- 15 - Nhà sáng lập kênh truyền hình Turner (TBS)

Ted Turner

.

Năm Ted Turner 24 tuổi, vào một ngày tháng Ba năm 1963, cha của ông đã tự sát bằng một phát súng vào đầu trong bồn tắm tại nhà riêng ở bang South Carolina. Cha ông là một người có tính khí thất thường và càng ngày càng trở nên khó đoán do việc lạm dụng thuốc kê đơn để chống lại chứng trầm cảm đang bào mòn. Hành động tự sát đánh dấu sự thất bại hoàn toàn trong cuộc chiến chống lại những con ác quỷ bên trong con người ông.

Đối với Turner, sự kiện này là một thảm kịch đau thương và nó đã hoàn toàn thay đổi cuộc đời ông. Mặc dù người cha nghiện rượu của ông đã gửi ông vào trường nội trú khi mới lên 4 và từng đánh ông bằng dây mắc áo khi ông còn nhỏ nhưng Turner vẫn thấy như mình đã mất đi người bạn thân thiết nhất. Cha ông là người đã đứng bên cạnh ông trong đám cưới đầu tiên của ông. Cha cũng là người dạy Turner những điều cơ bản nhất về kinh doanh.

Turner không thể quên được ký ức đau buồn lúc ấy: “Đó là một mất mát khủng khiếp và tôi đã phải cố gắng vượt qua nó. Khi cha qua đời, tôi làm việc nhiều hơn, có khi đến 18 tiếng một ngày để không phải nghĩ về chuyện đó nữa. Nếu tôi ngồi xuống ghế và nghĩ về chuyện này, tôi chỉ muốn chết ngay lúc đó. Điều ấy quả thực quá đau đớn.”

Khi qua đời, cha ông có tài sản ròng khoảng hai triệu đô-la. Sau khi trừ thuế bất động sản và để lại cho người mẹ kế một số tiền khoảng 500 nghìn đô-la, Turner được thừa hưởng phần còn lại của tài sản thừa kế – khoảng gần một triệu đô-la và phần lớn là giá trị của công ty quảng cáo của cha ông, Công ty Quảng cáo Turner.

Là đứa con còn sống duy nhất của gia đình, Turner nắm quyền điều hành công ty của cha và dốc hết tâm huyết làm việc với vai trò là chủ tịch và tổng giám đốc của công ty. Ông hiểu ngành quảng cáo rất rõ vì từ năm 12 tuổi ông đã làm việc 42 giờ mỗi tuần trong suốt mùa hè cho cha mình, với công việc gắn biển báo và cắt cỏ phía trước các bảng quảng cáo. Khi đang học ở Đại học Brown, ông bị đình chỉ vì đưa bạn gái vào ký túc xá. Sau sự kiện ấy, Turner đã nghỉ học và về làm việc cho cha mình.

Ông sử dụng ngân sách của công ty quảng cáo để mua một số đài phát thanh và sau đó mua tiếp Đài truyền hình UHF ở Atlanta – nền tảng cho thành tựu lớn nhất của ông: người sáng lập mạng lưới truyền hình cáp CNN, kênh tin tức truyền hình cáp 24/24 chuyên biệt đầu tiên. Đó là một cuộc cách mạng trong lĩnh vực đưa tin trên toàn thế giới và biến Turner thành tỷ phú trong nhiều năm liền. Ngoài ra, ông còn sáng lập ra WTBS, trạm phát sóng truyền hình vệ tinh đầu tiên.

Năm 1996, sau khi sáp nhập công việc kinh doanh của Công ty Quảng cáo Turner với Hãng Time Warner, ông đã có tài sản trị giá 10 tỷ đô-la. Nhưng ngay sau vụ thương lượng và sáp nhập tai họa giữa Time Warner và Công ty cung cấp dịch vụ Internet AOL, Turner đã bị những kẻ tráo trở ở Time Warner đẩy sang một bên, mặc dù ông là phó chủ tịch và là cổ đông độc lập lớn nhất của công ty. Sau đó, bong bóng Internet vỡ và giá cổ phiếu của AOL Time Warner sụt thê thảm. Hậu quả là Turner mất gần mười triệu đô-la một ngày trong suốt hai năm rưỡi. Ông nói rằng: “Tôi đã trung thành trụ lại và đồng cam cộng khổ với tất cả mọi người.”

