Xương Bao Nhiêu Ngấn

(Thiếu 3 trang đầu)

Người, mang lấy tên ấy, đã là một tên lính với hết nghĩa của nó.

Người, con cái của ái tình.

Người, then-chốt mọi cuộc tình ái.

Đời người bao nhiêu biến cố, bao nhiêu nguy nan, bao nhiêu bội phản. Hôm nay vừa từ một biệt thự bước ra, ngự trên chiếc ô tô kiểu cuối cùng ; mai đã từ một túp lều, rau rẩy bước ra với một xích sắt trên tay ra nhà lao.

Hôm nay còn ngồi trên đế vương phú quý, ngày tháng là cuộc vui suốt sáng, trận cười thâu đêm; mai đã khăn gói gió đưa, lẩn bao nhiêu người, tránh bao nhiêu chỗ.

Hôm nay tính không hết người thân, trên gác, dưới nhà, hàng xóm, bạn bè khắp bốn phương giời, nơi nào cũng lác đác vài ba người thân tín; mai, chỉ một cuộc khủng hoảng nhỏ của kinh tế, chỉ một tai biến nhẹ của kiếp người, thân bằng cố hữa đều bị quét sạch.

Kể sự tan nát của một người trong lúc bại vong thì vô cùng. Nhưng vẫn còn có chỗ ‘‘khả thủ’’, khi con cái của Vệ-nữ chưa làm chủ cuộc nhẩy.

Tan vỡ đã là một cái gì khổ cực cho kiếp người, một cái gì ai oán cho người.

Tan vỡ, lại tan vỡ bởi con cái thần Vệ-nữ, phải là một cái gì thê thảm lắm, kinh khiếp lắm, chết chóc lắm.

Đời người có thể bị thua thiệt, nguy nan, bội phản, cảnh tan hoang cũng chưa tan hoang bằng bị vợ phản.

Một phú gia địch quốc lát sàn bằng vàng đỏ, lát tường bằng ngọc bích, nhất đán bị ‘‘phá sản’’, hai bàn tay trắng đi cầu cứu những nơi xưa kia được mình cấp đỡ, đợi hàng nửa ngày ở cửa một cố nhân để chỉ mong được vài đồng tiền, dăm bát gạo, cảnh cũng chưa cực nhục, đau đớn bằng cảnh người bị vợ phản.

Hỏi một ông già sáu, bẩy mươi tuổi đầu: ‘‘Sự đau đớn nhất đời của cụ là gì?’’ Ông già vẫn không giả nhời được.

Giản hoặc cụ có viện những sinh, lão, bệnh, tử, mà bảo là đau đớn thì thần thái cụ vẫn chẳng biến chút nào.

Không, tôi muốn biết, sự đau đớn nó lật đổ cả trời đất, quật ta như ta quật năm lần, bẩy lượt con nhái, rót dầu sôi vào hồn ta, cưa chân, chặt tay ta, châm kim vào đồng tử ta, sát muối vào lòng ta.

Không, tôi muốn biết cái đau đớn nó nhào ta như nhào bột, nó quăng ta từ chín từng mây đánh thõm xuống vực sâu không biết bao nhiên thước, nó làm cho ta tối tăm mặt mũi, chân tay lỏng lẻo, không cử động được.

Tôi chắc không ai trả lời được, khi chưa bị một lần vợ phản.

Cho nên, khi hỏi thăm anh chị xem độ này Thắng làm ăn có khá không, thấy anh chỉ lắc đầu một cách ngao ngán:

— Vợ đã phản, còn làm với ăn gì!

Là tôi vội vàng thu xếp ‘‘ hành trang’’ tìm về quê Thắng ngay.

Tôi tìm Thắng, cốt ý để chia buồn và để biết thêm về đàn bà.

Tôi tìm Thắng vì Thắng với tôi, hai thằng bạn với nhau từ lúc còn đánh ‘‘tả sài’’ ở trường huyện.

Tôi tìm Thắng vì Thắng là bạn từ nhỏ là người gan góc dám xông pha với tôi trong bao nhiêu cuộc buôn Iậu, dám liều chung vốn với các vụ thầu chín mất một còn.

Nhưng những điều ấy chưa hẳn phải là cớ mạnh nhất để tôi tìm Thắng.

Cái “nguyên động lực’’ của cuộc “viễn du’’ này là vì tôi biết Hằng, vợ Thắng.

Hằng, người con gái phương Đông một trăm phần trăm, ít nói, ít cười, ít “chợ phiên”, “Kéc mét’’, ít “Gô đa’’, ‘‘bombay’’, mà là người vợ phản chồng! Người chồng ấy lại là Thắng!

Thế này thì có giời hiểu. Hãy đốt hết các chuyện “liệt-nữ’’đi!

Anh Thắng bị vợ phản, cái cớ chính nó “bẩy” tôi bỏ Hanoi mất một tháng, “lặn ngòi ngoi nước” đi tìm bạn, vào tận Faifoo tìm bạn.

Để được nghe một “tình sử éo le”

Sau khi đi hết Hanoi, hỏi cho chắc chắn địa chỉ Thắng, tôi ra ga lấy vé vào Tourane.

Ghé thăm vài người bạn ở Tourane để nhân thể hỏi tin tức Thắng, ai nấy đều trả lời: Không biết. Lạ, Thắng về đây, tỉnh chỉ vỏn vẹn vài phố, sao người ta lại bảo không gặp? Gia dĩ xưa nay Thắng vốn quảng giao, đến ngay tỉnh Hanoi là nơi “Năm cha ba mẹ’’ người đông như kiến cỏ, Thắng cũng còn quen khắp mặt nữa là...

