Chương IV BỊ CẦM TÙ

Chúng tôi đi được khoảng mười dặm thì mặt đất bắt đầu dốc lên. Như sau này tôi biết, chúng tôi đang ở gần mép của một trong những cái biển đã cạn từ lâu của sao Hỏa, mà tại đáy của nó, tôi vừa có cuộc chạm trán đầu tiên với những người sao Hỏa.

Trong phút chốc, chúng tôi đặt chân lên những ngọn núi. Sau khi băng qua một ngọn đèo nhỏ hẹp dẫn tới một thung lũng mà đầu bên kia là một cao nguyên, tôi nhìn thấy một thành phố khổng lồ. Chúng tôi cho các con thú phi về hướng đó, vào thành phố bằng một con đường dành cho xe cộ chạy từ thành phố cho tới rìa thung lũng.

Khi đi qua những tòa nhà trên đường, tôi nhận thấy chúng bị bỏ hoang, dù chưa suy tàn lắm, nhưng chắc chắn đã nhiều năm hoặc nhiều thế kỷ không có ai cư ngụ. Ở trung tâm thành phố có một quảng trường rộng, ở đó và trong những tòa nhà mới xung quanh có khoảng chín trăm đến một ngàn người ở.

Ngoại trừ những đồ trang sức, tất cả đều trần truồng. Phụ nữ có vẻ mặt đa dạng nhưng bé nhỏ hơn đàn ông, dù vậy, cặp răng nanh của họ trông to hơn nhiều so với thân hình, ở một vài người chúng uốn ngược lên gần tới chỏm tai. Thân hình họ nhỏ hơn, màu da nhạt hơn, những ngón tay và ngón chân có một lớp móng chưa phát triển đầy đủ, điều không có ở những người đàn ông. Những phụ nữ trưởng thành cao từ mười đến mười hai bộ.

Bọn trẻ con có màu da nhạt hơn cả những phụ nữ, và tất cả đều trông giống hệt nhau trước mắt tôi, trừ việc những đứa này cao hơn những đứa kia, chắc do lớn tuổi hơn.

Tôi không thấy dấu hiệu nào của sự già nua ở họ, mà cũng không có một khác biệt nào ở ngoại hình của họ từ tuổi trưởng thành, vào khoảng bốn mươi. Họ sống cho tới một ngàn tuổi, rồi tự nguyện tiến hành cuộc hành hương kỳ lạ cuối cùng xuống dòng sông Iss. Một con sông mà tất cả những người sao Hỏa còn sống đều không biết nó chảy về đâu, và từ lòng của nó chưa từng bao giờ có người quay lại, và dù có thể quay lại từ lòng nước lạnh giá tối tăm của nó, họ cũng không được phép sống sót.

Chỉ có khoảng một phần ngàn người sao Hỏa chết vì ốm yếu hay bệnh tật, và có lẽ chừng hai mươi người tự nguyện hành hương. Số chín trăm bảy mươi chín người còn lại chết trong các cuộc đấu tay đôi, khi đi săn, khi đi trên không và trong chiến tranh. Nhưng có lẽ số tử vong nhiều nhất xảy ra trong thời kỳ chưa trưởng thành, khi mà phần lớn những trẻ con sao Hỏa trở thành nạn nhân của bọn khỉ đột trắng khổng lồ.

Tuổi thọ trung bình của một người sao Hỏa sau khi trưởng thành vào khoảng ba trăm năm, nhưng có thể kéo dài tới gần một ngàn năm nếu không có những nguyên nhân đưa tới cái chết do bạo lực.

Do những nguồn năng lượng của hành tinh đang dần suy kiệt, rõ ràng việc trung hòa tuổi thọ - đang gia tăng do kỹ năng độc đáo của họ trong điều trị học và giải phẩu học - là điều cần thiết, và vì thế, mạng sống của con người sao Hỏa ít được quan tâm, chứng cứ là những trò thể thao nguy hiểm và những cuộc chiến liên miên giữa các cộng đồng khác nhau.

