NHỮNG NGƯỜI BẠN KHÓ QUÊN Con ăn ruồi

Đấy là biệt danh của chị Thuận, người cùng thị trấn Ba Đồn, học cùng lớp một với mình.

Chuyện Con ăn ruồi thì dân thị trấn những ai sống những năm 1960 - 1966 đều biết cả. Mình gọi bằng chị vì khi đi học lớp một chị đã 13 tuổi. Chị nổi tiếng ăn ruồi từ khi chị ba tuổi. Chừng đó tuổi chị đã biết chụp ruồi để ăn, ăn mãi đâm nghiện.

Về sau ba mạ chị phát hiện ra, hết ngăn cấm đến dọa dẫm, đánh đập... chị vẫn không chừa. Hoạt động ăn ruồi của chị lúc đầu công khai, sau bị đánh nhiều quá thì bán công khai, sau vào lớp một có giáo dục, có văn hóa, đã biết Con ruồi là giống hiểm nguy/Hai chân của nó rất vi trùng nhiều thì chị hoàn toàn đi vào bí mật.

Rất hiếm khi thấy chị ăn ruồi, chỉ nghe người ta kể lại thôi. Còn nhỏ chị ăn ruồi bất kì ở đâu, không kể ruồi cầu tiêu hay ruồi mâm cơm. Lớn lên chút chị chỉ ăn ruồi đậu trên người chị thôi, có lẽ chị đinh ninh thứ ruồi đó là sạch nhất.

Kể đến đây bỗng nhớ đến Hoàng Vũ Thuật. Anh nổi tiếng sạch sẽ. Đến nỗi vào quán phở, người ta bưng bát phở ra cái thìa đã nhúng vào bát phở, anh vẫn cầm cái thìa đưa cho phục vụ, nói em ơi nhúng nước sôi cho anh! Hi hi.

Mình phục mãi mới thấy chị Thuận ăn ruồi. Khi đó thầy ra bài tập toán, cả lớp hí húi làm. Một con ruồi đậu trên má chị. Chị đập một phát rồi ngó trước ngó sau, dần dần đua con ruồi từ má lăn vào miệng. Chị nhai chóp chép giống y chang người ta nhai kẹo cao su, dù con ruồi bé tí. Chị nuốt đánh ực, miệng hít hà, đã quá trời... hi hi.

Mình nhóng cổ nhìn chị, nói ruồi ngon không mà chị ăn. Lúc đâu chị lườm, không nói. Sau hỏi mãi, chị trợn mắt đạp một phát vào lưng mình, nói hỏi ngu! Không ngon mà ăn à! Kinh! He he...

Chị học hết lớp bốn thì bỏ học, đi lấy chồng nhưng vẫn tiếp tục ăn ruồi cho đến khi sinh đứa thứ nhất thì không ăn nữa.

Bây giờ chị đã năm con, to như thùng phuy, bạn chị hầu hết đã hai ba đời chồng, chị vẫn một anh đẹp trai vô cùng chung thủy. Hạnh phúc ấm no nên chị suốt ngày nói cười phe phé.

Điều lạ lùng là hơn năm chục năm qua chị không hề đau ốm gì, kể cả nhức đầu sổ mũi, không hề! Chỉ khác là bây giờ chị ghê tởm ruồi lắm. Đang ăn, ai kêu ruồi kìa, lập tức chị nôn thốc nôn tháo.

Lạ lùng chưa, nhờ ruồi mà chị hạnh phúc ấm no như ngày hôm nay, chị lại ghê tởm chúng, he he.

Thằng hai đầu gối

Đó là thằng Dư, ở sát ngay sau hồi nhà mình.

Cái xóm nhà mình ngày xưa giống y chang cái nồi lẩu đủ món sang hèn. Một nhà ăn mày, một nhà giáo viên, một nhà bí thư tỉnh ủy, một nhà cướp giật, một nhà đĩ điếm, một nhà giáo sư, một nhà buôn lậu. Nhưng là cái xóm hòa thuận nhất thị trấn vì không nhà nào thèm dây với nhà nào.

Nhà thằng Dư có ba mẹ con, mạ nó hành nghề đĩ điếm đẻ ra hai đứa, nó là Dư, em gái nó là Thừa, chắc mạ nó nghĩ giá không đẻ đứa nào thì mới đủ.

Nhà nó về ở sau nhà mình khi nó 12 tuổi, em nó hai tuổi. Mạ nó tên gì mình không nhớ nữa, chỉ nhớ như in sáng nào mạ nó rời nhà vào Đồng Hới hành nghề thì cả xóm đều biết.

Không hiểu sao cứ ra khỏi nhà mười bước thì bà mới quay lại gọi Dư ơi! Rồi dặn thằng Dư nấu cái này nấu cái kia, thằng Dư dạ, bà đi thêm mười bước nữa lại Dư ơi, lại dặn lấy cái này lấy cái kia, thằng Dư dạ, bà đi thêm mười bước lại Dư ơi, lại dặn mua cái này mua cái kia, thằng Dư dạ, bà đi thêm mười bước nữa bà lại Dư ơi, lại dặn trông em thế này cho em ăn thế kia... có chục lần như vậy rồi bà mới đi hẳn.