Chính Hải, một công chức tiếng tăm ở Tourane phải bảo tôi:

— Hay anh nhầm? Nếu Thắng về đây, tất nhiên chúng tôi đã gặp.

Nhầm, điều đó thì không thể. Đi một cuộc hành trình non nghìn cây số để tìm một cái ‘‘mỏ’’, tôi bao giờ có vô ý, không tra hỏi kỹ càng.

Tôi nhớ lại một loạt các tin lượm lặt được Bà ngoại Thắng bảo anh vừa gửi thư ra; em Thắng làm giây thép bảo vừa gửi quần áo rét vào cho Thắng; nhất Thọai, người bạn nối khố của Thắng, nói vừa ở chơi với Thắng cách một tuần.

Thế thì không thể nào tôi nhầm được. Bao nhiêu người đã nói cùng một lời; Thắng ở Faifoo.

Nếu tôi không tìm thấy Thắng thì uổng công quá. Chả lẽ, tôi đã cầm trong tay bao nhiêu tin mách. Cho đến khi Hải hỏi tôi:

— Anh thử về Faifoo xem?

Tôi mới biết là mình đã đuổi đánh cái bóng con ma Nồi Trõ. Thắng ở Faifoo, lại lui về tận làng T.V., mà tôi lại đi dò dẫm ở Tourane thì thật tôi đã lo xa quá, lo một cách buồn cười.

Thì ra lòng mong gặp Thắng đã cướp mất trong tôi một ít sáng láng, đã gán cho tôi cài câu ‘‘Tính quẩn lo quanh’’

Tìm người, thứ nhất người ấy lại là Thắng, không phải dễ. Câu: ‘‘Tìm em như thể tìm chim”, lúc này tôi mới thấy đúng vô cùng.

Thành phố Tourane đẹp hơn trước hay không, tôi chẳng “ngó ngàng” đến. Tôi còn có việc cần hơn, tôi còn có chỗ cần “ thám hiểm” hơn.

Từ Tourane vào Faifoo có ba mươi cây số. Ba mươi cây số trên ô tô mà cũng chậm. Thật là kỳ quái. Phong cảnh dọc đường không bị con máy “khổng lồ” nuốt như các nhà tiểu thuyết vẫn tả, nhưng bị lòng sôi lên vì mong gặp bạn của tôi “ngoạm” chửng đi.

Lúc tiễn tôi ra xe, anh Hải dặn mãi:

— Không mấy khi vô đây, nhớ xem cầu Nhật, anh ạ!

Thế mà xe tây kéo tôi qua cầu, tôi cũng chẳng buồn đỗ xuống để “quan sát” để đọc vài chục giòng chữ nho cho biết “sự tích” ra làm sao?

Tôi không đủ kiên nhẫn, thứ kiên nhẫn dềnh dàng làm mất thì giờ một cách vô ích.

Tôi đã ở trong địa phận làng T. V. Trẻ con theo tôi, sì-sào:

— Ông Tây hỏi nhà ông Hương Lành.

Đến đây, tôi mới rõ: Thắng về nhà người cai trông nom công việc thầu cho anh là Lành, con ông Hương. Trẻ con đưa tôi đến cổng. Tôi chưa kịp lên tiếng đã có một người đàn bà đon đả chạy ra:

— Thưa thầy hỏi thầy Thắng?

— Phải,

Người đàn bà hấp tấp:

— Thầy Thắng ra Bắc hôm qua.

Lưu Bị ngồi đối ẩm với Tào Tháo, nghe tiếng sét đánh rơi thìa thế nào, tôi không biết, chứ tôi, nghe nói Thắng ra Bắc, tôi lạnh cả người. Thôi thế là xong, tìm tòi vào đến đây để được nghe một câu nó chọc thủng cái màng “mong ước”, có dập tắt mớ lửa “gặp gỡ”, nó rồi đánh ào vào gáy một gáo nước, để cho toàn thân tự nhiên như rơi đánh thõm xuống một vực thẳm.

Thắng, cái “đinh” cuộc “vui” đã rơi.

Tôi châng hẩng như người bị mất cắp:

— Ông ấy ra hồi nào, hở bà?

Tôi hỏi để chẳng làm gì, hỏi để được nghe thêm cái câu nó sắc như lưỡi dao lướt trên da thịt tôi:

— Thầy Thắng ra Bắc hôm qua.

Các ngài, đã lần nào các ngài cất công từ xứ này qua xứ kia, mang trong lòng một ước muốn gặp bạn mà rồi khi đến, bạn vừa đi khỏi?

Phải là người khách viễn phương tìm đến với Đạm-Tiên không gặp, mới có thể nói được câu:

— “Nhất phiến tình chu dĩ đáo ngạn,

Bình trầm hoa triết dĩ đa thời”.

Tôi, tôi khác người khách viễn phương ở chỗ không đi tìm đàn bà, mà là đi “nghe chuyện đàn bà.

Người khách viễn phương, vì muốn gặp má đào, vô duyên mà phải than câu:

— “Thuyền tình vừa ghé tới nơi,

Thời đà trâm gẫy, bình rơi bao giờ!”

Chứ tôi, tôi vô duyên thì thật “oan ức” quá. Người khách viễn phương vì mình, lỡ làng đã đành. Tôi vì mình, và cũng vì muốn cung cho các ngài một ít tài liệu “đàn bà”, về “ái tình”, không được như ý muốn, thật đáng giận.