Năm 1997, khi mọi chuyện qua đi, ông mất bảy tỷ đô-la trên tổng tài sản mười tỷ đô-la của mình. Nhưng ông vẫn cam kết đóng góp một tỷ đô-la trong số còn lại cho Liên Hiệp Quốc. Turner cũng đóng góp tài sản của mình cho lĩnh vực môi trường. Ông từng là chủ đất tư nhân lớn nhất nước Mỹ trước khi bị ông trùm truyền hình John C. Malone soán ngôi năm 2011. Turner có số lượng bò rừng lớn nhất thế giới trong các trang trại của mình và là nhà đồng sáng lập chuỗi nhà hàng đồ nướng Ted’s Montana Grill với 46 nhà hàng ở 16 bang.

Về những điều cha ông đã dạy về kinh doanh

Cha tôi có nhiều ý tưởng khá kỳ quặc nhưng phải công nhận ông ấy là một doanh nhân cực kỳ thông minh. Ông cũng là một người biết đối nhân xử thế và luôn trung thực kể cả trong thời gian khó khăn. Trước khi bước chân vào lĩnh vực quảng cáo, ông từng sở hữu một hãng kinh doanh xe hơi mà ông đặt tên là “Xe đã qua sử dụng của Ed Trung thực” (Honest Ed’s Used Cars). Ông thường chở tôi đến chỗ làm, rồi trên suốt quãng đường về nhà, ông chỉ nói với tôi về công việc kinh doanh. Chúng tôi đã cùng chia sẻ rất nhiều vấn đề, từ các nguyên tắc kế toán như sự sụt giá cho tới những vấn đề lớn hơn như cách thức để tiếp thêm động lực và tầm quan trọng của việc thu hút người tài cũng như việc truyền cảm hứng cho họ.

Khi còn là một cậu nhóc, những điều đầu tiên tôi quan sát được là giá trị của việc lao động chăm chỉ và mối quan hệ với khách hàng. Cha tôi chính là người trao cho tôi tấm bằng đại học mà tôi đã không thể nhận từ trường lớp. Ông thường xuyên minh họa bài giảng của mình bằng những câu chuyện hài hước hoặc bằng những cách diễn giải dễ nhớ. Có một lần, để kết thúc luận điểm của mình về sự khó khăn trong việc tìm được những nhân viên giỏi và trung thành, ông nói với tôi: “Con thấy không? Chúa Jesus chỉ chọn đúng mười hai vị tông đồ vậy mà vẫn có một người trong số đó phản bội ngài.” Một trong những khẩu hiệu yêu thích của ông cũng là điều tôi luôn tự nói với bản thân mình, đó là: “Ngủ sớm, dậy sớm, làm việc chăm chỉ và tích cực quảng cáo!”

Về việc khởi nghiệp từ hai bàn tay trắng

Anh phải rất dũng cảm và có trí tưởng tượng phong phú. Khi bắt đầu với hai bàn tay trắng, anh có thể sẽ phải làm rất nhiều việc nhưng không hiệu quả. Tôi có thể nói với anh bí quyết của tôi. Tôi đã suy nghĩ rất nhiều. Tôi đọc rất nhiều, sử dụng phần lớn thời gian rảnh rỗi để suy nghĩ và không bao giờ phí phạm thời gian vào việc xem truyền hình. Từ bé đến giờ, tôi xem truyền hình rất ít, hầu như chẳng bao giờ xem. Tâm trí của anh cũng giống như một kiểu cơ bắp. Nếu anh muốn có một cái đầu nhạy bén, anh phải sử dụng nó thường xuyên. Cũng giống như muốn có cơ thể khỏe mạnh, anh phải tập luyện rất nhiều. Tôi tập luyện tâm trí thường xuyên để mỗi khi tôi cần sử dụng tâm trí, nó sẽ luôn sẵn sàng, ví dụ như khi tôi gây dựng CNN vậy.

Sai lầm của tôi là đã đánh mất quyền kiểm soát công ty. Tôi không hề tính đến điều đó, chỉ là mọi việc đã đi chệch hướng. Nếu nhìn theo một hướng khác, chuyện đó cũng tốt thôi vì trước đó tôi đã thành công quá lâu và không gặp phải những rắc rối lớn. Nhưng có lẽ tôi đã đánh giá quá cao lợi thế của bản thân trong vụ sáp nhập với Time Warner. Khi sáp nhập với Time Warner, tôi có 7% hay 8% cổ phần của công ty, nhưng khi chúng tôi tiếp tục sáp nhập với AOL, tôi chỉ còn có 3% và đó cũng là lúc họ gạt tôi sang một bên. Tôi đã bị tụt lại khi họ tái cơ cấu tổ chức, nhưng chuyện đó cũng chẳng sao.

