vào trong và kéo cánh cửa xe sập lại. “Giờ tôi sẽ tới để tận mắt xem xét. Macrae có đi cùng cô không?”

“Sếp đến Glenrothes rồi. Đó là nơi đóng chốt trung tâm kiểm soát của hội nghị G8.” Cô ngập ngừng. “Anh có chắc là anh nên tới chỗ tôi không?”

Rebus đã bắt đầu khởi động động cơ xe. “Tôi phải tạ lỗi với vợ con của em trai tôi trước đã, nhưng tôi có thể tới đó trong vòng một giờ nữa. Liệu có gặp rắc rối nào khi đi qua ranh giới vào Auchterarder không?”

“Gió thường lặng trước khi bão tới mà. Hãy để ý tìm biển chỉ đường tới bãi Clootie Well khi anh lái xe qua thị trấn.”

“Bãi gì cơ?”

“Lúc anh đến thì sẽ tự thấy ngay, dễ tìm thôi.”

“Được rồi. Đội Giám định Hiện trường cũng đang trên đường rồi chứ?”

“Đúng thế.”

“Vậy là thông tin đã được lan truyền rồi?”

“Anh nghĩ tôi có nên báo với Cục Điều tra Hình sự không?”

“Tùy cô quyết định.” Rebus nghiêng đầu kẹp điện thoại giữa vai và má để có thể đánh xe qua khúc quanh dẫn ra cổng của nhà hỏa táng.

“Anh đang quá nôn nóng đấy,” Siobhan nhận xét.

Làm sao mà tôi không nôn nóng cho được, Rebus nhủ thầm.

Cyril Colliar bị giết cách đây sáu tuần. Năm hai mươi tuổi, hắn phải tra tay vào còng số tám và bị tống vào tù, chịu án phạt mười năm vì tội cưỡng dâm man rợ. Mãn hạn tù, hắn được trả tự do trong nỗi hồi hộp dè chừng của từ cai ngục, cảnh sát cho đến các tổ chức xã hội. Họ liệt hắn vào diện mối họa khôn cùng, không mảy may tỏ một chút ăn năn hối lỗi, vẫn một mực chối tội bất chấp bằng chứng ADN trùng khớp. Sau đó Colliar trở về Edinburgh, nơi chôn nhau cắt rốn của hắn. Cơ thể cường tráng nhờ chăm chỉ luyện tập suốt mười năm ngục tù đã giúp hắn. Ban đêm hắn làm bảo kê tại câu lạc bộ còn ban ngày hắn sống như tay anh chị thứ thiệt. Ông chủ đã tạo cả hai công ăn việc làm cho hắn là Morris Gerald Cafferty. “Ger Bự” là một tên tội phạm khét tiếng trong giới xã hội đen. Rebus đã nhận nhiệm vụ thẩm vấn tên này về kẻ đàn em xấu số của hắn.

Đáp lại Rebus, tên trùm trả miếng “Việc quái gì mà tôi phải quan tâm?”

“Hắn là một kẻ nguy hiểm.”

“Cái cách anh đang làm hoắng cả lên thật khiến thánh cũng phát cáu.” Cafferty xoay người hết bên này sang bên kia trên chiếc ghế xoay bọc da, sau cái bàn làm việc tại Công ty Cho thuê nhà và Bán căn hộ MGC. Rebus biết Colliar sẽ được trưng dụng khi có bất cứ kẻ nào chẳng may lỡ hẹn khoản phí thuê hàng tuần cho một trong những căn hộ của Cafferty. Tên trùm này còn mở dịch vụ cho thuê ô tô và sở hữu ít nhất ba quán rượu tại những chốn ít lành mạnh nhất trong thị trấn. Có hàng đống nhiệm vụ cho Cyril Colliar động tay động chân.

Và mãi như thế đến tận cái đêm mà hóa ra là hắn đã chết. Hộp sọ trong tình trạng bị bẹp rúm do một cú đánh mạnh từ phía sau. Chuyên gia pháp y cho rằng chỉ riêng cú đánh đã đủ cướp đi mạng sống của gã, thế nhưng để chắc chắn, kẻ sát nhân đã bồi thêm một xy-lanh chứa đầy heroin nguyên chất. Không có dấu hiệu nào cho thấy người chết đã tự sử dụng chiếc xy-lanh trước đó. “Người chết” là từ mà hầu hết các nhân viên cảnh sát phụ trách vụ đó dùng để gọi hắn - thậm chí còn gọi một cách rất miễn cưỡng. Không một ai thèm nghĩ tới cụm từ “nạn nhân”. Không ai có thể nói toạc ra điều họ thầm nghĩ - thằng khốn ấy bị như thế cũng đáng kiếp thôi! – bởi thời nay thì chẳng ai dám nói toạc ra.

Nhưng không thể ngăn họ nghĩ, họ chia sẻ ý nghĩ này qua ánh mắt và những cái gật nhẹ. Rebus phụ trách vụ này cùng Siobhan, nhưng đây chỉ là một trong số hàng loạt vụ án mạng mà thôi. Chỉ vài đầu mối ít ỏi đối lập với số kẻ tình nghi quá nhiều. Nạn nhân của vụ cưỡng dâm được gọi tới thẩm vấn về thời điểm xảy ra vụ án, cùng với gia đình và bạn trai của cô ta. Có một cụm từ liên tục xuất hiện khi họ trao đổi về phần số của Colliar.

“Đáng đời.”

Thi thể Colliar được phát hiện gần chiếc xe của hắn, trên con phố nhỏ ngay cạnh quán rượu nơi hắn làm việc. Không nhân chứng, không vật chứng tại hiện trường nào. Chỉ duy nhất một chi tiết kỳ lạ: một mảnh trên chiếc áo khoác của hắn đã bị cắt đi bằng một lưỡi dao sắc. Đó là chiếc áo bomber màu đen chất liệu nilon, sau lưng có phù hiệu thêu chữ Cua rơ CC. Phần này bị lấy đi, để lộ ra lớp vải lót màu trắng ở phía trong. Không có nhiều giả thiết về chi tiết này. Chỉ là một nỗ lực vụng về của thủ phạm nhằm che đậy danh tính nạn nhân, hoặc có điều gì đó cần phải giấu kín ở trong lớp vải. Các xét nghiệm tìm dấu vết thuốc phiện đều cho kết quả âm tính, điều này khiến cho cảnh sát chỉ còn biết lắc đầu nhún vai.

