Hà Nội giải tù Mỹ qua phố Hà Nội
Phía trong đê chỗ bờ sông lố nhố một lũ giặc phi công Mỹ xích tay từng cặp một.
Nước sông Hồng, mới kỳ sơ phục mà cầu sông Đuống thuyền không luồn qua được, mà cầu sông Cái thì đứng trên mui thuyền với tay lên chấm nền cầu sắt. Hà Nội báo động phản lực Mỹ chen vào báo động nước lên. Việt Nam dữ dội cả về lửa cả về nước, bao đời tích luỹ kinh nghiệm trị thuỷ, và đời nay đang sơ kết kinh nghiệm trị Mỹ. Trên mặt đê chỗ Bảo tàng Lịch sử, một cụ già chít khăn nói chuyện với một cụ già đội mũ.
- Nước lên to, trông dễ sợ. Mà nước lên to, cũng còn là báo hiệu điềm tốt. Năm có Cách mạng tháng Tám thành công, nước to lắm chứ. Cụ cũng như tôi, là dân ngoài bãi, hẳn còn nhớ rõ.
- Nước năm nay còn kém nước Cách mạng Tháng Tám sáu tấc. Cái gì lô nhô ở phía Nhà hát Lớn thế hả cụ?
- A, cụ không nhớ hôm nay lấy khẩu cung cái bọn Mỹ hèn ác định phá đê sông Hồng à? Tôi không bận mấy đứa chắt nhỏ, thì cũng đi vạch mặt nó ngay bây giờ.
- Thôi, xin phép cụ tôi phải chạy ra đả đảo ngay nó một trận mới được.
Đám tù Hoa Kỳ tập trung ở chỗ gần chân đê hữu ngạn sông Hồng, đằng sau lưng chúng là nước to đang lên, đằng trước mặt chúng là cả một cái bể thủ đô mà mỗi người Hà Nội là một con sóng dữ. Bọn phi công Mỹ này bị ta bắt sống ở khắp các trận địa miền Bắc và đưa về từ khắp các trại giam, thằng mới vọt dù chạm đất, thằng ở tù thâm niên ăn cơm ăn cá ta được hai năm kém 30 ngày, như thằng quan hai Anvarết cao lêu đêu kia. Trông chúng nhấp nhô như nhau, nhưng cấp bậc có khác nhau, kẻng nhất là quan năm, mèng cũng là quan hai, nếu tính theo gạch lon có sao thì trên thân hình uý tá cả bọn, cũng mang tới gần hai trăm cái chấm của tội ác. Tên mỗi thằng, nay đã thành con số tù, đính ở ngực. “Đả đảo đế quốc Mỹ! – Mỹ cút đi!”. Trên trời giật giật những cái chớp mùa hè giông, lũ, dưới đường rền như sấm là những tiếng đả đảo. “Đế quốc Mỹ cút đi!”. Đoàn tù Mỹ liền chuyển bước đi. Hè phố, từ lúc chưa lặn mặt giời, đã được vực cao lên như hai bờ sông đổ lá mới trồng lên một rừng người. Và giữa lòng sông khô trục chính của Hà Nội, đang lừ đừ trôi đi những rơm rác Hoa Kỳ. Từ lòng đường, xông lên mùi của Thần Chết, một cái thứ khẳm thối Hoa Kỳ mà không thứ nước huê đế quốc nào tẩy tan được. Trong chiến tranh thứ hai thế giới, nhớ mỗi lần Mạc Tư Khoa điểm tù binh phát xít, giải qua Hồng trường, thì liền sau đó có ngay xe nước phun vòi rửa đường cho nó ào hết ngay đi cái mùi xấu hổ nọ.