Về việc xây dựng kênh tin tức 24/24

Tôi nghĩ đó là một chuyện hết sức bình thường mà anh cũng có thể làm được. Việc xây dựng một kênh tin tức 24/24 cũng chẳng tốn kém hơn làm một bản tin hai tiếng rưỡi là bao. Anh vẫn phải có một tổ chức chuyên lấy tin. Về cơ bản, anh cần có những câu chuyện giống nhau cho cả hai kiểu bản tin, nhưng bạn anh cần nhiều chuyện để nói hơn và nhiều loại chương trình khác nhau nếu anh muốn thực hiện một kênh tin tức 24 giờ, trừ phi anh định làm một chương trình Điểm tin – kiểu chương trình mà anh chỉ cần làm khung chương trình cho nửa giờ, khán giả bật lên xem, xong lại chuyển kênh khác. Anh không thể kỳ vọng ai đó sẽ ngồi hơn 30 phút để xem một chương trình kiểu đó đâu. Nếu anh muốn người xem ở lại với anh lâu hơn, anh phải có những chương trình kiểu như Larry King Live và các chương trình tranh biện như chúng tôi từng có như Crossfire. Anh cần những bản tin tài chính. Anh cần những bản tin thể thao mở rộng nếu anh thực sự muốn trở thành một kênh truyền hình hay. Ngày nay, có rất nhiều kênh truyền hình cáp, nhưng chúng tôi từng là kênh truyền hình cáp duy nhất ở buổi ban đầu. Tôi thấy việc quyết định xây dựng kịch bản chương trình và xác định những việc cần làm không hề khó khăn. Điều quan trọng nhất anh cần mang đến cho khán giả của mình là tin tức liên tục để họ xem bất cứ khi nào có thể chứ không phải chỉ trong những khung giờ nhất định.

Khi tôi quyết định xây dựng kênh tin tức 24/24, trong khoảng thời gian một năm trước khi kênh lên sóng, trong đầu tôi không có chút nghi vấn nào cả. Câu hỏi duy nhất lúc đó là: Liệu tôi có bị cạn kiệt nguồn lực trước khi đạt đến một bước tiến lớn hay không? Cách duy nhất để tôi có được câu trả lời là bắt tay vào hành động. Tôi không có đủ vốn ngay từ đầu để hoàn thành dự án nhưng trong môn lịch sử, tôi biết rằng tướng Erwin Rommel[42] cũng không có đủ nhiên liệu để tiến công và tiêu diệt hoàn toàn quân Anh ở chiến trường châu Phi. Ông đã phải dựa vào nguồn nhiên liệu của kẻ thù bằng cách tấn công người Anh thật nhanh và làm họ choáng váng đến mức buộc họ phải rút lui, sau đó ông chiếm lấy phần nhiên liệu họ để lại. Cách làm này nguy hiểm và không phải lúc nào cũng thành công nhưng tôi biết đó là cách duy nhất tôi có. Tôi phải đánh một đòn mạnh và tiến công thật nhanh. Và đó chính xác là điều chúng tôi đã làm: phát triển thật nhanh để các kênh truyền hình khác không có thời gian kịp phản ứng. Vì đúng ra thì chính họ chứ không phải tôi mới là người làm việc này (xây dựng kênh tin tức 24/24), nhưng họ không dám làm hoặc không đủ sáng tạo để thực hiện.

Về Cuộc chiến vùng Vịnh đầu tiên

Đó là một trong những thời điểm thú vị nhất của cuộc đời tôi. Lúc đó, tôi biết điều gì sắp xảy đến. Tôi biết cuộc tấn công sẽ diễn ra vì trước đó chúng tôi đã được Bộ Ngoại giao cảnh báo. Thậm chí, Tổng thống Mỹ đã phải gọi điện cho Tổng Giám đốc kênh truyền hình và khuyến nghị chúng tôi đưa người của mình ra khỏi Baghdad, nhưng tôi đã quyết định rằng một khi người của chúng tôi vẫn tình nguyện ở lại thì họ vẫn sẽ ở lại đấy. Chúng tôi thực hiện quyền tự do báo chí và chúng tôi sẽ đưa tin ngay tại hiện trường. Buổi chiều hôm đó, tôi đang ở trong văn phòng của Jane Fonda. Cô ấy làm việc, còn tôi đang nghỉ buổi chiều. Lúc đó, khoảng tầm năm hay sáu giờ chiều ở Bờ Đông (tức khoảng hai giờ chiều ở Bờ Tây), tôi đang xem kênh CNN thì chiến tranh nổ ra. Ngay lập tức, tôi chuyển sang kênh KCBS và thấy Dan Rather đang tường thuật trong trường quay. Tôi chuyển sang kênh NBC và Tom Brokaw cũng đang tường thuật trong trường quay. Tôi chuyển sang kênh ABC, lúc này Peter Jennings đứng trong trường quay và nói trước màn hình. Rồi tôi chuyển về kênh CNN và nhìn thấy các đầu đạn dò đường đang được bắn ra, tên lửa đang lao xuống trên màn hình. Lúc đó, tôi đã sung sướng hét lên: “Tuyệt vời! Đây sẽ là màn tường thuật vĩ đại nhất trong lịch sử báo chí.” Những hình ảnh đó đã đánh dấu vị thế của CNN – một mạng lưới truyền hình đã ghi lại được hình ảnh chiến tranh nổ ra ngay trong vùng đất của quân địch.

