Tản Mạn Bên Lề.
2. Giải vô địch bóng đá thế giới 2006 và rượu vang
Đức.
Viện rượu vang quốc gia Đức (DWI) đã ký hợp đồng độc quyền về việc
bán rượu vang trong thời gian diễn ra Cúp bóng đá thế giới 2006 ở Đức với
Liên đoàn bóng đá quốc tế (FIFA).
Hợp đồng này qui định chỉ có rượu vang Đức được bán trong các sân
vận động hay ở những nơi sẽ diễn ra các sự kiện do Ủy ban tổ chức Cúp thế
giới quy định. Ngược lại, hãng sản xuất bia Mỹ Budweiser được toàn quyền
bán bia Budweiser trong các sân vận động nơi sẽ diễn ra các trận đấu của
Cúp thế giới 2006.
3. Hình ảnh rượu vang Pháp ở nước ngoài
Hãng sản xuất rượu vang Mỹ Gallo vừa ký một hợp đồng với công ty
rượu Taillan có trụ sở ở vùng Bordeaux (Pháp) nhằm kinh doanh rượu Côtes
du Rhône 2003 với nhãn chai có tên” Cầu qua thành phố Avignon”. Cây cầu
nói trên vừa là một di tích lịch sử vừa là tên một bài hát cho trẻ em rất nổi
tiếng ở Pháp và còn được biết đến ở nước ngoài, nhất là Mỹ. Hãng Gallo đã
phải đầu tư đến 5 triệu đô la Mỹ để mua lại bản quyền từ thành phố Avignon
và để quảng cáo cho 6 triệu chai rượu có tên “Cầu qua thành phố Avignon”
sẽ được đưa ra bán trong năm 2005 tại 1.500 cửa hàng chuyên môn và 800
tiệm ăn ở Mỹ, với giá 15 đô la/chai.
Hãng Gallo cũng không ngần ngại khoác cho chai rượu có tên “Chiếc xe
đạp đỏ”, vốn do hợp tác xã sản xuất rượu Sieur d’Arques ở thành phố
Limoux (vùng Languedoc - Roussillon - Pháp) xuất sang Mỹ, nhãn chai với
hình ảnh một nông dân Pháp với chiếc mũ nồi truyền thống đang đi xe đạp,
chạy lon ton phía sau là con chó ngậm trong mõm một chiếc bánh mì, với giá
10 đô la Mỹ/chai.
Theo Liên đoàn các nhà xuất khẩu rượu vang và rượu mạnh Pháp
(FEVS), không chỉ các công ty Mỹ chú trọng đầu tư vào một ngành đã đem
lại đến 7,81 tỷ euros cho cán cân thương mại Pháp, mà các công ty nước
ngoài khác, ví dụ như công ty Hà Lan Dirkzwaser, cũng vừa trở thành cổ
động viên thiểu số cùng với gia đình MAU trong vốn cố định của lâu đài
Cantenac - Brown, một trong những lâu đài lâu đời và nổi tiếng nhất vùng
Bordeaux. Trước đó ít lâu, cũng hãng Dirkzwaser đã cùng gia đình MAU
hùn vốn mua lại lâu đài Preuillac.
4. Bã rượu champagne dùng để sản xuất điện “sạch”
Tháng 01/2005, bộ công nghiệp Pháp đã chọn dự án sản xuất điện
“sạch” từ bã rượu champagne. Dự án này được chọn trong số 15 dự án “năng
lượng tái sinh” và sẽ được triển khai vào năm 2007.
Tổng cộng các nhà máy sản xuất rượu mạnh ở các vùng rượu
Champagne, Bordeaux và Luberon sẽ bán hơn 300.000 mê ga oát điện/năm
cho công ty điện lực quốc gia Pháp (EDF) thông qua công ty EBV, chuyên
sản xuất điện từ các phế thải thực vật.
Ông Thierry Pousse, phụ trách phát triển của công ty EBV, cho rằng
“đây là thử nghiệm sản xuất điện từ bã rượu đầu tiên ở Pháp”, trong khi đó
phương pháp này đã được thực hiện thành công ở Argentina. Italia và Tây
Ban Nha dùng hạt ô liu, còn Malaysia dùng trấu để sản xuất điện “sạch”.
Ông Jean - Marie Keene, tổng giám đốc hãng rượu mạnh Goyard ở
Mareuil - sur - Ay (Marne - Champagne), được thành lập từ năm 1911 và là
một trong những hãng lớn nhất chuyên sử dụng nho vùng Champagne để
làm rượu mạnh, cho rằng đây là phương án tối ưu để thanh lý các phế thải từ
nho. Ông nói: “Năm 2004, chúng tôi đã phải thanh lý tới 113.000 tấn phế
thải từ nho bằng các biện pháp khác: bán lại cho công nghiệp mỹ phẩm, công
nghiệp dược phẩm, dùng làm nhiên liệu hoặc bán rẻ để nuôi gia súc hoặc làm
phân bón”.
Ông Keene thừa nhận rằng việc chuyên chở các phế thải đến nơi tiêu thụ
khiến công ty ông chẳng lời lãi là bao. Trái lại, ông Pousse cho rằng “đây là
một sự hợp tác trên cơ sở hai bên cùng có lợi. Công ty chúng tôi trả tiền mua
bã rượu và thuê đất làm nhà máy điện, còn nhà máy rượu trả tiền khí đốt và
tiết kiệm được phí vận tải”.
Đúng vậy, hợp đồng ký với công ty EBV quy định hãng Goyard chỉ phải
cho thuê một khoảnh đất để đặt một nhà máy điện nhỏ. Bã rượu sẽ được đốt
để tạo khí mê tan, từ khí mê tan sẽ sản xuất ra điện và nhiệt lượng.
Điện sẽ được bán lại cho công ty điện lực quốc gia với giá cao gấp đôi
giá thông thường, vì đó là “điện sạch”.
Nhiệt lượng sản xuất từ bã rượu sẽ đáp ứng từ 80 - 85% nhu cầu về nhiệt
của nhà máy rượu Goyard.
5. Một số bài viết và trả lời phỏng vấn của ông Tô Việt
Ông Tô Việt - liên đoàn chuyên gia nếm thử rượu Pháp
“Có văn hóa trong ẩm thực cũng là cách để hội nhập”
(06:53’ 10/12/2004 (GMT+7) Người Viễn Xứ)
KIM NGÂN thực hiện
Theo đề nghị của ông Giuseppe Vaccarini, chủ tịch hiệp Hội Chuyên gia
nếm thử rượu quốc tế (ASI), chuyên gia rượu giỏi nhất thế giới 1978 và hội
những người bạn Đà Lạt của thành phố Montpellier (Adaly); ông Tô Việt
(người Pháp gốc Việt), thành viên của Liên đoàn chuyên gia nếm thử rượu
Pháp (USDF) với cương vị là Tùy viên Adaly và giám đốc chương trình văn
hóa rượu vang Việt Nam (PFSCViệt Nam) do Chính phủ Pháp tài trợ, đã
sang Việt Nam đảm nhận việc đào tạo chuyên gia thử nếm và phục vụ rượu ở
Việt Nam. Chúng tôi đã gặp và trao đổi với ông Tô Việt về nội dung chương
trình, xin giới thiệu với bạn đọc.
• PV. Xin ông cho biết đôi chút về bản thân?
Ông Tô Việt: Tôi sống lâu năm ở Pháp và ở Monoco, lấy vợ người Việt
và cũng thường xuyên về Việt Nam. Tôi may mắn được làm học trò của ông
Frank Thomas (Pháp), chuyên gia rượu giỏi nhất Châu Âu năm 2000; đã
từng làm việc ở nhiều khách sạn 4 sao Luxe ở Pháp. Cũng đã có thời gian
sang Anh làm việc với tập đoàn khách sạn Hotel du Vin của chuyên gia rượu
giỏi nhất Châu Âu 1996, nhì thế giới 1992 và 2004 - Gerard Basset.
