Chương 4 (3)

HẠNH PHÚC TỪ “DÒNG CHẢY” TẬP TRUNG

Có một nghiên cứu về hạnh phúc sinh ra từ sự tập trung. Đó là trạng thái tập trung mà nhà tâm lý học Csikszentmihalyi gọi là “dòng chảy.” Khi gặp được việc gì đó khiến ta tập trung cao độ, đó là lúc ta có thể quên đi mọi thứ. Nếu tập trung cao hơn nữa thì cái tôi hay bản ngã của mỗi con người thậm chí có thể biến mất. Càng về sau con người ta sẽ càng cảm thấy một sự thỏa mãn và có thể cảm nhận được cuộc sống thật sự rất tuyệt vời.

Nếu bạn có thể quên cả thời gian, quên cả bản thân mình để tập trung tháo gỡ một vấn đề nan giải nào đó, thì rất có thể đó là “dòng chảy.” Quan trọng nhất là bạn phải “cảm thấy một sự thỏa mãn.” Nếu bạn tập trung quên mình vào một thú vui nào đó nhưng ngay sau khi kết thúc lại hối hận tự hỏi “mình vừa làm cái gì vậy” thì đó không phải là “dòng chảy.”

Csikszentmihalyi đã lấy việc biểu diễn âm nhạc làm một ví dụ của dòng chảy. Không phải ai cũng tìm ra “dòng chảy” của mình. Nhưng khi đã tìm thấy thì sẽ quên hết thời gian, quên hết bản thân mình nên ai cũng sẽ nhận biết được nó. Những người tìm ra “dòng chảy” của mình là những người có thể tích lũy được hạnh phúc ngày càng nhiều hơn.

TỐI THIỂU THÔNG TIN

Con người là một cái ổ cứng từ 50 nghìn năm trước. Cả bộ não lẫn cơ thể của con người không hề có tiến hóa gì kể từ 50 nghìn năm trước. Nếu như ta cố nhét vào đó khối lượng đồ vật và cả thông tin đã tăng thêm một cách bất thường thì chúng ta sẽ bị chết máy giống như cái máy tính có biểu tượng bị treo đang xoay vòng quanh kia. Chúng ta là thế hệ kỹ thuật số nhưng không có nghĩa trên ngực chúng ta có chứa nhiều ổ cứng hơn, và cũng không có nghĩa là chúng ta có bộ nhớ đa chức năng hơn.

Nếu giảm bớt đồ đạc thì lượng thông điệp ta tiếp nhận từ đồ đạc cũng sẽ giảm. Bộ nhớ dành cho đồ đạc cũng sẽ giảm đi giúp cho não bộ có thể hoạt động tốt hơn. Thông tin cũng hoàn toàn tương tự như vậy. Nội dung của phần này là giảm thông tin. Tôi cũng muốn nói thêm về việc tối giản thông tin.

GẬP GỌN CÁC ĂNG – TEN MỞ QUÁ RỘNG

Có một loại thông tin gọi là tin rác. Đấy là những mẩu tin không mấy chọn lọc ta hay gặp trên báo mạng. Nhìn lướt qua đấy có vẻ là thông tin quan trọng thu hút người đọc, nhưng thật ra đó chỉ là thông tin ta cho vào đầu để giết thời gian và từ lúc đọc cho đến cuối đời cũng không bao giờ có thể nhớ lại được. Nếu cứ giữ lại những thông tin đấy thì người ta sẽ bị bội thực thông tin. Một thử nghiệm đã chỉ ra rằng những người bị nhồi quá nhiều thông tin rác có xu hướng suy giảm IQ còn nhiều hơn cả hút cần sa.

Hiện nay vấn đề lớn hơn không còn là làm thế nào để có được nhiều thông tin mà là làm thế nào để giữ khoảng cách với thông tin không cần thiết, làm thế nào để giảm những thông tin rác. Cứ mỗi ngày chúng ta lại có thêm một lượng thông tin mới khổng lồ. Nếu là người sở hữu điện thoại thông minh thì chắc hẳn ai cũng đã từng vô thức mở mail kiểm tra tin nhắn, mở liên tục từ đường link này đến đường link khác trên browser hay mải mê chơi game quên thời gian. Vấn đề đặt ra bây giờ là làm thế nào để giảm lượng thông tin ta tiếp nhận hàng ngày, làm thế nào để cất cái ăng-ten đã phủ sóng quá rộng của mình lại. GIẢM CÁC MỐI LIÊN HỆ

“Mệt mỏi vì các mối liên hệ” do phụ thuộc quá nhiều vào mạng xã hội đang trở thành chủ đề được mọi người quan tâm. Nhưng chưa ai có thể tính toán chính xác được cảm giác lo lắng, hồi hộp khi bất cứ ai cũng có thể liên lạc được với mình có ảnh hưởng xấu như thế nào đến con người.