Về sự hiệu quả

Cách tôi sống và làm việc có thể có những điểm hơi khác người. Nhưng tôi cực kỳ chú trọng vào việc sử dụng thời gian hiệu quả và luôn tìm cách không để lãng phí một phút nào của cuộc đời mình. Khi tôi điều hành một cuộc họp, mọi người phải đúng giờ. Tôi học được điểm này từ cha tôi. Trong sự nghiệp của mình, tôi hầu như không tốn thời gian cho việc di chuyển từ nhà đến chỗ làm. Có những giai đoạn tôi thường xuyên ngủ qua đêm ở công ty. Về sau, khi có đủ điều kiện, tôi đã xây thêm một căn hộ trên tầng cao nhất của tòa nhà CNN. Trong khi hàng triệu người dân của thành phố Atlanta lãng phí thời gian của mình vào việc chờ đợi dòng xe di chuyển trên đường phố thì quãng đường đi làm của tôi chỉ đơn giản là đi bộ mấy tầng lầu và nhờ vậy tôi có thêm rất nhiều thời gian để làm việc.

Một cách khác giúp tôi tiết kiệm thời gian là quản lý thông tin hiệu quả. Rất nhiều người ngập chìm trong giấy tờ và email, còn tôi luôn giữ bàn làm việc của mình ngăn nắp. Tôi không bao giờ để mọi thứ chất đống cả. Tất nhiên, tôi sẽ không thể làm được điều này trong 20 năm qua nếu không có người trợ lý điều hành Debbie Masterson. Cô ấy là một tài sản vô giá. Bên cạnh việc giúp tôi luôn hoàn thành công việc đúng tiến độ, cô ấy còn hỗ trợ tôi trong việc sàng lọc giấy tờ. Số lượng thư tôi nhận được lớn khủng khiếp – từ các báo cáo kinh doanh, các đơn thư yêu cầu và các thể loại khác – nhưng 90% trong số đó không bao giờ xuất hiện trên bàn làm việc của tôi. Với hầu hết các đơn yêu cầu, Debbie đều biết cách trả lời. 10% số thư từ còn lại – vẫn là một con số khổng lồ – được chuyển đến bàn làm việc của tôi và tôi luôn dành cả ngày để trả lời hết số thư từ đó.

Về sự ủy quyền

Cách tôi điều hành công ty cũng giống cách tôi lái một con thuyền vậy. Tôi tìm kiếm những người giỏi nhất để điều hành, còn phần việc của tôi là lùi lại và hoạch định các chiến lược tổng thể, đồng thời quyết định những bước đi tiếp theo. Rất nhiều doanh chủ và nhà sáng lập doanh nghiệp gặp rắc rối khi doanh nghiệp của họ phát triển. Một phần nguyên do là vì họ đã quá quen với việc nhúng tay vào tất cả mọi việc khi công ty còn nhỏ bé, nên họ cảm thấy khó khăn trong việc ủy quyền khi công ty của họ phát triển đến quy mô lớn hơn. Tôi luôn kiểm soát những vấn đề cốt lõi liên quan tới các công việc kinh doanh đơn lẻ, nhưng các nhà quản lý của tôi mới là người quản lý trực tiếp. Việc này cho phép tôi có thời gian để tập trung vào bức tranh tổng thể của công ty.

Lời khuyên dành cho những người trẻ

Nếu anh muốn trở thành một doanh chủ, anh nên bước ra cuộc đời và đấu tranh đi vì cuộc sống rất khó khăn. Sự thật là có rất nhiều người cũng đang cố gắng trèo lên đỉnh vinh quang. Quan điểm của tôi là: Nếu anh muốn là một doanh chủ, muốn đạt được thành công trong cuộc sống, hãy chuẩn bị tinh thần để làm việc chăm chỉ, làm việc một cách thông minh và tư duy thật nhiều. Dĩ nhiên trừ khi anh là một thiên tài hoặc anh cực kỳ may mắn. Đôi khi, có người mua tờ vé số trị giá hai đô-la và trúng được món tiền 20 triệu đô-la. Anh cũng có thể chơi xổ số để thử vận may nhưng đó không phải là lời khuyên tôi dành cho anh đâu.

