- 11 - MỘT ĐỒNG CHÍ CỦA KÝ CON « BỊ » PHÁP THƯỞNG HUY CHƯƠNG

Nhà cụ Phán Tường vừa ăn xong cái Tết, bước qua mấy ngày đầu tháng Giêng.

Hôm ấy đã hạ cây nêu rồi thì phải. Hai vợ chồng cụ Phán đã già, cụ ông 56 tuổi. Cụ có hai cô con gái chưa lấy chồng còn ở chung với cha mẹ tại một căn nhà rộng, cất theo lối xưa, mang số 24 phố Hàng Giấy Hà Nội.

Nhà nầy không có lầu, là một hiệu buôn mắm. Bước chân vào nhà đã nồng lên một mùi mắm, chủ nhân lại là hai ông bà chất phác hiền hậu, trước kia ông đã làm Thông Phán tại một công sở, ai cũng tưởng nhà nầy làm ăn, buôn bán, cầu an, miễn sao được yên ổn là mừng lắm rồi. Có ai ngờ nhà ấy lại dùng làm trụ sở của Ký Con, lãnh tụ ban ám sát Hà Nội của Việt Nam Quốc Dân Đảng năm 1930.

Và có ai ngờ cụ Phán Tường tức Đào Tiến Tường, sau nầy ra trước Hội đồng Đề hình với cái tuổi già của cụ. Thì ra cụ Phán là một đồng chí của Nguyễn Thái Học, còn nội tướng của cụ và hai cô con gái đều là đảng viên cùng theo đuổi một chí hướng như chồng và cha.

Hôm ấy Ký Con hẹn với 5 người trong ban ám sát thuộc dưới quyền của anh, đến đây để lãnh công tác mật.

Năm « hạt gạo cội » chớ đâu phải là « tay mơ ». Ký Con điểm lại 5 đồng chí dưới quyền mình lần lượt đã vào nhà bán mắm của cụ Phán Tường.

- Nguyễn văn Liên,

- Mai Duy Xứng,

- Nguyễn Minh Luân,

- Nguyễn Quang Triệu,

- Nguyễn Bá Tâm.

Năm anh đủ cả rồi. Ký Con bắt đầu phân phối công tác cho mỗi anh. Anh giao cho 5 đồng chí tất cả 16 quả bom và nói rõ mục đích vụ nầy là gây lên cùng một lúc 16 tiếng nổ lớn ở Hà Thanh để nâng cao tinh thần đồng bào Thủ đô đất Bắc.

Cảnh sát quận nhất: Ta cho nó hai trái.

Cảnh sát quận nhì: hai trái nữa.

Sở Sen đầm: cũng hai trái.

Còn tên Arnoux, tên trùm Mật thám và Cảnh sát Bắc Kỳ, tên Pháp «chó săn của Thực dân » đã thẳng tay bắt bớ các đảng viên của đảng, ta cũng tặng cho nó hai trái, liệng vào nhà riêng của nó, nếu giết được nó càng hay không thì cũng cảnh cáo nó và vợ con nó.

Riêng Hỏa Lò (khám đường Hà Nội) là nơi giam cầm cả ngàn tù nhân chánh trị phần đông là người V.N.Q.D.Đ. thì phải 8 trái mới đủ.

Tuy bình thản và có uy quyền đối với anh em, song Ký Con cũng cho 5 ám sát viên hiểu qua tại sao phải có vụ này thi hành ở ngay giữa trung tâm thành phố.

Năm ấy (1930) cuộc khởi nghĩa Yên Bái, Lâm Thao đã bùng nổ. Đảng của Nguyễn thái Học đã thất bại và chỉ thâu được một kết quả nhỏ là được dư luận thế giới chú ý đến chí quật cường của dân tộc V.N. muốn đứng lên phá dây xiềng xích.

Có thế thôi.

Các tên phản đảng đã làm hư hết kế hoạch ; võ khí ở thủ đô bị khám phá, các đảng viên lãnh việc đánh Hà Nội bị bắt bớ gần hết: thành ra đại cuộc không thành.

Trước tình thế ấy phải gây ra một xúc động mạnh mẽ ở Hà Thành để thức tỉnh đồng bào nơi đây và gây náo động trong dư luận thế giới. Các tòa lãnh sự ở Hà Nội sẽ nghe được 16 tiếng nổ và nhận thức rằng lực lượng chống Pháp chưa nao núng, dầu có bị vài thất bại ban đầu.

Tám quả bom ném vào bên ngoài Hỏa Lò có mục đích nâng cao tinh thần các đồng chí đang bị bắt giam và nhắn nhủ họ: « Chúng tôi chưa bại trận! »

Đúng 8 giờ tối, dân Hà Nội nghe vang dậy những tiếng nổ cùng một lúc có cách nhau chỉ một vài phút thôi.

Trong khi 5 đồng chí đi thi hành sứ mạng thì Ký Con ở nhà cụ Phán Tường, phố Hàng Giấy, chờ kết quả do 5 người này sẽ về báo cáo.

Bốn người đã lần lượt về…

Riêng có anh Nguyễn bá Tâm còn vắng mặt.

