Q2 - Chương 168 Thẳng thắn đối thoại thêm thấu hiểu. (2)

Nghe ông già kể ra một đống chuyện khổ cực, Đơn Dũng nghe mà cười suốt rất không thích hợp, vì y thấy ông già tới từ thế kỳ trước tới này rất thân thiết, thân như người thân vậy.

"Bác Tả, cháu nghe nói bác bị đi cải tạo mấy năm à?"

"Đâu chỉ mấy năm, mà tận bảy năm chín tháng đấy, tôi nhớ không thiếu một ngày, bị chỉnh cho nhà tan cửa nát, vợ cũng chạy mất. Cậu biết tôi phải làm gì không?"

"Làm gì ạ."

"Trồng cấy, chăn trâu."

"A, cháu hiểu rồi, sức khỏe của bác là nhờ đó mà luyện ra."

"Ài, câu này nói quá đúng, hoàn toàn là được luyện ra khi đó đấy. Vốn tôi có chứng suy nhược thần kinh, vừa lao động cải tạo một cái, ái dà, chả còn bệnh tật gì hết, chỉ thấy đói thôi. Khi đó trong đội tôi, bị đói tới phù cả người là chuyện thường, đói tới chết luôn cũng không lạ. Có điều tôi thông minh hơn người khác, bắt gà đồng, bắt rắn, câu cá, thậm chí còn kiếm được mấy con tê tê, tôi biết kiếm cái ăn, biết nấu ăn, thế nên mời không chết đói đấy. Năm ngoái còn có ông bạn già từ Bắc Kinh tới thăm tôi, thấy tôi khóc tưng bừng, nói khi đó nếu không có tôi lén đút cho quả trứng chim thì chết rồi... Còn dẫn cả nhà lớn bé tới nhà tôi ăn chực mấy ngày liền, ha ha ha."

"Ha ha ha."

Già trẻ cười rất vui vẻ, ông già kể chuyện cũng giống như giảng bài, trầm bổng lên xuống, nướng gà đồng ra sao, nướng tê tê thế nào, làm sao lột da rắn. Đơn Dũng nghe rất gần gũi, tuyệt đối không phải chỉ là nói mồm, phải thực sự phải qua rồi mới có kinh nghiệm như thế. Thật không ngờ bác Tả lại có trải nghiệm đặc sắc như vậy, vừa uống vừa tán gẫu làm Đơn Dũng nghe tới quên mình, những việc đó đều thân quen lắm, thậm chí có việc y đã từng làm."

"Mặc dù hoàn cảnh chung của chúng ta không giống nhau, nhưng bản tâm nhất trí, đều vì một lý tưởng không thiết thực mà phấn đấu. Tôi thấy trừ hiếu kỳ ra, chúng ta còn có điểm chung này." Tả Nam Hạ thừa lúc Đơn Dũng uống trà mà nói, tựa hồ muốn thu hẹp khoảng cách hai bên, nói rất uyển chuyển:

Đơn Dũng tò mò:" Khi đó lý tưởng của bác là gì?"

"Kiết thiết xã hội chủ nghĩa, hơn nữa chúng tôi tin tưởng rằng tới đầu thế kỷ 21 sẽ thực hiện được chủ nghĩa cộng sản." Tả Nam Hạ nghiêm túc nói:

Đơn Dũng phun trà ra ngoài, mặt sững sờ làm Tả Nam Hạ bật cười, cười tới nếp nhăn gian ra như hoa nở, hóm hỉnh nói:" Lý tưởng như hoang đường, nhưng gian nan là sự thực, tới một ngày nào đó nhìn lại, cậu sẽ nhận ra lý tưởng không quan trọng nữa, quan trọng là những kinh nghiệm cậu từng trải qua. Đó là tài phú quý giá nhất mà không ai cướp đi được, nhưng quan trong là cậu phải vượt qua được. Cậu làm được không?"

Cảm giác lời này tựa hồ có ý ám chỉ, Đơn Dũng ngẩn người, làm được không? Đây là một câu hỏi lớn, cái cảm giác nín thở sống trong khe hẹp và ngày đêm đi như trên băng mỏng với y mà nói rất rõ ràng.

Có làm được không, đây là một điều mà Đơn Dũng không dám trả lời.

"Trước tiên không cần vội trả lời tôi, tôi nói cho cậu biết sự hoang đường ở thời đại của chúng tôi, thời đó không thiếu người cao thượng, cao thượng tới không nhận đồ bố thí. Kết quả là chết rồi. Cũng không thiếu người lý tưởng, lý tưởng tới sống trong chuồng trâu còn tin rằng cộng đồng quốc tế sẽ tới cứu mình. Chẳng biết có được cứu không, nhưng về sau tôi không còn gặp lại những người kiên định lý tưởng đó nữa.... Người ý chí kiên định cũng không phải không có, có người thà chết chứ không chịu khuất phục, nên kết quả chỉ có thể là chết mà thôi. Những người có thể đi tới cùng lại là những người ý chí chẳng hề kiên định như chúng tôi, bảo chúng tôi cúi đầu thì chúng tôi cúi đầu, dù có là không nên cúi đầu. Bảo chúng tôi nhận tội thì chúng tôi nhận tội, cho dù chúng tôi vô tội. Bảo chúng tôi tố cáo thì chúng tôi tố cáo, dù có là vu oan... Con người sống giống như vùng vẫy trong thủy triều vậy, muốn sống chỉ có thuận dòng mà đi, không được nghịch thế."