Sự bế tắc của vụ án này thực sự là một đòn giáng mạnh xuống Rebus. Có thể Colliar đã gây thù chuốc oán với ai đó, hoặc cái chết của hắn do chính Cafferty chỉ đạo kẻ khác ra tay. Dẫu vậy hàng loạt cuộc chất vấn với ông chủ của Colliar chẳng đem lại tia sáng nào.

“Thật tổn hại cho danh tiếng của tôi,” Cafferty chủ yếu phản ứng bằng những lời than vãn. “Tức là hoặc cảnh sát các anh nên tóm được kẻ nào đã gây chuyện…”

“Hoặc?”

Nhưng hắn không cần phải trả lời. Nếu Cafferty tóm được thủ phạm trước thì đó sẽ là tin tức cuối cùng mà người ta có thể nghe về kẻ kia.

Không một giả thiết nào sáng tỏ. Cuộc thẩm vấn đi vào ngõ cụt, cùng lúc đó công tác chuẩn bị cho hội nghị cấp cao G8 bắt đầu hút tâm trí sang hướng khác - hầu hết bọn họ đều mơ mộng tới hình ảnh khoản lương ngoài giờ. Những vụ án khác cũng đã xen vào, với bao nhiêu nạn nhân - những nạn nhân thực sự. Đội điều tra vụ Colliar buộc phải giải tán.

Rebus hạ thấp cửa sổ bên, đón làn gió mát. Ông không nắm rõ tuyến đường ngắn nhất dẫn tới Auchterarder; mà chỉ biết từ Kinross có thể đến được Gleneagles, nên đã lái xe theo trục đường đó. Ông đã mua hệ thống định vị Sat-Nav dành cho xe hơi từ vài tháng trước, nhưng vẫn chưa có thời gian nghiên cứu cách sử dụng. Thiết bị đang nằm trên ghế hành khách, màn hình trống trơn. Hôm nào đó, ông sẽ đem nó tới ga ra nơi đã cài đặt giúp ông phần mềm chạy đĩa nhạc trên xe hơi. Lục tìm khắp cả băng ghế sau, trên sàn xe và cả ngăn để đồ vẫn không tìm thấy cái đĩa nhạc nào của nhóm Kẻ Nào, Rebus đành nghe sang ban nhạc Cùi Chỏ mà Siobhan đã giới thiệu. Ông lấy làm thích thú với tiêu đề của ca khúc “Lãnh tụ của Thế giới Tự do”. Bật nó ở chế độ lặp đi lặp lại. Dường như ca sĩ thể hiện bài hát nghĩ rằng có điều gì đó sai sai trên thế giới này kể từ thập niên sáu mươi. Rebus đồng tình, thậm chí còn tiếp cận vấn đề từ một phương diện khác. Ông đoán anh chàng ca sĩ trông đợi nhiều thay đổi hơn, một thế giới được vận hành bởi tổ chức Hòa bình xanh và Chiến dịch vận động giải trừ vũ khí hạt nhân, đói nghèo thành dĩ vãng. Bản thân Rebus từng tham gia vài cuộc diễu hành trong những năm sáu mươi, trước khi ông gia nhập quân ngũ và cả sau khi đã giải ngũ. Đơn thuần là một cách để gặp gỡ các cô gái, nếu như không có chuyện gì khác đặc biệt. Thông thường sẽ luôn có một buổi gặp gỡ giao lưu sau diễu hành được tổ chức ở đâu đấy. Dù vậy, những ngày này, Rebus xem những năm của thập niên sáu mươi như sự kết thúc của điều gì đó. Một người hâm mộ bị đâm chết trong một buổi concert của nhóm The Rolling Stones vào năm 1969 - và thập niên biến mất dần. Những năm sáu mươi đã cho giới trẻ thưởng thức hương vị của sự nổi loạn. Đám thanh niên không tin tưởng trật tự kiểu cũ, hiển nhiên cũng không coi trọng trật tự ấy. Rebus nghĩ tới hàng nghìn kẻ đổ về Gleneagles, cầm chắc chạm trán sớm. Thật khó mà tưởng tượng được khung cảnh những nông trang và sườn đồi, những dải sông và thung lũng hẹp sẽ ra sao. Ông hiểu rằng lợi thế địa lý tuyệt đối biệt lập của Gleneagles là điều then chốt để nó được chọn làm địa điểm tổ chức hội nghị G8. Ở đó những nhà lãnh đạo của thế giới tự do sẽ được an toàn, hoàn toàn để yên tâm đặt bút ký tên mình lên những quyết định đã được thực hiện ở nhiều nơi rồi. Trên dàn stereo đang vang lên ca khúc về chuyến leo ngược lên một ngọn núi lở. Tâm trí Rebus cứ gắn chặt với hình ảnh đó suốt cả chặng đường tới ngoại ô Auchterarder.

Ông không nghĩ rằng trước đây mình đã tới đó. Nhưng cũng vậy cả, ông xem ra có biết nơi này. Một thị trấn nhỏ điển hình của xứ Scotland: một con phố chính độc nhất dễ xác định với hai con đường phụ hẹp dẫn sang hai bên, dẫn bước người ta tới những cửa hiệu địa phương. Những cửa tiệm tư hữu nhỏ bé ở đó: ông không nhận thấy điều gì nhiều ngõ hầu kích động những kẻ phản đối toàn cầu hóa. Các tiệm bánh thậm chí còn bán những chiếc bánh hình G8 được sản xuất với số lượng có hạn.