Đã tưởng phen này vác “cuốc” đi, đem được “ vàng”, về, ai ngờ mất cả chì lẫn chài. Thì giờ mất, không phải là điều đáng hận lắm, nhưng mất một dịp để làm giầu cho kinh nghiện là chỗ không thể không cau mặt đuợc.

Thấy tôi tần ngần, người đàn bà nói tiếp:

— Giá thầy về hôm qua thì gặp thầy Thắng,

Hôm qua, hôm qua, đời tôi đã bao nhiêu lần “giá hôm qua”, tôi đã hiểu giá trị của một bước chân, của một ngày chậm, của một phút vội vàng, cho nên tôi đọc thấy trên mặt mụ này một cái gì như tiêng tiếc.

Biết không thể làm gì hơn được, không thể làm gì “cứu” lại “tình thế”, tôi hỏi thêm một câu để chẳng hỏi gì:

— Thầy Thắng về đây từ bao giờ?

— Thưa thầy, từ năm ngóai.

— Ở luôn đây?

— Dạ.

Nghĩa là tôi đã hỏi hai câu để được nghe hai câu nó không ăn nhập gì vào sự tôi mong gặp Thắng cả.

Không biết làm thế nào nữa, tôi viết lại mấy

chữ cho Thắng.

Tôi loay hoay tìm chỗ viết, ghếch chân vào một bụi tre, toan nguệch ngoạc trên đùi thì có tiếng oang oang từ trong vọng ra:

— Ai đấy? Ai hỏi đấy?

Mụ ta chưa kịp đáp, tôi đã ngẩng lên.

— Thầy!

Cai Lành vội vàng chạy ra với tôi. Tay dằng chiếc valise, miệng nói léo xéo:

— Thầy vô hồi nào?

Rồi quay sang vợ:

— Sao mình không mời thầy vô nhà?

Mụ vợ nhìn chồng một cái nhìn như muốn hỏi: “ Sao lại mời vô?” Cai Lành hiểu ý, bảo

vợ:

— Thầy đây là bạn của thầy Thắng, năm trước tôi có làm với thầy.

Nguyên khi Thắng chung phần trong cái việc thầu bè với tôi, anh có để cai Lành trông nom thợ cho nên y biết tôi. Cai Lành sốt sắng mời tôi vào nhà, gọi con đun nước ầm ỹ.

Tôi vừà bước vào nhà đã thấy cả một căn phòng sang trọng. Tôi biết ngay đây là nơi ở của Thắng. Vẫn cái bản đồ “ngũ xứ” do Thắng vẽ, vẫn con dao găm, vẫn chiếc valise gấp, vẫn chiếc ảnh “Sois homme” cắt trong tạp chí “ En Avant” của nhóm Cứu Thế Quân (Armée du Salut) bên Pháp.

Tôi ngắm mãi bức ảnh “Sois homme” của Thắng, quên cả người cạnh tôi là cai Lành

đang cố hỏi:

— Thưa thầy, để tôi cho đi mời thầy Thắng.

Nghe nói cho đi mời Thắng, tôi ngạc nhiên quay lại:

— Mời làm sao được, thầy ấy ra Bắc kia mà?

Cai Lành tủm tỉm nhìn vợ:

— Thưa thầy không, thầy đánh cờ với ông con bên vườn.

Tôi như đang khát được một trái cam, mặt bỗng bầng tươi, chân tay khoan khoái, mắt sáng hẳn ra:

— Đâu? Cho mời ngay, bảo tôi đã về!

Cai Lành liếc mắt cho vợ đi, rồi khúm núm xin lỗi tôi:

— Thầy xá cho, vì thấy Thắng dặn không tiếp ai cả, ai hỏi cũng bảo ra Bắc rồi.

Tôi hiểu rồi, tôi hiểu cái cớ ra Bắc của Thắng rồi. Đem cái thân đau khổ vô đây, còn muốn ai làm phiền rộn mình nữa. Tiếp súc với người không ích lợi gì cho lòng mình khi đau khổ là một điều không nên làm, chắc Thắng cũng nghĩ thế nên dặn mọi người rằng mình đã từ bỏ nơi này rồi.

Thật may cho tôi và cũng may cho tất cả các ngài nữa. Vì nếu cai Lành không chạy vội ra, biết tôi mà mời vào cho gặp Thắng, thì có lẽ các ngài và tôi, chúng ta đều không được biết đoạn tình sử éo le của Thắng và lòng dạ đàn bà.

Đêm hôm ấy, trước ánh đèn dầu lạc, Thắng kể thiên “ thảm sử” của mình bằng cái giọng đầy nước mắt:

— Năm ấy, tôi mười bẩy tuổi. Tôi học trường Bưởi, còn một năm nữa thi “diplôme” và trọ nhà cụ Cửu, phố Cửu Nam. Cụ Cửu là một nhà buôn phẩm lớn, cửa hàng tuy trông sơ sài, nhưng chuyên bán buôn. Mỗi tháng xuất nhập năm ba vạn hàng. Cụ Cửu là bạn cũ của thầy tôi, chỉ vì cụ buôn bán đứng đắn với các hãng buôn lớn ở đây mà sau được Cửu phẫm.

Cụ Cửu có hai người con: một giai, một gái. Hằng là con gái đầu lòng, kém tôi hai tuổi. Em Hằng học lớp nhất trường Sinh Từ.

Cụ Cửu là chỗ bạn thân của thầy tôi, nên coi tôi như con. Có lẽ thuở ấy, nhân tâm không đến nỗi bất cố, cho nên sự tôi ở nhà cụ Cửu, sự Hằng, con gái cụ săn sóc tôi, cả nhà không ai để ý cả.