Yoneda Tomohiko trong cuốn Lời khuyên về cách cai nghiện kỹ thuật số đã đưa ra những ví dụ rất thú vị. Bạn có thể cai nghiện các loại máy móc kỹ thuật số bằng cách gửi điện thoại, máy tính cho khách sạn khi nhận phòng. Hay khi bạn đến bar, gửi điện thoại ở ngoài cửa và sau đó chỉ tập trung uống rượu, nói chuyện với bạn bè. Ở công ty Volkswagen, người ta đã ngừng việc gửi mail cho nhân viên vào lúc đêm khuya hay sáng sớm. Hay ở Daimler, ban lãnh đạo đã bắt đầu cho xóa chương trình gửi mail tự động cho các nhân viên trong giờ nghỉ. Những công ty này đã bỏ hết mail ngoài giờ làm việc để nhân viên có thời gian riêng tư của mình.

TĨNH TÂM, NGỒI THIỀN, YOGA – TẬP TRUNG VÀO CHÍNH BẢN THÂN MÌNH

Trong số những người theo trào lưu sống tối giản, có nhiều người tạo cho mình thói quen tĩnh tâm, ngồi thiền hay tập yoga. Theo tôi đây hoàn toàn là một điều tự nhiên. Tại sao vậy? KHi các đồ vậy xung quanh bạn ít đi cũng đồng nghĩa với các đồ vật của “thế giới bên ngoài” vốn làm nhiễu loạn sự chú ý của bản thân bạn cũng ít đi. Lúc đó, chúng ta sẽ chú ý đến “con người bên trong” mình nhiều hơn.

Ban đầu tôi chưa thấy hứng thú với mấy bộ môn này, nhưng càng về sau tôi càng thấy hiệu quả.

Trong lúc ngồi thiền, tôi hay bất chợt nghĩ đến những chuyện trong cuộc sống, nhưng chỉ cần vài nhịp thở sâu là tôi lại kéo lại được ý thức lơ đãng của mình. Dần dần, khả năng tập trung của tôi cũng được cải thiện đáng kể, mạch tư duy của tôi cũng trở nên rõ ràng hơn. Đối với tôi, tĩnh tâm hay ngồi thiền giống như cài lại “hệ điều hành” cho chính bản thân mình.

Hiện nay, ngay cả Google hay Facebook cũng đang chú ý đến thiền và tĩnh tâm. Tìm trên Google bạn có thể thấy người mở rất nhiều khóa học thiền, và vô tình họ cũng đã tạo ra một mê cung cho những ai muốn đến với thiền chân chính. Nếu không dành thời gian để nhìn nhận, suy ngẫm lại bản thân mình, thì bạn rất dễ bị nhấn chìm trong vô vàn thông tin trên thế giới này.

“TIN TƯỞNG BẢN VÀO BẢN THÂN” NHỜ LỐI SỐNG TỐI GIẢN

Từ khi ý thức được nếp sống tối giản, tôi bắt đầu cảm thấy tâm trí mình được sáng tỏ rõ hơn, xóa đi “lớp mây mờ” khiến tâm trí tôi lúc nào cũng lơ đãng.

Ví dụ công việc thuộc về lĩnh vực giáo dục tôi làm từ trước đến nay. Công việc của tôi là lựa những cuốn sách danh tiếng, đọc chúng, và đọc luôn cả những lời nhận xét về chúng. Nói cách khác, tôi phải tìm hiểu về một tác giả danh tiếng nào đó, đồng thời cũng phải tìm hiểu về những nhà phê bình nổi tiếng viết lời nhận xét cho cuốn sách. Và khi có quá nhiều thông tin về những con người vĩ đại, những tác phẩm hay, tôi cảm thấy mình bị quá tải và không biết lựa chọn thế nào.

Có những tri thức mặc dù tôi hiểu rất rõ, nhưng nó không phải là suy nghĩ của bản thân tôi, nên khi cần, tôi không thể bật ra ngay được. Những tri thức này không phải là một phần máu thịt trong cơ thể, nên ngay cả trong những cuộc nói chuyện, tôi cũng không thể vận dụng chúng được. Tôi luôn phải cố gắng để hiểu câu chuyện của đối phương và vờ như mình là một người nghe rất giỏi. Và tôi cũng chẳng mấy khi lên tiếng bởi tôi không muốn bị coi là thằng ngốc. Bây giờ, sau thời gian tĩnh tâm và ngồi thiền, tôi nhận thấy sự thay đổi đang diễn ra trong tôi.

Khi mà mọi thứ quanh tôi được tối giản đến hết mức thì sự chú ý của tôi với các thông tin bên ngoài cũng được giảm xuống tối đa. Tôi cũng không còn quan tâm đến những tin tức vô bổ, những câu chuyện tầm phào, hay cả những câu chuyện cười mà tôi đã từng rất hứng thú. Tôi không tìm hiểu về những gì người khác tạo ra, những việc người khác đề xướng…Tôi bắt đầu tin vào tiếng nói bên trong con người mình hơn là những lời lẽ của người khác. Và tôi có cảm giác mình đã “trở về với chính mình.”