Cả trăm buổi sáng như một.

Thằng Dư hơn mình hai tuổi nhưng khi nào nó cũng gọi mình bằng anh, xưng em. Tóm lại trẻ con trong xóm bất kể lớn bé nó đều gọi anh chị, xưng em, chẳng phải riêng mình.

Nó bị dị dạng từ khi mới lọt lòng. Chân phải bình thường, chân trái có hai đầu gối, một đầu gối bình thường và một đầu gối mọc thêm ở giữa cẳng chân, có xương bánh chè đàng hoàng, không phải khối u, giống hệt cái đầu gối thật.

Vì thế nó đi lại rất khó khăn, mỗi bước đi đều khụy xuống hai lần, y như người ta nhún vậy. Nó đi từ nhà ra chợ rồi quay về, tổng cộng ba cây, trọn vẹn một buổi sáng.

Mạ mình nói mày muốn mua gì bác mua giùm cho, nó nói không, lưng cõng em, mỗi bước đi nhún hai nhún cứ thế lết ra chợ rồi lết về, ngày nào cũng thế.

Nhiều khi đi cùng đường, mình nói đem tao cõng em cho đi cho nhanh, nó nói không, cứ thế lầm lì đi đi nhún nhún. Có hôm mưa to quá, mình nói đem tao cõng em cho về mau không ưót hết, nó nói không, cứ thế nhún nhún đi đi trong mưa.

Hình như óc nó không có khái niệm giúp đỡ hay nhờ vả chưa thấy nó sang nhà ai bao giờ, kể cả ba ngày tết. Mình vẫn hay lân la sang nhà nó, hỏi cái gì nó cũng trả lời nhát một, ít khi nói quá ba từ.

Mặt nó trông sợ lắm. Mắt trái bình thường nhưng mí mắt phải là một khối thịt lớn trùm xuống đến tận cằm. Ai chưa quen, nhìn mặt nói ghê lắm, về không ăn được.

Mình đã lật cái mí mắt phải nó lên, trong đó là một miếng thịt hồng tươi, nhầy nhụa máu. Vì thế mỗi khi nó khóc mắt trái chảy ra nước mắt, mắt phải chảy ra máu. Sợ chết đi được.

Nó ăn cơm, cúi gằm mặt và cơm, mí mắt phải nhúng cả vào bát, nó cũng mặc kệ. Mình hỏi nó sao mày không vào viện cắt đi cho khỏi vướng. Nó cười nói không. Mình hỏi sao, nó nói trời cho.

Mạ nó đi từ sáng, khuya mới về, mình nó ở nhà trông em. em khóc, nó chỉ ôm em lắc lắc, không nói không hát, chỉ ngồi lắc lắc vậy thôi.

Mình 17 tuổi, to cao như người lớn, nó vẫn bé vậy, không lớn thêm được chút nào, 19 tuổi đầu vẫn bé tí, em gái nó còn lớn hơn cả nó.

Chiều hôm đó, mùa hè năm 1974, mình đi thi đại học về gặp nó cõng em vừa đi vừa nhún trên đường cái quan, giữa nắng chang chang.

Không phải cõng, nó khuân em như khuân một bao tải nặng trịch trên lưng. Em nó nằm sấp sau lưng nó, hai chân quệt đất, cứ thế để cho nó kéo đi.

Mình hỏi em mày sao, nó nói nóng. Mình nói đem tao cõng xuống viện cho, nó nói không, cứ thế nhún nhún đi đi. Mình giật lấy em nó đòi cõng thì thấy em nó lạnh ngắt, cứng queo từ lúc nào.

Mình nói em mày chết rồi. Nó nói không, lầm lì kéo em đi, vừa đi vừa khóc, mắt trái dầm dề nước mắt, mắt phải dầm dề máu.

Nhiều lần muốn làm phim về nó quá nhưng sợ các sếp phê bình đen tối, lại thôi.

Thằng sứt môi

Đó là thằng Hoàn. Bạn học lớp năm của mình.

Mình học hết kì một lớp năm thì theo ba lên thung lũng Chóp Ri miền tây Quảng Bình. Hồi này chiến tranh dữ dội, các gia đình đều có chủ trương chia con đi nhiều nơi, chết đứa này còn đứa khác.

Buổi đầu học đàu tiên đã có sự cố. Mình ngồi gần con Sử, con bé xinh nhất lớp. Ở cái nơi gái trai đứa nào đứa nấy đen thui, tóc vàng hoe thì con Sử trắng bóc, tóc mượt, cười lại có lúm đồng tiền chấm phẩy.