Rebus chợt nhớ lại là người ta đã mượn cớ xem xét việc cấp thẻ công dân để rà xét một lượt những người dân hiền hậu sống ở vùng ngoại ô Auchterarder này. Những khâu này là thiết yếu nhằm để họ có thể vượt qua chướng ngại vật cuối cùng. Nhưng giống như Siobhan đã cảnh báo lúc nãy, ông nhận thấy sự tĩnh lặng kỳ dị đang bao trùm lên nơi đây. Chỉ có lác đác vài người mua hàng, còn đằng kia là một tay thợ mộc đang đo kích thước cửa kính xe để làm những tấm ván bảo vệ. Những chiếc xe 4x4[*] dính đầy bùn, có vẻ như phần lớn thời giờ ở nông trại hơn là trên đường nhựa. Một người phụ nữ lái xe thậm chí còn đội khăn trùm kín đầu, loại khăn mà đã khá lâu rồi Rebus không còn bắt gặp. Chỉ sau ít phút, ông đã tới được cuối thị trấn và tiến vào trục đường A9. Ông đánh xe hình cung và lần này dõi mắt quan sát các biển chỉ đường. Tấm biển ông cần tìm nằm kế bên một quán rượu, chỉ vào một con đường nhỏ. Ông ra hiệu bằng xi nhan, tiếp tục lái xe xuôi con đường đi qua những hàng rào cây và đường ô tô nội bộ, rồi một điền trang khá mới. Khung cảnh mở ra trước mắt ông, cho thấy những ngọn đồi xa xa. Trong chốc lát ông đã lại ra khỏi thị trấn, san sát hai bên đường là những hàng rào cây được xén tỉa cẩn thận, những hàng rào cây sẽ để lại dấu vết trên xe ông nếu ông phải nhường đường cho máy kéo hoặc xe giao hàng. Phía bên trái ông có vài khoảnh rừng, kèm theo một biển chỉ dẫn khác cho biết chỗ này chính là bãi Clootie Well. Ông biết cụm từ này bởi món bánh bao clootie: món hấp tráng miệng dinh dính mà mẹ ông thi thoảng vẫn làm. Ông vẫn nhớ mùi vị và kết cấu hơi giống loại bánh pút đinh Giáng sinh. Nâu sẫm, dễ ngấy và ngọt đậm vị đường. Bao tử của Rebus làm một cuộc biểu tình nho nhỏ, nhắc ông nhớ rằng đã hàng mấy tiếng đồng hồ ông chưa ăn gì. Ông tạt qua khách sạn chỉ được chốc lát, vừa kịp nói vài lời với em dâu. Chrissie đã ôm lấy ông, giống như lúc sáng trước khi mọi người cùng nhau tới nhà thờ. Không nhiều cái ôm như thế trong suốt những năm tháng họ quen biết nhau. Hồi xưa ông thực sự đã thích Chrissie, nên cũng có đôi chút ngượng nghịu. Chrissie xem ra cũng cảm nhận được tình cảm ấy. Rồi ông còn làm phù rể trong lễ cưới của em trai, và, trong một điệu khiêu vũ mừng đám cưới, Chrissie đã tinh nghịch thổi vào tai ông. Sau này, trong những lần hiếm hoi Mickey và vợ ly thân, Rebus đã đứng về phía em trai. Ông nghĩ mình đáng lẽ nên gọi điện cho em dâu, nói một vài lời, nhưng ông lại không làm vậy. Và kể từ khi Mickey vướng vào rắc rối, rồi phải vào tù, Rebus cũng không tới thăm Chrissie và bọn trẻ. Cũng phải nhắc lại là ông cũng không thường xuyên thăm nom gì đến em trai trong thời gian Micky ở tù, hay kể cả sau này cũng vậy.

Còn nhiều việc khác: khi hai vợ chồng Rebus ly thân, Chrissie đổ mọi trách nhiệm cho ông. Hai chị em dâu vốn luôn hòa thuận, vẫn giữ mối quan hệ thân tình kể cả khi Rhona và ông đã ly hôn. Đấy mới chính là gia đình của mày. Các sách lược, các chiến dịch và cả các chính sách ngoại giao: hóa ra công việc của giới chính khách vẫn còn đơn giản chán nếu so với tình cảnh của ông.

Nghĩ lại lúc ở khách sạn, cô cháu gái Lesley bắt chước mẹ, cũng ôm chầm lấy ông. Kenny đã thoáng lưỡng lự trước khi Rebus an ủi bớt nỗi đau buồn của cháu trai bằng cách chìa bàn tay ra chờ được siết chặt. Ông tự hỏi không hiểu có sơ suất gì không, mấy chuyện vẫn thường xảy ra trong lúc tang gia bối rối. Rồi niềm thương tiếc lại thành trách cứ và oán giận. Y hệt chuyện ông không nên ở lại. Cứ hễ đứng trước nguy cơ phải đối đầu, nhất là với các thành viên trong gia đình, John Rebus lại phải cố quá cái sức vóc vốn đã quá cỡ của ông.

Có một bãi đỗ xe nằm ở phía cuối con đường. Có vẻ vừa mới được xây, cây cối được phát quang, những mảnh vỏ cây rải rác khắp nền đất. Có đủ chỗ đậu xe cho bốn chiếc xe hơi, nhưng duy nhất một chiếc đang đợi. Siobhan Clarke đang khoanh tay đứng dựa vào chiếc xe của mình. Rebus kéo phanh rồi bước ra ngoài.

“Chỗ này hay đấy,” ông nói.

“Đợi anh cả thế kỷ rồi đấy,” Siobhan nói với ông.

“Tôi không nghĩ mình lái xe chậm đến thế đâu.”

Miệng cô hơi bĩu ra, rồi cô dẫn Rebus vào rừng, hai tay vẫn khoanh trước ngực. Hôm nay cô ăn vận trang trọng hơn thường ngày: váy đen dài tới gối và quần tất cùng màu. Đôi giày cô lấm tấm bùn, chứng tỏ vừa đi qua cùng cung đường mòn này.

“Hôm qua tôi trông thấy tấm biển,” cô nói. “Biển chỉ vào con phố chính. Nên quyết định phải ngó qua xem sao.”

“Chà, nếu phải chọn giữa việc đó và đi tới Glenrothes thì…”

“Có một bảng thông báo gần khoảnh rừng thưa, cung cấp vài thông tin về chốn này. Đủ thể loại lạ lùng ma quái nhiều năm nay rồi.” Hai người đang đi lên một đoạn dốc, vòng qua một thân sồi lớn và uốn éo. “Người dân thị trấn quả quyết rằng chắc chắn có ma quỷ sống ở đây: những tiếng gào rú trong đêm, đại loại là vậy.”

“Nhiều khả năng là dân địa phương,” Rebus nhận xét.

Siobhan gật đầu đồng tình. “Dù gì thì gì, người dân bắt đầu đem tới những vật hiến tế. Vậy nên nơi này mới có cái tên đó.” Cô liếc nhìn Rebus với vẻ tò mò. “Hẳn là anh biết ý nghĩa của cái tên ‘clootie’ chứ, ở đây có mỗi anh là dân Scotland chính gốc mà?”

Trước mắt Rebus bất chợt hiện ra hình ảnh mẹ ông đang lấy chiếc bánh pút đinh ra khỏi chảo. Chiếc bánh được bọc trong…

“Vải,” ông quay sang nói với nữ đồng nghiệp.