Hằng đối với tôi bấy giờ như một đứa em gái. Hằng săn sóc tôi từng ly, từng tí. Tôi còn nhớ một hôm thợ là đem giả quần áo, sơ mi tôi đứt một khuy, Hằng sai con sen đi mua chiếc khác đính vào cho tôi. Sự “thân tình” ấy, cả nhà đều biết.

Tôi đến, tôi và Túc — em gái Hằng — cùng ngồi bàn học thì nàng cũng ngồi khâu hay xem truyện bên cạnh.

Gia đình cụ Cửu là gia đình cổ, mọi người sống với nhau một cách chân thật lắm. Không khí lúc nào cũng dịu dàng như không khí tòa thánh. Mỗi một khuôn mặt là một lời chúc tụng dài về phúc hạnh. Cụ Cửu bà luôn luôn xếp bằng tròn trên xập với quả trầu, với túi tràng hạt. Cụ Cửu ông nhàn nhã trong chiếc áo nhiễu tam giang, lúc nào cũng thản nhiên như người vừa ngủ dậy. Nhà duy có cậu ký, cháu cụ Cửu bà là hơi nhanh trai một tý, Túc, em Hằng, có lẽ là con của giòng máu hiền từ, nên mặt mũi khôi ngô, không cấc-lấc như phần nhiều trẻ khác. Còn Hằng thì như anh đã biết, tôi không cần phải nói nhiều. Chỉ biết nàng là người điềm đạm, thùy mị, cử chỉ đoan trang. Cứ cái đức hạnh ấy, người cũng phải đẹp ra rồi.

Hồi ấy, bạn học đứa nào cũng thì thào nói ra, nói vào rằng tôi ở rể nhà cụ Cửu. Thật ra mình có biết gì,

Vì ở trong một gia đình cổ lỗ nên mọi người, ai nấy đều sống một cách hiền lành, không có những cử chỉ sỗ sàng. Cả nhà, duy có ba nguời con trai: cậu ký, - anh họ Hằng, - Túc, - em Hằng, - và tôi.

Ba chúng tôi chơi với nhau thân lắm. Cậu Ký tuy không đi bọc nữa, nhưng vì hiếu học, tối tối vẫn lên xem sách ở bàn tôi, chỗ nào không hiểu, cậu ấy hỏi. Vì có chỗ “cần dùng” nhau như thế, nên không có chuyện đặt điều cho nhau.

Một hôm, tôi vừa đi học về, Hằng chạy đến nói như mách với tôi:

— Anh chẳng về sớm mà xem, ông Phán vừa lại đây...

Tôi không hiểu ông Phán nào, hỏi ngay:

— Ông Phán nào hở cô?

Hằng đỏ mặt:

— Ông Phán Chung ở Cầu gỗ, bà ấy chơi họ với me em ấy mà?

Tôi “à” một tiếng, như người vừa nhớ ra một điều gì nghĩ mãi chưa ra:

— Ông Phán Chung vẫn lại chơi với cụ đấy thôi.

Hằng hơi nghiêm nghiêm:

— Cả bà Phán cũng lại.

Tôi cũng vẫn chưa hiểu điều “quan-hệ” Hằng muốn nói với tôi, nên nhắc một cách hờ hững:

— Cả bà Phán cũng lại...

Nói rồi, tôi lảng ra bàn xếp cập, Hằng thấy thế cũng thôi không nói nữa.

Ăn cơm xong, Tảo — tên cậu ký — gọi tôi ra ban công, nói nhỏ vào tai:

— Hôm nay, ông Phán Chung lại nói chuyện với ông tôi để xin cô Hằng cho cậu cả đấy.

À, thì ra ban nãy Hằng chạy vội đến mách với tôi cái tin ấy mà tôi không biết. Tôi đã vô tình làm cho Hằng phải bẽ, tôi đã vô tình với người tôi vẫn chịu ơn săn sóc quần áo, giầy mũ, xếp hộ sách vở bầy la liệt trên bàn mỗi khi tôi đi khỏi rồi.

Tôi thấy cần phải chạy đi tìm Hằng, tìm để cầu xin nàng tha cho cái lỗi “chưa kịp nghe, đã liến thoắng”. Tôi chạy xuống nhà dưới, nàng đang cân phẫm cho khách. Tôi lại chỗ quầy, nhìn Hằng bằng con mắt ái ngại bảo:

— Xong, cô Hằng lên tôi nhờ một tí.

Tôi đã nói với anh rằng tôi ở nhà cụ Cửu cũng như nhà tôi. Mặc dầu cô Hằng là con gái, nhưng cụ Cửu coi tôi như con, vì là chỗ bạn thân của thầy tôi, nên tôi không phải e dè gì cả. Tôi chuyện trò với cụ Cửu, với Hằng, với cậu ký Tảo một cách tự nhiên. Không phải tại tôi kèm Túc học đâu anh ạ, anh còn lạ gì nhà nền nếp nữa, có bao giờ họ nghĩ đến những chuyện “mất dạy” như bây giờ...

Hằng khẽ gật đầu:

— Vâng.

Một lát sau Hằng lên, lên với vẽ mặt sỉu đi:

— Anh hỏi gì em?

Tôi hớn hở:

— Nãy có phải cô bảo ông Phán Chung lại chơi với cụ phải không?

Hằng nói như không để ý đến câu hỏi của tôi:

— Vâng, ông Phán vừa lại chơi.

