CHÚ THÍCH

.

[1] Umeda: Nhà ga điện ngầm của ga trung tâm Osaka.

[2] Gidayu: Một hình thức nghệ thuật truyền thống của Nhật, do Ukemoto Gidayu khởi xướng từ khoảng cuối thế kỉ 17. Là hình thức kể chuyện cùng với đàn ba dây (samisen), vừa biểu diễn vừa đánh đàn ba dây.

[3] Phụ nữ Nhật ngày xưa hay dùng giỏ đan bằng mây, song hoặc tre khá nặng để đi mua hàng.

[4] Những người đàn ông không ra trận được vì sức khỏe yếu sẽ phải làm những công việc khác ở hậu phương, gọi là trưng dụng.

[5] Đai áo Nagoya là một kiểu đai áo kimono được đơn giản hóa từ đai áo thông thường, vốn phức tạp.

[6] Cải cách ruộng đất năm 1946 ở Nhật, tức là ngay sau khi Thế chiến thứ hai kết thúc.

[7] Tojo Hideki: Đại tướng của lục quân đế quốc Nhật bản, Thủ tướng thứ 27 của Nhật Bản trong thời gian Thế chiến thứ hai. Bị tuyên án tử hình về tội ác chiến tranh.

[8] Sau Thế chiến thứ 2, chính quyền bắt những chủ đất không tự canh tác phải bán lại tất cả số ruộng dư cho nhà nước. Nhà nước sẽ bán lại số ruộng này cho những tá điền đang thuê mảnh đất đó. Mục đích giảm bớt khoảng cách giàu nghèo giữa chủ đất và tá điền.

[9] Tên hai kiếm khách lãng nhân nổi tiếng của Nhật Bản thời Edo, họ trở nên nổi tiếng từ trận quyết đấu trên đảo Ganryo.

[10] Ở Nhật có hai tiết Thanh Minh trong năm. Một lần là tháng Ba và một lần là thu phân cuối tháng Chín.

[11] Juken: Ken là đơn vị đo độ dài, bằng khoảng 1,8m. Juken = 18m.

[12] Một tấm vải có độ dài từ eo xuống bàn chân, phụ nữ quấn vào trông như váy, từ trước thời Edo là phục sức chỉ chuyên dành cho phụ nữ trong gia đình quý tộc. Từ thời Meji trở về sau, hầu như không được sử dụng nữa.

[13] Căn nhà đĩa: Tên câu chuyện ma nổi tiếng thời Edo tại Nhật. Một phụ nữ đã chết vì đánh vỡ đĩa, sau khi hóa thành ma thì có tên là Okiku. Con ma này đêm đêm hiện lên và lầm bầm đếm đĩa.

[14] Nguyên tác là giọt nước cuối cùng . Người già Nhật, khi hấp hối sẽ được nhỏ vào miệng giọt nước cuối cùng của đời người, ý của Kensuke là Yakichi đi chuyến này xong về chắc cũng hết đời.

[15] Một phong trào nữ quyền bắt đầu từ một nhóm nhỏ những tác giả văn học nữ trên tạp chí văn học Seitou vào những năm 1911. Đôi khi từ này còn dùng để chỉ những người phụ nữ đòi quyền bình đẳng một cách thái quá, thích thể hiện bản thân.