“Và cả quần áo nữa,” cô tiếp lời khi hai người tiến vào một khoảng rừng thưa khác. Họ dừng chân và Rebus hít một hơi thật sâu. Mùi vải ẩm… mùi vải ẩm và mục nát… Đây chính là cái mùi mà ông đã ngửi thấy trong vòng nửa phút qua. Mùi tỏa ra từ quần áo trong căn nhà cũ của ông, căn nhà nơi ông đã lớn lên, mùi khi chúng không được phơi phóng, khi ẩm và mốc xông lên vải. Cây xung quanh Rebus treo đầy giẻ và những mảnh vải rách. Có những mảnh đã rơi xuống, mủn ra thành lớp bồi cho mặt đất bên dưới.

“Phong tục là vậy,” Siobhan nói lặng lẽ, “những mảnh vải này được treo lên cây để cầu may. Giữ ấm cho các linh hồn thì các linh hồn sẽ phù hộ để tai họa không tìm tới họ. Một thuyết khác: khi những đứa trẻ chết yểu, cha mẹ chúng để lại món gì đó ở đây, như một cách tưởng nhớ.” Cô chợt khựng lại, khẽ hắng giọng.

“Tôi đâu phải là típ người mong manh dễ vỡ như pha lê,” Rebus trấn an Siobhan. “Cô cứ việc dùng những từ kiểu như ‘sự tưởng nhớ’ - tôi sẽ không xúc động phát khóc lên đâu.”

Cô gật đầu. Rebus đang đi lại xem xét quanh khoảng rừng thưa. Lá và rêu mềm dưới chân, cả tiếng một dòng suối, hay đúng hơn là âm thanh rì rầm của một mạch nước sủi lên từ trong lòng đất. Nến và những đồng xu cũng bị bỏ lại bên bìa rừng.

“Cũng chẳng có gì đáng kể,” Rebus nhận xét.

Siobhan chỉ nhún vai. “Lúc tôi mới tới được chừng vài phút… thực sự còn chưa quen được với bầu không khí. Xong rồi tôi để ý thấy có một vài thứ quần áo mới hơn.” Rebus cũng trông thấy. Vắt trên cành cây. Một tấm khăn choàng phụ nữ, một bộ áo liền quần của công nhân, một chiếc khăn tay chấm bi màu đỏ. Một đôi giày thể thao gần như mới nguyên, dây vẫn còn buộc lủng lẳng. Thậm chí cả đồ lót và món gì trông giống quần nịt của trẻ em.

“Lạy Chúa, Siobhan à,” Rebus khẽ thốt lên, thực lòng không biết phải nói gì khác. Thứ mùi kia ngày càng trở nên rõ rệt. Ông lại chợt nhớ một hồi ức khác: cách đây nhiều năm, một vụ tiệc tùng kéo dài mười ngày trời… đến lúc ông phát hiện ra đống quần áo hãy còn nằm trong máy giặt, chờ được phơi khô. Ngay khi ông mở nắp máy giặt, thứ mùi nồng nặc y như lúc này xộc thẳng vào mũi ông. Và mặc dù đã giặt lại mọi thứ nhưng sau đó Rebus vẫn buộc phải tống hết đống quần áo ấy ra sọt rác. “Thế còn mảnh áo khoác?”

Siobhan chỉ tay thay vì câu trả lời. Rebus bước từng bước về cái cây được chỉ. Mảnh áo nilon bị xuyên thủng bởi một cành cây ngắn. Nó hơi đu đưa trong gió nhẹ. Những sợi chỉ te tua bung ra, nhưng logo thì không thể lẫn đi đâu được.

“Cua rơ CC,” Rebus xác nhận. Siobhan đang lùa những ngón tay qua mái tóc. Rebus biết cô có rất nhiều câu hỏi, biết cô đã trở đi trở lại những câu hỏi ấy trong tâm trí suốt thời gian cô đứng đây chờ ông tới. “Vậy chúng ta sẽ làm gì tiếp theo?” ông lên tiếng.

“Đây chính là hiện trường vụ án,” Siobhan nói. “Một đội đang từ Stirling tới đây. Ta sẽ cần bảo vệ địa bàn, đồng thời lùng sục toàn khu vực để tìm chứng cứ. Chúng ta cần tái tập hợp đội phụ trọng án ban đầu, bắt đầu đến tận cửa từng nhà trong vùng…”

“Tính cả Gleneagles ư?” Rebus cắt ngang lời cô. “Cô là chuyên gia, vậy hãy cho tôi biết: người ta đã kiểm tra hồ sơ của các nhân viên khách sạn bao nhiêu lần rồi? Và ta sẽ đi đến tận cửa từng nhà ngay giữa một cuộc biểu tình cả tuần trời như thế này bằng cách nào? Bảo vệ địa bàn thì không vấn đề, nhưng cô nhớ cho, không phải cùng với cả lực lượng điều tra ngầm mà ta sắp được tiếp đón…”

Đương nhiên cô đã tính đến tất cả những điểm này. Rebus cũng biết như vậy và dần hạ giọng.

“Chúng ta sẽ giữ kín vụ việc đến khi hội nghị thượng đỉnh kết thúc,” Siobhan đề xuất.

“Nghe thật hấp dẫn,” ông thừa nhận.

Cô mỉm cười. “Chỉ vì như vậy thì anh sẽ có được một khởi đầu thuận lợi…”

Ông bày tỏ sự đồng tình với cô bằng một cái nháy mắt.

Bỗng nhiên cô thở dài. “Cần phải báo cho sếp Macrae. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc sếp sẽ báo cáo Sở Cảnh sát Tayside.”

“Nhưng Đội Giám định Hiện trường đang từ Stirling tới đây rồi,” Rebus nói, “mà Stirling lại trực thuộc Vùng Trung Tâm.”

“Vậy là chỉ có ba đơn vị cảnh sát cần được thông báo… Không có vấn đề gì trong việc che giấu thông tin.”

Rebus đưa mắt quan sát xung quanh. “Giá chúng ta có thể kiểm tra và chụp hình hiện trường… sau đó mang vải này về phòng thí nghiệm…”

“Trước khi cuộc chơi bắt đầu ư?”

Rebus khẽ nhăn mặt rồi thở hắt ra. “Phải rồi, bắt đầu vào thứ Tư, đúng không nhỉ?”

“Đúng vậy, hội nghị G8 khai mạc vào thứ Tư. Nhưng ngày mai thì có cuộc diễu hành Tháng Ba chống đói nghèo và một hoạt động khác sẽ diễn ra vào thứ Hai.”