Có lẽ khi để những thứ vĩ đại của người khác ra khỏi sự quan tâm của mình, tôi thấy những thứ luôn đè nặng trong tôi cũng dần mất đi. Khi quá chú ý đến cái nhìn của mọi người xung quanh, bạn sẽ cảm thấy thiếu tự tin và rất nhạy cảm với những thất bại của bản thân. Bạn cũng sẽ loại bỏ ngay những ý tưởng tuyệt vời mà mình nghĩ ra bởi lý do người nghĩ ra nó là bản thân bạn.

Đã có một thời, cái tôi trong con người tôi cũng to lớn y như thân xác này vây. Trong quá trình va chạm ngoài xã hội, cái tôi này ngày càng nhỏ đi. Và giờ đây, sau bao lần tổn thương vấp ngã, tôi lại thấy cái tôi nhỏ bé ấy đang dần hồi sinh trở lại.

Tôi nhận ra một điều quan trọng, quan trọng hơn cả việc phải tìm hiểu về nhưng người xa lạ ngoài kia, là hãy bắt đầu mọi việc bằng chính bản thân mình, dù nó có ngớ ngẩn đến đâu đi chăng nữa.

TIẾT KIỆM CŨNG CHÍNH LÀ THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƯỜNG

“Bạn càng kiếm được nhiều tiền, bạn càng muốn có nhiều tiền hơn nữa. Những kẻ như vậy quả là những kẻ ngốc nghếch.”

- Gilbert Keith Chesterton

LƯỚI AN SINH XÃ HỘI DO CHÍNH BẢN THÂN TẠO RA

Có nhiều người theo lối sống tối giản vì tiết kiệm. Có lẽ sau này, người ta sẽ coi trọng lưới an sinh xã hội do chính mình tạo ra hơn là do một ai đó làm cho. Sống tối giản cũng là một cách tiết kiệm hiệu quả. Nếu trở thành một người sống tối giản, bạn có thể tiết kiệm và tích góp cho mình được kha khá tiền.

1. Ít đồ nên không cần nhà rộng, vì thế có thể giảm bớt tiền nhà.

2. Bán những đồ đạc trong nhà đi, bạn sẽ có một khoản tiền.

3. Khi mua đồ, bạn sẽ lựa chọn thật kỹ nên sẽ không bị sử dụng lãng phí.

4. Bạn thỏa mãn với đồ đạc mình đang có nên có thể giảm bớt những ham muốn, lòng tham của bản thân.

5. Bạn ít căng thẳng hơn nên cũng tốn ít tiền ăn uống, chi phí để giải tỏa căng thẳng.

6. Bạn không còn để ý đến cách nhìn của người khác nên những chi phí như kết hôn, sinh con, nuôi dạy con cái, ma chay…chỉ cần khoản tiền tối thiểu là đủ.

7. Nếu đưa trào lưu tối giản vào công việc, bạn sẽ giải quyết công việc hiệu quả hơn, tiền lương cũng nhiều hơn.

Sau khi bỏ bớt đồ đạc, tôi cũng giảm bớt luôn diện tích ngôi nhà của mình. Từ ngôi nhà 25m2 ban đầu, tôi dọn đến căn nhà 20m2, tiền nhà cũng giảm được 20 nghìn yên. Nếu mỗi tháng tiết kiệm được 20 nghìn yên thì tiền tiết kiệm sau này của tôi cũng tăng lên đáng kể.

Lần chuyển nhà tới, tôi muốn chuyển đến ngôi nhà nhỏ hơn nữa. Tôi sẽ chỉ giữ lại những quần áo cần thiết và tất cả đều giống nhau. Về đồ đạc khác, nếu chưa hỏng cũng không cần phải mua mới làm gì cả. Tôi cũng không uống rượu chỉ để giải tỏa căng thẳng nữa. Phần sau tôi sẽ nói kỹ hơn, nhưng hiện tại tôi luôn cảm thấy thật biết ơn cuộc sống nên dù không có cao lương mỹ vị nhưng tôi vẫn hài lòng với những món ăn dân dã thông thường hàng ngày.

Nếu số lượng người sống tối giản tăng lên, liệu kinh tế Nhật Bản có đi xuống?

Nếu lượng người không mấy hứng thú với vật chất tăng lên thì kinh tế Nhật Bản sẽ thế nào? Có lẽ sẽ có nhiều người lo ngại điều này. Tuy nhiên, lối sống tối giản lại không đơn giản như vậy. Trong số những người sống tối giản, có những người không hứng thú với đồ đạc và cũng có những người rất thích chúng. Ví dụ, cùng là một chiếc đĩa, có người chỉ cần mua một chiếc 100 yên ở cửa hàng COSPA là được. Nhưng cũng có những người lại muốn mua một chiếc do chính tay nghệ nhân làm ra. Có những người chỉ chú trọng chức năng của sản phẩm, nhưng cũng có người còn mốn sản phẩm chất lượng tốt nữa.