Mình thỉnh thoảng nhìn sang con Sử cố tình làm quen nhưng nó cứ gật gù, mắt lờ đờ như đứa mất ngủ. Đột nhiên nó đứng vụt lên kêu to: “Em thưa cô!” rồi lăn đùng ra bất tỉnh.

Mình ngồi há hốc mồm không biết nói gỉ làm gì, nhưng cả lóp thì bình tĩnh lắm. Về sau mới biết con Sử sốt rét ác tính, căn bệnh thường tình ở thung lũng này.

Thằng Hoàn ngồi bàn sau nhảy phốc lên, xốc con Sử cõng chạy về trạm xá. Cả lớp chạy theo thằng Hoàn. Nó chạy nhanh đến nỗi mọi người chạy không nhưng không ai đuổi kịp nó, kể cả cô giáo, kể cả anh Quang 19 tuổi, to lớn nhất lớp.

Thằng Hoàn 15 tuổi, hơn mình ba tuổi nhưng mình vẫn gọi bằng thằng vì nó chẳng lớn hơn mình được bao nhiêu. Nó sứt môi trên, sứt rất rộng, hầu như môi trên không có. Vì thế nó nói tiếng nghe bèn bẹt, lại ngọng, cô giáo thì nói cơ do, mình thì nó kêu thàn Lậc.

Thằng Hoàn mê con Sử vô cùng, khi mình và tụi con trai trong lớp đang rất ghét con gái thì nó đã mê con Sử đến mụ mị. Có lần anh Quang đến gần con Sử, vuốt vuốt tóc nó. Thằng Hoàn nghiến răng húc đầu vào hạ bộ anh Quang, khiến anh phải bỏ học ôm hạ bộ chạy về nhà.

Thừa nhận thằng Hoàn thông minh, làm toán nhanh như chớp nhưng chưa khi nào đạt học sinh tiên tiến, vì nó cho rằng học là đến lớp, còn ở nhà là chơi (giống quan điểm giáo dục của Đế quốc Mĩ quá). Chưa bao giờ nó chịu làm bài tập về nhà, cô giáo hỏi: sao không làm? Nó bảo thơ co eng khô lèng (thưa cô em không làm). Cô giáo hỏi tại sao em không làm? Nó nói thơ co tài vì eng khô lèng (thua cô tại vì em không làm), thế thôi. Điểm 0 điểm 1 nó không sợ.

Học về, thằng Hoàn chỉ có hai việc: một là vào rừng săn thú, chủ yếu là bẫy nhím, bắt gà rừng. Hai là đem sáo đến trước cửa nhà con Sử ngồi thổi, phục con Sử ra suối tắm để nhìn trộm. Ngày nào cũng chỉ từng đó việc.

Thằng Hoàn thổi sáo dọc bằng mũi hay cực. Hễ trên đài thổi bài nào là nó thổi được bài đó, nhiều bài nó thổi hay chẳng kém Đinh Thìn, thật đấy.

Nó cứ ngồi trước cửa nhà con Sử thổi hết bài này sang bài khác. Con Sử thì ngồi ở cửa sổ ngóng ra. Có lẽ nó cũng muốn ra ngồi với thằng Hoàn lắm nhưng sợ ba mạ nó.

Mình đoán thế thôi chứ chưa bao giờ thấy con Sử xử ngọt với thằng Hoàn, chuyên quát nạt nó thôi. Hễ đến lớp là con Sử sai thằng Hoàn hết lấy cái này, lại làm cái nọ. Thằng Hoàn chưa kịp làm con Sử đã chửi, thậm chí đánh. Thằng Hoàn cứ ngồi ôm đầu cho con Sử đánh, không dám làm gì.

Trời đất, yêu đương gì mà khổ thế không biết.

Mình chơi thân với thằng Hoàn chỉ vì nó bẫy nhím, bắt gà rừng tài quá. Hôm nào cũng vậy, cứ học xong, ăn xong là mình tót đến nhà nó liền, ngồi chầu chực để nó cho vào rừng với nó.

Thằng này có cái tài ăn ớt đến kinh dị. Một hôm nó bảo mày ở lại ăn cơm với tao, mình đồng ý liền. Nhà nó một bố một con, ăn uống cũng đơn giản (mẹ nó theo trai lúc nó hai tuổi, đi đâu không biết).

Thằng Hoàn ra vườn hái một cạu ớt chỉ thiên, loại ớt nhỏ tí cay xé họng, đem vào. Tưởng nó hái ớt để phơi, ai dè nó đổ cả cạu ót, chừng hai lon, vào nồi cơm đang cạn. Mình hỏi mày làm gì thế, nó bảo hắc cong (hấp cơm).

Thủa bé đến giờ chưa thấy ai lấy ớt hấp cơm thay khoai sắn như thằng Hoàn, về quê kể cho mấy đứa bạn, chẳng đứa nào tin.

