Thật khó tin là có cuốn sách này

Mười ba năm trước tôi biết không thể có chuyện này.

Bạn thấy đó, lúc đó tôi sắp chết. Hoặc mất trí .

Dành tặng Andrea

Không thể có chuyện tôi vẫn còn sống trên đời được. Nhiều lúc tôi không tin mình sẽ còn sống qua mười phút tới. Nên cái ý nghĩ rằng tôi sẽ đủ khỏe và đủ tự tin để viết về nó thế này đúng là quá sức tưởng tượng.

Một trong những triệu chứng chính của trầm cảm là không thấy có hy vọng. Không thấy tương lai. Đường hầm chẳng hề có ánh sáng ở cuối, trông như nó bị bít cả hai đầu rồi và ta thì đang ở trong đường hầm đó. Nên ví thử tôi thấy trước được tương lai, một tương lai sáng sủa hơn hẳn bất cứ gì tôi từng trải qua, thì lúc ấy một đầu đường hầm hẳn đã nổ tung để tôi nhìn thấy ánh sáng. Vậy nên cuốn sách này có mặt là bằng chứng cho thấy trầm cảm nói dối. Trầm cảm khiến ta nghĩ những điều sai lạc.

Nhưng chứng trầm cảm thì không hư ngụy. Nó là thứ thật nhất tôi từng kinh qua. Nó vô hình, tất nhiên là vậy rồi.

Đôi khi người khác thấy như không có gì. Bạn đi quanh với cái đầu bốc cháy nhưng không ai thấy lửa đâu cả. Vậy nên - vì trầm cảm chủ yếu không thấy được và khó hiểu - sự kỳ thị dễ dàng tồn tại. Kỳ thị đặc biệt tàn bạo đối với người bị trầm cảm, bởi kỳ thị tác động đến ý nghĩ, mà trầm cảm là bệnh của ý nghĩ.

Khi bị trầm cảm bạn cảm thấy đơn độc, thấy như không ai trải qua gần gần như cái bạn đang trải qua. Bạn sợ mình trông có vẻ điên đến độ bạn giấu mọi thứ vào bên trong, bạn cũng sợ mọi người xa lánh mình thêm đến mức bạn ngậm miệng không nói về nó, chuyện này thì đáng tiếc, vì nói về nó sẽ giúp ích. Lời lẽ - nói hay viết - là cái gắn kết ta với thế giới, nên nói với mọi người về nó và viết về những chuyện này giúp chúng ta gắn kết với nhau và với con người thật của mình.

Tôi biết, tôi biết, ta là con người. Ta là loài ưa giấu giếm. Không như các loài động vật khác, ta mặc áo quần và làm chuyện truyền giống đằng sau cửa khép. Nên ta xấu hổ khi có chuyện bất ổn với mình. Nhưng ta sẽ bỏ được tật này, bằng cách nói về nó. Biết đâu còn bằng cách đọc và viết về nó nữa.

Tôi tin điều này. Vì phần nào chính nhờ đọc và viết mà tôi tìm thấy một kiểu cứu vớt khỏi bóng tối. Từ khi nhận ra trầm cảm nói dối về tương lai, tôi đã muốn viết một cuốn sách về trải nghiệm của mình, để tấn công trầm cảm và lo âu một cách trực diện. Vậy nên cuốn sách này nhắm tới hai điều. Làm giảm sự kỳ thị đó và - tham vọng có lẽ viển vông hơn - cố thuyết phục mọi người tin rằng đứng dưới đáy thung lũng thì không bao giờ có được cái nhìn rõ ràng nhất đâu. Tôi viết cuốn sách này vì những câu sáo cũ rích nhất vẫn là đúng nhất. Thời gian chữa lành. Thật ra có ánh sáng ở cuối đường hầm, cho dù bạn chưa nhìn thấy. Và có niềm hy vọng trong cơn bĩ cực. Chữ nghĩa, đôi khi thôi, có thể giải thoát cho ta.