Cũng có những người sống tối giản rất thích đồ đạc.

Việc có ít đồ với việc thích đồ đạc giống như hai mặt của một phiến đá. Việc có ít đồ với việc tiêu tiền cho đồ đạc cũng đối lập nhau như vậy. Tuy nhiên, người sống tối giản lại không phải chỉ là một mặt của phiến đá. Bản thân tôi cũng là người thích sắm đồ đạc. Cho đến tận bây giờ, tôi vẫn thích xem tạp chí và ngắm những món đồ mơ ước trong đấy. Chỉ có điều khác là, hiện tại nếu chỉ thích thôi thì tôi không còn muốn mua chúng nữa.

Nếu một người sống tối giản toàn diện như Steve Jobs được sinh ra trong trào lưu sống tối giản của Nhật thì mọi chuyện sẽ thay đổi thế nào? Liệu Nhật Bản sẽ có một tập đoàn như Apple?

Bản thân tôi cho rằng mình nên tiêu tiền vào các trải nghiệm và con người hơn là vào vật chất. Tôi sẽ tiêu tiền cho những chuyến đi, cho những cơ hội để trải nghiệm cuộc sống thiên nhiên, hay trả tiền đi lại để gặp những người tôi muốn gặp. Hoặc có thể dành tặng tiền cho các quỹ từ thiện.

Sống tối giản là một cách sống tiết kiệm hiệu quả. Tuy nhiên, nó không chỉ có vậy, mà nó còn giúp bạn thay đổi cách tiêu tiền từ tiêu tiền cho đồ đạc sang tiêu tiền cho những trải nghiệm, con người hay đầu tư vào một linh vực nào đó.

Nếu có món đồ nào có thể thay đổi con người thành một người “giàu có” hơn, tôi cũng sẵn sàng chi tiền cho món đồ đó. Nhưng nếu chỉ đơn giản là để khoe khoang với bạn bè hay thể hiện bản thân trước mặt mọi người thì tôi sẽ không ngần ngừ mà vứt nó đi ngay. Cho đến sau này, tôi sẽ chỉ tiêu tiền vào những trường hợp cần thiết. Và nếu có điều gì thay đổi thì chỉ có những trường hợp đó thay đổi mà thôi.

GIẢM THIỂU CẢ NHỮNG MÓN ĐỒ ĐẠC VỨT ĐI

Có lẽ vì tôi đã vứt quá nhiều đồ nên gần đây tôi bắt đầu muốn giảm cả số đồ mình vứt đi. Suy nghĩ đó không hẳn là vì tôi muốn tiết kiệm hay muốn thân thiện với môi trường. Mà bất chợt, tôi lại thấy “không quen” nếu cứ tiếp tục vứt đồ đi như thế này. Trước đây tôi luôn mua chai nước loại hai lít, nhưng rồi tôi lại không muốn phải vứt nhiều chai nước đến thế nên cuối cùng tôi đã dùng chai đựng nước của BRITA.

Trước đây tôi chẳng bao giờ tin vào mấy hoạt động tiết kiệm, bảo vệ môi trường hay sống lành mạnh…nhưng giờ thì khác rồi. Hiện giờ tôi đang dùng thử đèn năng lượng mặt trời vào buổi tối. Không có nhiều đồ đạc nên đồ điện của tôi cũng có ít, tiền điện hàng tháng cũng giảm xuống. Chỉ có một mình nên tôi cũng luôn dùng điện, nước ít nhất có thể. Khi bạn sống với ít đồ đạc hơn, tự nhiên rác thải hay năng lượng, chỉ cần là thứ không cần thiết đều sẽ được giảm xuống và cuộc sống của bạn sẽ thư thái hơn rất nhiều.

Tài nguyên trên Trái đất đang dần cạn kiệt. Các nghiên cứu chỉ ra rằng con người chỉ còn khai thác được tài nguyên khoảng 100 năm nữa. Có ý kiến cho rằng đến lúc đó chúng ta không còn sống trên đời nữa nên không cần suy nghĩ về vấn đề đấy. Nhưng đây lại là những suy nghĩ hết sức tự nhiên của con người.

Khi trở thành người sống tối giản, ngay cả năng lượng sử dụng bạn cũng muốn giảm xuống mức tối thiểu. Dù bạn không có chủ ý “hãy tiết kiệm thôi,” thì tự nhiên bạn cũng sẽ sống thật tiết kiệm. Và khi đó, cuộc sống của bạn sẽ thực sực trở nên thoải mái.

KHỎE MẠNH HƠN, AN TOÀN HƠN

“Bàn và ghế, hoa quả và vĩ cẩm. Ngoài những thứ này ra, liệu còn có thứ gì cần thiết cho hạnh phúc của con người nữa hay không?”