Có những nguyên nhân tự nhiên và nguyên nhân khác đưa đến sự giảm bớt dân số, nhưng không có nguyên nhân nào góp phần lớn cho mục tiêu này bằng việc không người đàn ông hoặc phụ nữ sao Hỏa nào tự nguyện từ bỏ một vũ khí hủy diệt.

Khi đến gần quảng trường và mọi người đã phát hiện ra tôi, ngay lập tức chúng tôi bị bao quanh bởi hàng trăm người dường như đang nôn nóng muốn lôi tôi khỏi chỗ ngồi sau lưng tay vệ sĩ của tôi. Người chỉ huy toán lính thốt lên một tiếng để dập tắt tiếng la hét ầm ĩ của họ, và chúng tôi phi nhanh qua quảng trường tới lối vào của một dinh thự nguy nga chưa từng thấy.

Tòa dinh thự thấp, nhưng có diện tích rất lớn, được xây bằng đá cẩm thạch trắng dát vàng và khảm nhiều loại đá màu lóng lánh phản chiếu ánh mặt trời. Lối vào chính rộng khoảng một trăm bộ, phía trên có một mái vòm khổng lồ che kín. Không có những bậc thang, nhưng một lối đi hơi dốc dẫn tới lầu một của tòa nhà, một căn phòng rộng lớn vây quanh bởi những gian trưng bày các thứ đồ nội thất.

Trong phòng đặt rải rác những bộ bàn ghế được chạm khắc công phu. Có khoảng bốn, năm mươi người đàn ông đang tụ tập quanh những bậc thang của một cái bục cao. Ngay giữa bục, một chiến binh cao lớn đang ngồi xổm, trên người ông ta đeo đầy những đồ trang sức bằng kim loại, những chiếc lông màu sắc rực rỡ và những bộ đai da đẹp đẽ trên có đính nhiều loại đá quý. Vai ông ta khoác một tấm áo choàng lông trắng ngắn mép viền lụa tím.

Điều gây thắc mắc cho tôi nhất về đám người này và cái hội trường mà họ đang tụ tập là họ không cân xứng với kích thước của các bộ bàn ghế và các đồ trang trí khác - những thứ này chỉ thích hợp cho những người ở tầm vóc của tôi. Tầm vóc những người sao Hỏa này quá to lớn để có thể ngồi lọt vào những chiếc ghế kia, và cũng không có đủ khoảng trống cần thiết bên dưới mặt bàn cho những đôi chân dài của họ. Như vậy, hiển nhiên là trên sao Hỏa còn có những cư dân khác ngoài những sinh vật to lớn đã bắt giữ tôi. Nhưng những vết tích rất cổ xưa hiển hiện xung quanh tôi cho thấy những tòa nhà này thuộc về một chủng tộc nào đó từng tồn tại cách đây rất lâu và đã rơi vào quên lãng.

Toán lính đã dừng lại ở cửa vào tòa nhà, và theo dấu hiệu của viên chỉ huy, tôi khom người chào. Vẫn khoác tay tôi, hắn dẫn tôi đi vào căn phòng tiếp khách. Có rất ít nghi thức cần tuân thủ khi tới gần viên thủ lĩnh. Viên chỉ huy toán lính chỉ đơn giản bước lên cái bục cao, những người khác tránh đường cho hắn khi hắn đi tới. Viên thủ lĩnh đứng lên và khẽ hô tên của hắn. Tới lượt mình, hắn cũng dừng lại và hô tên gọi cùng tước vị của ông ta.

Vào lúc ấy, nghi thức và những từ họ chào hỏi nhau không có ý nghĩa gì đối với tôi, nhưng về sau này, tôi biết đó là tập tục chào mừng của những người Hỏa tinh da xanh. Nếu hai người xa lạ nhau, và do vậy không thể trao đổi họ tên, họ sẽ lặng lẽ trao đổi các thứ đồ trang sức, chứng tỏ thái độ hòa bình, nếu không, họ sẽ trao đổi đạn, hoặc đánh nhau với những người kia.