Nó lật cái nắp nồi cơm ra, mùi ớt xông lên nồng nặc. Bữa đó mình không ăn được miếng nào, còn sặc ớt suýt chết, nó thì ăn ngon lành, như người ta ăn sô cô la. Kinh.

Mình vào rừng với nó thường xuyên, chưa khi nào về không, chí ít cũng có một con nhím xách về.

Lần đầu vào rừng với nó, bắt được hai con nhím, một con gà rừng. Nó đưa mình đến bên bờ suối nhỏ, rút sáo ra nói Tang thở ráng ra đái (tao thổi, rắn ra đấy). Tưởng nó nói chơi, ai dè nó thổi một lúc, một con rắn hổ mang to bằng cổ chân bò từ gốc cây trước mặt ra, khoanh tròn, say sưa nghe tiếng sáo. Cái đầu con rắn nhô cao, lắc lư theo tiếng sáo.

Mình sợ tái mặt, lần sau cứ đến tiết mục thổi sáo gọi rắn là mình bỏ về.

Thằng Hoàn nói Tang thơ ráng ra mà cong Sở khô ra, bờng láng (tao thổi rắn ra mà con Sử không ra, buồn lắm).

Mình hỏi nó mày thổi sáo gọi rắn làm gì? Nó bảo Tang nhớ mạ tang (tao nhớ mạ tao). Mình hỏi: Mạ mày là con rắn à? Nó gật đầu nói Ba tang nó mạ tang là cơng ráng đật (ba tao nói mạ tao là con rắn độc). Mình chẳng biết nói sao, ngồi im.

Hết lớp năm mình về quê. Bốn năm sau lên chơi, gặp con Sử. Nó đã lấy chồng, đẻ sinh đôi, suốt ngày ngồi ôm con ngóng ra cửa. Mình hỏi: Thằng Hoàn đâu rồi? Con Sử nói chết rồi. Mình hỏi sao chết, nó bảo rắn cắn.

Buồn ơi là buồn.

Ký ức năm hào

Thủa bé đi học không sợ gì chỉ sợ đến ngày nộp học phí. Lương ba hình như 105 đồng, gọi là lương cao, nhưng bảy, tám miệng ăn, chưa đến nửa tháng đã hết tiền. Suốt cả thời kì ấu thơ của mình, nhà mình khi nào cũng khốn đốn chuyện nợ nần.

Có tám hào học phí, mua được 16 cái kẹo văn, mà lần nào về xin học phí mạ cũng gắt um lên: Đi học sau này có làm vương làm tướng chi không mà tháng nào cũng đòi tiền tao.

Mình ngồi khóc ri rỉ từ sáng đến chiều, cuối cùng mạ cũng cho. Mừng hết lớn.

Nhưng tháng sau lại lặp lại y xì tháng trước, khốn khổ vô cùng.

Có lần cô giáo nói: Nhà thầy Đạng mà không có tám hào học phí à, vô lí. Nhục quá đã tính tự tử.

Cho nên khi được giải học sinh giỏi lớp bốn của huyện, hình như giải hai, giải ba gì đó cả văn lẫn toán, được thưởng tám đồng, mừng muốn ngất, trông các thầy các cô nói cho nhanh xong buổi lễ mừng công để chạy ù về đưa tiền cho mạ.

Mạ cười xoa đầu nói giỏi hè giỏi hè. Rồi rút ra cho mình năm hào.

Sau này đã có lúc mình làm đến vài trăm triệu nhưng chưa bao giờ có được cảm giác hân hoan như khi cầm năm hào mạ cho ngày ấy.

Bây giờ nhớ lại vẫn còn thấy rưng rưng.

Mình cầm năm hào chạy ù xuống nhà con Hà xì tiền ra khoe, nói tao có năm hào!

Tưởng nó phục lắm, hóa ra nó vặn lưng quần chìa ra một tờ năm hào, cười he he he.

Mình vừa ngượng vừa tức, cứ xui nó tiêu hết năm hào đi để mình nhiều tiền hơn nó nhưng nó kiên quyết không.

Hồi này làng Đông chẳng có quán xá gì. Mọi thứ chỉ chờ đến sáng có phiên chợ thì mua. Chợ họp nhanh, mặt trời chưa quá con sào đã tan, sợ máy bay bắn. Mình thì học buổi sáng, thành ra suốt tuần chẳng mua được gì.

Cứ mong đến ngày Chủ nhật, nhất định mua hai cái bánh tráng với hai lát bánh đúc ăn một bữa cho đã. Còn lẩm nhẩm tính cho đứa nào, không cho đứa nào.

Con Hà thì nhất định cho nó rồi. Sáng nào đi học nhờ nó mà mình không bị đói.

Có bất kì cái gì nó cũng để phần cho mình, kể cả mấy lát khoai deo. Em nó đòi nó không cho, kiên quyết để dành cho mình.

Con Hà dong dỏng cao, trắng trẻo, tóc dài (giống Thu Hà báo Tuổi trẻ he he). Nhà nó năm chị em gái, ai cũng xinh.