- Albert Einstein

NGƯỜI SỐNG TỐI GIẢN ĐỀU LÀ NGƯỜI GẦY

Tôi đã gặp nhiều người sống tối giản và không có ai trong số họ là người béo cả. Tại sao vậy? Những quyển sách hướng dẫn về cách dọn dẹp nhà cửa hay cách vứt đồ cũng có đề cập đến một lợi ích của những viecj này đó là “giảm cân.” So với lúc trước, tôi đã giảm được 10 cân. Có người nói: “Khi bạn tống hết những thứ trì trệ ra ngoài, sự lưu thông khí sẽ tốt hơn, bạn sẽ gầy xuống.” Tuy nhiên, điều tôi muốn nói ở đây không phải là “sự lưu thông khí” trong cơ thể, tôi sẽ giải thích kỹ hơn một chút.

Giảm bớt đồ, bạn sẽ giảm cân. Theo tôi nó có vài lý do sau đây. Việc tăng cân đơn giản là vì bạn ăn nhiều hơn mức cơ thể cần. Bạn ăn nhiều hơn mức cần thiết là vì bạn cần ăn để giải tỏa căng thẳng. Người ta cho rằng trong lúc ăn con người có thể quên đi căng thẳng.

Việc uống rượu để bớt căng thẳng cũng tương tự như vậy. Nếu có thể tối giản được đồ đạc trong nhà, bạn sẽ ít bị làm phiền bởi chúng, tốn ít sức lực để lãng phí hơn và căng thẳng cũng sẽ giảm theo. Khi không còn so sánh bản thân với người khác, bạn sẽ không còn thấy xấu hổ về bản thân vì thế mà những lo lắng, căng thẳng của bạn cũng sẽ được giảm bớt. Khi căng thẳng, lo lắng của bạn được giảm xuống, bạn cũng không cần phải ăn để giải tỏa nữa.

Ý THỨC RÕ RÀNG VỀ CẢM GIÁC “THÈM ĂN” CỦA BẢN THÂN

Theo tôi, kết quả của việc đặt câu hỏi nhiều lần về chính món đồ của bạn sẽ giúp bạn ý thức rõ ràng hơn về “ước muốn” của bản thân và điều khiển được nó. Để có thể giảm đồ tối đa, quan trọng là bạn chỉ được giữ lại những thứ thực sự cần thiết cho bản thân. Tức là bạn không được có những thứ mà bạn “ao ước” muốn có.

Khi giảm đồ đạc xuống mức tối thiểu, khả năng nhận biêt về “ước muốn” của bạn cũng được nâng cao. Bạn có thể phân biệt được đâu là đồ “cần thiết: đâu là đồ mà mình “ước muốn.” Không chỉ có đồ vật mà vấn đề “thèm ăn” cũng giống như vậy. Vì bạn có thể ý thức rõ ràng lượng thức ăn cần thiết cho mình nên bạn sẽ không ăn quá nhiều. Chỉ giữ những món đồ cần thiết khiến bạn lúc nào cũng cảm thấy thỏa mãn, “với mình thế này là đủ rồi.” Vì vậy, dù bạn không ăn nhiều nhưng bạn vẫn thấy rất hài lòng.

Trong ăn kiêng có một phương pháp là hoạt động liên tục nhằm tiêu bớt lượng calo trong cơ thể. Có lẽ làm phòng rộng hơn một chút, làm việc nhà…tích góp từng việc nhỏ đấy cũng có thể giúp bạn giảm cân được. Căn phòng của tôi hiện giờ không có gì cả nên khá rộng và tôi hay tập vài động tác của một cầu thủ ném bóng chày.

Hơn nữa, tư trang của tôi bây giờ cũng nhẹ hơn trước rất nhiều, tôi cũng thích hoạt động hơn nên hay ra ngoài đi bộ. Sau khi sống theo lối sống tối giản, tôi đã bắt đầu gầy đi. Nghe có vẻ khó tin những thực sự là tôi đã gầy đi rồi. Trước đây đúng là tôi rất béo, nhưng tôi sẽ không quay lại làm một cậu béo Metabo nữa đâu.

NHỮNG NGƯỜI CHỈ BỊ VA CHẠM NHẸ TRONG ĐỘNG ĐẤT

Nghe nói trong số những người vô gia cư, có nhiều người lo lắng cho chúng ta. “Với chúng tôi, dù động đất có xảy ra thì cũng lắm chỉ bị sưng một cục là hết. Nhưng những ai có nhà thì vất vả lắm.” Những ai sống trong thùng các tông hay trong những ngôi nhà bằng gỗ nhẹ thì khi có động đất xảy ra, họ cũng chỉ bị rụng đầu mà thôi. Còn với những ngôi nhà gạch, xi măng nặng thì khi đổ có thể cướp đi tính mạng của chính chủ nhà.