• Chương trình làm việc của ông lần này ở Việt Nam bao gồm những
nội dung gì?
Tôi sang Việt Nam với tư cách là giám đốc chương trình văn hóa rượu
vang do Chính phủ Pháp tài trợ với sự hợp tác của nhiều trường đại học của
Hà Nội, TP HCM, Đà Lạt, dự định mỗi năm sẽ kéo dài 6 tháng, năm nay sẽ
từ 10/2004 - 02/2005. Chúng tôi sẽ đảm nhận việc đào tạo chuyên gia thử
nếm và phục vụ rượu ở Việt Nam. Đi cùng tôi còn có một đội ngũ các
chuyên gia thuộc hàng quốc tế: ông Giuseppe Vaccarini (Italia), chuyên gia
rượu giỏi nhất thế giới năm 1978; ông Gerard Basset (Anh), chuyên gia rượu
giỏi nhất Châu Âu 1996, thứ nhì thế giới 1992 và 2004; ông Thomas (Pháp),
chuyên gia rượu giỏi nhất Châu Âu 2000; bà bác sĩ Anna Owhadi -
Richatdson (Pháp), chuyên gia về rượu và sức khoẻ.
• Tại sao hiệp hội và cá nhân ông lại chọn Việt Nam là nơi đến cung
cấp những kiến thức hiểu biết về văn hoá rượu vang?
Tất nhiên, Việt Nam không phải là đất nước có truyền thống sản xuất và
tiêu thụ rượu vang, song lại là đất nước có rất nhiều tiềm năng. Thứ nhất,
Việt Nam là một quốc gia đông dân, vì thế sức tiêu thụ rất lớn. Thí dụ như
nước Nhật thì 10 năm trước tính theo bình quân đầu người tiêu thụ một
lượng rượu rất ít (chưa đến 0,5 lít/năm), nay thì đã lên đến 2,8 lít/người/năm.
Thứ hai, là tuy lượng rượu vang tiêu thụ hàng năm không nhiều lắm so với
bia và các loại rượu mạnh, nhưng Việt Nam không lạ lẫm với rượu vang bởi
ảnh hưởng khá đậm nét của văn hoá Châu Âu, Châu Mỹ, nhất là văn hóa
Pháp. Thứ ba, là trong thời hiện đại, không chỉ yêu cầu của quá trình giao
lưu, hội nhập, đòi hỏi phải có nhiều hiểu biết hơn về các nền văn hoá khác
mà khi nền kinh tế phát triển, mức sống được nâng cao, nhu cầu của cuộc
sống cũng ngày càng đa dạng và phong phú hơn. Người ta không chỉ muốn
mặc đẹp hơn, ăn ngon hơn mà trình độ văn hoá cả trong ăn uống cũng đặt ra
cấp thiết hơn. Thứ tư, Việt Nam đang là nước rất có tiềm năng trong thu hút
khách du lịch quốc tế. Nhiều khách sạn cao cấp, nhà hàng được xây dựng,
khách quốc tế nhiều khi rất khó tính, đòi hỏi sự phục vụ phải mang tính
chuyên nghiệp và đạt chuẩn quốc tế... Thật ra lý do có rất nhiều, nhưng với
tôi còn một lý do cá nhân nữa là tôi muốn được mang kiến thức, hiểu biết và
sức lực của mình về phục vụ quê hương.
• Những chuyên gia đạt đến trình độ như ông ở Pháp có đông không,
thưa ông?
Hiệp hội nếm, thử rượu vang ở Pháp được thành lập năm 1968, suốt từ
đó đến nay số chuyên gia được đào tạo về lĩnh vực này là khoảng 4.000
người. Chỉ ở những thành phố lớn mới có trường và có khoa chuyên ngành
đào tạo về rượu, người ta lại chọn ra mỗi năm chỉ một số ít các sinh viên
không chỉ có năng khiếu mà phải cả lòng say mê nghề nghiệp để đào tạo
chuyên gia thử nếm rượu. Còn ở Nhật thì số lượng chuyên gia về nghề này
phát triển khá nhanh, tuy mới hình thành từ 10 năm nay, nhưng con số
chuyên gia được đào tạo đã vào khoảng 8.000 người.
• Vậy còn ở Việt Nam theo đánh giá của ông, các chuyên gia thử, nếm
rượu hiện nay có nhiều không?
Theo tôi biết thì số chuyên gia về thử, nếm rượu ở Việt Nam khá ít, có
thể đếm trên đầu ngón tay. Như con số tôi nắm được là khoảng 20 người
được đào tạo về chuyên ngành rượu vang, về sản phẩm lên men ở các nước
Châu Âu (Pháp, Đức), chủ yếu họ tập trung ở Hà Nội và TP HCM, các tỉnh
không có mấy.
• Ông có thể cho biết về những nội dung chính của khóa học về văn
hóa rượu vang?
Chúng tôi đã lên chương trình đào tạo ngắn hạn 34 giờ, sẽ cung cấp cho
học viên các kiến thức về: các giống nho chính, các vùng trồng nho của Pháp
và thế giới; hương vị rượu; từ vựng về nếm rượu; phương pháp đánh giá
rượu tốt, xấu; lựa chọn và mua rượu; chọn món ăn và rượu sao cho hợp khẩu
vị; cách thưởng thức rượu vang và các loại rượu khác (uống có mức độ để có
lợi cho sức khoẻ); văn hoá phục vụ rượu ở bar, tiệm ăn và khách sạn.
• Các đối tượng được tham dự khóa học?
Chúng tôi đã và đang đào tạo cho cán bộ cao cấp của ngành ngoại giao,
thương mại, ngân hàng, tài chính, du lịch, hàng không, đường thủy; những
người phục vụ tại các nhà hàng, khách sạn; những người làm việc tại các nhà
máy rượu, bia, cửa hàng, đại lý bán rượu, bia và tất cả những ai quan tâm.
Người dự đến kết thúc khoá học sẽ được cấp chứng chỉ của hiệp Hội Chuyên
gia thử nếm rượu vang quốc tế ASI.
• Xin cám ơn và chúc ông thành công mỹ mãn trong những ngày ở
Việt Nam.
Nói chuyện xa quê quanh chén rượu
(10:29’ 07/02/2005 (GMT+7) Người Viễn Xứ)
TÔ VIỆT (Pháp) (Chuyên gia thử nếm - Hiệp hội thử nếm rượu Quốc tế)
Tối qua, sau gần mười năm, mới lại có tuyết rơi ở Nice.
Lúc đầu, tôi nửa tin nửa ngờ, nhưng mới chỉ kịp vào bếp pha ly cà phê,
ngoảnh ra lan can đã thấy tuyết bay tơi tả ngoài trời, như một đàn ong
trắng. Tuyết ơi, đẹp lắm! Thủa bé thơ, tôi thường trèo lên cây đại cổ thụ cuối
sân đọc truyện cổ tích Phần Lan và mơ một ngày nào đó được sang xứ sở
của tuyết, ngồi trên xe do những con tuần lộc kéo, hoặc bên một lò sưởi rưc
hồng, mặc cho bão tuyết gầm rú ngoài trời.
Nhưng hoa tuyết đẹp cũng như một người đàn bà khó tính. Chỉ có thể
nhìn xa, khẽ động vào là tan biến, mong manh. Hơn thế, những buổi mưa
tuyết thế này, còn làm gì được ngoài mời mấy ông bạn vàng đến nhà chơi,
khui một chai vang ngon uống nhâm nhi với pho mát, xúc xích, hoặc giả nếu
cuối tháng hết tiền thì cũng bày ra bàn vài hột lạc rang, dăm ba quả dưa
chuột muối. So với ớ Việt Nam, uống rượu trắng “sếch” với vài quả cóc
hoặc chuối xanh, ngồi bệt ở vỉa hè, lòng đường như mấy anh đạp xích lô
hoặc chở xe Honda “ôm” thì thế này vẫn còn sang chán.