Mới 11 tuổi ngực nó đã nhú trái cau. Thỉnh thoảng nó lại vén áo cho mình xem đôi núm vú bé xíu của nó. Mình lấy ngón tay ấn ấn hỏi đau không, nó nói mới mọc hơi đau đau giờ hết rồi.

Mình nhìn đôi núm vú say sưa, nói hay hè hay hè. Nó nói rồi to bằng người lớn tề. Mình nói tởm hè. Nó lườm nói tởm răng mà tởm, phải to bằng người lớn để cho con bú chớ. Mình nhăn răng cười, nói tởm.

Năm hào mình để trong túi, thỉnh thoảng giật mình mò vào túi, vẫn còn, thở phào nhẹ nhõm. Sau sợ mạ hay lấy áo giặt bất thình lình làm nát tiền, mình kẹp vào chính giữa cuốn vở bài tập toán.

Thế mà mất. Sáng thứ Bảy mình soạn vở đi học, mở cuốn bài tập toán ra xem: năm hào không còn nữa. Đêm qua trước khi ngủ kiểm tra vẫn còn, sáng dậy đã mất.

Mình ngồi lặng ngắt, mồ hôi trán ướt đầm, nước mắt cứ thế chảy giàn giụa.

Nghi nhất anh Thắng, anh Tường nhưng không bắt được tay vay được cánh đành chịu.

Mình đến lớp ngồi im. Con Hà đưa cho củ khoai nướng không ăn, hỏi gì không nói. Mãi sau nó không hỏi nữa thì lại nói tao mất năm hào rồi. Nó giật cuốn vở bài tập toán lật lật mấy trang rồi chìa ra tờ năm hào, nói đây nì!

Mình nhảy cẫng lên, sung sướng quay cuồng. Mười năm sau mới biết đó là năm hào của con Hà, nó làm vậy cho mình vui, chứ khi đó thì hoàn toàn không biết.

Nó nói để tao cất cho, mi cất mấy anh mi lấy mất. Mình nói mai mi đi chợ mua ăn hết luôn. Nó nói mua chi, mình nói bánh tráng bánh đúc, chỉ hai đứa mình ăn thôi, không cho đứa mô hết. Nó nói ừ không cho đứa mô hết. Mình nói ừ không cho đứa mô ăn hết. Hai đứa vừa tranh nhau nói vừa nuốt nước bọt ừng ực.

Sáng Chủ nhật ngủ dưới hầm, ngủ chán mắt thì thôi, nghe bom nổ ầm ầm cũng không thèm dậy. Đến khi chui ra khỏi hầm thấy mạ đứng nói với mấy người hàng xóm bom thả trúng chợ chết hết rồi.

Lúc đầu cũng chỉ ngồi nghe thế thôi, sau sực nhớ sáng nay con Hà đi chợ, mình ù té chạy xuống chợ.

Chợ ở đầu làng, nằm dưới rặng trâm bầu. Mình chạy xuống chẳng còn ai, chỉ có mấy anh dân quân đang dọn dẹp.

Bốn quả bom thả trúng chợ, nát bét hết, nước mắm, muối, bún, bánh đa, bánh đúc, thịt cá lẫn trong máu, cát và thịt người.

Mấy anh dân quân đuổi mình đi, nói chạy mau lên không máy bay quành trở lại đó.

Mình chạy về nhà con Hà.

Nhà nó chật kín người, cả nhà nó đang khóc rú.

Mình chen vào.

Con Hà nằm trên tấm chiếu hoa trải giữa sân, phủ một tấm vải trắng trùm kín đầu. Không thấy gì hết, chỉ thấy bàn tay nhỏ xíu của nó chuồi ra khỏi tấm phủ đang nắm chặt khư năm hào.

Khi đó mình không khóc, mình nhớ như in khi đó mình không khóc.

Thằng Á, chị Du

Thằng Á hơn mình hai tuổi, năm lớp bảy nó đã phổng 1 phao như một gã đàn ông thực thụ. Mỗi lần thi đứa nào đái xa hơn, nó không có đối thủ, bắn một phát dài sáu, bảy mét. Bọn mình phục lăn.

Nó đã biết ăn diện. Luôn luôn bỏ áo vào quần, kể cả vác rựa đi rừng nó cũng quần áo chỉnh tề như đến lớp.

Túi quân sau nó nhét một cái bóp căng phồng, tất nhiên trong bóp toàn giấy loại. Nó còn găm thêm một dãy năm cái nắp bút Trường Sơn. Túi áo trên cũng một bóp căng cứng, năm cái nắp bút nhưng là nắp Kim Tinh, Hồng Hà

Hồi này bút cũng là một vũ khí khoe giàu, ai cũng biết túi nó toàn nắp bút thôi, cười, nó cứ mặc kệ, đeo đủ mười cái nắp bút cả hai túi.