“Ở Edinburgh, chứ đâu phải ở Auchterarder…” Nói xong ông nhìn thứ mà cô đang chạm vào. Ngay cả khi chứng cứ ở phòng thí nghiệm rồi thì vẫn có thể cách ly toàn bộ khu vực này. Từ sở quảng trường Gayfield tới phòng thí nghiệm ở Howdenhall đồng nghĩa với việc phải đi qua thành phố… đấy là cứ giả sử nhóm phụ trách kỹ thuật xoay xở dùng vũ lực mà đến được đây.

“Sao lại bỏ nó ở đây nhỉ?” Siobhan hỏi trong lúc xem xét mảnh áo lần nữa. “Một kiểu khoe khoang chiến tích?”

“Nếu vậy, sao lại là chỗ này?”

“Có khả năng là dân địa phương. Có liên hệ họ hàng gia đình nào đấy với nơi này thì sao?”

“Tôi nhớ Colliar là dân Edinburgh chính gốc.”

Cô quay sang nhìn ông. “Ý tôi là nạn nhân vụ cưỡng hiếp.”

Rebus há miệng thành một hình chữ O.

“Chi tiết cũng đáng để cân nhắc đấy,” Siobhan nói tiếp. Bỗng cô ngừng lời. “Tiếng gì vậy?”

Rebus đưa tay xoa bụng. “Tôi ăn cũng đã được lâu lâu rồi. Chắc Gleneagles không mở cửa phục vụ bữa trà chiều đâu nhỉ?”

“Còn tùy hạn mức thẻ của anh. Trong thị trấn có mấy chỗ đấy. Nhưng một trong hai ta nên ở lại chờ Đội Giám định Hiện trường tới.”

“Là cô thì hay hơn; tôi không muốn bị buộc tội là kẻ che mờ ánh đèn sân khấu đâu. Đúng ra thì cô có khi còn xứng đáng được nâng cốc tán dương bằng loại trà hảo hạng nhất của Auchterarder chúng ta ấy chứ.” Rebus quay người dạm bước đi nhưng Siobhan đã níu ông lại.

“Tại sao là tôi? Tại sao lại bây giờ?” Hai cánh tay cô với hẳn ra.

“Sao không?” ông trả lời. “Cứ gọi nó là số mệnh.”

“Ý tôi không phải thế…”

Ông quay lại đối mặt với cô lần nữa.

“Ý tôi là,” cô nói khẽ, “tôi không chắc mình có thực lòng muốn thủ phạm bị bắt hay không. Nếu chúng bị bắt, và nếu là vì tôi mà…”

“Shiv này, nếu chúng bị tóm, thì chính là vì chúng đã bừa phứa sơ hở.” Ông trỏ một ngón tay hướng về phía mảnh áo. “Kia kìa, và có thể phần nào nhờ công sức tập thể.”

Đội Giám định Hiện trường có vẻ không hài lòng khi hay rằng Rebus và Siobhan đã xâm phạm hiện trường. Họ tiến hành lấy dấu giày và mẫu tóc của hai người nhằm mục đích loại trừ.

“Nhẹ tay thôi nào,” Rebus cảnh cáo. “Tôi không rộng lượng được đâu.”

Chuyên viên Giám định Hiện trường bối rối xin lỗi và giải thích. “Cần lấy được cả chân tóc, nếu không chúng tôi sẽ không xác định được ADN.” Đến lần nhổ thứ ba bằng nhíp thì anh ta thành công. Một đồng nghiệp của anh ta gần như đã hoàn thành công việc ghi hình hiện trường. Một chuyên viên khác thì đang chụp ảnh trong khi có một người đang trao đổi với Siobhan về số lượng những mảnh quần áo mà họ cần đem về trung tâm phân tích.

“Chỉ lấy những mẫu mới nhất thôi,” cô bảo anh ta, mắt hướng về phía Rebus. Ông gật đầu biểu lộ sự đồng tình, chia sẻ cùng quan điểm với cô. Cứ cho rằng vụ sát hại Colliar là một thông điệp của thủ phạm dành cho Cafferty thì không có nghĩa quanh đây không còn một lời nhắn nào khác.

“Áo phông thể thao hình như cũng có in logo hãng sản xuất,” một chuyên viên Giám định Hiện trường nhận xét.

“Công việc của anh quả không thể đơn giản hơn được,” Siobhan đáp, kèm theo một nụ cười.

“Công việc của tôi là thu thập chứng cứ thôi. Phần còn lại dành cả cho cảnh sát các cô.”

“Nhân tiện,” Rebus cắt ngang, “có cơ may nào tất cả chứng cứ này về Edinburgh thay vì Stirling không?”

Vai chuyên viên Giám định Hiện trường bỗng cứng lại. Rebus không biết anh ta nhưng ông thừa hiểu kiểu người này: gần ngũ tuần và số năm kinh nghiệm trong nghề dễ đến bằng nửa tuổi đời của họ. Trên thực tế luôn có rất nhiều ganh đua giữa các Sở Cảnh sát trực thuộc các vùng khác nhau. Nhận thấy phản ứng của người chuyên viên, Rebus liền giơ hai tay lên làm ra điều đầu hàng.

“Ý tôi là, đây là một vụ án thuộc phạm vi điều tra của Edinburgh. Có lý nếu các sếp không phải tốn thời gian chu du tận Stirling mỗi khi các anh có gì đó muốn cho họ thấy.”

Siobhan lại cười, cảm thấy thú vị trước cái cách mà Rebus nhấn nhá khi nhắc tới “các sếp” và “họ”. Nhưng cô cũng khẽ gật đầu, ghi nhận mánh khóe hữu ích này mỗi khi ai đó lôi nó ra ứng phó.

“Đặc biệt là hiện nay,” Rebus biện luận, “cuộc biểu tình rồi còn đủ thứ khác đang diễn ra.” Ông ngẩng đầu nhìn lên chiếc trực thăng đang bay vòng vòng. Hẳn là giám sát an ninh cho Gleneagles. Người ngồi trên đó đang đặt ra hàng tá nghi ngờ về sự xuất hiện bất thình lình của hai chiếc xe hơi cùng hai cái xe tải nhỏ màu trắng không dấu hiệu nhận biết tại Clootie Well. Đưa mắt trở lại nhìn tay chuyên viên Giám định Hiện trường, Rebus nhận ra cái trực thăng kia đã giúp chốt hạ được vấn đề. Trong thời điểm như lúc này, hợp tác là tối thượng. Mọi việc thì đã trở nên rối tinh rối mù sau hết biên bản ghi nhớ này đến biên bản ghi nhớ khác. Bản thân sếp Macrae cũng đã nhấn mạnh đi nhấn mạnh lại trong hơn chục cuộc họp hoặc hơn thế ở Sở Cảnh sát quảng trường Gayfield dạo gần đây.