Ừ, thế mà cũng chỉ mấy ngày nữa là đã Tết rồi. Cái không khí gần kề
ngày Tết nó mới lạ làm sao, nó lâng lâng, xao xuyến, bồi hồi, như tình cảm
của một nàng dâu mới, nửa muốn về nhà chồng, nửa muốn ở lại nhà mẹ đẻ.
Tết của người Việt tha hương thấm buồn, nhất là đối với những kẻ ở độ tuổi
hờ hững ngoài 40, chưa đến 50 như tụi chúng tôi. Nhóm sinh viên Việt nam
ở Nice còn có gì để vui thú (tụ họp bạn bè trong khu học xá, sinh viên nữ
làm nộm, bánh chưng, sinh viên nam trang trí, chuẩn bị rượu, bia...). Tôi
cầm điện thoại gọi cho ông bạn cố tri (vẫn bị vợ tôi nói nửa đùa nửa thật là
“một trong những đệ tử trung thành của thần Bacchus”).
Nói đến rượu, bia, dân tộc nào cũng như nhau, “phi tửu bất thành lễ”. Đã
là lễ thì không thể thiếu rượu, ta hay tây cũng vậy. Nhưng giữa ta và tây lại
có nhiều sự khác nhau căn bản, cả về rượu và cách uống. Người phương tây,
khi có điều kiện, thường uống rượu tại bàn, trải khăn trắng muốt, ngày không
sao, tối phải thắp đèn nến sáng trưng. Ly, cốc cũng phải là đồ thứ dữ, không
pha lê thì cũng thủy tinh loại sang như Riedel (Áo) hay Schott (Đức). “Rượu
trẻ”, mạnh mẽ thì rót ra bình thủy trước một hai tiếng để hương vị rượu thêm
thơm ngát, cơ thể rượu được thư giãn, mịn màng, xênh xang, êm ái như
nhung như lụa, uống đến đâu đã đời đến đó. Rượu lâu năm nhiều khi cũng
được rót ra bình thủy để tránh không cho cặn rượu đi theo dòng chảy vào cốc
bạn hiền. Những rượu lâu năm mà sự cân bằng sinh thái mong manh như
trứng để đầu đẳng thì được thận trọng, nâng niu đưa vào lẵng rót rượu và
được mở nút với tất cả sự cẩn trọng như ta nâng đỡ bố mẹ già, rồi khẽ khàng
rót cho bè bạn, người thân như thể “giọt rượu - giọt vàng”. Người uống rượu
cầm ly soi ra trước đèn, trìu mến, nâng niu, đắm say như thể đang giải y một
cô gái đẹp. Những lời bình phẩm về rượu cũng thật là “tửu sắc tương liên”
(rượu và sắc đẹp không thể tách rời); nào là “gương mặt thuỳ mị, hào hoa,
phong nhã”, “cơ thể mảnh mai hoặc tròn trịa, duyên dáng, đầy nữ tính”,
“chân dài quý phái”, “nước mắt như mưa”, “mẫn cảm, đầy sức quyến rũ”...
Đấy thực sự là những ngôn từ chuyên môn của Tây về rượu dịch ra tiếng
Việt, tôi mà nói láo tôi... chết (!)
Người Việt mình uống đơn giản hơn nhiều, rượu trắng thường uống
bằng bát hay ly uống nước, sang hơn thì ly uống rượu Whisky (Tumbler) hay
ly uống rượu khai vị hay tráng miệng. Tựu trung cũng chỉ vì dân mình còn
nghèo, ít có điều kiện trang bị trong gia đình những thứ vẫn còn bị coi là “xa
xỉ phẩm” ấy.
Vẫn chuyện rượu vang. Người Tây phương dùng rượu khá nhiều trong
một bữa ăn dịp tết Noel hay đầu năm mới. Chỉ tính riêng rượu vang họ đã
dùng champagne đầu bữa, tiếp đến là rượu vang ngọt như Sauternes, Sainte -
Croix - du - Mont, Jurancon hoăc Montbazillac với món gan ngỗng hoặc vịt
béo, các loại rượu trắng rượu trắng khô với các món xà lát, súp và sò huyết.
Họ tiếp tục dùng rượu vang trắng khô hoặc đậm với các món tôm, cá, sau đó
là rượu vang đỏ nhẹ (Bourgogne) với món thịt gà tây hầm hạt dẻ. Các món
thịt bỏ lò hoặc thịt rừng bao giờ cũng đi kèm một vài chai vang đỏ Bordeaux
trứ danh như Pauillac, Saint-Julien hoặc Saint- Estèphe. Cùng với món tráng
miệng, hoặc họ quay trở lại dùng rượu Sauternes, hoặc rượu champagne dịu
(champagne demi - sec), hoặc rượu ngọt tự nhiên (vin Doux Naturel). Những
kẻ nô lệ của xì gà bao giờ cũng kết thúc bữa ăn tất niên bằng một ly rượu
rum cao tuổi hoặc một ly Cognac VSOP (Very Special Old Pale) hoặc XO
(Extra Old). Người Việt mình giản tiện hơn nhiều, nhà sang uống Whisky,
Cognac hoặc gần đây hơn là rượu vang, nhà tầm tầm hoặc nghèo chăng nữa
cũng vài chai rượu trắng, nhưng thường là uống từ đầu đến cuối bữa.
Nói về rượu trắng: mấy ông bạn Việt kiều của tôi ở Nice Tết nào cũng
nhăm nhe kiếm chút “mộc tồn”, không phải ăn trong Tết, sợ xui, mà ăn ra
giêng để giải hạn. Bàn tính với nhau đã mấy năm mà có bao giờ thực hiện
được đâu. Ông bạn thân nhất của tôi, đâu có họ hàng dây mơ rễ má gì với
cựu hoàng Bảo Đại, năm nào cũng nhờ mua tận Việt Nam mấy lít “cồn”
chính hiệu làng Vân. Anh thường hỏi tôi: “Việt, mày có biết tại sao thịt
“cầy” không có cái chất “cồn” vào là “vứt”?”. Thấy tôi ngơ ngẩn, anh cười:
“Ấy bởi thịt chó ít nhiều có vị hôi hám, tanh tưởi. Ví như anh Nga ăn trứng
cá tầm mà không sử dụng rượu vodka để cho tiêu cái chất tanh, chất béo,
chất mỡ, chất nhờn của trứng cá tầm”. Vợ tôi ngồi cạnh, từ nãy đến giờ
không nói câu nào, bật cười, lên tiếng: “Gớm, các ông nói ghê ghê là, liệu có
ai còn dám ăn trứng cá tầm với thịt chó nữa?”. Chỉ chờ có thế, anh bạn tôi
giảng giải: “Đàn bà các chị đầu óc chim sẻ, chẳng kể làm gì. Thịt chó, với
cái hôi hám của nó, cũng như người đàn bà ở tuổi 40, bà nào chẳng hôi hám,
khó chịu? Nhưng chính cái hôi hám ở người đàn bà “tứ tuần” ấy lại quyến rũ
đàn ông hơn là các cô mười tám, đôi mươi”. Vợ tôi ngượng đỏ mặt, đánh
trống lảng: “Thôi, để em vào bếp làm cho các bác ít đồ xào nữa”. Anh bạn
tôi rung đùi khoái chí, vỗ tay đánh đét một cái: “Việt, mày thấy chưa, tụi
mình ở xứ người cả mấy chục năm nay, nhưng văn hóa ẩm thực Việt Nam
vẫn còn sâu sắc lắm. Mà cô vợ mày cũng tinh ý đáo để. Thôi, bữa nào tao
phải thết vợ chồng chú mày một chai Saint Emilion Château Cheval Blanc
(*) 1989 là năm gia đình chú mày tao ngộ”. Anh ngồi đến quá nửa đêm, gọi
là để mừng “tuyết mới” và đón “giao thừa trước Tết”. Hai anh em uống hết 4
chai vang thì anh đứng dậy, ôm hôn vợ tôi thắm thiết, rồi về. Chỉ tội nghiệp
vợ tôi, thương chồng mệt, chưa kịp đón giao thừa đã phải quét dọn tưng
bừng đến gần 2 giờ sáng.