Cái đầu nó chải mưọt, vuốt bằng nước lã, khô lại nhúng nước lã vuốt, không khi nào ngừng. Từ nhà lên rừng chừng bảy cây số, trời nắng, đi được một đoạn tóc đã khô, nếu không có con gái đi cùng thì thôi, có con gái thì nhất định cứ chốc chốc nó lại nhúng nước ruộng vuốt vuốt, nước ruộng đầy phân trâu nó cũng mặc kệ.

Nó mê nhất chị Du. Chị Du bằng tuổi thằng Á, không xinh nhưng trắng trẻo múp máp. Bộ ngực hết chê, to đùng, lúc nào cũng như muốn trào ra khỏi cổ áo.

Bất kì nơi đâu có chị Du là có thằng Á, nó kè kè bên chị suốt ngày. Chị Du không thích nó, chửi mắng nguýt lườm nó cũng mặc kệ.

Lần nào đi rừng lấy củi, hầu như chị Du chẳng phải làm gì, chị luôn mồm nói không cần không cần, nhưng lại ngồi yên để nó lo xong cả gánh củi, cứ thế gánh về, không thèm cảm ơn nó một câu.

Đến lớp, thằng Á ghét nhất thầy Đường. Thầy dạy toán, dạy cực giỏi, giải toán như bày trò chơi, ai cũng hiểu, thích lắm, nhưng thằng Á vẫn ghét. Chỉ vì thầy hay đi xuống chỗ chị Du, mồm hỏi hiểu không nhưng mắt thì rơi tõm vào ngực chị. Một giờ thầy đi xuống chỗ chị cả chục lần hỏi hiểu không.

Ba bốn lần thằng Á ném trộm thầy. Có lần thầy bị sưng mặt nghỉ mất một tuần, thằng Á ân hận lắm, nó vác cả quả mít to đến thăm thầy. Nhưng hết bệnh, hễ đến lớp là thầy cứ xuống chỗ chị Du hỏi hiểu không. Thằng Á lại ném đá. Nó còn lấy phấn viết lên bảng tin nhà trường một câu thật to: Đà đảo đế quốc Đường!

Mình được phân công giúp chị Du học tập, thằng Á vì thế đâm ra thân mình, có gì ăn được nó đều dành cho. Nó nói mi canh con Du cho tao, đừng cho thầy Đường làm bá láp. Mình nói mi nói tào lao, thầy Đường có vợ rồi đảm bảo không có chuyện chi đâu.

Nó không chịu. Hôm thì nó nói tao thấy thầy Đường rờ vú con Du, hôm thì nói tao thấy thầy Đưong đứng nắt con Du sau hồi lớp. Là nó tưởng tượng ra vậy thôi chắc không có.

Chị Du cũng thương mình, có cái chi cũng cho mình ăn. Buổi tối hai chị em học trong hầm, chị cứ ngồi sát lại hỏi răng răng, nói lại nghe coi. Mình cũng thích nhưng không dám làm gì, lẳng lặng dịch ra.

Chị Du nói với mình em thân thằng Á, nói với nó đừng có làm ba chuyện bá láp. Mình hỏi làm chi, chị nói nó đi rờ, đêm mô nó cũng đi rờ nữ dân quân đội ba.

Hồi này trai gái 16 tuổi trở lên đều vào dân quân, đêm nào cũng tập trung ngủ một chỗ, sẵn sàng chiến đấu. Con trai ngủ ngoài đồng, con gái ngủ ở nhà kho hợp tác. Làng Đông có ba đội, ba nhà kho đêm nào con gái cũng sắp hàng ngủ cả dãy dài.

Đêm nào thằng Á cũng ra nhà kho đội ba để rờ con gái. Nó khoe nó biết đi rờ từ hồi học lóp năm, anh Diệu bày cho nó. Mình nói mi làm rứa không sợ người ta bắt được à? Nó nói sợ chi, nhà kho đèn đóm không có, tối om, đa số giả đò ngủ say, mình muốn làm chi thì làm.

Mình không tin. Nó kể nó chỉ bị một lần người ta bắt được thôi. Lúc đó nó đang rờ chị Thuận, chị giật mình tỉnh dậy chụp tay nó hỏi tay ai đây? Nó lanh trí chụp tay cô nằm bên, cô này nói tay em. Chị Thuận thả ra, thế là nó thoát.

Nghe nó kể tay lần vào đâu, đặt tay vào đâu, bóp bóp thế nào, rất hấp dẫn. Tối nào đi rờ về nó cũng kể. Vừa sáng bảnh mắt mình đã vọt sang nhà nó hỏi răng rồi, tối qua rờ ai, rồi ngồi há mồm nghe nó kể.

Nó nói tao rờ hết lượt rồi chỉ không rờ được con Du, vừa động cái nó tỉnh liền. Có hôm còn cho tao mấy tát.

Mình phục chị Du lắm, đâm thích chị. Khi chị ngồi dịch lại gần hỏi răng răng, nói lại nghe coi, mình không dịch ra nữa.