Tháng 5/2014, ở Tokyo đã xảy ra một trận động đất lớn. Cường độ địa chấn đo được ở quận Meguro nơi tôi sống là bốn độ. Mỗi khi có động đất xảy ra, tôi thường quấn hết máy tính, quần áo, đồ dùng vào trong chăn đệm để đề phòng chúng vương vãi lung tung khắp nhà. Và khi trận động đất này xảy ra, tôi đã hầu như vứt hết đồ trong nhà đi rồi nên chẳng có gì phải làm cả. Tất cả những gì tôi làm là ngồi im, và tôi cảm thấy thật an tâm. Vì trong phòng không còn đồ đạc nên cũng chẳng có việc đồ bị bay ra ngoài. Trước đó trong thảm họa động đất sóng thần năm 2011, trong nhà tôi có kê một tủ sách rất lớn và trong trận động đất, toàn bộ số sách đã bị rơi vãi hết ra ngoài. Nơi tôi sống lúc đó chỉ có vậy thôi, nhưng nếu khu đó nằm tâm cơn địa chấn thì sẽ thế nào. Có lẽ giá sách sẽ đổ và tôi sẽ bị kẹt trong đó, không thoát ra được. Cũng có thể tôi sẽ bị một chiếc máy ảnh rơi trúng đầu. Hoặc cũng có thể tôi sẽ bị những thứ tôi yêu thích như sách, máy ảnh giết chết.

20% CÁC TRẬN ĐỘNG ĐẤT LỚN ĐỀU XẢY RA Ở NHẬT BẢN

Tổng diện tích Nhật Bản chỉ chiếm 0.25% toàn thế giới, nhưng lại tập trung đến 7% núi lửa trên trái đất này. Và số trận động đất hơn 6M xảy ra ở Nhật Bản đã chiếm 20% trong tổng số trên toàn thế giới. Điều đó có nghĩa là nếu sống ở Nhật Bản thì bạn sẽ gặp động đất nhiều hơn hẳn các nước khác. Và nếu bạn định sống lâu dài ở Nhật thì chỉ có giảm thiểu đồ đạc của bản thân mới được coi là phòng chống hỏa hoạn và ứng phó với động đất hiệu quả. Nếu bạn cắt giảm được đồ đạc của mình thì khi có động đất, bạn sẽ giảm thiểu được số tài sản bị chôn vùi xuống mức tối thiểu.

Trong tương lai, các trận động đất vẫn sẽ còn xảy ra ở Nhật Bản. Vì vậy những trang thiết bị chuẩn bị trước cho thiên tai đều không thể bỏ được.

Sau thảm họa động đất sóng thần phía Đông Nhật Bản, cuốn album của tôi đã bị sóng cuốn trôi. Những món quà kỉ niệm cũng đã trôi theo dòng nước. Và bài học tôi rút ra được đó là phải tận dụng tất cả phương tiện mình có. Cách làm này tôi không khuyên cho tất cả mọi người. Tuy nhiên, nếu bạn chuyển hết những món đồ kỷ niệm thành dữ liệu, lưu trên máy tính, tải lên mạng, lưu trữ trên Dropbox hay Google…thì khi có thiên tai xảy ra chúng cũng không bị mất đi.

DORA, TÔI KHÔNG CẦN ĐẾN 40 GIÂY ĐÂU.

Chỉ cần có cơ thể khỏe mạnh là tôi còn có thể chuyển đến bất cứ đâu, bởi việc chuyển nhà với tôi chỉ chưa đến 30 phút. Trong nhà tôi chả có thứ gì quý giá. Tất cả đồ đạc đều có thể mua ở bất cứ đâu. Dù có chuyện gì xảy ra, tôi cũng chẳng phải bận tâm về thứ gì cả

Trong bộ phim hoạt hình Laputa: Thành phố trên không nhân vật cướp biển Dora luôn ra lệnh cho Pazu: Chuẩn bị ngay trong 40 giây! Hay như trong phim Đại chiến thế giới, trong cuộc chạy trốn khỏi đợt tấn công của người ngoài hành tinh, Tom Cruise đã phát hét lên với các con của mình là: Chuẩn bị trong 60 giây! Với tôi, tôi chẳng cần đến ngần đấy thời gian. Thậm chí với cả những món đồ chuẩn bị mang lên máy bay, tôi cũng chỉ cần chuẩn bị vài bộ quần áo để thay. Sau khi ngủ dậy, xách chiếc vali, chưa đến 20 giây là tôi có thể ra khỏi nhà.

Giảm bớt đồ đạc đồng nghĩa với việc giảm bớt nguy hiểm trong động đất, thiên tai. Dù có điều gì xảy ra thì bạn cũng giảm bớt được nguy hiểm của mình. Và bạn có thể di chuyển bất cứ lúc nào. Đó chính là điều tôi thích ở lối sống này.

THAY ĐỔI MỐI QUAN HỆ VỚI MỌI NGƯỜI

“Giá trị của một người không phải là những gì người ấy đạt được mà là những ảnh hưởng người đó mang lại.”