Tôi thoáng nhận thấy trên mặt Hằng, một vẻ giận dỗi, cái thứ giận dỗi ‘‘chốc lát’’ của các cô gái mười lăm, mười sáu trước mặt người yêu. Tôi hỏi gặng ngay:

— Ông Phán lại chơi có việc gì thế hở cô?

Hằng lạnh lùng:

— Không có việc gì, anh ạ.

Tôi biết Hằng giận tôi, sự biết ấy khiến tôi bừng nghĩ ra một điều: Sao Hằng lại giận tôi? Sao Hằng giận tôi chỉ vì cớ tôi không nghe chuyện người ta đến hỏi nàng?

Thế là tôi biết rồi, ít ra Hằng cũng mến tôi. Mà anh tính không mến tôi làm sao được, tôi, một cậu học trò goan ngoãn ở trọ nhà nàng, sớm tối lúc nào cũng cạnh nàng, lại được cha nàng coi như con, lại được em nàng gọi là anh, lại được cậu ký kêu là cậu. Nhất là lại học trường ‘‘Cô-le’’ (collège = đại học), sắp sửa ra làm Ông giáo.

Tối hôm ấy, tôi ngồi học mãi chín giờ không thấy Hằng lên. Tôi đoán được tại sao Hằng không làm cái việc ‘‘dự thính’’ mọi ngày nữa rồi. Tôi phải nhờ Túc xuống gọi nàng để tôi nhờ đóng hộ vài quyển vở.

Hằng lên với bộ mặt lạnh như tiền. Nàng lẳng lặng tìm dao rọc giấy, lẳng lặng đóng, không nói nửa lời. Khác hẳn với mọi ngày, có lúc tôi phải xin, Hằng mới không chuyện nữa. Tôi hiểu, tôi hiểu Hằng giận tôi, tôi hiểu Hằng đã đặt cho tôi một chỗ ngồi trong trái tim nàng.

Bao nhiêu ý tưởng về yêu đương bỗng đến sáo lộn thần trí, tôi thấy lòng rạo rực, rạo rực một nguồn khoái cảm đê mê không biết từ đâu lại.

Bỗng tôi vừa ngẩng, một tia mắt sói sang tôi, tôi thấy cả một oán hận ở khuôn mặt gằm-gằm của Hằng:

—Ông Phán Chung lại chơi có việc gì thế Hằng?

Tôi không gọi ‘‘cô Hằng’’ như mọi khi, tôi gọi ‘‘Hằng’’ không thôi là muốn tỏ cho nàng biết tôi đã hơi cáu đấy, cho nàng sợ tôi giận, giả nhời ngay.

Quả nhiên Hằng không chù chừ nữa, nàng đáp:

— Ông Phán Chung lại ăn hỏi...

Rồi nàng im bặt, rồi nàng cúi gằm xuống rồi nàng dụi mắt.

Túc chẳng biết gì. Y còn nhỏ cũng có, vả những câu chuyện trao đổi giữa tôi với Hằng là thường, nên y cũng không để ý.

Duy tôi, lúc ấy tôi như bị căng ra bởi một sức mạnh ghê gớm nào, đầu bỗng nặng như không cất nổi lên, trống ngực đập liên tiếp.

Cái hình ảnh Hằng cúi gằm trước bàn học của tôi, không bao giờ tôi quên được. Cho đến bây giờ, mỗi khi nhớ đến cái tối đầu tiên cuộc tình duyên chớm nở của tôi, tôi chỉ muốn kêu lên cho hết cả loài người đều nghe thấy: Ai ngờ...

Cả một thế giới tình cảm giao động trong lòng ngực tôi. Lần đầu tiên trong đời, tôi có cảm tưởng như sắp tắt thở. Được chứng kiến sự ngỏ tình của mối tình đầu, lòng người con trai nào chẳng cồn cào, chẳng thấy rung lên những sợi lòng nõn nà như tơ non.

Tôi muốn hỏi thêm Hằng một câu nữa, hỏi không phải để biết thêm, nhưng để nàng được vui vẻ vì tôi để ý đến nàng:

— Ông Phán Chung ở Cầu gỗ phải không?

Hằng khẽ ngẩng, nhìn cái nhìn dịu dàng mọi khi:

— Vâng.

Tôi muốn hỏi nữa, hỏi cho biết cụ Cửu đã định đoạt thế nào hôn nhân của Hằng, nhưng tôi lại không dám, vì có Túc ngồi cạnh. Tôi chỉ thông cảm với nàng bằng những cái nhìn cầu khẩn, bằng vẻ mặt băn khoăn. Hằng hiểu ý, hiểu cái ý thắc mắc của lòng tôi. Nàng giả nhời tôi bằng cái thở dài trước khi đứng dậy:

— Thôi, em xuống đây anh ạ.

Rồi muốn ngầm bảo cho tôi biết nàng không ưng thuận lời cầu hôn của ông Phán Chung, Hằng dặn em trước khi xuống thang:

— Mai, em Túc đi xe đạp đến mời bà Phán lại mua họ hộ chị nhé!

Tôi cảm biết Hằng đã yêu tôi. Càng cảm biết hơn, khi Hằng trao cho tôi những cái nhìn như cầu cứu. Tôi, tôi bỗng thấy quặn đau, cái đau của kẻ phấp phỏng sợ mất một cái gì. Từ hôm sau trở đi, lúc nào Hằng cũng ủ rũ, thất sắc như người thiếu máu. Còn tôi, tôi thẫn thờ như kẻ lạc hồn.