Về cảm hứng

Câu lạc bộ Rotary là nơi tạo nguồn cảm hứng cho tôi. Cha tôi là một thành viên của câu lạc bộ đó. Khi còn là một thanh niên ở Macon, bang Georgia, tôi cũng là thành viên câu lạc bộ này. Khẩu hiệu của Rotary là: “Người phụng sự tốt nhất là người hưởng lợi nhiều nhất.” Khẩu hiệu này đã đi theo tôi suốt cuộc đời, cho đến bây giờ vẫn vậy. Tôi tin điều đó là đúng. Nó đúng với tôi. Với sự trung thực và liêm chính, anh sẽ tránh được rất nhiều rắc rối. Có rất nhiều doanh nhân chọn con đường tắt đã kết thúc sự nghiệp trong tù, sống cuộc đời ê chề và không được ai tôn trọng. Tôi không hề muốn đời mình trở nên như vậy.

Về việc quyên góp một tỷ đô-la.

Năm 1997, tôi được vinh danh là người đóng góp nhiều nhất cho Liên Hiệp Quốc tại Mỹ. Trên đường đến New York nhận giải, tôi đã nghĩ về những điều mình muốn chia sẻ với mọi người. Tôi đã đợi nước đến chân mới bắt đầu chuẩn bị cho bài diễn văn của mình. Tôi tự hỏi “Anh muốn nói gì đây, Turner?”, rồi tự trả lời “Chà…” Nước Mỹ còn đang nợ tiền Liên Hiệp Quốc. Chính phủ đã không trả được nợ trong vòng hai năm và số tiền nợ lúc đó khoảng một tỷ đô-la. Tôi đã nghĩ rằng: “Thôi thì cứ quyên góp một tỷ đô -la cho Liên Hiệp Quốc và coi như mình trả nợ thay cho nước Mỹ vậy. Giống như khi anh có một ông bác không chịu thanh toán hóa đơn ở tiệm tạp hóa và anh trả tiền thay cho ông ấy. Tôi đã quyết định làm điều này. Lúc đó, tôi còn ba tỷ đô-la và đã cho đi một nửa những gì tôi có bởi vì trước đó tôi cũng đã quyên tặng gần nửa tỷ đô la cho một lĩnh vực khác.

Về việc mất quyền kiểm soát đối với CNN.

Đây từng là một điều thực sự rất khó xảy ra. Khi tôi sáp nhập công ty với Time Warner, tôi cho rằng họ không có cách nào đánh bật tôi được. Nhưng khi họ sáp nhập với AOL thì vị thế của tôi đã suy giảm và họ đã làm được điều này. Tôi đã đánh cược và thua cuộc. Chẳng có ai cả đời có thể thành công mãi được. Tôi đã thành công nhiều rồi nên tôi không than phiền gì cả. Gần như bây giờ tôi đã vượt qua được chuyện đó nhưng thỉnh thoảng nó vẫn làm tôi đau nhói. Tôi đã cố gắng nhịn nhục trong chuyện này. Tôi không than thở gì cả. Tôi đến Liên Hiệp Quốc làm việc và giúp đỡ mọi người. Tôi bắt đầu kinh doanh chuỗi nhà hàng cùng đối tác và thực sự tự hào về điều đó.

Ngành truyền hình thực ra tương đối dễ dàng. Trong ngành kinh doanh nhà hàng thì không có rào cản nào cả, nên bất kỳ ai có 200 nghìn đô-la và một căn bếp là có thể mở nhà hàng rồi. Đó mới thực sự là thách thức (vì có nhiều sự cạnh tranh). Nhưng tôi muốn làm những việc khó. Tôi muốn thành công trong lĩnh vực kinh doanh nhà hàng vì kinh doanh truyền hình thì tương đối dễ khi mà tiêu chí ban đầu để tham gia đã rất cao. Thời điểm tôi bước chân vào lĩnh vực này chỉ có ba đài truyền hình: CBS, NBC và ABC. Do đó, sự cạnh tranh cũng không quá khốc liệt. Tôi hay nói vui rằng mình đã tốn rất nhiều thời gian cố gắng đá văng các kênh truyền hình khác và sau mười năm những gì tôi còn là những ngón chân bầm dập.