- Aibert Einstein

ĐỪNG NHÌN NGƯỜI KHÁC NHƯ ĐỒ VẬT

Có một bộ sách mà tôi rất thích tên là Làm thế nào để thoát khỏi chiếc hộp nhỏ của bản thân. Nói một cách đơn giản thì cuốn sách này nói về cách thay đổi mối quan hệ giữa người với người và làm thế nào để đưa nó về chỗ cũ.

Có một ví dụ thế này. Có đôi vợ chồng đều đi làm nên cả hai đều rất bận rộn. Người chồng nhìn thấy quần áo được giặt và nghĩ: việc này cũng chẳng cần để vợ phải làm nữa. Gập quần áo thôi. Mặc dù suy nghĩ như vậy nhưng anh ta lại khcông gấp quần áo. (Việc hành động ngược lại với những cảm nhận của bản thân gọi là “sự tự phản bội.”) Trong trường hợp này, người chồng đã tự phản bội lại những suy nghĩ tích cực của mình.

Khi đó, người chồng sẽ bắt đầu nghĩ: “Mình cũng bận, cũng mệt bỏ xừ. Đây chẳng phải là việc của mình. Mình làm đầy lần rồi.” Sau đó, anh ta sẽ suy nghĩ về vợ mình: “Thật lôi thôi. Mình đã làm cho bao nhiêu lần mà chẳng cảm ơn một câu. Không thể chấp nhận được.” Bắt đầu từ việc tự phản bội lại những suy nghĩ của bản thân, người chồng bắt đầu nghĩ ra những lý do chính đáng cho việc không gập quần áo của mình và đổi lỗi cho người vợ.

Còn người vợ thì sao? Người vợ khi nhìn thấy đống quần áo mình giặt, ngay lập tức đã nghĩ: Gập quần áo thôi, Nhưng khi nhìn thấy anh chồng không làm gì cả, người vợ lại bắt đầu lầm bầm. Và thế là bắt đầu một vòng tuần hoàn tiêu cực như sau: cả hai vợ chồng đều nghĩ lý do để hợp lý hóa cho hành động của mình, nghĩ xấu về đối phương và quan hệ trở nên bế tắc.

Bộ sách này thực sự là bộ sách rất hay: Một trong những điều mà bộ sách này chỉ ra đó là: đừng nhìn người khác như đồ vật.

Con người đang dần coi những thành viên trong gia đình, đồng nghiệp trong công ty hay những người hàng xóm mà mình gặp hàng ngày như những món đồ cố đinh. Mỗi khi nói chuyện với mọi người, ta đều nhận được những biểu cảm nhàm chán như nhau, nên sẽ có lúc, ta thấy họ như những con robot cao cấp vậy. Và khi coi mọi người như những “món đồ,” đương nhiên bạn cũng sẽ đối xử với họ cẩu thả hơn.

Suy nghĩ ra một chút, nếu cả hai bên đều coi nhau là đồ vật thì mối quan hệ giữa người với người sẽ mãi như vậy và chẳng bao giờ được cải thiện. Thế nên, đừng nhìn người khác như đồ vật, hãy coi trọng họ như chính bản thân mình, hãy nhìn nhận họ là những con người có ước muốn, có buồn vui, có lo lắng và sợ hãi. Nếu bạn không phản bội chính những suy nghĩ của bản thân và có thể làm những việc vì người khác, mối quan hệ giữa người với người sẽ được thay đổi. Tôi không còn nhìn người khác như món đồ nữa mà nhìn họ là một con người thực sự.

ÍT ĐỒ HƠN, ÍT CÃI NHAU HƠN

Giống như ví dụ tôi đã nói ở trên, việc giặt quần áo cũng có thể trở thành nguyên nhân gây rạn nứt mọi quan hệ vợ chồng. Giờ hãy cùng tưởng tượng nếu quần áo của hai vợ chồng này ít đi, việc giặt quần áo không còn tốn công sức như vậy nữa thì mọi chuyện sẽ thế nào?

Từ sau khi vứt bớt đồ đạc, tôi lại thấy thích dọn nhà, thích giặt giũ và rửa bát chén. Một kẻ lười biếng như tôi lại có ngày thích công việc nhà. Bởi sau khi bỏ bớt đồ đạc, mọi thứ trở nên đơn giản hơn rất nhiều.

Tôi hiện 35 tuổi và vẫn đang độc thân. Nếu sống trong căn nhà nhỏ hơn nữa, ít đồ hơn nữa thì chắc tôi lại càng thích việc nhà hơn cũng nên. Giả sử có một ngày tôi thấy vợ cầm cây lau nhà, chắc tôi sẽ nói: Ơ, em lại lau nhà một mình à, phải gọi là anh làm cùng nữa chứ. Nhưng có lẽ đó chỉ là ảo tưởng của tôi mà thôi.