Đứng trước sự đe dọa của tình ái, Hằng và tôi như kẻ hàng thần, không biết đối xử thế nào cho phải. Khí giới để bảo vệ của nàng chỉ là nước mắt. Nàng khóc mỗi khi cụ Cửu bà hỏi:

— Thế con có bằng lòng không? Cụ Phán cũng là chỗ danh giá, phúc đức. Con về làm dâu nhà ấy thì thầy mẹ được yên lòng,

Hằng, mỗi khi bị hỏi cái câu hỏi giết lòng, chỉ nghẹn ngào:

— Con muốn ở nhà với thầy me.

Rồi theo luôn những tiếng khóc nức nở, Cụ Cửu bà không biết nỗi lòng của con, đồ là con gái ai chả thế, hỏi đến việc chồng con, y như khóc mếu ngay. Cụ không biết là phải, cụ biết thế nào được, vì tình yêu của con cụ chỉ ngấm ngầm trong lòng như rễ cây chìm dưới đất.

Nội nhà, duy có tôi biết tâm sự của Hằng, nhưng biết để mà khổ thêm, biết để mà bối rối thêm. Biết, tôi vẫn không làm gì cứu nàng ra khỏi tình thế, chẳng những không cứu nàng ra khỏi tình thế, tôi còn làm cho nàng khổ sở thêm về cái bộ mặt ‘‘sầu thảm’’ của tôi.

Nhiều lần Hằng tìm dịp để được nói chuyện với tôi, nhưng hễ gặp mặt nhau là nàng khóc, còn tôi chỉ nói được độc một câu:

— Để anh liệu.

Liệu, tôi đã liệu thế nào, tôi đã ‘‘thu xếp’’gì để chiếm nàng, để dằng nàng ra khỏi tay ông Phán Chung. Nói với thầy mẹ tôi hỏi nàng, điều đó tôi không dám rồi, vì tôi đang đi bọc. Bắt chước như một vài người yêu nhau tha thiết, liền một mất một còn, nói với ông Phán rằng Hằng đã yêu tôi, tôi lại không dám nữa. Đưa nàng đi trốn, điều này quả không bao giờ tôi dám nghĩ đến vì nghĩ được thế, tôi đã chẳng là tôi, tôi đã chẳng để cho người tôi yêu phải mặt ủ, mày chau từ trước đến giờ.

Là kẻ yêu, tôi không dám chường mặt ra với mọi cản trở, mọi ngang trái. Tôi đành chịu âm thầm với nỗi khổ của mình.

Nhưng tôi đã nói với anh nhiều lần, con người ta có số cả. Nhiều kẻ trong đời không phải nỗ lực một lần nào mà vẫn được hưởng đủ, được có đủ. Một hôm, đang ngồi học, Hằng chạy sầm đến chỗ tôi, hớn hở:

— Me em giả lại trầu cau ông bà Phán rồi. Vì cậu Tính chim chuột ghen tuông thế nào, bị người ta đâm, phải xe đi nhà thương.

Được người yêu báo cho cái tin ‘‘chết hụt’’ ấy, tôi sướng điên lên:

— May quá, thế thì may quá!

Anh tính thế tôi có ‘‘ngốc’’ không, cả một cuộc tình duyên xây trên một cái may, một cái may vu vơ. Có lẽ vì tôi ‘’đần’’ thế, cho nên tôi mới có cái hận như ngày hôm nay.

Thoát ‘‘mất’’ nàng lần ấy rồi, tôi cố học để thi đỗ. Vì tôi chỉ có một hy vọng: đỗ rồi, thầy mẹ tôi sẽ hỏi Hằng cho tôi. Như anh đã biết, tôi không phải thằng hèn. Truớc đây xông pha với anh, bao nhiêu lần suýt bị nhà đoan tóm, bao nhiêu lần suýt ngã gục trên ngựa vì bị cướp chẹn ‘‘hàng’’. Thế mà sao với đàn bà, tôi đần độn thế, tôi hèn nhát thế? Như người ta, tôi rất có thể nói với thầy mẹ tôi hỏi nàng. Vì ít ra nhà tôi với nhà nàng không chênh lệch nhau mấy. Đằng này không, tôi cứ để cho thời gian trôi đi. Tôi như kẻ bị cái dọt bọc, đau đành chịu nằm rên, không có can đảm để cho thầy thuốc đưa lưỡi dao trích vào,

Nhưng ở đời có người phải chiến mới thắng thì cũng có người không mất nửa giọt mồ hôi mà cũng thắng. Tôi không tìm thiên phương bách kế để được nàng thì số phận đã tìm hộ cho tôi.

Bởi một sự tình cờ, hôm thầy tôi ra ăn giỗ, trong lúc đối ẩm, thầy tôi nói với cụ Cửu:

— Thôi cháu nhờ vả cụ đây nhiều lắm. Sau này nhờ giời cháu đỗ đạt, tôi sẽ xin cô Hằng để cho cháu đền ơn hai cụ.

Cụ Cửu, phần là bạn từ thuở hàn vi của thầy tôi, phần chắc thấy tôi cũng ngoan ngoãn nên đáp ngay:

— Vâng, cụ có lòng thương cháu, chúng tôi xin ký cả hai tay.

Đấy anh ‘‘xem, tốt số hơn bố giầu’’, cái phần tốt đẹp nhất trong đời tôi, cũng do tình cờ mà ra. Thầy tôi nói thế, cụ Cửu đáp thế. Thế là sau ba năm, chúng tôi lấy nhau.

