Chương 36
Toàn thể triều đình, từ giới hiệp sĩ đến đám phụ nữ, đều lo cho Zbyszko, bởi mọi người đều yêu mến chàng, và do có lá thư của ông Jurand, không ai nghi ngờ là gã hiệp sĩ Thánh chiến nói sai sự thật. Mặt khác, mọi người đều biết Rotgier là một trong những hiệp sĩ danh tiếng nhất của Giáo đoàn. Có thể gã hộ vệ Van Krist đã cố tình nói cho đám lãnh chúa quý tộc Mazowsze biết rằng chủ của hắn, trước khi trở thành tu sĩ vũ trang, đã được ngồi vào bàn tiệc danh dự của các hiệp sĩ Thánh chiến, nơi chỉ dành cho những chiến binh lừng danh nhất trong giới hiệp sĩ, những người đã từng tham gia cuộc thập tự chinh đến Đất Thánh hoặc đã thắng trong những trận đấu sinh tử chống bọn khổng lồ, chống lũ rồng hung dữ hoặc những gã phù thủy phép thuật cao cường. Nghe những lời kể ấy và những chuyện huênh hoang của Van Krist, rằng ông chủ hắn đã có lần một tay thủ đoản đao, tay kia vung trường kiếm hoặc rìu chiến, cùng một lúc đánh nhau với cả năm địch thủ, những người Mazowsze lại càng thêm lo ngại, có người nói:
- Chà! Giá có hiệp sĩ Jurand ở đây, ông ấy có thể chấp cả hai đứa như gã hiệp sĩ kia, không một thằng Đức nào địch nổi ông ấy. Nhưng chàng trai trẻ kia thì rất gay, bởi gã Thánh chiến hơn hẳn cả về sức khỏe, tuổi tác và kinh nghiệm.
Những người khác hối hận là đã không dám nhặt chiếc găng tay, bảo rằng nếu cái tin kia không phải là do chính ông Jurand đưa ra, chắc hẳn họ sẵn sàng làm điều đó… “Nhưng lời phán xét của Đức Chúa thì ai chẳng hãi..?” Cũng nhân câu chuyện, để động viên lẫn nhau, họ kể tên các hiệp sĩ Mazowsze nói riêng cũng như cả giới hiệp sĩ Ba Lan nói chung, những người đã từng bao phen thắng các hiệp sĩ Tây phương trong các hội võ chốn cung đình hay những trận chiến đấu trên mình ngựa, với giáo, gươm hay rìu chiến, mà trước hết là danh tiếng của hiệp sĩ Zawisza xứ Garbów, người mà không một ai trong giới hiệp sĩ Ki-tô có thể đương đầu.
Song cũng có những người mang trong lòng niềm hy vọng tốt lành đối với Zbyszko.
- Chàng trai trẻ ấy cũng chẳng phải tay mơ đâu, - họ nói, - các ngài đã nghe kể, chính anh ta đã có lần đập vỡ sọ bọn Đức ngay trên mặt đất đấy thôi!
Nhưng điều khiến trái tim họ được cổ vũ nhiều nhất lại chính là hành động của chàng hộ vệ của Zbyszko, chàng trai trẻ người Séc tên là Hlava. Hôm trước trận đấu, khi nghe gã Van Krist huênh hoang khoác lác về những thắng lợi chưa từng có của Rotgier, và vốn là một gã trai máu nóng, chàng ta bèn túm chặt lấy bộ râu của Van Krist, giật ngửa mặt hắn lên trời mà bảo:
- Nếu mày không ngượng khi nói dối mọi người, thì hãy ngước mắt lên trời để Chúa cũng được nghe lời mày nói!
Rồi chàng cứ giữ chặt như thế suốt cả bài kinh “Lạy Cha”; còn gã kia, sau khi được chàng buông ra, liền hỏi tông tích của chàng, và khi được biết chàng vốn là trang chủ, gã liền thách chàng đấu rìu tay đôi.
Những người dân Mazowsze lại mừng rỡ vì hành động này, và không phải chỉ một người thốt ra:
- Những tay can trường như thế sẽ chẳng run trên bãi đấu đâu, chỉ cần chân lý ở về phía họ cùng với Chúa, thì lũ chó đẻ Thánh chiến kia chẳng còn mẩu xương nguyên vẹn trở về!
Nhưng gã Rotgier vẫn biết cách tung hỏa mù vào mắt mọi người, khiến cho khối người lo lắng không hiểu sự thật ở phía nào, và ngay cả quận công cũng mang trong lòng niềm lo lắng ấy.
Vì vậy, buổi tối trước trận đấu, quận công gọi Zbyszko đến nói chuyện; cuộc yết kiến chỉ có thêm mỗi mình quận chúa tham dự, ngài hỏi:
- Ngươi có chắc là Đức Chúa sẽ bênh vực ngươi không? Sao ngươi biết chính chúng đã bắt cóc Danusia? Hay ông Jurand nói gì với ngươi? Bởi ngươi biết đấy, đây chính là thư của ông Jurand do linh mục Kaleb viết, có đóng con dấu của hiệp sĩ, trong thư Jurand viết rõ rằng ông ấy biết chuyện này không phải do bọn Thánh chiến gây ra. Thế ông ấy bảo ngươi ra sao?