Không biết ở quê hương, những người thân của tôi đang làm gì và có
nhớ đến những người con ở phương xa không? Còn chúng tôi thì dẫu ở nơi
nào trên trái đất, dẫu bận bịu mấy thì cũng luôn nhớ về họ, nhất là trong
những ngày Tết này.
T.V (Nice - những ngày giáp Tết Ất Dậu 2005)
6. Bài phát biểu tại hội thảo rượu vang Bordeaux,
Thành phố Hồ Chí Minh, 31/05/2005
Hôm nay, tôi rất vinh dự được thuyết trình về rượu vang Bordeaux và sẽ
cố gắng trong vòng 2 buổi cùng anh Đỗ Vĩnh Bảo, chuyên gia làm rượu
được đào tao tại Pháp, vén lên phần nào bức màn bí mật bao trùm sản phẩm
vốn được coi là “cực kỳ huyền ảo, lung linh nhưng cũng hết sức phức tạp”
này.
Nhà thơ La Mã nổi tiếng Ausone (thế kỷ thứ IV sau Công nguyên) từng
nói: “Tôi tự hào về các ruộng nho vùng Bordeaux hơn là các tác phẩm nghệ
thuật của tôi”. Tại sao như vậy? Bởi Ausone cho rằng rượu vang Bordeaux là
nghệ thuật, là con đường ngắn nhất đưa người đến với người.
Nhà văn Mỹ nổi tiếng Ernest Hemingway lại nói: “rượu vang là sản
phẩm văn minh nhất thế giới”, bởi theo ông, xung quanh ly rượu, các nhà
ngoại giao tìm hiểu nhau kỹ hơn để sau đó đấu khẩu với nhau ít hơn.
Rượu vang tạo ra 3 sự đồng cảm: đồng cảm với đất trồng nho, đồng cảm
với chính mình khi ta uống rượu và đồng cảm với những người khác khi ta
nói chuyện về rượu vang.
Một chai rượu vang Bordeaux ngon là kết quả của một năm nhà trồng
nho vất vả: đó là nụ cười của cô gái hái nho, mồ hôi tầm tã của người thợ ép
nho, tình yêu và nỗ lực của chuyên gia làm rượu để hoàn thành kiệt tác. Tất
cả tinh hoa của con người được truyền vào rượu vang: can đảm, niềm vui,
lòng tin, tính kiên trì, tình yêu, sự lạc quan... Tất cả tinh hoa của thiên nhiên
cũng được đưa vào rượu vang: sức mạnh, ánh sáng, màu sắc, hơi ấm, những
điều bí ẩn... Rượu vang, đó là sự chuyển hóa từ vật chất sang tinh thần mà ta
thấy rất rõ qua thành cốc thuỷ tinh.
Một chai rượu vang Bordeaux ngon, cũng như hội họa, văn chương và
âm nhạc, phải xuất phát từ tình cảm tự nhiên của con người, mà đã là cảm
xúc thì không thể ép buôc hoặc lừa đảo được. Một chai rượu vang Bordeaux
ngon thể hiện tình cảm nội tâm của người làm ra nó. Chính vì nó là tình cảm
của con người nên nó có thể lay động, cảm hóa con người và có được tác
dụng giáo dục thầm lặng, tự nhiên. Cũng như một bản nhạc hay, một tác
phẩm nghệ thuật tuyệt vời, một chai vang Bordeaux thượng hảo hạng có thể
thầm lặng ảnh hưởng đến người tiêu thụ, cảm hóa được người tiêu thụ. Cái
mà các nghệ sĩ gọi là “hồn”.
Chẳng thế mà nhà thơ Charles Baudelaire của Pháp đã ngất ngưởng say
sưa trước vẻ hoàn thiện, hoàn mỹ ấy như trước một thực thể sống, một CON
NGƯỜI. “Trong mỗi chai rượu vang có một linh hồn, và tối tối, linh hồn
ca hát”.
Xin cám ơn sự chú ý của tất cả các bạn.
7. Chuyên gia nếm vang quốc tế Tô Việt
Vang cũng có... linh hồn!
(20/08/2005 02:29 GMT +7 Người Lao động chủ nhật)
Chuyên gia thử nếm
vang quốc tế Tô Việt
(phải) tại lễ trao giải
Pionnier Award tại
Philadelphia - Mỹ
Từ tình cờ đam mê
đến trở thành chuyên gia,
anh Tô Việt, người Pháp
gốc Việt, đã bộc bạch
tình yêu đối với thú tao
nhã là thử nếm những
chai vang ở đẳng cấp
chuyên gia quốc tế của
anh
• Phóng viên: Tại
sao anh lại chọn cái
nghề “chơi cũng lắm
công phu” này?
• Anh Tô Việt: Tôi vốn hay thích hội hè và đã có ý định tìm hiểu về
vang từ khi còn trẻ. Tôi thú vị với 2 câu thơ của thi sĩ Pháp thế kỷ 19 Charles
Beaudelaire: “Trong mỗi chai rượu vang có một linh hồn. Đêm đêm, linh
hồn đó nhảy múa”. Lúc mới sang Pháp, tôi học Công pháp quốc tế. Trong
lớp, các bạn tôi đều là con cái của các luật sư và bác sĩ giàu có. Gia đình các
bạn thường có hầm rượu lớn. Tôi có cảm giác tôi đã mê tìm hiểu về vang từ
lâu lắm rồi nên khi được tiếp xúc với nó, tôi như bị cuốn hút, muốn đi đến
cùng. Tôi theo học khóa đào tạo chuyên gia thử nếm vang trong một năm.
Khóa học dạy chủ yếu về lý thuyết nên tôi tự mày mò khám phá thêm.
Năm 2000, tôi theo học thầy Franc Thomas - chuyên gia thử nếm vang
giỏi nhất Châu Âu. Được học thầy giỏi cộng với đam mê, linh cảm mách bảo
tôi là tôi đã đi đúng hướng.
• Trên thế giới hiện có bao nhiêu chuyên gia thử nếm vang?
• Không có thống kê chính thức nhưng ở Pháp có khoảng 4.000, trong
đó số người được đào tạo không nhiều. Tuy sinh sau đẻ muộn nhưng Nhật
Bản có đến 8.000 chuyên gia...
• Muốn được công nhận là chuyên gia thử nếm vang quốc tế cần có
tiêu chuẩn gì?
• Trước hết phải có mặt trong một số cuộc thử nếm vang quốc tế. Ở
Pháp tương đối có nhiều cuộc như vậy nhưng nổi tiếng là ở Maçon,
Strasbourg; ở Bỉ là Bruxelles; Italia có Venice... Ngoài ra phải tham gia các
cuộc thỉnh giảng, viết sách về văn hóa vang. Quan trọng hơn là phải có tên
tuổi ở nước sở tại.
• Trong 3 bí quyết để trở thành một chuyên gia,
“ngửi” đóng vai trò
như thế nào?
• Ngoài vị giác và xúc giác, khứu giác đóng vai trò đặc biệt quan trọng
trong khâu thẩm định vang. Một chuyên gia giỏi có thể “ngửi” được đến vài
trăm hương vị khác nhau, còn thường thường khoảng từ 10 - 20 hương vị.