Những thằng tù dây của dây tù Hoa Kỳ đã từ phía bờ sông tiến vào ngã bảy hoa thị. Đèn pha điện ảnh đặt trên xe cam nhông, hắt sáng vào mặt tội phạm, mỗi hàng là hai thằng kẻ cướp Mỹ đóng chung một xích. Phải, đây là một bọn tù tội theo cái nghĩa cụ thể thường phạm hạng nặng về mặt hình luật, chứ không phải “tù binh” tù biếc gì như cái đám Năm góc, Nhà Trắng U Pê U Pi thường nêu ra một cách thật là hồ đồ. Đoàn sĩ quan phi công Mỹ kia ập đến quê hương ta bằng con đường trời mây, thì chiều nay cả bọn giặc trời của không lực Hoa Kỳ ấy đã hiện nguyên hình là một đám bộ binh. Để đẩy mạnh kỹ nghệ tàu bay xâm lược, bọn lý luận Hoa Kỳ đưa ra cái thuyết “chiến tranh sạch sẽ”, cho rằng đánh phá bằng tàu bay bắn xuống, bom xuống, thì gọn gàng hơn là trực tiếp đánh ở dưới mặt đất nó không được sạch sẽ bằng, nó nhiều bùn quá, mất vệ sinh! Chao ôi, sẩm tối hôm nay, hàng triệu con mắt thủ đô đã nhìn rõ mặt mũi râu tóc ngón tay ngón chân của những phi đội ác ôn quỷ sứ “chiến tranh sạch sẽ” Hoa Kỳ. Bọn kẻ cướp này quen hành hung ở tầng cao và từ xa vụt lẻn tới, nó đúng là cái bọn không quen đi bộ. Trên thế giới, có lẽ chưa có đám bộ hành nào buồn ỉu bằng cái đám đi chân này. Không lực Hoa Kỳ mà đi bộ ngay giữa cái “mục tiêu” Hà Nội: thua rồi, trên con đường thua rồi. Có thằng thấy đèn pha điện ảnh bắt vào, vụt nhớ đến một thứ thể diện gì đấy của Mỹ, vội ngẩng cao đầu lên, ưỡn ngực, thẳng lưng, thẳng cẳng. Nó điệu, nó định làm hiên ngang chưa mất tự tin, nhưng qua khỏi quầng sáng đèn đường, cả người nó lại thỉu xuống. Cạnh tôi vụt lên nhiều cái chớp sáng, không khác gì những phút trận địa, chưa nghe tiếng bom phá, nhưng thấy chớp là đã đề phòng nằm tránh tiếng nổ. Nhưng không, đây chỉ là những làn chớp phờlát đèn chụp ảnh lóe lên cùng nhiều tiếng tách tách. Trước mắt, diễu qua các thứ tóc các thứ đầu giặc, trông nghiêng trông chếch ba phần tư góc. Mắt tôi trong giây lát biến thành một ống ảnh thu vội những khuôn mặt của tội ác Hoa Kỳ. Không đứa nào bị đầu tóc bù xù, không đứa nào râu ria xồm xoàm. Cho nên những cái nét ngu Mỹ và ác Mỹ càng hiện trơ trẽn trên vành mặt nó, không có lông lá gì che phủ nữa. Loáng một cái lại nhận mặt được vài tên tôi đã từng gặp ở trại giam, có thằng gầy đi (hẳn vì nhớ nhà) có thằng vẫn phục phịch như ngày mới bị giơ tay lên giời mà đầu hàng.
“Đả đảo đế quốc Mỹ – Mỹ cút đi – Giôn Xơn cút đi”. Tiếng thét trong hành lang phố dài lùa rền đi hàng đợt hàng tràng. Tới mỗi ngã tư, tiếng thét tiếng hò càng toả rộng tản xa. Dây tù binh Mỹ kia giong tới đâu, cái sự khốn nạn Hoa Kỳ kia nhích tới đó. Người Hà Nội phút này toàn mắt toàn miệng toàn tay. Run bần bật lên những cánh tay muốn đánh nhưng tự kìm mình lại. Có nhiều tiếng thét khàn đi, khê đi. Và ở nhiều kẽ mắt nổ lửa, rỉ ra dòng nước mắt tưởng nhớ họ hàng thân thích mình bị chúng nó giết hại ngày 29 tháng sáu vừa qua ở khu phố bên tả ngạn. Không có bộ đội ta bảo vệ trật tự đi sát dòng tù, thì nhất định bọn sát nhân kia thế nào cũng có đứa nhừ tử. Có những chị tiếp tế ngoài thành để rút đòn gánh đánh quai bọn Mỹ ngứa mắt, như là hồi Kháng chiến cũng bằng đòn càn, quật ngã Tây đồn địch hậu. Dọc phố, tất cả cửa hàng ăn hàng uống đều lên cửa, tất cả những tầng gác đều đóng hết kính chớp, cũng là để giặc Mỹ kia đỡ bị ăn gạch, đá, vỏ chai suốt tuyến đường đi tới địa điểm lấy khẩu cung. A, bọn giặc Mỹ lái máy bay lại đi qua một quãng phố trước đây mang tên là “Phố Hoa Kỳ” (hồi tạm chiếm, Pháp nịnh Mỹ đặt lại tên phố cũ Tràng Thi để vòi đạn dược tàu bay Mỹ). A, nó lại đi qua cổng bệnh viện trong đó đang nằm nhiều nạn nhân của bom đạn gần đây nhất của chúng nó. Nhao nhao ồn ào những lời hiến kế một cách dữ dội “Phải treo cổ chúng nó lên ở đầu cầu sông Cái. Phải chôn sống chúng nó trên mặt đê từ Chèm về đến bến Thanh Trì”. Tôi nghĩ rằng đây là những sáng kiến nhân dân cần nghiên cứu thêm. Có thể phân phối những chiến lợi phẩm Mỹ sống kia cho các đơn vị giữ cầu giữ đê. Rồi cho bọn phi công này được thấy tận mặt bọn Thần Chết đồng nghiệp chúng nó đánh xuống như thế nào, và từ dưới mặt đất thiêng, chúng ta đánh lên cụ thể như thế nào. Sau mỗi trận như thế, ta sẽ cho từng thằng Mỹ sống sót kia được phát biểu cảm tưởng nóng hổi. Tôi tin rằng những cuộn băng thu thanh nọ sẽ dùng được vào nhiều việc.