Người bắt tôi, Tars Tarkas, gần như là phó thủ lĩnh của bộ tộc này, và là một người có tài năng trong việc điều hành bộ tộc và trong chiến đấu. Rõ ràng hắn đã giải thích vắn tắt những sự cố liên quan tới chuyến thám hiểm, bao gồm việc bắt được tôi. Khi hắn nói xong, viên thủ lĩnh nói với tôi vài câu gì đó.

Tôi đáp lại bằng thứ tiếng Anh xưa cũ của chúng ta, chỉ nhằm cho ông ta biết giữa hai bên không ai hiểu ai cả, nhưng tôi nhận thấy khi tôi kết thúc câu nói của mình bằng một nụ cười mỉm, ông ta cũng mỉm cười. Sự kiện này, và những điều tương tự xảy ra trong cuộc đối thoại đầu tiên với Tars Tarkas, giúp tôi tin chắc rằng ít nhất chúng tôi cũng có điểm gì đó chung; khả năng mỉm cười, và dĩ nhiên cả cười to; chứng tỏ một tính cách vui vẻ. Nhưng về sau tôi biết rằng nụ cười mỉm của người sao Hỏa chỉ đơn giản là hình thức, và họ cười to là để gây kinh hãi cho những đối thủ hùng mạnh.

Những khái niệm về sự khôi hài vui vẻ ở người Hỏa tinh da xanh khác biệt rất xa với những khái niệm của chúng ta. Đối với những sinh vật lạ lùng này, những nỗi thống khổ của cái chết kích thích niềm vui man dại nhất, còn hình thức giải trí chủ yếu chung của họ là đưa những tù nhân chiến tranh của họ đến cái chết bằng nhiều cách thức đa dạng và khủng khiếp.

Những tù trưởng cùng những chiến binh tụ tập ở đó cẩn thận ngắm nghía tôi, sờ vào các cơ bắp và đo lường độ dày lớp da của tôi. Rõ ràng viên thủ lĩnh rất muốn xem tôi biểu diễn, ông ta ra dấu cho tôi đi theo, rồi cùng Tars Tarkas đi ra phía quảng trường.

Lúc này, tôi không cố bước đi nữa, vì lần thử trước đây của tôi đã thất bại, ngoại trừ lúc đang nắm chặt cánh tay của Tars Tarkas. Vì thế tôi nhảy lưng tưng giữa những bộ bàn ghế như một con cào cào to tướng. Sau khi tự làm cho mình mẩy bầm tím hết - điều làm những người sao Hỏa rất khoái chí, tôi bắt đầu bò trở lại. Nhưng việc này khiến họ thất vọng, và một gã cao lớn thô lỗ, tên đã cười to nhất trước những tai nạn của tôi, nắm lấy tôi giật bổng lên một cách thô bạo.

Khi hắn đặt tôi đứng xuống, bộ mặt của hắn nghiêng xuống gần mặt tôi, và tôi đã làm điều duy nhất mà một con người lịch thiệp sẽ phải làm trong những tình huống bị đối xử thô bạo, không được tôn trọng như một người khách lạ; tôi nện thẳng nắm đấm vào hàm hắn, và hắn ta quỵ xuống như một con bò mộng bị hạ. Khi hắn rơi xuống nền nhà, tôi xoay lưng vào cái bàn gần nhất, sẵn sàng chờ đón sự tấn công trả thù của những đồng bọn hắn, quyết tâm chiến đấu với chúng bằng mọi khả năng, dù không bình đẳng, trước khi tôi phải bỏ mạng.

Tuy nhiên, sự e sợ của tôi không có căn cứ, vì thoạt đầu bọn người sao Hỏa rất kinh ngạc, rồi cuối cùng chúng phá lên những tràng cười lớn và hoan hô tôi. Khi ấy, tôi không biết kiểu hoan hô đó, nhưng về sau, khi đã quen với những tập tục của họ, tôi hiểu rằng tôi đã chiếm được cảm tình của họ, một biểu lộ của sự tán thành.

