Chương 339 - Đầu Quân

Vệ Kỵ đến Trường An vào tháng Sáu, lúc này việc cứu tế đã bắt đầu. Dù Lữ Bố đã dẫn các thợ thủ công khơi thông kênh rạch suốt thời gian dài, thậm chí lấy nước từ hồ Côn Minh để tưới tiêu đồng ruộng, nhưng vẫn có nhiều vùng đất ở Quan Trung không được tưới tiêu. Điều này không thể tránh khỏi.

Năm nay thật sự là một năm đại hạn. Từ sau trận mưa cuối tháng Ba, đến giờ chưa có thêm giọt nào. Dù Lữ Bố đã dẫn dân công và thợ thủ công đào kênh, chế tạo cỗ xe nước, dẫn nước sông tưới cho đồng ruộng, nhưng việc tưới tiêu cũng chỉ đạt đến các khu vực quanh sông Kinh, sông Vị. So với toàn bộ vùng Quan Trung, phạm vi này vẫn là rất ít.

Dân chúng từ Nam Dương di cư lên đây từ năm ngoái đã bắt đầu náo loạn vào tháng Năm. Lữ Bố đích thân ra mặt. Với uy danh lẫy lừng của mình, ông chỉ cần khuyên răn, không cần động thủ, mà cũng đã ổn định được tình hình.

Cũng từ tháng Năm, Lữ Bố bắt đầu triển khai việc cứu tế. Từng đợt lương thực được đưa đến các vùng không có nước. May thay, việc trưng thu tài sản của các đại hộ ở Quan Trung, và lần này cả hào kiệt Hà Đông, giúp Lữ Bố không thiếu lương thực. Chỉ có điều việc phân phát và cứu tế ra sao vẫn đang được bàn bạc.

Giải pháp đơn giản nhất là phát lương trực tiếp, nhưng theo Lữ Bố, đây lại là cách dở nhất. Nếu cung cấp quá nhiều, dân chúng sẽ sinh lòng lười biếng, hy vọng năm nào cũng có cứu tế. Phương án "lấy công chuộc lương" là một lựa chọn không tồi, nhưng không phải nơi nào cũng cần cách này. Dân chúng thành Trường An đã đổ xô ra ngoài mua lương, như những con chuột tích trữ thức ăn mùa đông, mặc kệ liệu có tiêu thụ hết không, chỉ cần thấy lương thực trên thị trường là lập tức tranh mua.

Mua theo cách này thì dù kho lương có nhiều cũng không đủ.

Lữ Bố không còn cách nào khác, phải dùng kế của Giả Hủ, đưa ra quy định hạn mức mua lương. Ở nơi bán lương của quan phủ, mỗi hộ sẽ được cấp một tấm phiếu lương. Mỗi ngày chỉ được mua một đấu gạo cho một phiếu, và phải đổi phiếu định kỳ.

Công nhân dưới trướng Mã Quân làm việc gần như phát điên, vì mỗi ngày phải sản xuất các phiếu lương khác nhau. Cuối cùng, Mã Quân thiết kế hẳn một bộ phiếu lương gồm mười lăm màu khác nhau, sử dụng theo chu kỳ trăng non trăng tròn. Mỗi ngày chỉ được dùng phiếu màu hôm đó để mua lương, sau đó đổi lấy phiếu màu khác.

Một số thương gia thấy triều đình bắt đầu giới hạn, lập tức tăng giá. Lần này, Lữ Bố không can thiệp. Lương trong kho của triều đình bảo đảm cho dân chúng không chết đói. Nếu kẻ nào có tiền và muốn mua nhiều hơn, đó là việc của họ.

Thấy Lữ Bố không can thiệp, các thương nhân ở Trường An bắt đầu tăng giá lương một cách chóng mặt. Tuy nhiên, họ nhanh chóng phát hiện ra một điều: tuy triều đình có giới hạn nhưng không thiếu lương, nếu giá chỉ cao hơn một, hai thành, vẫn có người mua, nhưng khi tăng ba thành trở lên thì số người mua giảm mạnh, và đến bốn, năm thành thì gần như không còn ai mua nữa.

Có kẻ điên cuồng tăng giá lên gấp mười lần, một thạch lương thường chỉ khoảng ba trăm tiền, vậy mà hắn bán đến ba ngàn tiền… Mức giá khủng khiếp này khiến những người dân quá phấn khích như bị dội một gáo nước lạnh, cuối cùng họ lại quay về xếp hàng mua lương tại cửa hàng của triều đình.

Về cơ bản, nếu thương nhân muốn kiếm lời thì chỉ có thể tăng một, hai thành. Tăng hơn thì không còn ai mua.

Có kẻ ngầm kích động dân chúng, tung tin đồn rằng triều đình sắp hết lương, loại người này thường bị bắt và điều tra đến tận gốc rễ. Kẻ chủ mưu đằng sau sẽ bị lôi ra, gia sản bị tịch thu, lại thêm lương vào kho triều đình.