Giọng nói bình đạm mà già nua, lần đầu tiên mới thấy ông già lại có một mặt chán chường như thế, làm Đơn Dũng ngạc nhiên. Càng ngạc nhiên hơn nữa ông miêu tả bản thân hoàn toàn tương phản với cái gọi là đức cao vọng trọng, làm Đơn Dũng cau mày.

Động tác nhỏ đó bị Tả Nam Hạ phát hiện ra, ông mỉm cười nói:" Đừng để bị vẻ bề ngoài đánh lừa, mỗi con người đều có vĩ đại và hèn hạ, vô sỉ và cao thượng cùng cộng trong một thân thể, khác biệt chỉ là thể hiện ra trước mặt người đời thế nào mà thôi. Từ góc độ lâu dài mà nói, chốn về của mọi người đều như nhau, đều qua phần mộ tới trước mặt thượng đế. Vì thế chúng ta qua lại với nhau không cần gánh nặng trong lòng, nhìn ở tầng cấp đó, chúng ta đều bình đẳng."

Đơn Dũng ngẫm nghĩ nói từ tận đáy lòng:" Bác Tả, cám ơn bác, xem ra chuyến đi này của cháu không uổng, mỗi lần gặp bác, cháu đều có rất nhiều thu hoạch."

"Vậy vẫn định mai đi chứ?" Tả Nam Hạ đột ngột chuyển đề tài:

Câu hỏi này làm khó Đơn Dũng rồi, đi ư, tất nhiên là không nỡ đi, nhưng mà...

Ông già biết lời nói của mình đã có hiệu quả, cảnh cáo:" Vài đạo lý lớn, tôi không cần nói với cậu, con người sống nhờ ý chí, làm việc bằng lương tâm, tuổi tôi nhiều hơn cậu nửa thế kỷ, chuyện hoang đường hơn cậu nói thì tôi cũng trải qua rồi. Chuyện quá giới hạn mà cậu làm tôi cũng hiểu được, một ngày nào đó cậu có phải trả giá, tôi cũng không thấy có vấn đề, tôi vẫn có thể coi cậu là người bạn nhỏ. Có điều cậu đừng hi vọng Hi Dĩnh tiếp nhận cậu."

"Cháu biết, chuyện này cháu cũng không mang quá nhiều vọng tưởng." Đơn Dũng bình thản hơn nhiều rồi, ánh mắt từ mờ mịt đã chuyển sang sáng sủa sái thoát, tựa hồ đã quyết định hướng đi cho mình, bất kể là tốt hay xấu thì cũng kiên định hơn rồi, không bị chuyện tình cảm làm khúc mắc nữa:

Điều này làm Tả Nam Hạ nghĩ ra cái gì đó, đặt mạnh chén trà xuống bàn, có vẻ tức giận:" Thằng nhãi con đó lại đơm đặt thị phi rồi phải không? Nó nói gì?"

"Ai ạ? À, bác nói Ngọc Châu." Đơn Dũng buột miệng rồi hiểu ra ngay:

" Nó chứ còn ai, từ nhỏ nó đã bị mụ già yêu tinh dạy hư rồi, có câu gái sợ gả nhầm chồng, thực ra nam nhân sợ nhất lấy phải mụ la sát, chẳng được tích sự gì, chỉ làm hỏng việc. Cái thằng cháu ngoan của tôi bị bà ta làm hỏng, cả cái nhà đó đều là công dân của hợp chủng quốc Hoa Kỳ rồi, quên mất gốc gác, còn lấy đó làm vinh... Nó nói cái gì? Có phải nó kể chuyện Hi Dĩnh tự sát không? Cả cái nhà đó chỉ nhăm nhăm vào tài sản của tôi thôi, sợ tôi nhắm mắt lại đem hết làm của hồi môn cho Hi Dĩnh. Ôi, sai lầm lớn nhất đời này của tôi chính là cưới mụ yêu tinh đó."

Ông già nói tới chuyện này không bình đạm được nữa, nói mụ yêu tinh thì gần như nghiến răng, Đơn Dũng bỗng nhiên thấy buồn cười, ông già phân yêu ghét rõ ràng, chẳng giống người sắp về với đất. Có điều đây cũng không phải là chuyện người ngoài có thể xen vào, Đơn Dũng không đánh giá:" Không ạ, bác nghĩ đi đâu rồi, cháu và Ngọc Châu ăn suốt dọc đường, rồi bị con gái hẹn đi mất."

"Đừng che đậy cho nó, sáng sớm nay tôi nghe Hi Dĩnh nói rồi, nó xung phong đi chơi với cậu đã là có vấn đề."

"Thật sự không phải như bác nghĩ, bác đừng nghi oan cho trẻ con nhà người ta."

"Bỏ đi, không nói chuyện đó nữa, phiền chết đi, phiền lắm, đợi tôi chết rồi, bọn chúng muốn làm gì thì làm, không thấy đỡ phiền... A, buồi chiều chỉ hai chúng ta uống trà thì chán lắm, để tôi nghĩ xem, tôi kiếm cho cậu vài người từ bên kia nam hạ, chẳng còn mấy ai sống nữa... Đúng đúng, cậu biết hát kịch, đám nghiệp dư chúng tôi thi thoảng tụ tập cũng chơi cái này."