Chẳng cần phải tả, anh cũng thừa hiểu sự sung sướng của chúng tôi. Hằng yêu tôi mà lấy tôi, tôi yêu Hằng mà lấy Hằng. Cuộc tình ái càng mặn nồng, khi chúng tôi lại là con nhà giầu, được cha mẹ chiều chuộng.

Tôi đỗ rồi đi làm. Đi làm gần một năm làm lễ thành hôn với nàng. Cuộc đời không có gì khó khăn cả. Cha mẹ vợ tôi dành cho chúng tôi một cái nhà hai từng để ở. Sống trong sự dư dật, bên người vợ ngoan ngoãn, dịu dàng, tôi tuởng đời là hoa gấm. Không bị chật vật về đồng tiền, không bị khốn khổ về mưu sinh, tôi đã sống trong cái ‘‘thiên đường hạ giới’’ ấy một cách cực kỳ sung sướng.

Hằng là người vợ hiền, điều đó không ai chối cãi được. Thầy mẹ tôi bằng lòng nàng lắm. Thầy tôi, mỗi bận ra chơi, nàng đều hầu hạ một cách chu đáo. Đến chị tôi là người khó tính cũng phải khen:

— Mợ ấy thật là đảm đang, phúc hậu.

Vốn buôn bán quen, nhà tôi trông coi cửa nhà rất chu đáo. Trong họ ngoài làng, ai đến nhà tôi một lần cũng phải khen:

— Mợ Phán thật là người quán xuyến.

Anh còn lạ gì, Hằng tuy là con nhà giầu nhưng làm ăn quen, thành thử thông thạo mọi công việc. Vả muốn được họ hàng khen thì có khó gì Người vợ đảm đang theo ý họ là người biết dọn mâm rượu cho tươm, lau bát dĩa cho bóng, nhà cửa trang hoàng cho gọn mắt. Thế thôi. Và thêm vào sự thù tạc dăm ba lời mời mọc ân cần. Thế là đủ, đủ đuợc họ hàng cấp cho cái bằng ‘’quán xuyến’’.

Nhà sẵn, tiền sẵn, kẻ hầu người hạ sẵn, gia dĩ những người lai vãng nhà tôi lại là những người chỉ mong nhờ vả, trách gì họ chả khen vợ tôi, khen cái hạnh phúc bề ngoài của chúng tôi. Mà theo họ, có một gia đình như vợ chồng tôi là có hạnh phúc rồi, Đến chính tôi, hồi ấy tôi cũng chẳng biết gì hơn họ. Nghĩa là tôi cũng sung sướng với những thứ ‘‘thiên hạ’’ chúc tụng cho tôi.

Tôi hưởng cái hạnh phúc do tiền bạc ấy gây ra được hai năm thì một hôm, Hằng ‘‘than thở’’ với tôi:

— Chúng mình, mãi không có con, mình nhỉ. .

Trong câu nói của vợ tôi, tôi thấy cả một thèm muốn: có đứa con. Rồi thì từ đấy, mỗi khi tôi đi làm về, tôi thấy vợ tôi ngồi thừ như người lo lắng, mặt đăm chiêu,

Tôi bắt đầu lo lắng cái lo lắng của vợ tôi. Chính thầy mẹ tôi cũng lo lắng như chúng tôi. Thầy tôi giục tôi nhiều lần, bảo đem nhà tôi đi khám bệnh xem vì cớ gì muộn màn. Tôi tuy có lo, song vốn là kẻ lười sống, tôi chẳng để ý gì mấy đến việc ấy. Nhiều lần, Hằng rủ tôi đi chùa Hương để nàng cầu tự, song tôi cứ tìm cớ để từ chối.

Một hôm, cụ Cửu bà cho mời chúng tôi lên để cụ hỏi có chút việc. Cụ ngỏ ý muốn nhờ nhà tôi trông hàng hộ trong nhữrg ngày cụ đi lễ vắng. Lẽ tất nhiên tôi ưng thuận. Mãi đến bây giờ, tôi vẫn chưa hiểu không biết có phải Hằng ‘‘ngã’’ từ ngày trông hàng hộ mẹ hay không? Chắc anh còn nhớ, cũng ở nhà ông bà nhạc tôi, có cậu ký Tảo hơn tôi vài tuổi, chưa vợ, là cháu họ xa, làm công với cụ Cửu gần mười năm rồi.

Khi tôi còn trọ học, ký Tảo rất tử tế với tôi, và Hằng cũng rất tử tế với ký Tảo. Trước con mắt tôi hồi ấy, ký Tảo không hề có ý gì khác cả. Anh ta hiền lành và thực thà lắm. Trông lại có vẻ khờ khạo là khác.

Nhà tôi trông hàng được ngót hai mươi hôm thì về. Trong những ngày Hằng ở nhà cụ Cửu, thỉnh thoảng tôi mới lại. Phần vì độ ấy mới học đánh tổ tôm, mê cũng có; phần tôi lại luôn, sợ cụ Cửu cho là không rời vợ nửa bước cũng có.

Khốn nạn, thì tôi đã nói với anh, thời ấy vợ chồng yêu nhau có được ‘‘công-khai’’ như bây giờ đâu! Ở nhà quê, chồng ăn nằm với vợ phải lẩn trốn như kẻ đi hái dưa trộm, chỉ sợ nhỡ người ta trông thấy thì xấu hổ.

Cho nên mặc dầu vợ chồng lấy nhau đã hai ba năm, tôi vẫn phải‘‘cẩn thận’’, không dám ‘‘tự do hoành hành’’ truớc mặt bố mẹ vợ.