Mỗi giống nho đều mang dấu ấn của từng vùng. Loại rượu Nero d’Avola
mang hương vị núi lửa rất đặc trưng của đảo Sicile - Italia. Giống nho Merlot
của Bordeaux, Pháp lại có hương vị đất sét pha sắt rất khó quên. Chỉ riêng
giống nho Gewurztraminer ở vùng Alsace đã mang đến 750 hương vị khác
nhau.
• Vào nhiều cửa hàng mua vang, tôi thường được khuyên mua loại
càng lâu năm uống càng ngon. Có những chai giá khoảng 100.000 đến
200.000 đồng nhưng đều có mác AOC. Đánh giá như vậy đúng hay sai?
• Người Việt Nam nhận thức về vang còn khá mơ hồ. Nói đến vang
Pháp thì họ chỉ coi vang Bordeaux và phải có mác AOC (Appellation
d’Origine Controlée) mới là vang chính cống. Nói chung, vang có mác AOC
thường có chất lượng cao được Cơ quan Kiểm nghiệm quốc gia (INAO)
chứng nhận. Nhưng ở Pháp còn có rất nhiều loại vang “khét tiếng” tranh
hùng với vang Bordeaux mà không cần mác AOC. Mỗi chai vang xuất
xưởng vùng Mas de Daumas Gassac cũng có giá đến 120 euros (khoảng hơn
2 triệu đồng). Italia có loại Sassicaia nổi tiếng toàn thế giới với giá cả rất
cao. Khái niệm vang càng để lâu càng tốt chỉ đúng với loại Grand Cru. Vang
Château Latour, một trong 5 loại vang Bordeaux nổi tiếng nhất, phải để từ 25
- 50 năm uống mới “phê”. Có thể để khoảng từ 5 - 10 năm, tùy thuộc vào
năm đóng chai cũng như độ ngon của nho. Thông thường, thời gian sử dụng
cho vang trắng từ 2 - 3 năm, còn vang đỏ từ 3 - 5 năm kể từ khi đóng chai.
• Đang yên ấm ở Pháp, sao anh lại quay về quê hương?
• Trong huyết quản của tôi vẫn tuôn chảy dòng máu Việt. Tôi cho rằng
tài của tôi ở Pháp chẳng là gì, trong khi đó nếu về Việt Nam tôi làm được
nhiều việc hơn. Kể từ khi trở lại Việt Nam năm 2003, tôi đã tổ chức được
nhiều cuộc hội thảo ở thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội. Tham gia thỉnh
giảng ở một số trường đại học như Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh, Cao
đẳng Công nghệ thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh, Trường Du lịch -
Khách sạn. Sắp tới, tôi sẽ cho ra cuốn từ điển về từ vựng vang và sách hướng
dẫn về nhập khẩu vang.
• Cảm tưởng của anh khi nhận phần thưởng Pionnier Awards tại
Philadelphia - Mỹ?
• Rất tự hào, vì tôi là người Việt Nam duy nhất trở thành chuyên gia thử
nếm vang quốc tế.
Trích ngang: Thạc sĩ Tô Việt sinh năm 1958 tại Hà Nội, quốc tịch
Pháp:
- Thành viên Hội Thử nếm vang quốc tế (ASI), thành viên Hội Thử nếm
vang Pháp. Giải thưởng Pionnier Award dành cho người có nhiều cố gắng
quảng bá văn hóa vang ở Việt Nam nói riêng và Châu Á nói chung tại cuộc
thi quốc tế vang Starwine lần thứ hai năm 2005 tại Philadelphia (Mỹ).
- Giám đốc chương trình đào tạo chuyên gia thử nếm vang Việt Nam do
Hội Thử nếm vang quốc tế, Hội Những người bạn Đà Lạt (Adaly) và hội
đồng hành chính vung Languedoc - Roussillon tài trợ; cố vấn xuất nhập khẩu
và đào tạo cho các công ty: Thiên Linh Wine & Spirits, Les Cliers d’Asie,
Ware House, các tập đoàn khách sạn Accord và Six Sens.
Bích Diệp thực hiện
8. Chuyên gia quốc tế rượu vang - Tô Việt
“Tôi trở về Việt Nam vì dòng máu Việt”
(08:44’ 29/08/2005 (GMT+7) Người Viễn Xứ)
Minh Diệu
Sinh năm 1958 tại
Hà Nội, năm 1984, Tô
Việt thi đậu học bổng về
Công pháp quốc tế và
theo học tại đại học
Nice. Thành phố Nice là
cửa ngõ biên giới giữa
Pháp và Italia cũng là
nơi giao nhau của hai
nền văn hoá rượu vang
lầu đời nhất Châu Âu.
Cái duyên, cái may mắn
và sự đam mê đã đưa
chân Tô Việt trở thành
một trong những chuyên gia nếm rượu vang hàng đầu thế giới hiện nay.
Từ Duyên nợ và sự đam mê.
Những ngày học, Việt theo chân các bạn đến những hầm rượu nổi tiếng
ở Pháp, những cánh đồng nho, những nơi sản xuất rượu như có một sức hút
mãnh liệt với Việt.
“Nhưng từ đam mê để trở thành một chuyên gia về nếm thử rượu vang
là cả một quá trình mày mò, học hỏi và tích luỹ kinh nghiệm cá nhân và nhất
là phải được đào tạo cơ bản”, anh Việt nhớ lại. Người thực sự khơi dậy đam
mê về rượu vang trong anh chính là ông Frank Thomas, chuyên gia rượu giỏi
nhất Châu Âu năm 2000. Sau một thời gian làm việc, Ông Frank Thomas
sớm phát hiện ra những năng khiếu bẩm sinh, khả năng kỳ lạ của Tô Việt
nên giới thiệu Việt với ông Gérard Basset, một chuyên gia giỏi nhất Châu
Âu năm 1996, thứ nhì thế giới năm 1992 và 2004, lúc đó đang là chủ tập
đoàn khách sạn rượu vang ở Anh quốc. Một năm làm việc với ở Anh dưới sự
dìu dắt của chuyên gia hàng đầu thế giới, Tô Việt đã khám phá ra rất nhiều
điều mới lạ trong “Văn hoá rượu vang”. Anh bảo: “Anh Quốc cũng là vùng
đất phì nhiêu cho tất cả trào lưu văn hoá rượu vang trên thế giới. Ở xứ sở
này, vốn là một quốc gia đa chủng, mỗi người trong cách thưởng thức rượu
vang, Whisky hay vodka đều cố gắng tìm về với bản thể của chính mình. Tôi
biết thử và thưởng thức rượu vang cũng là tìm đến nhân cách phương Đông.
Đó là cái Chân, Thiện, Mỹ”.
Đến chuyên gia hàng đầu
Tô Việt đã nếm hàng ngàn loại rượu vang, có những loại rượu đắt, quý
không thể chỉ mua được bằng tiền mà chính bằng cái tâm, cái hồn của người
biết thưởng thức. Việt bảo: “Nếu như ai cũng có thể ngửi và cảm nhận được
vài chục mùi vị thông thường thì chuyên gia nếm thử rượu phải là một nghệ
sỹ, một nhà văn, một nhạc sỹ, một họa sỹ và nhiều hơn thế bởi để nếm và
thưởng thức rượu là nắm bắt “cái hồn” của rượu và miêu tả cái hồn đó bằng
những từ ngữ vừa cụ thể, chính xác, vừa trừu tượng, bay bướm, hoan hỉ, siêu
phàm...” Những tháng ngày lưu lạc tận Hungary hay Rumania để tìm hiểu
về văn hoá rượu vang, Việt đã được ăn, được ngủ giữa những cánh đồng nho
bạt ngàn hay lên rừng, lên núi tìm hiểu từng cái riêng, nét đặc trưng của mỗi
vùng trồng nho để “cảm” được rượu và vì thế mới nhập vào “hồn rượu”.