Gửi đi vài kẻ xấu số, mọi người trở nên ngoan ngoãn, chỉ tăng giá một, hai thành. Dù sao, bán lương lúc nào cũng có lời, thêm một hai thành là đủ tốt rồi. Một số kẻ táo bạo tăng ba thành, tuy bán chậm nhưng miễn là có người mua thì cũng không sợ gì. Lương thực chỉ có chừng ấy, bán hết là xong, sợ gì.

Khi Vệ Kỵ đến Trường An, chính là lúc giá lương đang dao động. Ông có thể dễ dàng cảm nhận rằng hạn hán đã tạo ra sự lo âu, nhưng nó chưa thực sự đánh sập Quan Trung. Ít nhất ở Trường An, dù người dân phàn nàn về việc triều đình hạn chế mua lương, nhưng chỉ dừng ở mức lời oán trách, nha dịch trên đường nghe thấy cũng chỉ làm ngơ.

Nhìn chung, ở Trường An không có cảm giác sắp xảy ra đại họa, cho thấy việc cai trị của Lữ Bố với Quan Trung rất tốt.

Nhưng sự bình yên này là nhờ biết bao máu xương của sĩ nhân và hào tộc, điều này khiến Vệ Kỵ khó lòng chấp nhận.

Điều khó chịu hơn cả là, để gặp được Lữ Bố, ông phải chờ đến ba ngày ở phủ Vệ úy mà vẫn chưa được gặp.

"Đừng giận, Bác Dự. Chủ công phần lớn thời gian không ở công đường, đã sai người đi tìm rồi." Tuân Du nhìn vẻ mặt khó chịu của Vệ Kỵ, mỉm cười khuyên nhủ.

“Công Đạt.” Vệ Kỵ quan sát xung quanh, thấy không có ai, liền nhíu mày nói nhỏ: “Ta thấy Công Đạt không thực sự cam lòng phụng sự cho hắn, sao không về Trung Nguyên?”

“Ta ở đây, chí ít chủ công sẽ không đối xử với họ Tuân như đã đối với nhà họ Vệ.

” Tuân Du nói thẳng. Dù thủ đoạn của Lữ Bố đen tối, nhưng không che giấu.

Giờ đây, Lữ Bố đã chiếm Hà Đông, nếu thuận lợi, năm sau có thể sẽ tiến về Lạc Dương. Có lẽ không phải dời đô, nhưng phủ Vệ úy đã bắt đầu bàn luận ai sẽ là Hà Nam doãn thích hợp. Tiếp theo sẽ là phái người đến Lạc Dương tái thiết, thu hút lưu dân.

Đến khi đó, kỵ binh Tây Lương của ông có thể bất cứ lúc nào ghé thăm nhà họ Tuân.

Tuân Du âm thầm cống hiến, đôi khi còn đưa ra kế sách, cũng coi như đã có tình cảm nhất định với Lữ Bố. Khi đến Trung Nguyên, mong rằng Lữ Bố sẽ vì nể mặt Tuân Du mà đối đãi khoan hòa với nhà họ Tuân.

Nghe vậy, Vệ Kỵ ngập ngừng, lời nói có phần nhút nhát. Ông nhìn xung quanh, rồi hạ giọng: “Với khả năng của Công Đạt, chẳng lẽ không thể nghĩ kế nào…”

Ý ông rất rõ: chẳng lẽ không thể nhân lúc sơ hở mà ra tay với hắn sao?

“Quan Trung có ít nhất mười vạn hào tộc và sĩ nhân cũng có suy nghĩ như Bác Dự, nhưng đa phần đều đã thành người chết lạnh lẽo rồi.” Tuân Du thở dài. Nếu ông có dũng khí đó, giờ chắc cũng nằm dưới mộ phần nào đó ngoài thành.

Vệ Kỵ không nói gì thêm. Ông không có tư cách chỉ trích Tuân Du, bởi chính ông cũng tự nguyện đến Trường An, để cầu bảo hộ cho gia tộc.

Cuối cùng, sau vụ sát hại hào kiệt Hà Đông, Vệ Kỵ là người duy nhất còn sống. Các hào kiệt bị đồ sát, gia sản bị tịch thu, nhưng riêng nhà họ Vệ lại không hề hấn gì. Vệ Kỵ không cần dò la cũng biết danh tiếng của gia tộc mình đã trở nên thế nào. Ông chỉ còn cách đến Trường An tìm sự che chở.

Bây giờ, người có thể che chở cho nhà họ Vệ chỉ còn Lữ Bố.

Ông vì gia tộc mà chấp nhận khuất phục, cầu xin Lữ Bố thu nhận, thì có tư cách gì đòi hỏi Tuân Du đem vận mệnh gia tộc ra đối đầu với Lữ Bố?