Có nhiều người sống tối giản đã chỉ cho tôi rằng ít đồ hơn cũng có nghĩa là ít cãi nhau hơn. Nghe nói gia đình anh chị Ofumi mà tôi có giới thiệu ở trên, sau khi giảm bớt các thứ trong nhà, hai anh chị đã ít cãi nhau hơn. Rồi cả nhà anh Yamada cũng vậy. Nhà anh có hai đứa con, mỗi đứa ở một phòng riêng. Khi nào có việc gì cần dùng đến một phòng là y như rằng hai đứa sẽ cãi nhau xem dùng phòng của ai. Vì hai đứa cứ cãi nhau mãi nên cuối cùng anh cho hai đứa con ở chung một phòng. Thế là chúng hết cãi nhau. Thậm chí hai đứa còn bảo: Thế này tốt hơn trước đấy ạ.

Nhiều đồ đạc sẽ khiến chúng ta tốn rất nhiều công sức khi làm việc nhà. Chúng khiến ta dễ cảm thấy khó chịu và bực bội khi mà vợ, chồng, con cái không giúp đỡ mình. Bởi vậy, nếu bỏ bớt đồ đạc đi bạn có thể cải thiện được mối quan hệ với mọi người rất nhiều. Mà khi đó, dù có cãi nhau thì bạn cũng chẳng có đồ gì để đập, hay dù có lật tung cái bàn lên cũng không sợ vỡ đèn. Bởi căn bản trong nhà bạn đã không có đèn rồi.

NHÀ NHỎ CHỐNG TRỘM

Tôi nghe nói nhà nhỏ hơn có thể chống trộm tốt hơn. Nếu bạn biết đến vụ án giam giữ một bé gái tại nhà trong chín năm ở tỉnh Nigata thì chắc bạn sẽ hiểu một không gian rộng đến nỗi mình có thể sinh hoạt ngay trong phòng mà không gặp ai khác trong nhà, hay nhà rộng đến độ bạn không thể biết hàng xóm của mình thế nào cũng là một nơi khá nguy hiểm. Ở Nhật, mọi người thường cho rằng thật ấu trĩ khi làm phòng cho trẻ con, tuy nhiên cũng có nhiều người lại cảm thấy phiền phức khi để con học ở phòng khách.

Anh Numahata, người cùng điều hành trang web với tôi nói rằng anh rất hay cãi nhau với vợ. Tuy nhiên, cả hai người đều thống nhất một điểm là khi cãi nhau không bỏ về phòng mình. Nhà nhỏ nên hai người cũng chẳng thể trốn mãi trong phòng mỗi khi cãi nhau được, mà ngược lại đó còn là động lực để hai người cùng đối mặt với các vấn đề trong cuộc sống. Sống cùng nhau trong một ngôi nhà nhỏ, nên ai cũng muốn được trải qua những ngày thoải mái nhất. Vì thế cả hai anh chị phải cùng nhau tìm ra tiếng nói chung giữa hai người.

Một ngôi nhà nhỏ nhìn qua có vẻ bất tiện nhưng lại rất có ích trong việc gắn kết các thành viên trong nhà. Nếu bạn vứt bớt đồ đạc đi, bạn có thể sống thoải mái trong ngôi nhà tiện ích đó. Và một điều cũng khá tuyệt đó là nhà nhỏ hơn, giá cũng rẻ hơn. Với người độc thân như tôi thì đó là điều tuyệt vời nhất rồi.

TIVI- NGƯỜI THÂN

Nếu không gặp bà con họ hàng nào đó của mình trong thời gian dài, bạn và họ sẽ không có đề tài chung để nói chuyện. Vì thế mọi người hay nhờ đến các chương trình tivi. Bật chương trinh được yêu thích nhất và nội dung chương trình sẽ là chủ đề của câu chuyện. Tôi gọi đây là tivi – người thân.

Trong nhà tôi không có chỗ cho lý thuyết này. Nếu nói về chức năng của nó thì chỉ là phòng ngủ và phòng trà mà thôi. Trong căn nhà này mọi thứ đều rất bình thường, thậm chí còn không có đồ dùng nên mỗi khi khách đến chơi đều rất ngạc nhiên. Bởi thông thường như: Ôi, căn phòng đẹp thế. Anh mua chiếc sô pha này ở đâu thế? Hay tôi cũng không thể bật tivi lên và tìm chủ đề nói chuyện, hoặc cùng chơi trò chơi với khách được. Điều duy nhất tôi có thể làm là mời trà và chỉ nói chuyện thôi.

Lúc uống trà, suy nghĩ chung của cả người uống và người pha có lẽ là “phẩm trà.” Phòng ở của tôi cũng chính là một phòng trà, không trang trí, không bày biện. Thế nên khi vào đây, mọi người chỉ đơn giản là đối diện với nhau. Chắc cũng không có ai bực mình khi trong phòng trà không có tivi hay đài đâu nhỉ.

Và cũng chính nhờ vậy, chúng ta có thể tập trung hoàn toàn vào câu chuyện của nhau.