Điều thú vị nhất là anh đã được đi nhiều nơi, đến nhiều vùng, không chỉ
thưởng thức được những loại rượu vang đắt nhất thế giới như Pétrus,
Château Latour, Château Lafitte Rothschild, Romanée - Conti (Pháp),
Pingus, Val Buena, Vegas Sicilia (Tây Ban Nha), Tokaj Excencia (Hungary)
mà còn biết đến cả những loại rượu hiếm hoi như rượu hồng Hatten
(Indonesia), rượu Château Merciar (Nhật Bản), Rượu Mehico, rượu Thái
Lan, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ...
Đi đến đâu, dừng chân ở quốc gia, địa phương nào, Tô Việt cũng tìm
hiểu rõ nét đặc trưng của từng loại rượu và anh rút ra được những nhận xét,
triết lý sâu sắc từ những ly rượu. Anh cho biết: “Mùi vị rượu vang mang đậm
dấu ấn của các loại hoa quả Châu Âu, Châu Mỹ hay Châu Úc, thường không
có ở Châu Á, vì thế một người Châu Á miêu tả các mùi vị rượu thường gặp
rất nhiều khó khăn. Việt Nam cũng như phần lớn các nước Châu Á hầu như
không có văn hoá rượu vang mà chỉ có văn hoá rượu gạo (Việt Nam, Trung
Quốc, Lào, Campuchia...) hoặc rượu Sake (Nhật Bản). Cũng là rượu nhưng
đó là rượu ủ từ men chứ không phải từ chưng cất”. Để trở thành một chuyên
gia nếm thử rượu vang, theo Việt cần có các yếu tố: đam mê, năng khiếu
bẩm sinh, thâm niên nghề nghiệp và lòng tin. Anh nói: “Muốn trở thành
chuyên gia nếm thử rượu giỏi cần phải nếm rất nhiều, không ngại khó, ngại
khổ và sẳn sàng đi xa để thăm thú các vườn nho, chịu hy sinh về tiền bạc để
có thể cập nhật những thông tin mới nhất và nếm những loại rượu hiếm hoi
nhất. Người ta có thể tiếc vì mua một món đồ đắt nhưng sẽ không tiếc khi
mua một chai rượu đắt để đãi bạn hiền... Mọi cái đều phải trả giá và không
ai có thể thành công mà không vấp ngã một vài lần”. Theo anh, một chai
rượu vang ngon phải được cảm nhận bằng các giác quan thông qua ba giai
đoạn sau: Kiểm tra bằng mắt: phải quan sát màu sắc, sắc thái, độ trong suốt
và độ ánh của rượu. Kiểm tra bằng khứu giác: cảm nhận hương thơm của
rượu bằng cách ngửi rượu xem đó là mùi của trái cây hay hoa cỏ đồng nội.
Cuối cùng là kiểm tra bằng vị giác: phải phân biệt được các vị khác nhau của
rượu như độ lan toả, độ sánh, độ cồn. Rượu vang ngon phải tổng hợp hài hoá
nhiều vị khác nhau chủ yếu là vị chua, ngọt và chát. Anh ví von: “Rượu vang
ngon như một cô gái đẹp nên khi thưởng thức phải biết nâng niu. Rượu cũng
có đời sống như người đẹp... Khi rượu đạt đến độ tuyệt đỉnh cũng như một
phụ nữ đạt đến độ chín của tài và sắc...”
Là một trong những chuyên gia hàng đầu thế giới và nhất là người Châu
Á hiếm hoi trong làng nếm thử rượu vang nhưngTô Việt khiêm tốn bảo:
“Trình độ của tôi cũng chỉ là hàng học trò vì còn phải học hỏi nhiều. Rượu
vang là một thực thể lung linh luôn biến động, đòi hỏi mỗi chuyên gia thử
nếm phải thường xuyên trau dồi nghiệp vụ chuyên môn, không lúc nào đựơc
tự cao tự đại, thoả mãn là tự giết chết mình”.
Dòng máu Việt trong huyết quản
Tô Việt tâm sự: “Thị trường rượu vang Việt Nam phát triển rất mạnh
trong 2 - 3 năm gần đây do mức sống người dân được nâng cao, do khách du
lịch vào nhiều và ít nhiều cũng do cả ảnh hưởng của Văn hóa Pháp. Người
Việt Nam sử dụng chủ yếu các loại vang có chất lượng trung bình và giá tiền
hợp vói mức thu nhập của mình.Trong tiềm thức của người Việt, đã là rượu
vang Pháp thì phải là vang Bordeaux, tuy Bordeaux cũng chỉ là một trong
nhiều vùng trồng nho... Xuất phát từ nhận thức mơ hồ như vậy nên trình độ
thưởng thức vang của đại đa số vẫn dừng ở mức độ uống cho có không khí,
uống như uống rượu mạnh, uống 100%. Một anh bạn Việt kiều, chủ một
tiệm ăn có tên tuổi ở Hà Nội kể với tôi: “Nhiều lúc tớ đau lòng lắm cậu ạ.
Hôm vừa rồi có 5 thanh niên vào ăn, đòi chủ quán đem ra loại rượu vang
mắc tiền nhất. Lẽ dĩ nhiên là tớ đưa ra giới thiệu sản phẩm Barolo của nhà
sản xuất lừng danh Antinori. Họ lấy liền một lúc 4 chai, giá mỗi chai 250
USD. Nhưng họ uống như uống nước lã hoặc bia hơi, toàn “dô, dô, 100%”.
Một sản phẩm văn hóa như rượu Barolo lẽ ra phải được nâng niu, trân trọng,
uống nhâm nhi. Nói vậy để biết cậu còn có rất nhiều việc phải làm”.
Và Tô Việt quyết định về Việt Nam
Lúc mới về Việt Nam, nhiều bạn bè thân của tôi chân tình góp ý, khuyên
nên quay lại Pháp vì họ cho rằng cuộc sống ở quê mình còn nghèo khó lắm.
Thậm chí có người còn nói thẳng: “Cậu ở bên ấy đang yên ấm, lương làm 6
tháng cũng đủ sống cả năm, tội gì về đây để làm việc gì cũng như húc đầu
vào bức tường đá? Ở bên ấy nhà cửa đàng hoàng, về bên này tứ cố vô thân...
Quả là thời gian đầu thấy sự mất mát khá lớn: vợ chồng phải xa nhau, tốn
kém về kinh tế vì phần lớn vé máy bay đi về giữa Pháp và Việt Nam do
mình tự lo liệu, phong thổ không hợp vì mình đã sống quá lâu bên Pháp...
Nhưng suy đi tính lại thì thấy chẳng đâu hơn nơi mình đã sinh ra và lớn lên,
với những sắc mầu gợi lại tuổi thiếu thời, con đường mình thường đi, bóng
dáng người con gái đầu tiên mình yêu, rồi bè bạn, gia đình, mùi hoa phong
lan trong mảnh vườn nhỏ nhà bên cạnh, tiếng đàn dương cầm trong hẻm
phố... Nhưng hơn cả vẫn là tiếng nói tự đáy lòng: bên Pháp, dù có giỏi, mình
cũng chỉ là một chuyên gia trong hàng ngàn chuyên gia khác, còn ở Việt
Nam, mình có thể giúp được rất nhiều trong việc quảng bá văn hóa rượu
vang”. “Đến nay công việc của anh tại Việt Nam là gì?” Tôi hỏi. Tô Việt cho
biết: “Tôi về Việt Nam với tư cách là Giám đốc chương trình văn hoá rượu
vang do Chính phủ Pháp tài trợ với sự hợp tác của nhiều trường đại học ở Hà
Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Lạt. Tôi đang đào tạo cho cán bộ cao cấp
của ngành ngoại giao, thương mại, ngân hàng, tài chính, du lịch, hàng không,
đường thuỷ, những chuyên gia phục vụ tại các nhà hàng, khách sạn, chủ đại
lý bán rượu bia và bất kỳ ai quan tâm đến văn hoá rượu vang. Người dự khoá
học đến khi kết thúc sẽ được cấp chứng chỉ của Hiệp Hội Chuyên gia thử
nếm rượu vang quốc tế ASI. Tuy nhiên, điều tôi muốn làm lại xuất phát từ
sâu thẳm trái tim: tôi muốn mang những hiểu biết, kiến thức và sức lực của
mình để phục vụ cho quê hương. Ai cũng có nguồn cội để quay về”.