Hành xử đúng mực. Chung sức. Giúp đỡ lẫn nhau. Bởi lẽ, trong mấy ngày ngắn ngủi tới đây, cả thế giới này sẽ trông vào.

Có lẽ tay chuyên viên Giám định Hiện trường cũng nhận được những chỉ thị tương tự như vậy. Anh ta chậm rãi gật gù, rồi quay đi tiếp tục công việc của mình. Rebus và Siobhan lại quay sang nhìn nhau. Rồi Rebus đưa tay vào túi áo lấy ra bao thuốc lá.

“Vui lòng không để lại dấu vết,” một chuyên viên Giám định Hiện trường nhắc nhở Rebus, bởi thế ông đành rời đi, quay lại phía bãi đỗ xe. Ông chỉ vừa mới đánh lửa châm thuốc thì một chiếc xe khác xuất hiện. Càng đông càng vui đây, Rebus nhủ thầm khi tổng thanh tra Macrae đột ngột bước ra từ chiếc xe. Ông ta diện bộ trang phục trông mới cứng. Cà vạt cũng mới, đi kèm với một chiếc sơ mi trắng sáng. Mái tóc ông ta lưa thưa màu muối tiêu, bộ mặt chảy xệ, chiếc mũi cà chua đỏ ửng phồng tướng.

Cùng tuổi với mình đấy, Rebus trộm nghĩ. Làm sao mà trông hắn lại già hơn nhiều thế nhỉ?

“Chào sếp,” Rebus lên tiếng.

“Tôi cứ tưởng anh đang ở tang lễ chứ.” Tổng thanh tra đáp trả với giọng điệu hạch sách, cứ như thể Rebus đã bịa ra cái chết của người thân làm bình phong cho vụ trốn việc vào chiều thứ Sáu.

“Hạ sĩ Clarke đã liên lạc cắt ngang đám tang,” Rebus giải thích. “Cô ấy nghĩ tôi nên thể hiện ý chí sẵn sàng.” Rebus đang khiến cho câu chuyện mang hơi hướng của sự hy sinh. Những lời lẽ kiểu ấy luôn có sức mạnh thần kỳ. Quai hàm căng cứng của Macrae giờ đã dãn ra chút ít.

Mình bị kẹp cứng rồi, Rebus thầm nghĩ. Đầu tiên là tay chuyên viên Giám định Hiện trường, bây giờ thì lại sếp. Thực tình thì Macrae cũng khá tử tế khi bật đèn xanh cho Rebus một ngày nghỉ ngay khi ông ta vừa hay tin về cái chết của Michael. Macrae đã khuyên Rebus cứ uống cho quên sự đời và Rebus đã nghe theo - đó chính là cách mà người Scotland đối mặt với sự ra đi vĩnh viễn. Và Rebus thấy mình ở một khu chưa từng đặt chân tới của thị trấn, cũng không biết đã tới đó bằng cách nào… bèn bước vào hỏi thăm một hiệu thuốc xem đang ở đâu. Câu trả lời ông nhận được là: Cửa hàng dược phẩm thị trấn Colinton. Ông cảm ơn họ bằng cách mua một vài viên aspirin…

“John này, xin lỗi cậu,” Macrae nói, hít một hơi thật sâu. “Mọi chuyện thế nào rồi?” - Macrae cố gắng tỏ vẻ quan tâm.

“Thì thế cả,” Rebus đáp cụt lủn. Ông nhìn lên chiếc trực thăng nghiêng dựng đứng để quay đầu trở về căn cứ.

“Lạy trời không phải là bên truyền hình,” Macrae nói.

“Cứ cho là của bên truyền hình, cũng đâu có gì nhiều để tường thuật. Chỉ phiền là gây gián đoạn công việc của sếp ở Glenrothes thôi. Tình hình Sorbus ra sao rồi sếp?”

Chiến dịch Sorbus: tức là các phương án của lực lượng cảnh sát trong tuần lễ G8. Đối với Rebus, cái tên này nghe giống như một thứ mà những người ăn kiêng bỏ vào trà thay vì dùng đường. Sau này Siobhan đã đính chính cho ông biết, đó là tên một loài cây bụi.

“Chúng ta đã sẵn sàng cho bất kỳ tình huống thực tế nào,” Macrae khẳng định chắc như đinh đóng cột.

“Có lẽ ngoại trừ một thứ,” Rebus cảm thấy mình có trách nhiệm phải nhắc sếp.

“John, tạm hoãn tới tuần sau rồi mà,” sếp của ông khẽ cằn nhằn.

Rebus gật đầu đồng tình. “Luôn giả định là họ chấp thuận.”

Macrae nhìn theo ánh mắt Rebus và thấy một chiếc xe hơi đang tiến vào bãi. Một chiếc Merc màu bạc có cửa kính mờ ở phía sau.

“Cũng có thể nghĩa là chiếc trực thăng kia không phải bên truyền hình,” Rebus nói thêm nhằm củng cố nhận xét của Macrae. Rồi ông vươn người vào trong hàng ghế sau lôi ra những gì còn sót lại của một cái bánh kẹp. Bánh kẹp xa lát thịt hun khói: nhưng phần thịt hun khói thì đã rơi ra hết mà không dính lại hai bên được mẩu nào.