Đúng là những người cùng khổ!

Nhìn những cuộn trúc trên bàn của Tuân Du, Vệ Kỵ ngồi xuống, thở dài: “Bên cạnh Lữ Bố, xem ra không có mấy người tài, công việc của cả phủ Vệ úy đều nhờ vào một mình Công Đạt.”

Nghe vậy, Tuân Du thấy lòng hơi chua xót, hít sâu một hơi, giả vờ xoa thái dương để lau đi giọt nước mắt nơi khóe mắt. Người tài thì có nhiều, nhưng tốt nhất là họ đừng đến đây.

Nghĩ đến cảnh Quách Gia và Giả Hủ cùng ngồi đây “buôn chuyện” và “xem ông làm việc”, Tuân Du thực sự không muốn trải qua lần nữa. Tốt nhất là Quách Gia đừng bao giờ quay lại, còn Giả Hủ… trời quá nóng, chắc đang ngồi dưới bóng cây nào đó tránh nắng, tốt nhất là hắn cũng đừng đến.

“Bác Dự muốn ra làm quan, có nơi nào muốn tới không? Ta có thể nói với chủ công một lời.” Tuân Du gượng cười, nhìn Vệ Kỵ.

Vệ Kỵ thở dài. Nếu có lựa chọn, ông chắc chắn không muốn làm việc dưới trướng Lữ Bố. Nhưng với tình hình hiện tại, sau sự cố ở Hà Đông, nếu không có người bảo hộ, nhà họ Vệ sẽ nhanh chóng suy tàn.

Các chư hầu Quan Đông dù biết đây là kế của Lữ Bố cũng không ai muốn chứa chấp ông vào lúc này.

“Hãy tùy duyên vậy.” Vệ Kỵ đã quyết định đến làm cho Lữ Bố nhưng không định dốc lòng.

“Vậy cũng tốt, ta sẽ nói với chủ công khi gặp.” Tuân Du mỉm cười, hài lòng với câu trả lời.

“Công Đạt, nói cũng vô ích, khi nào ta mới được gặp hắn?” Vệ Kỵ nhíu mày.

“Với thái độ này, tốt nhất là đừng gặp.” Tuân Du nhìn ông, nói.

“Sao? Đường đường Ôn hầu, bá chủ Quan Trung, lại không có lượng chứa người sao?” Vệ Kỵ cười lạnh.

“Không phải thế.” Tuân Du nghĩ lại, thực ra Lữ Bố cũng khá bao dung, ông hay trách móc Lữ Bố, đôi khi còn đập bàn nhưng Lữ Bố ít khi nổi giận. Nếu có lý, ông sẽ nghe, không lý thì tranh luận, thậm chí người vô lý cứ tranh cãi mãi, Lữ Bố cũng không cưỡng chế, nhưng cũng đừng mong được ông quan tâm. Ông sẽ tiếp tục theo ý mình, kệ người ta nói.

Thật ra, Lữ Bố là một minh chủ, nhưng với thái độ như Vệ Kỵ – cứ như ông ta đang ban ân, thì sẽ chẳng đi đến đâu. Không cần Lữ Bố phải trừng phạt, sẽ có người khác xử lý ông. Ví như một kỹ nữ, đã chọn làm nghề ấy mà cứ bày ra dáng cao ngạo, có thể sẽ có người chịu đựng, nhưng Lữ Bố chắc chắn không nằm trong số đó.

Nhìn Vệ Kỵ, Tuân Du đắn đo rồi khuyên: “Bác Dự, ngươi biết rõ tình thế của nhà họ Vệ. Chủ công đối đãi sĩ tộc và bần hàn như nhau. Đã đến đây, tốt nhất nên hạ mình, nếu ngươi cứ như hiện tại mà gặp chủ công, ngài chắc chắn không trách phạt, nhưng đừng mong ngài trọng dụng. Nhà họ Vệ, nếu không có chủ công chống lưng, sẽ chẳng còn được bao lâu.”

Vệ Kỵ lặng im. Ông hiểu đạo lý, nhưng biến cố ở Hà Đông khiến tâm lý ông mất cân bằng. Lữ Bố không hại nhà họ Vệ, nhưng hành động của ông ta khiến Vệ gia bị cô lập với thiên hạ. Làm sao ông có thể phục tùng Lữ Bố một cách thuyết phục đây?

Thế nhưng, điều nào quan trọng hơn giữa danh dự cá nhân và sự tồn vong của gia tộc? Câu hỏi này, thực ra ông đã có câu trả lời ngay từ khi bước chân đến Trường An. Tuân Du cũng thấy rõ điều này, lo lắng rằng Vệ Kỵ có thể tự làm khó mình, nên mới mở lời khuyên nhủ.