M.D
Chuyên gia rượu quốc tế Tô Việt
• Sinh năm 1958, tại Hà Nội • Tốt nghiệp khoá 11 - Đại học Ngoại giao
năm 1981. • Thạc sỹ Công pháp quốc tế tại đại học Nice (Pháp).
• Thạc sỹ Luật và Kinh tế các nước đang phát triển tại Đại học Nice
(Pháp).
• Chứng chỉ Chuyên gia thử nếm Rượu vang tại Trường Trung học Du
lịch - Khách sạn Nice (Pháp).
• Thành viên Hội thử nếm Rượu vang quốc tế (ASI)
• Thành viên Hội thử nếm rượu Pháp (USDF),
• Giải “Pioneer Award” dành cho người có nhiều cố gắng quảng bá Văn
hóa rượu vang ở Việt Nam nói riêng và Châu Á nói chung tại cuộc thi quốc
tế Rượu vang Starwine lần thứ hai (23 - 27/02/2005) ở Philadelphia (Mỹ)
• Giám đốc Chương trình đào tạo Chuyên gia thử nếm rượu vang Việt
Nam (PFSViệt Nam) 2004 - 2005 do Hội thử nếm rượu vang quốc tế, Hội
đồng hành chính vùng Languedoc - Roussillon và Hội những người bạn Đà
Lạt (Adaly) thành phố Montpellier (Pháp) tài trợ.
• Giảng viên liên kết của các trường Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học
Bách khoa thành phố Hồ Chí Minh, trường Cao đẳng Công nghiệp Thực
phẩm Thành phố Hồ Chí Minh, trường Đại học Đà Lạt, trường tư thục Du
lịch - Khách sạn Hoa Sữa Hà Nội.
• Cố vấn xuất nhập khẩu và đào tạo cho các công ty “Les Celliers
d’Asie”, “Ware House”, “Arowines”, “Ladofoods”, “Dalatfoods”, “Van
Gres”, các tập đoàn khách sạn “Accord” và “Six Sens” Việt Nam.
• Tùy viên pháp ngữ “Vì sự phát triển lâu dài” của Hội những người bạn
Đà Lạt (Adaly) thành phố Montpellier (Pháp).
Bài phát biểu tại hội thảo rượu champagne, Hà Nội, 24/11/2005
Rượu vang nói chung và rượu champagne nói riêng, từ trưóc đến nay,
luôn luôn là một chủ đề được mọi người thích thú mạn đàm như một chủ đề
gắn liền với hội họa, văn chương, âm nhạc, ngoại giao, quân sự và phái đẹp.
Trong một bữa ăn tại một tiệm ăn sang trọng, ở bất cứ đâu, sự có mặt
của một chai champagne trên bàn tiệc bao giờ cũng là một sự kiện đáng ghi
nhớ: nút chai bật nổ như tiếng cười trong trẻo của thiếu nữ dậy thì, vị giác và
khứu giác ta chỉ vừa cảm nhận thấy mùi vị tuyệt vời, quyến rũ của hương thì
thị giác đã no nê với màu sắc rực rỡ của nhãn chai, vẻ lung linh huyền ảo của
chất lỏng trong chai, nét mảnh mai của dòng bọt sủi lăn tăn và sau đó nổ
tung như một chùm pháo hoa, nhất là chuyển động từ dưới lên trên của bọt
rượu làm ta liên tưởng đến những vui thú của cuộc đời như một dòng sông
trôi về vô tận. Thính giác cũng dỏng tai lắng nghe tiếng nút chai nổ bốp vui
vẻ hay thở dài ngao ngán.
Nói đến rượu champagne trong một buổi Hội thảo như ngày hôm nay,
tôi không hề có tham vọng truyền bá một kiến thức uyên thâm mà nhằm trao
đổi thông tin, giải thích và làm cho tất cả mọi người hiểu được:
- Lịch sử rượu champagne và cách nhận biết một chai rượu ngon qua các
tố chất hương vị và sự cấu thành của rượu.
- Lựa rượu champagne cho các món ăn
- Chia sẻ niềm vui sống...
Trước cả tôn giáo, rượu vang nói chung và rượu champagne nói riêng
mang lại cho người ta cảm thức về một tình trạng siêu thoát hay một viễn
tưởng giải thoát khỏi sự hạn hẹp của kiếp nhân sinh.
Người Pháp cho rằng rượu champagne là biểu hiện rõ nét nhất của tự do
- bình đẳng - bác ái, vì nó không là đặc quyền đặc lợi của một giai cấp nào
mà của chung tất cả mọi người. Trong công chuyện làm ăn, ly rượu
champagne dễ dàng thay thế một tách cà phê, vì nó sẽ làm cho câu chuyện
trở nên hấp dẫn. Nó sẽ xoá dần mọi trở ngại và làm cho các quan điểm đối
nghịch trở nên gần nhau hơn.
Rượu champagne còn là cầu nối của các dân tộc. Nếu như Đô đốc Hải
quân Nelson của Anh từng nói “phải căm thù người Pháp như căm thù quỷ
dữ”, ông lại là người vô cùng thích uống rượu champagne. Uống rượu
champagne cũng là cách để chứng tỏ cho người khác thấy đẳng cấp xã hội
của mình. “Hãy nói cho tôi biết bạn ăn uống gì, tôi sẽ nói bạn thuộc đẳng cấp
nào trong xã hội”, câu ngạn ngữ này lúc nào cũng đúng vì nếu bạn gọi một
chai champagne trong một tiệm ăn thì điều đó chứng tỏ sự thành công trên
thương trường hoặc địa vị xã hội của bạn. Đó cũng là một nét rất đặc trưng
của văn hóa phương Tây.
Rượu champagne là cánh cửa của mộng mơ và niểm hoan lạc không bao
giờ dứt. Nhiều khi trong khi sử dụng rượu champagne, bạn sẽ tình cờ trở
thành nhà văn hay nhà thơ với những ý tưởng táo bạo bồng bềnh trong đầu
như những đám mây trắng xốp.
Uống toàn rượu champagne trong một bữa ăn có lợi thế là bạn sẽ không
phải pha trộn các loại rượu, vì thế đầu óc sẽ tỉnh táo, cơ thể nhẹ nhàng.
Rượu champagne có thể coi là loại rượu vang duy nhất có thể phục vụ
với tất cả các món ăn trên bàn tiệc vì nó rất hài hòa với các mùi vị và chất
liệu khác nhau.
Rượu champagne đem đến cho khách sành ăn niềm hân hoan, cuồng
nhiệt và những khoảnh khắc hiếm hoi của sự trao đổi và chia sẻ.
Đối với văn nghệ sỹ, rượu champagne là nguồn cảm hứng, là một nhân
tố không thể thiếu của hội hè và văn hóa.
Uống rượu, trong bất kể tình huống nào, phải là những khoảnh khắc
tuyệt vời trong như pha lê của niềm hạnh phúc chia sẻ cùng bè bạn. Rượu
champagne uống có mức độ sẽ là người bạn đồng hành thân tín luôn sánh
bước cùng ta trên những nẻo đường của một chủ nghĩa hoan lạc tinh xảo
nhưng không vì thế mà tách rời với đời thường.