Sự chểnh mảng lại nhà nàng không biết có phải là cớ để sau này tôi phải hối hận không? Anh ơi! Con người ta nhiều lúc khổ sở đau đớn quá, chỉ muốn kêu lên một tiếng cho nó vỡ tan trái đất. Vợ tôi, từ ngày đi trông hàng hộ mẹ về, người sút hẳn đi. Tôi thường bắt gặp nàng thở dài. Tưởng nàng phiền não vì cớ muộn mằn, tôi đã phải khuyên Iơn:

— Rồi chúng mình sẽ có con. Mợ chả thấy nhiều người lấy nhau bảy tám năm mới đẻ con so là gì?

Nghe tôi nói, Hằng nhăn nhó như người bị trói bức bối, chỉ muốn dằng cho đứt ra, nàng chỉ đáp một,cách nhạt nhẽo:

— Vâng.

Gia đình tôi từ đấy mất vui, lúc nào tôi cũng thấy Hằng đăm đăm. Vẻ mặt sáng sủa, nụ cười tươi tắn, nhường như tắt hẳn.

Hằng cử chỉ chậm chạp, bước đi nặng nề, tiếng nói khó khăn, tôi ngờ nàng đau đớn quá, vì tủi thân về cái sự hiếm hoi của nàng.

Một hôm chị tôi ra chơi, đem theo bốn đứa cháu kháu khỉnh, đứa nào cũng béo mập mạp. Chị tôi vô tình reo cái ‘‘ tủi’’ cho vợ tôi.

Hằng buồn vì muộn sinh nở cũng có, lại xấu hổ cũng có, bởi lẽ lấy chồng hai ba năm không con, ngày xưa các cụ cho là thiếu đức.

Đời tôi may đủ, may từ học hành, đỗ đạt, may từ lấy vợ...duy còn cái may có con, không biết có được không?

Thấy Hằng buồn, tôi bắt đầu săn sóc đến nàng. Tôi đưa Hằng đi chơi những nơi quen biết, dự các cuộc vui cho khuây khỏa. Càng đến các bạn hữu, càng phải nghe những lời hỏi thăm:

— Hai bác được mấy cháu?

Hay là:

— Bác kể cũng hơi muộn.

Người mình thiếu hẳn sự tế nhị trong cách thăm hỏi nhau. Nhiều khi chúc bạn là nhắc nhở bạn nghĩ đến chỗ kém cỏi của mình. Mỗi lần đi chơi về, Hằng lại bứt rứt:

— Thôi, chả đi đâu nữa, cậu ạ.

Từ khi thôi không đến chơi các bạn hữu nữa, Hằng năng về nhà luôn. Tôi đoán chừng vì muốn khuây khỏa, nên, thỉnh thoảng nàng về bán hàng hộ cụ Cửu. Có điều này bây giờ tôi mới nhận ra, sau ngày Hằng trông hàng cho cụ Cửu đi lễ, mỗi lần tôi đến, ký Tảo như muốn tránh mặt tôi. Hắn không niềm nở với tôi như trước.

Hằng mỗi khi về nhà, uể oải như người mệt nhọc, mắt lừ đừ nhìn tôi những cái nhìn lắm lét, khiến tôi có lần đã phải bảo:

— Mợ như người bị ma làm.

Cho đến bây giờ, tôi mới biết con ma ấy tên nó là gì, nó ảm ảnh nhà tôi từ lúc nào.

Ai có thể ngờ được đời tình ái của chúng tôi lại kết cục một cách thê thảm như thế này! Nhà tôi bị tràng nhạc hơn một năm thì mất.

Trời ơi! Trên đời, nếu quả có một thứ đau đớn nó làm cho xác thịt rực lên, linh hồn ‘‘chết giấc’’ đi, thứ ấy không phải là cái chết đâu. Anh ơi! Anh không bao giờ có thể ngờ lúc khâm liệm cho nhà tôi khi tìm chuỗi hột đeo cho nàng, tôi lại có thể thấy cả một tập mười mấy cái thư để dưới cái hộp ‘‘bít quy’’, dưới một tờ giấy phủ.

Hằng có ngoại tình! Trời, ai có thể ngờ được, ai có thể ngờ một người đoan trang, thùy mị như Hằng đi lừa dối chồng, thứ nhất người chồng ấy lại là tôi? Dưới mỗi lá thư, có chữ ký hình chữ T ngòng nghèo.

Cho đến khi đến xem sổ sách nhạc gia tôi, tôi mới biết thư ấy do ký Tảo viết. Đã chết chưa anh? Hằng đã ngoại tình với ký Tảo! Thì ra những lúc Hằng đăm chiêu lo lắng là những lúc nàng sợ hãi về tội lỗi của mình.

Tôi không hiểu sao Hằng lại có thể dan díu với ký Tảo, một kẻ kém tôi cả trăm phần.

Sao trước kia nàng không yêu ký Tảo, ai ngăn cấm nàng?

Anh thử tưởng tượng lúc tôi thấy tập thư, tôi ra thế nào. Tôi đọc, rồi tôi òa khóc. Tôi áp mặt vào thi thể nhà tôi, không phải để nấc lên những tiếc thương, mà là nhả ra những hận. Tôi đã toan bỏ vào túi cho Hằng cả ngần ấy bức thư nữa, song sự báo thù ấy nó ghê gớm quá. Dù sao, tôi cũng không nỡ tâm để cái tang chứng tội ác ấy nó tan rữa ra cùng với xương thịt nhà tôi.