“Cái quái gì thế này?” Macrae rít lên qua kẽ răng đang nghiến chặt. Chiếc Merc vừa tạt dừng khựng bên một chiếc xe tải của Đội Giám định Hiện trường. Cửa phía bên tài xế bật mở và một người đàn ông bước ra ngoài. Anh ta đi vòng qua phía bên kia của chiếc xe và kéo mạnh để mở cánh cửa ở ghế hành khách. Phải mất một lát người đàn ông ngồi trong xe mới ló ra. Ông ta trông cao nhưng gầy nhẳng, đôi mắt ẩn sau cặp kính râm. Trong lúc cài lại cả ba chiếc cúc trên áo khoác, người đàn ông dường như dò xét hai chiếc xe tải màu trắng và ba chiếc xe cảnh sát không dấu hiệu nhận biết thông thường. Cuối cùng ông ta ngước lên bầu trời, quay sang thì thầm điều gì đó với gã tài xế, rồi bước ra xa khỏi chiếc xe. Thay vì tiến về phía Rebus và Macrae, ông ta lại đi tới chỗ một bảng thông tin, giới thiệu cho du khách về lịch sử của Clootie Well. Gã tài xế chui vào trong xe ngồi sau vô lăng, mắt dõi theo xem chừng Rebus và Macrae. Rebus thổi về phía gã một nụ hôn châm chọc, thoải mái đứng nguyên chờ những kẻ mới tới chịu cất lời giới thiệu. Lại một lần nữa, Rebus nghĩ mình biết loại người này: lạnh lùng và đầy toan tính, phô trương ta đây thực quyền. Có lẽ là bên an ninh khu vực gì đó, mới nhận được tin báo từ chiếc trực thăng.

Macrae chỉ mất vài tíc tắc di chuyển. Sải chân đến bên người đàn ông yêu cầu ông ta tự giới thiệu.

“S012, thế còn anh?” người đàn ông tự giới thiệu với giọng cảnh giác. Có lẽ tay này không tham gia các buổi huấn thị về tinh thần hợp tác thân thiện rồi. Giọng Anh đặc trưng, Rebus nhận ra. Hợp lý thôi. S012 là Cơ quan Đặc vụ, có trụ sở đặt tại Luân Đôn. Gần giống cơ quan phản gián. “Ý tôi là,” người đàn ông nói tiếp, sự quan tâm rõ ràng vẫn tập trung cả vào tấm bảng thông tin, “Tôi biết anh là gì. Anh là tổng thanh tra. Còn kia là xe tải của bên Giám định Hiện trường. Trong khoảnh rừng trống ngay trước mặt chúng ta là những người mặc đồ bảo hộ màu trắng đang xem xét kỹ cây cối và nền đất.” Rốt cuộc người đàn ông cũng quay về phía Macrae, chậm rãi đưa tay lên tháo cặp kính râm. “Tôi nói đúng chứ?”

Mặt Macrae đỏ lựng vì tức giận. Suốt cả ngày nay người ta đã đối đãi ông ta với sự nể trọng hoàn toàn phù hợp với cương vị một tổng thanh tra. Vậy mà giờ thế này.

“Vui lòng xuất trình thẻ căn cước,” Macrae gắt gỏng. Người đàn ông nhìn chòng chọc vào Macrae, rồi nở nụ cười giễu cợt. Nụ cười như muốn nói Anh chỉ làm được thế thôi à? Hết nhìn Macrae hắn lại chuyển sang quan sát Rebus trong lúc luồn tay vào trong áo khoác mà không buồn mở cúc. Nụ cười vẫn giữ nguyên trên khóe miệng, chờ đợi Macrae hiểu ý ông ta muốn nói. Cuối cùng một tấm bao da màu đen chìa ra trước mặt Macrae để cho tổng thanh tra xem xét.

“Đó,” người đàn ông nói, vừa nhanh tay gập tấm bao da lại. “Giờ thì anh đã biết tất cả những gì cần phải biết về tôi rồi đấy.”

“Ngài là Steelforth,” Macrae nói, hắng giọng sau mỗi từ được phát ra. Rebus thấy rõ sếp của ông đã bị hạ đo ván. Macrae quay lại nhìn ông “trung tá Steelforth phụ trách an ninh toàn hội nghị G8,” Macrae giải thích. Nhưng Rebus cũng đã tự mình đoán được. Macrae quay lại với Steelforth. “Sáng nay tôi có tới Glenrothes, vì được ACC Finnigan mời tham quan một vòng. Còn hôm qua ở Gleneagles …” Giọng Macrae trở nên ngập ngừng khi thấy Steelforth đang rời đi, bước sang chỗ Rebus.

“Tôi không làm anh bị gián đoạn đấy chứ?” ông ta hỏi, vừa liếc nhìn chiếc bánh kẹp. Đoán được ý câu hỏi, Rebus khẽ ợ một tiếng. Hai mắt Steelforth nheo lại.

“Đâu phải tất cả chúng ta đều được người dân đóng thuế mời ăn tối,” Rebus nói. “Nhân tiện thì, không biết đồ ăn ở Gleneagles thế nào?”

“Tôi đoán anh sẽ có dịp tự mình khám phá thôi, trung sĩ cảnh sát ạ.”

“Phỏng đoán không tồi, nhưng đôi mắt ngài đã phản bội ngài rồi.”

“Đây là thanh tra Rebus,” Macrae giới thiệu. “Còn tôi là tổng thanh tra Macrae, thuộc Lothian và Vùng biên.”

“Trụ sở đặt ở đâu?” Steelforth hỏi.

“Quảng trường Gayfield,” Macrae đáp.

“Ở Edinburgh,” Rebus nói thêm.

“Vậy là, các quý vị đang ở rất xa nhà,” Steelforth vừa nói vừa bước về phía con đường nhỏ.

“Có một người bị giết ở Edinburgh,” Rebus giải thích. “Vài mảnh quần áo của anh ta lại được tìm thấy tại đây.”

“Đã biết vì sao chưa?”

“Ngài chỉ huy, tôi định tạm chưa nhắc đến vụ này,” Macrae nói. “Ngay khi Đội Giám định Hiện trường xong việc, chúng tôi cũng sẽ xong rồi đi luôn.” Macrae theo sát gót Steelforth, Rebus đi tập hậu.

“Không định mời thủ tướng hay tổng thống nào tới đây phát biểu đôi lời ư?” Rebus hỏi.

Thay vì trả lời, Steelforth vẫn tiếp tục tiến vào khoảnh rừng thưa. Ngay lập tức chuyên viên đứng đầu nhóm Giám định Hiện trường chặn một tay lên ngực vị trung tá. “Lại thêm những dấu chân chết tiệt” anh ta gầm gừ.

Steelforth trừng trừng nhìn bàn tay. “Anh có biết tôi là ai không?”

“Là ai cũng mặc xác, ông bạn. Cứ làm xáo trộn hiện trường của chúng tôi, các vị sẽ tha hồ mà giải trình.”

Người của Cơ quan Đặc vụ đắn đo trong giây lát, rồi dịu đi, trở lui ra phía bìa khoảng rừng thưa, bằng lòng đứng đó quan sát hoạt động của nhóm chuyên viên Giám định Hiện trường. Điện thoại của ông ta đổ chuông, ngay khi bắt máy ông ta liền đi ra xa bên ngoài để tránh bị nghe lỏm. Siobhan trao cho Rebus một cái nhìn ngụ ý dò hỏi, ông nói khẽ “Lát nữa,” rồi đút tay vào túi lấy ra một tờ mười bảng.