Mình hỏi chị, thằng Á rờ chị, chị tát nó à. Chị nói ừ, lần sau chị cào mặt. Mình nói em rờ chị, chị có tát không? Chị lườm mình, nói mất dạy!

Từ đó đến hết năm lớp bảy, mỗi lần ngồi học với chị Du mình đều nghĩ vẩn vơ nếu mình rờ chị Du, không biết chị có tát không.

Rồi mình theo thằng Á đi rờ, chính xác là đi xem nó rờ.

Tối om. Các nữ dân quân ngủ say như chết, có người nói mơ, có người nghiến răng, có người đánh rắm, đủ cả.

Mình nói thầm ngủ như chết, hè? Nó nói thầm tỉnh cả đó, giả đò thôi.

Thằng Á lần lượt đi từ đầu dãy đến cuối dãy, có người rờ mau, có người rờ lâu nhưng đều trót lọt. Mình bám theo nó nhưng không dám làm gì, và thật sự cũng chẳng thấy nó làm gì.

Chị Du nằm cuối dãy, dạng chân tay thoải mái vô tư, nghiến răng ken két. Thế mà thằng Á vừa động đến bàn chân, chị đã đạp một đạp cực mạnh trúng ngay mũi nó, xong lại ngủ say sưa, lại nghiến răng ken két.

Thằng Á ôm mũi nói thầm mi rờ ai thì rờ mau lên, anh Diệu anh Cư sắp đến rồi. Rồi nó đi ra.

Mình đứng một mình nhìn chị Du nằm dạng chân tay, rất dễ rờ. Tự nhiên lên cơn thích, lén bò đến.

Mình vừa đặt tay lên mu chị, chị đã chụp mạnh tay mình.

Mình giật mình, lạnh toát, tim đập thình thình, cố rút tay bỏ chạy nhưng không được.

Chị Du vẫn ngủ, nghiến răng ken két, tay vẫn giữ chặt tay mình. Chị kéo tay mình lên bụng rồi ấn từ từ, đưa tay mình vào trong quần chị.

Mình chạy ra khỏi nhà kho. Thằng Á hỏi răng? Mình cười, nói hay hè hay hè. Nó hỏi mi rờ ai, mình nói tao rờ chị Du. Thằng Á trợn mắt nghiến răng, nó đạp mình một đạp, lộn đúng ba vòng.

Từ đó thằng Á không chơi với mình nữa, đến cái mặt cũng chẳng thèm nhìn. Mình xấu hổ cũng lánh dần chị Du. Hết lớp bảy, cả chị Du và thằng Á đều ở nhà. Mình lên học cấp ba.

Một chiều mình gặp thằng Á ngồi bệt giữa đường, mặt sưng vù. Mình hỏi đi mô rứa, nó không nói, mình hỏi mặt răng rứa, nó cũng không nói. Rất lâu sau nó ngẩng lên, mắt rưng rưng nói con Du vẫn không cho tao rờ.

Tháng sau thằng Á đi bộ đội, đến năm 1974 thì báo tử. Tự nhiên thấy chị Du đeo tang. Chị cuốn cái tang trắng trên đầu, đi từ đầu làng đến cuối xóm, mặc kệ ai muốn nói gì thì nói.

Thằng Thanh

Thằng Thanh học lớp một với mình, không nhớ bất kì chuyện gì của nó hồi lớp một, sang lớp hai thì có chuyện.

Trong lóp có con Minh xinh nhất lớp, con Minh con ông Đái Lụt, thằng Tùng thích nó lắm, suốt ngày loăng quăng quanh nó.

Sắp hàng vào lớp, nam một hàng, nữ một hàng. Hễ con Minh đứng đâu là thằng Tùng chen vào hàng nam ngang nó, múa máy trước mặt con Minh, ra vẻ ta đây anh hùng lắm.

Lớp hai đã biết gì đâu thế mà thằng Tùng đã khoe là nó đã hun con Minh. Cả bọn nói cứt cứt! Đom đom!

Thằng Tùng hẹn chiều nay tao hẹn con Minh ra đây hun, cho tụi bay rình.

Mình, thằng Phú, thằng Chinh, thằng Thanh núp rình cả buổi chẳng thấy nó đâu. Hôm sau gặp thằng Tùng, cả bọn chửi nó nói láo, nó nói phải có năm hào tao mới xử nó hun được chớ.

Thằng Chinh có ba hào, thằng Phú có một hào. còn một hào nữa mình nói thằng Thanh mi năm xu tao năm xu. Thằng Thanh nói có một hào cũng đòi chia nhau, đồ ki bo! Mình tự ái, chạy về khóc đứng khóc ngồi với chị Nghĩa, chị cho một hào, mừng húm.

Đủ năm hào đưa cho thằng Tùng, cả bọn núp rình vẫn không thấy thằng Tùng đâu. Sáng sau gặp thằng Tùng, nó nhăn răng cười nói tao nói láo rứa mà cũng tin.

