Lời bạt

Cái đẹp - thứ gọi là cái đẹp luôn là một nỗi sợ hãi khủng khiếp, chính bởi nó không tuân theo bất cứ một quy luật cứng nhắc nào. Tại sao thần linh lại trao cho con người câu đố khó trả lời này nhỉ? Bên trong cái đẹp, hai phía đối nhau hội ngộ làm một, toàn bộ mâu thuẫn trộn lẫn vào nhau. Tôi là kẻ si ngốc nhưng đã suy nghĩ rất nhiều về chuyện này. Ở đây có quá nhiều thần bí. Trên cõi đời này có vô số bí ẩn làm khổ con người. Nếu những bí ẩn này được giải đáp thì cũng giống như khéo léo thoát thân khỏi nước mà hoàn toàn không bị ướt vậy. Cái đẹp... Hơn tất cả tôi không thể chịu nổi việc đến cả những con người nổi bật mang trái tim tuyệt đẹp và tư duy trác việt ban đầu bước chân lên con đường của lý tưởng Madona, sau cùng lại sở hữu lý tưởng Sodom. Vẫn còn những thứ đáng sợ hơn. Con người mang đầy lý tưởng Sodom trong trái tim mình nhưng không phủ định lý tưởng Madona, điều này đốt cháy khát vọng về lý tưởng đẹp đẽ nhất từ trong sâu thẳm linh hồn người ấy giống như lúc còn trẻ tuổi ngây thơ. Thực tế thì trái tim con người rất rộng lớn, thực sự quá rộng lớn đến mức tôi muốn thu hẹp nó lại. Có quỷ mới hiểu được sự thể là thế nào, thật vậy đó. Thứ được nhìn thấy là sự ô nhục bên trong con mắt của trí tuệ thì lại là vẻ đẹp nổi bật trong đôi mắt trái tim. Chắc hẳn Sodom cũng có vẻ đẹp của riêng nó nhỉ?

... Vậy mà cái thứ gọi là con người lại chỉ ra rả nói về toàn những đớn đau.

[Đoạn trích trong tiểu thuyết Anh em nhà Karamazov của Dostoevsky]