- Thưa, cũng bảo rằng đó không phải là bọn Thánh chiến.
- Thế sao ngươi dám coi thường tính mạng để đứng ra trước tòa phán xét của Chúa?
Zbyszko nín lặng, chỉ chiếc cằm chàng run run suốt hồi lâu và những giọt lệ rưng rưng nhòa cả mắt chàng.
- Muôn tâu quận công, thần chẳng biết gì cả. - Chàng nói. - Chúng thần cùng rời khỏi nơi đây với ông Jurand, và dọc đường thần thú thật với ông chuyện lễ cưới. Ông ấy bảo rằng điều đó có thể xúc phạm đến Chúa, nhưng khi thần nói rằng đó chính là ý Chúa thì ông bình tâm lại và đã tha thứ cho thần. Suốt dọc đường ông nói rằng không có ai khác bắt cóc Danusia ngoài bọn Thánh chiến, nhưng về sau chính bản thân thần cũng chẳng biết sự thể ra sao nữa!… Có một mụ đàn bà đến trang Spychow, chính con mụ ngày trước đã mang thuốc xoa tới lâm cung cho hạ thần, cùng đi với mụ là một sứ giả. Cả hai cùng với ông Jurand đóng kín cửa bàn luận. Họ bàn chuyện gì thần không được biết, nhưng sau câu chuyện đó ngay cả các gia nhân thân tín cũng không nhận ra hiệp sĩ Jurand, ông ấy thay đổi đến mức như mới vừa được lôi từ quan tài ra vậy. Ông ấy chỉ nói với chúng thần: “Không phải bọn Thánh chiến”, rồi họa có Chúa mới biết vì sao, ông ra lệnh thả de Bergow và tất cả đám tù binh bị giam trong hầm ngục, sau đó ông ra đi không mang theo hộ vệ hay một gia nhân nào hết… Ông nói rằng ông đến gặp bọn cướp để chuộc lại Danusia và bắt thần phải chờ đợi. Thế là thần dành ngồi chờ! Cho đến khi tin tức từ thành Szczytno truyền tới là chính hiệp sĩ Jurand đã giết bọn Đức và hy sinh! Ôi, tâu quận công! Thần tưởng mảnh đất Spychow như đang cháy dưới chân, suýt nữa thần phát điên. Thần bèn lệnh cho mọi người lên ngựa để rửa thù cho cái chết của hiệp sĩ Jurand, nhưng linh mục Kaleb bảo thần: “Con chớ lấy thành, cũng đừng khởi chiến. Hãy đến ngay chỗ quận công, có thể người ta biết điều gì về Danusia chăng?” Thế là thần bèn tới đây, đúng lúc con chó kia sủa những lời nhặng xị về việc bọn Thánh chiến bị xúc phạm và cơn điên loạn của hiệp sĩ Jurand… Tâu quận công, thần nhặt chiếc găng tay của hắn bởi trước kia thần đã từng thách đấu với hắn. Mặc dù không biết chuyện gì, nhưng có một điều này thì thần biết rất rõ: bọn chúng là những kẻ dối trá ghê tởm nhất, dối trá không chút hổ thẹn, không chút thành kính, không chút lòng tin! Xin quận công và quận chúa nghĩ mà xem! Chính chúng nó đã băm vằm xác hiệp sĩ de Fourcy, thế mà lại định trút ngay tội ác cho hộ vệ của thần. Lạy Chúa! Chúng đã băm vằm ông ta chẳng khác một con vật, ấy vậy mà còn dám kêu kiện với quận công đòi báo thù và bồi thường! Vậy thì hỏi liệu có kẻ nào dám thề rằng trước đây chúng đã không đánh lừa hiệp sĩ Jurand, còn bây giờ đang tìm cách lừa dối ngài, thưa quận công?… Thần không rõ, thần không biết Danusia giờ ở nơi đâu! Nhưng thần nhất thiết phải thách đấu sống chết với hắn, bởi dẫu cho thần phải chết, vẫn còn hơn là sống không có người yêu, sống thiếu người thiếu nữ mà thần yêu nhất trên đời.
Nói đoạn, trong cơn xúc động, chàng giật phăng cái mao mạng trên đầu, khiến tóc xõa tràn xuống hai vai, và chàng đưa tay túm tóc, nức nở nặng nề. Quận chúa Anna Danuta, xúc động đến tận đáy lòng trước sự mất mát Danusia và cảm thương cho nỗi đau của chàng trai, liền đặt tay lên đầu chàng mà bảo:
- Đức Chúa sẽ giúp đỡ, an ủi và ban phước lành cho con!