Lời đề từ

Đã ngập mọi nẻo đường

Xe chệch hướng. Trên đồng

Như có quỉ dẫn lối

Rắp tâm đưa lòng vòng.

....................................

Chúng bị đuổi đi đâu?

Cớ sao kêu thảm thiết?

Hay chúng chôn ma chết?

Hay phù thủy cưới chồng?

A.X. PUSKIN. Những con quỉ3

Vả, lúc đó có một bầy heo con đông đang ăn trên núi, lũ quỉ nài nỉ Giesus cho phép chúng nhập vào bầy heo đó; và Người cho phép chúng. Vậy chúng ra khỏi người đàn ông kia và nhập vào bầy heo; bầy heo từ trên mỏm đá cao nhào cả xuống hố và chết đuối. Đám người chăn heo, thấy chuyện xảy ra, bèn đi trốn và loan tin khắp trong chợ cùng quê. Lúc đó người ta đi xem chuyện đã xảy ra; và họ đến gần Giesus, họ thấy người mà lũ quỉ đã xuất đang ngồi dưới chân Giesus, ăn bận tươm tất và đầy đủ trí khôn; họ bèn lấy làm kinh dị. Những kẻ chứng kiến câu chuyện kể cho họ nghe người bị quỉ ám đã được giải thoát ra sao.

PHÚC ÂM CỦA LUCA

đoạn VIII, câu 32-36

[←1]

LŨ NGƯỜI QUỈ ÁM, (nguyên tác tiếng Nga là “Бесы” về tên tác phẩm xin xem thêm Ghi chú của người dịch ở đầu sách) là quyển thứ ba trong số “năm tiểu thuyết vĩ đại” của Doxtoevxki, được viết từ năm 1870 đến năm 1872 và đăng tải trên tạp chí “Người đưa tin Nga” (Русский вестник) trong hai năm 1871 - 1872).

Các chú giải dưới đây phần lớn là của dịch giả Nguyễn Ngọc Minh, chúng tôi chỉ sửa đổi một số ít những chỗ cần thiết và đưa từ cuối mỗi trang xuống cuối sách và sắp xếp lại. Ngoài ra chúng tôi thêm vào một số chú giải có ghi rõ NHĐ (Người hiệu đính).

[←2]

Đây là lời chú của dịch giả Nguyễn Ngọc Minh, in trong F. Doxtoevxki. Lũ người quỉ ám, Nguồn Sáng xuất bản, Sài Gòn, 1972; chúng tôi giữ nguyên lời chú này để bạn đọc tham khảo, về những thay đổi trong lần tái bản này, chúng tôi ghi rõ trong Lời chú của Người hiệu đính in kèm theo (NHĐ).

[←3]

Lời đề từ này trích từ bài thơ Những con quỷ của nhà thơ Nga A. X. Puskin (1799-1837). Bản dịch của Tạ Phương, A. X. Puskin tuyển tập tác phẩm, Thơ và Trường ca, NXB Văn học – TTVNNN Đông Tây, Hà Nội, 1999 (NHĐ).