Nếu như ngày xưa phụ nữ uống rượu phải vụng trộm, uống rồi đỏ mặt
lên, ý tứ nhìn người yêu hay chồng với một ánh mắt chứa chan bao điều
muốn nói thì ngày nay các cô gái trẻ không còn phải giấu giếm khi uống
rượu và cũng không hề đỏ mặt ngượng ngùng khi nhìn vào mắt người yêu.
Điều đó chứng tỏ xã hội đã có một cách nhìn nhận khoan dung, độ lượng
hơn đối với phụ nữ.
Một cô bạn nhà báo Pháp từng nói với tôi “Với rượu Whisky, cậu không
thể chinh phục được phụ nữ, nhưng với rượu champagne thì điều đó trở nên
đơn giản”.
Rượu champagne có sức quyến rũ với nhiều lợi thế: nó đưa lại niềm vui,
làm cho buổi mạn đàm trở nên náo nhiệt, người thuyết trình trở nên tự tin
hơn, lạc quan hơn, choáng ngợp trong hạnh phúc và niềm vui sống.
Rượu champagne cũng được nói đến nhiều như là hình ảnh của những
tình yêu vụng trộm. Nhưng rượu champagne cũng là người bạn đồng hành
của những cặp tình nhân, những đôi vợ chồng thủy chung như nhất, cùng
chia sẻ những giây phút tuyệt vời của năm đầu mới cưới. Nếu trong tình yêu
có những phút sóng gió thì rượu champagne sẽ là tố chất hòa giải không thể
thay thế được.
Rượu champagne là rượu của hoan lạc, nhưng cũng là rượu để giải sầu.
Nếu bạn thất bại trong tình yêu hay trên thương trường, rượu champagne sẽ
giúp bạn quên đi những mặc cảm, tâm tư, giúp bạn vững tin hơn và sẵn sàng
vượt qua những khó khăn, thử thách để tìm đến một tương lai tươi sáng. Đầu
thế kỷ 20, tiêu chí tuyển chọn kỵ binh trong một số trung đoàn kỵ binh tinh
nhuệ của Pháp là trong 3 giờ đồng hồ các tân binh cực kỳ khỏe mạnh phải
vượt một quãng đường 30km với 3 con ngựa bất kham, làm tình với 3 cô gái
làng chơi và uống hết 3 chai rượu champagne. Tiêu chí này ở kỵ binh Anh
còn khó hơn nữa vì quãng đường phải vượt qua là 30km và 48km.
Sau khi về đích, chàng tân binh hân hoan hát bài “Ta uống rượu
champagne vì ngựa, vì phụ nữ và những kẻ khuất phục được những sinh vật
cứng đầu cứng cổ này. Quân chủng kỵ binh muôn năm!”.
Cố Thủ tướng Anh Winston Churchill từng đặt tên rượu champagne Pol
Roger cho 1 con ngựa của ông. Tổng thống Mỹ Gerald Ford chỉ uống rượu
California với một ngoại lệ rượu nước ngoài duy nhất là rượu champagne
Pháp.
Rượu champagne có một ma lực huyền bí: nó kích động công chúng và
tạo ra ảo tưởng là sự hoàn thành tất yếu của một giấc mơ rất lâu không thực
hiện được. Nó vừa là vật thể vừa là phi vật thể. Nó là sự chuyển hóa từ vật
chất sang tinh thần mà ta thấy rất rõ qua thành cốc thuỷ tinh.
Louis Pasteur cho rằng triết lý trong một chai rượu champagne còn hơn
tất cả sách vở trên thế giới. Còn Max Jacob thì quả quyết rằng tiếng rì rào
của bọt rượu champagne khi chạm vào thành cốc thủy tinh giống như tiếng
sóng ru bờ cát.
Vì thế, trước, trong và cả khi kết thúc hội thảo này, mong các bạn hãy
mở lòng đón nhận hình ảnh đầy thơ mộng của rượu champagne, Hoàng đế
của rượu vang và Hoàng đế của đàn bà đẹp, như một kho báu của tâm hồn,
với những đam mê, dằn vặt, khổ đau và khát khao tình yêu cuộc sống.
Xin cám ơn sự chú ý của tất cả các bạn
.
Hà Nội, ngày 24/11/2005
.
Tô Việt.
Tô Việt - duyên nợ, đam mê và thành công
Báo CuoihoiNet - Mục Chân dung Doanh nhân
Một cách tình cờ tôi
biết đến công ty của anh và
khi liên hệ với anh qua điện
thoại tôi đã hình dung đó
phải là một con người thật
lịch lãm. Nhưng giọng nói
trầm ấm và lịch thiệp ấy lại
mang đến một cảm giác gần
gũi lạ lùng. Sự hiếu kỳ
trong tôi càng tăng khi biết
anh là người rất nổi tiếng
tại đất nước Việt Nam xinh
đẹp này. Bắt đầu từ sự tò mò đến khâm phục, ngưỡng mộ, đó là những gì tôi
có thể nói sau buổi gặp gỡ với anh. Tôi đã đứng đợi và đi thang máy cùng
anh song tôi không thể nghĩ đó là anh. Và đến khi biết chắc là thế thì tôi đã
không khỏi thốt lên tiếng kêu ngạc nhiên. Anh khác xa với những gì tôi hình
dung, bình dị và mộc mạc, nhưng cái sự thân mật vẫn mãi hồn hậu như tự
nhiên phải là thế.
Nếu bạn là người am hiểu về rượu vang, hẳn bạn phải biết đến những
dòng vang Pháp, Italia, Tây Ban Nha hay Hungari..., và sẽ biết đến anh
trong thế giới của những chuyên gia thử nếm rượu vang. Đó là Tô Việt - một
chuyên gia người Pháp gốc Việt hàng đầu thế giới trong lĩnh vực thử nếm
rượu vang. Gắn liền với tên tuổi của một Tô Việt thành danh ngay tại quê
hương là nước Pháp hào hoa, phong nhã ấy là một người thoạt nhìn “hết
sức” bình thường. Không chau chuốt bề ngoài như vẻ tráng lệ vốn dĩ của
Pháp, không cầu kỳ, kiểu cách như cái “danh” anh đang có, không tự phụ,
không kiêu hãnh với những gì anh đã trải qua..., đó là tất cả những gì đẹp đẽ
đến không tưởng mà tôi cảm nhận được từ con người anh toát ra. Người ta
có thể biết nhiều về anh với những thông tin sát thực cho những thành công
trên khắp nẻo đường thế giới anh đã đi qua, bất kỳ nơi đâu bước chân anh
đặt đến, có thể là Châu Âu, Châu Á hay một châu lục nào đó..., sự chào đón
nồng nhiệt của những người dân trồng nho, sản xuất rượu, hay các nhà chức
trách, giới chuyên gia...luôn là sự thể hiện niềm tin yêu và mến mộ anh sâu
sắc. Tô Việt đáng được nhận những tình cảm chân thành như thế cho tất cả
những gì anh đã nỗ lực cống hiến trong lĩnh vực truyền bá nền văn hóa rượu
vang này. Song, sẽ có một điều ít ai ngờ rằng cái thú tao nhã đó lại được ấp
ủ, nuôi dưỡng từ khi anh còn rất trẻ và cũng lại từ những câu thơ đầy hình
ảnh sinh động của một thi sĩ người Pháp thế kỷ thứ 19 “Trong mỗi chai rượu
vang có một linh hồn. Đêm đêm, linh hồn đó nhảy múa” (Charles
Beaudelaire). 26 tuổi, thi đậu học bổng Công pháp quốc tế và theo học tại
đại học Nice (Pháp) và cái duyên nợ đã thật khéo đưa anh đến với vùng đất
là cửa ngõ biên giới giữa Pháp và Italia - nơi giao nhau của hai nền văn hóa
rượu vang lâu đời nhất của Châu Âu. Và cái duyên ấy cũng một lần nữa lại