“Đây,” ông nói, đưa tờ giấy bạc cho chuyên viên Giám định Hiện trường.

“Để làm gì vậy?”

Rebus nháy mắt với anh ta, người chuyên viên nhận tờ giấy bạc, đút vào túi và không quên nói “Dô.”

“Tôi luôn có một chút gọi là động viên cho công sức của họ,” Rebus nói với Macrae. Ông sếp gật đầu, lấy một đồng năm bảng trong túi đưa cho Rebus.

“Chia đôi nhá,” tổng thanh tra nói.

Steelforth đang quay lại khoảng rừng thưa. “Tôi cần trở về giải quyết một số vấn đề quan trọng. Khi nào thì các anh sẽ xong ở đây?”

“Nửa giờ nữa,” một chuyên viên Giám định Hiện trường trả lời.

“Có thể sẽ lâu hơn nếu cần thiết,” vị thần báo thù đã ngăn cản Steelforth cho hay. “Hiện trường là hiện trường, những vấn đề khác đều chỉ là thứ yếu.” Cũng giống như Rebus trước anh ta, anh ta chẳng mất nhiều thời giờ mới nhận ra vị thế của Steelforth.

Người của Cơ quan Đặc vụ quay sang Macrae “Tôi sẽ báo với bên ACC Finnigan, được chứ? Cho bên ấy biết anh đã hoàn toàn hiểu và hợp tác với chúng tôi?”

“Tùy ý ngài, thưa ngài.”

Khuôn mặt Steelforth dãn ra chút ít. Tay ông ta chạm nhẹ vào cánh tay Macrae. “Tôi sẵn sàng đánh cược rằng anh chưa thấy tất cả những gì anh cần thấy đâu. Bao giờ xong ở đây, hãy trở lại Gleneagles. Tôi sẽ dẫn anh đi thăm quan một chuyến ra trò.”

Macrae sướng nhũn cả người, hệt một đứa trẻ trong buổi sáng Giáng sinh. Nhưng vị tổng thanh tra đã nhanh chóng bình tĩnh lại, nghiêm người lên.

“Xin cảm ơn, ngài trung tá.”

“Cứ gọi tôi là David.”

Sau lưng Steelforth, tay chuyên viên phụ trách Đội Giám định Hiện trường lom khom như thể đang thu thập chứng cứ, nhưng kỳ thực là làm bộ thọc tay vào trong họng.

Ba chiếc xe đang lăn bánh theo những con đường khác nhau trở về Edinburg. Rebus rùng mình khi nghĩ tới điều mà các nhà sinh thái học sẽ phát biểu trước chứng cứ kia. Xe của Macrae tách nhóm đầu tiên, thẳng tiến về Gleneagles. Rebus lái qua khách sạn ban nãy. Khi đi từ Kinross tới Auchterarder, bạn sẽ nhìn thấy tòa nhà khách sạn khá lâu rồi mới vào đến thị trấn. Hàng nghìn hecta nhưng lại không có dấu hiệu cho thấy hoạt động an ninh. Rebus chỉ thấy thấp thoáng có hàng rào, và sau đó bóng dáng một công trình còn mới mà ông đoán là một cái chòi canh. Rebus theo sát xe hơi của sếp trên đường về, sếp ông bấm còi inh ỏi lúc rẽ xuống đường xe chạy vào khách sạn. Siobhan chắc mẩm Perth là con đường ngắn nhất, còn Rebus chọn quay lại lộ trình băng qua vùng quê, xong rồi nhập làn vào quốc lộ M90. Bầu trời lúc này vẫn đượm một màu xanh. Mùa hè Scotland quả là một điều kỳ diệu, một phần thưởng bù đắp cho khung cảnh u ám chạng vạng suốt mùa đông dài buốt giá. Rebus vặn nhỏ tiếng nhạc và gọi điện cho Siobhan.

“Hy vọng tay anh rảnh,” Siobhan bắt máy.

“Đừng có láu cá với tôi.”

“Bằng không thì anh đang nêu gương xấu đấy.”

“Chuyện gì chẳng có lần đầu tiên. Cô nghĩ sao về những người bạn từ Luân Đôn của chúng ta?”

“Không giống anh. Tôi không bị khó chịu kiểu ấy.”

“Khó chịu thế nào cơ?”

“Thì với những kẻ nắm quyền hành… với giọng Anh… với…” cô ngừng lại. “Muốn tôi nói tiếp không?”

“Cho đến lúc nãy thì tôi vẫn hơn cấp cô đấy nhé.”

“Thì sao?”

“Thì tôi có thể đưa cô ra tòa vì tội bất phục tùng cấp trên chứ sao.”

“Và tặng cho các sếp một trận cười vỡ bụng ư?”

Sự im lặng của Rebus xác nhận nhận xét chí lý của Siobhan. Hoặc cô đã trở nên sắc bén hơn qua năm tháng, hoặc ông đã thành ra hay dễ cáu bẳn. Cũng có thể là cả hai. “Cô nghĩ ta có thể trao đổi với nhân viên phòng thí nghiệm vào kíp trực ngày thứ Bảy không?”

“Còn tùy.”

“Anh chàng Ray Duff thì sao? Chỉ cần cô đánh tiếng là anh ta sẽ đồng ý ngay.”

“Và đổi lại, tôi sẽ phải dành nguyên cả một ngày trời với anh ta, đi lòng vòng trong cái xe hơi cũ kỹ bốc mùi nồng nặc.”

“Cái xe đấy là thiết kế theo kiểu cổ điển.”

“Chuyện đấy anh ta còn khoe với tôi chẳng biết mỏi mồm.”

“Tái chế sau vụ đâm xe…”

Tiếng thở dài của cô nghe rõ mồn một. “Có vấn đề gì với mấy tay chuyên viên pháp y vậy nhỉ? Sao tất cả bọn họ đều có những sở thích này cơ chứ.”

“Vậy nghĩa là cô sẽ hỏi anh ta?”

“Được, tôi sẽ hỏi. Tối nay anh có tụ tập nhậu không?”

“Trực đêm.”

“Cùng ngày tang lễ ư?”

“Thì vẫn phải có người trực nhiệm chứ.”

“Tôi dám cá là anh đã nài n