Cứ qua thêm một cái ngã tư đông đặc căm thù, thì những đầu gối những mắt xích của dây tủ càng rão ra. Dây tù Mỹ nhão nhào thêm mãi, gáy thằng quan Hoa Kỳ lái may bay nào cũng ròng ròng một thứ mồ hôi sền sệt dầu máy nhờn. Cạnh tôi lại lách tách những cái chớp giật giật của đoàn máy ảnh. Một ống kính vừa chớp xong, nói nhanh với một ống kính khác: “Ở ngã tư đầu tiên, mấy thằng kia còn nhom nhom cả mặt, cả cổ, giờ thì mắt nó chỉ còn nhìn xuống chân nó. Anh theo dõi “chân dung” này nhé. Ta làm riêng một xêri đặc tả sự thay đổi diễn biến nét mặt của mấy thằng đó trong quá trình đi bộ này của chúng. Anh cần thèm phim, tôi còn đây”. Trong dây tù đã rão xích, thực ra vẫn còn dăm bảy thằng Mỹ cố rướn lên cái đầu giặc của nó. Nó rướn rướn như người bơi đuối sức sắp buông tay mà chìm. Nó rướn lên, mũi hếch ngửa lên như bắt đầu biết sợ hãi mùi đất cay dữ Việt Nam, và cố tránh mùi đất Việt Nam đang ngùn ngụt bốc lên từ mặt đường, mặt hè phố của Hà Nội nồng cháy lòng người, bùng bùng lửa giận nung bỏng cả tuyến đường đi. Nhiều thằng đã tụt dép ra cầm tay lại lồng dép vào chân mà lệt xệt bước tiếp. Mặt mấy thằng Mỹ đứt dép Thái Lan cao su trắng kia dại điếc hẳn đi. Đôi tai nó ù ù, nghe “Mỹ cút đi” hôm nay mà lại nhớ đến những tiếng hô “Hen xơ ấp – Giơ tay lên” hôm nào của nhân dân Việt Nam vây bắt nó trên rừng dưới biển ngay cái lần nọ vừa chạm chân phút đầu xuống đất nước miền Bắc này.
Đám tù dây đã vào tới phòng hỏi cung. Bể người dừng lại ngoài tường như sóng đại dương vấp bờ. Tiếng thét đả đảo đế quốc Mỹ vẫn dội mái theo vào trong lòng phòng lấy cung. Phòng rộng mênh mông xây hình giếng loe, bấy nhiêu cấp có thể chứa đến mấy vạn người ngồi nghe. Trên trời lồng lộng những ngôi sao lúc nào cũng đúng hẹn với những đêm Hà Nội thân yêu và dồn dập. Hai ngôi sao xanh đỏ song song đi từ Tây sang Đông: tàu bay ta tuần thám bầu trời Hà Nội như thường lệ.
Đoàn giặc Mỹ lái máy bay ngồi xệp xuống, mắt thằng nào dán đúng vào ngón tay bàn tay và ngón chân cái thằng ấy. Những cái ngón chân cái ngón chân con đôi bàn chân, những bàn tay ngón tay đã từng ấn nút tên lửa và cắt dây bom! Chúng cựa quậy ngón tay, cổ tay, chúng bẻ khớp ngón tay, miệng mím, mắt nhìn vu vơ. Chúng nó co chân rụt chân lại, theo một thói quen người phương Tây sợ phô trần bàn chân không bít tất lộ liễu, nhưng chính là vì chúng vụt nhớ đến những việc man rợ mà tay chân chúng đã làm. Chúng đều giấu chân đi. Trước mặt mỗi thằng, trên nền nhà “hỏi cung”, lôi ra đôi dép trắng Thái Lan – Thái Lan, cái nơi đã cho không lực Hoa Kỳ mượn đất dựng sáu chục căn cứ để bay sang đánh vào nách Việt Nam. Thái Lan, cái xứ xa bị Mỹ ăn hiếp, mà các nhà báo Pháp vẫn gọi mỉa là “cái bang thứ 51 của Hoa Kỳ”, hoặc là chiếc hàng không mẫu hạm trên cạn của hạm đội VII. Cũng trong đêm bọn giặc bay Mỹ ký hợp đồng giết người theo từng khóa đăng một, đang rụt cổ rụt chân kia, thì đài của Pháp AFP đưa tin theo cách đưa tin ỡm ờ của AFP: “… họ là 80 người sức lực khỏe tốt nhưng hơi gầy…” (!?).
Và bản tin cuối cùng trong ngày của ta cho biết là miền Bắc hạ chiếc phản lực thứ một ngàn một trăm sáu chục lẻ ba.
6-7-1966