Ngồi dưới thềm trăng

trở về với quê trong mùa hạ, tựa đầu bên nhau ngồi dưới thềm trăng. Vui sướng biết mình có một quê nhà, giống như cái trăng có một bến Rằm, để sáng, để hồn nhiên và cả để nũng nịu với người thương.

Có một tặng vật của thiên nhiên dành cho làng quê, đó là trăng. Và mùa hạ là lúc trăng "chín", mọng vàng lắc lẻo bên trời. Người ở quê không dư dật về vật chất, nhưng họ có một vầng trăng cho đời sống tinh thần. Dù một ngày lao động mệt nhọc đến đâu thì đêm về vẫn dôi dả một khoảng thời gian và tha hồ bầu không gian tĩnh tại, thanh bình đến đắm say.

Vào những ngày thu hoạch vụ lúa, bữa cơm của mọi nhà hầu như đều muộn hơn. Cơm canh dọn ra nơi thềm hiên. Có chai xị đế trắng cho ba ngồi thõng chân nhấp một ly chống mỏi và ngon miệng. Tô nước luộc rau trong xanh như hồ thu vắt mùi chanh thơm sóng sánh ánh trăng.

Buổi tối tính từ bữa cơm chiều. Và ngay từ lúc ấy, trăng bắt đầu làm nhiệm vụ của mình là soi sáng thay đèn. Hơn thế, trăng còn giống như một thứ gia vị, nêm thêm vào cho thức ăn mỗi thứ một ít. Cơm sẽ dẻo hơn, canh sẽ ngọt hơn, cá đồng kho thấm thìa hơn và chén rượu cũng nồng hơn.

Dường như cái oi nực một ngày miền Trung đã không còn nữa, trời dịu hẳn. Trăng lên cùng với ngọn gió phảng qua. Phây phẩy mùi hương rạ đồng.

Nhưng có lẽ cái trăng dễ thương nhất, tình tứ nhất là khi đôi lứa ngồi bên nhau. Ở quê, cứ đến tuổi đôi mươi, thanh niên có trò đi tán gái. Vài ba chàng trai cùng đến nhà một cô gái. Sau một thời gian tán tỉnh, lần lượt từng chàng tự động rút lui. Chỉ còn lại một người được nàng thích. Đó là người sẽ cùng ngắm trăng với nàng vào những đêm đẹp nhất.

Thật không còn cảm giác nào tuyệt vời hơn cái lúc họ ngồi tựa vai nhau bên thềm hiên, khi ánh trăng đổ vàng một góc vườn, rưng rức mùi lá hương hoa quê nhà. Một chút lãng mạn tuổi đôi mươi, một chút thánh thiện buổi đầu chạm vào nhau. Một chút kiêu sa khi trăng chảy tràn lên mái tóc, một chút e dè dịu dàng lúc trăng núp dưới khuôn mặt cúi xuống của nàng. Tình yêu, cái gì cũng chỉ một ít nhưng gom lại thật đầy.

♦

Theo mỗi mùa trăng, người quê lớn lên. Rồi có khi chính họ lại muốn thoát khỏi mảnh làng nghèo ấy. Họ vô tình bỏ quên ánh trăng để đến với những ngọn đèn đường, bỏ quên cái thanh bình để tìm tới sự đô hội. Để một hôm thèm sự dân dã, dịu dàng, thơ mộng, chợt nhớ ra còn có một thềm hiên ngồi đón trăng về.