Bốn anh trên đều bình an vô sự, trùm Mật thám Arnoux chắc không hề hấn vì hai quả bom không lọt vào nhà nó mà rớt ở phía ngoài hàng rào, gây hai tiếng nổ, cũng đủ làm cho nó kinh hồn, hết vía.

Còn anh Tâm sao chưa về? Ai cũng thắc mắc cho số phận anh.

Anh là người lãnh trách vụ ném bom vào sở cảnh sát quận nhì. Anh bị bắt rồi chăng hay gặp tai nạn? Bị thương hay đã đền nợ nước?

Tuy mọi người đều lo lắng song bà cụ Phán Tường vẫn tỏ ra người nội tướng giỏi. Cụ vào bếp nấu nước pha trà mời các đồng chí. Dĩa bánh ngọt và mứt còn dư sau ba ngày Tết, cụ đã cho sắp xếp trên mấy cái đĩa, chờ mở « tiệc khao quân » – Vẫn còn nguyên trên bàn. Chỉ vì thiếu anh Tâm.

Nước đã sôi được châm vào bình trà mạn ướp sen, khói lên nghi ngút.

Chờ lúc sau, Ký Con cho lịnh các đồng chí ăn bánh uống nước, để khỏi phụ lòng tốt của chủ nhân.

Song cả năm người đã thủ mỗi người một khẩu súng lục, phòng khi anh Tâm bị bắt không chịu được tra tấn dã man mà khai ra nhà cụ Phán Tường, thì Ký Con và đồng chí đã có võ khí mở một đường máu chống bọn mật thám đến bao vây nhà.

Năm phút sau, không thấy tin tức gì, Ký Con cho lịnh anh em giải tán.

Đêm hôm ấy số phận anh Tâm ra sao?

Anh Tâm đã gặp một tai nạn hi hữu trong lịch sử cách mạng mà cổ kim, đông tây chưa bao giờ có.

Một « tai nạn đầu Xuân ».

Cũng không phải. Mà phải nói là « cái bổng đầu Xuân » mới đúng, vì anh Tâm… được thưởng mề đai của Thực dân.

Thế mới kỳ…

Một ám sát viên đem bom đi ném vào Thực dân mà lại được Thực dân ân thưởng.

Tại sao thế?

Nguyên là do sự hiểu lầm mà ra.

Anh Tâm đến Sở Cảnh sát Quận nhì, thấy tên « cò » Satiani đang cùng gia đình ăn cơm tối. Phòng ăn, có thể đứng ngoài trông thấy rõ người bên trong, dù cửa kiếng trông ra đường đóng kín.

Tâm ném một trái bom vào: bom nổ làm bể cửa kiếng, văng miểng vào trong.

Đến đây xin ngưng một phút để giải thích về trái bom năm 1930. Tuy gọi là « bom » theo tiếng thông dụng, nhưng nó chỉ nhỏ như trái lựu đạn. Kỹ thuật chế bom lại thô sơ, ấu trĩ, nên công hiệu rất yếu.

Quả bom của anh Tâm chẳng giết được ai, cũng như những bom của 4 đồng chí khác.

Anh Tâm toan bồi thêm một trái thứ nhì nữa thì bỗng có một người đi đường hoảng hốt chạy qua bên cạnh anh, đụng mạnh vào anh làm anh té cái ạch. Trái bom thứ hai của anh đã rút ngòi, phát nổ, miểng trúng vào bụng anh. Còn người lạ mặt đụng anh thì vô sự đã chạy mất.

Anh Tâm đứng lên chạy theo. Có tiếng chân lính cảnh sát đuổi sau lưng. Anh lanh trí, ôm bụng la lớn:

« Ông đội xếp ơi, nó chạy đường này, bắt lấy nó. Nó ném bom vào tôi ».

Viên cảnh sát thấy anh Tâm bị thương, máu chảy ở bụng, còn người chạy trước ảnh đã mất hút.

Máu ở bụng anh Tâm làm cho viên cảnh sát chột dạ, không dám đuổi theo nữa vì biết đâu đuổi theo sẽ lại chẳng ăn một viên đạn bắn trở lại. Tâm được « thầy đội xếp » dìu lên xe đưa vào nhà thương điều trị.

Nhờ mau trí khôn, biết quyền biến, anh Tâm từ một anh có chân trong ban ám sát, đã thành một nạn nhân… của bọn « khủng bố ». Hơn nữa thực dân còn ca tụng anh là « kẻ hiệp sĩ anh hùng dám đuổi theo một tên khủng bố ». Trong bịnh viện anh Tâm được săn sóc châu đáo, rồi sau lành mạnh anh ra về.

Trớ trêu hơn nữa là bàn tay của Hóa công đã đưa anh lên một chỗ « vinh dự » mà kẻ bán nước quên nòi đều phải thèm muốn. Phủ Thống sứ cho người đem huy chương vào bịnh viện gắn cho anh Tâm, ngày anh bình phục, ra về.

Điều thứ nhứt anh làm khi về tới nhà là đi tìm Ký Con để báo cáo sự việc đã xảy ra.

Hai đồng chí đều cười nôn ruột về « cái bổng đầu Xuân » mà anh Tâm « bị » thụ hưởng.