Hỏi tiền đâu nó nói tao mua bánh chưng ăn hết rồi. Mình xông vào đánh, thằng Phú, thằng Chinh can, chúng nó con cô con cậu với thằng Tùng.

Chuyện tưởng xong, ai dè sáng sau thầy Khang hiệu trưởng hầm hầm đi xuống lớp, lôi cổ mình, thằng Chinh, thằng Tùng, thằng Phú sắp hàng một hàng ngang. Cô Tám chủ nhiệm cũng ngạc nhiên không rõ chuyện gì.

Thầy Khang nói thật kinh khủng, thật ghê tởm trẻ con bảy, tám tuổi góp tiền lại xử sờ bướm bạn gái.

Mình nhớ như in cô Tám nghe đến đó rùng mình oẹ một cái.

Cô hỏi thật khỏng, mấy đứa đều nói không phải không phải, cô hỏi rứa thì răng, cả bọn cũng chỉ nói không phải không phải, chẳng biết nói sao.

Thầy Khang kêu thằng Thanh ra, nó nói trơn tru thưa cô bạn Chinh góp ba hào, bạn Phú một hào, bạn Lập một hào, cả năm hào đưa cho bạn Tùng để bạn Tùng xử sờ bướm bạn Minh. Em đã can nhưng các bạn không nghe.

Phục nhất thằng Thanh là hồi đó chẳng đứa nào hiểu sờ bướm để làm gì, chim bướm chỉ để đái thôi sờ làm gì, thế mà thằng Thanh đã biết.

Cả bọn chồm lên mi nói láo mi nói láo, chỉ thế thôi chứ chẳng biết cãi làm sao.

Chuyện này ồn ra cả trường. Mạ mình khóc lên khóc xuống, cứ rên lên, nói ôi chao ôi con tui răng rứa hè.

Mình xấu hổ chết đi được, hễ ai nhắc đến chuyện đó là mình muốn đào lỗ chui xuống đất.

May hết lớp hai mình sơ tán lên làng Đông, lang thang học hết trường này sang trường khác, xa thị trấn Ba Đồn, không ai biết chuyện mình, không thì không biết đến lớp làm sao.

Lên cấp ba gặp lại thằng Thanh, hởi sao hồi đó mày dựng chuyện ra vậy. Nó cười nói con nít mà, biết gì đâu.

Cả ba năm học cấp ba chưa có môn nào thằng Thanh tổng kết quá sáu điểm, nhưng nó luôn được cô thầy yêu mến. Từ lớp tám nó đã biết bỏ áo vào quần, là li quần chải tóc rẽ ngôi, xức nước hoa, nói năng lịch sự.

Họp đoàn, nó nói đồng chí Lập bí thư chi đoàn mà gọi các nữ đoàn viên toàn con này con kia.

Con Bình cãi nhau với con Tân nói cứt cứt, ẻ ẻ. Nó nói thật không tường tượng nổi nữ đoàn viên lại nói năng vô văn hóa đến thế.

Quả thật đến lớp chín mình mới nghe được ba tiếng vô văn hóa do thằng Thanh nói ra. Trong bụng phục nó lắm.

Nó dạy kèm con Xìu học lớp sáu, con chú D., em trai bố vợ mình sau này, ở gần nhà nó, lúc nào nó cũng dịu dàng em thế này, em thế kia, tuyệt không một lần văng tục.

Chú D. nói Ba Đồn có con ông Cu Thuận là văn minh lịch sự nhất. Chú D. dạy cấp hai, khi nào nói với học trò về văn minh lịch sự cũng đem thằng Thanh ra làm dẫn chứng.

Thím L., vợ chú D., thì khen thằng Thanh không còn một lời nào. Năm đó thím L. 40 tuổi, có bốn đứa con nói tục kinh hồn. Thím nhờ thằng Thanh kèm cặp, chỉ gần nửa năm cả bốn đứa đều ngoan, đều văn minh lịch sự, không nói tục nữa.

Chú D. sang nhà gặp ba mình, nói anh Đạng à, trời thương tui. Ba mình hỏi sao. Chú nói trời cho tui ở gần nhà thằng Thanh, bây chừ bốn đứa con tui ngoan nhất xóm Long Thành.

Hai tháng sau, buổi trưa chú D. có việc vào Đồng Hới hai ngày, khi về nhà thì thấy cái đít thằng Thanh đang nhoáy trên bụng thím L.

Chú hét lên bà con ơi sang coi thằng 18 tuổi ngủ với con bốn chục tuổi đây này.

Thằng Thanh thong thả kéo quần lên, đấm một phát vào mồm chú D.? rụng mất hai cái răng, quát đồ vu khống!

Tháng sau thím L. bỏ cả bốn đứa con cho chú D., theo thằng Thanh đi đâu mất, ba chục năm rồi vẫn không biết họ đi đâu.