Cái gã tôi đã hạ gục vẫn nằm tại chỗ, không tên đồng bọn nào của hắn tới giúp đỡ hắn. Tars Tarkas bước tới gần tôi, giơ một tay ra, và chúng tôi tiến ra quảng trường một cách an toàn. Dĩ nhiên, tôi không biết chúng tôi đến đó vì lý do gì, nhưng tôi sẽ sớm sáng tỏ ngay. Trước tiên, họ lặp đi lặp lại từ “sak” nhiều lần, rồi Tars Tarkas nhảy lên nhảy xuống, lặp lại từ đó sau mỗi bước nhảy, rồi quay sang tôi, ông ta nói: “sak!”. Tôi thấy cả bọn làm theo, và tập trung toàn bộ sức lực, tôi “sak” với một thành công tuyệt vời đến nỗi tôi đã vọt lên cao hơn một trăm năm mươi bộ. Lần này tôi cũng đáp xuống đất một cách thăng bằng. Thế rồi tôi thực hiện những cú nhảy dễ dàng hơn, chừng hai mươi lăm đến ba mươi bộ bên trên nhóm chiến binh.

Cú biểu diễn của tôi đã được hàng trăm người Hỏa tinh tầng lớp thấp hơn chứng kiến, và ngay lập tức họ cũng hét to yêu cầu tôi lặp lại, theo đó, viên thủ lĩnh ra lệnh cho tôi thực hiện, nhưng tôi đang vừa đói vừa khát, và quyết định ngay rằng giải pháp tự vệ duy nhất của tôi là yêu cầu sự tôn trọng, rõ ràng sẽ không được chấp nhận một cách tự giác, của bọn người này. Vì thế, tôi phớt lờ những yêu cầu lặp đi lặp lại “sak”, và cứ mỗi lần họ la lên, tôi lại chỉ vào miệng tôi và xoa xoa vào bụng.

Tars Tarkas và viên thủ lĩnh trao đổi một vài lời, rồi Tars Tarkas gọi một phụ nữ trẻ trong đám đông, nói vài câu chỉ đạo, rồi ra dấu cho tôi đi theo cô ta. Tôi bám chặt cánh tay giơ ra của cô ta rồi cùng băng qua quảng trường, đi về phía một toà nhà lớn ở đầu bên kia.

Người đồng hành tốt bụng của tôi cao chừng tám bộ, vừa mới bước vào tuổi trưởng thành, nhưng chưa đạt hết mức chiều cao có thể. Làn da của nàng màu xanh ô-liu nhạt và mịn màng, bóng láng. Tên nàng, như về sau tôi biết, là Sola. Nàng thuộc vào đoàn tùy tùng của Tars Tarkas. Nàng đưa tôi vào một gian phòng rộng lớn của một trong những tòa nhà hướng mặt ra quảng trường, và với những đống lụa và da thú chất trên nền nhà, tôi dọn một chỗ ngủ giữa những cư dân khác.

Gian phòng được soi sáng bởi nhiều cửa sổ lớn và được trang hoàng đẹp đẽ với nhiều tranh vẽ và bức khảm, nhưng tất cả dường như đều thuộc vào một thời xa xưa nào đó khó mà lý giải, khiến tôi tin rằng những kiến trúc sư và thợ xây tạo ra những công trình tuyệt diệu này không có gì chung với những kẻ thô lỗ vũ phu đang chiếm lĩnh chúng.

Sola chỉ tôi ngồi xuống một đống lụa gần trung tâm của gian phòng, rồi nàng quay sang, huýt lên một tiếng kỳ lạ, như để ra dấu cho ai đó ở phòng kế bên. Đáp lại tiếng gọi của nàng, tôi trông thấy, lần đầu tiên, một sinh vật lạ lùng mới của Hỏa tinh. Nó lạch bạch đi trên mười đôi chân ngắn củn, và ngồi xổm trước cô gái như một con chó con ngoan ngoãn. Con vật có kích thước cỡ một con ngựa nhỏ Shetland, nhưng cái đầu của nó trông tựa như đầu ếch, ngoại trừ việc cái hàm của nó được trang bị bằng ba hàng răng nanh dài và sắc.