Sống chậm

Nếu bạn chỉ bị lo âu, hay kiểu trầm cảm tốc độ nhanh xảy đến khi trộn lẫn với lo âu, có những điều bạn có thể làm. Một số người uống thuốc. Với một số người thuốc đúng nghĩa là phao cứu sinh. Nhưng như chúng ta đã thấy, tìm được đúng thuốc là một môn khoa học rắc rối vì, thật ra, khoa học về não vẫn chưa đến nơi đến chốn.

Các công cụ dùng để phân tích các quá trình trong não người sống - những thứ như quét CAT (chụp cắt lớp vi tính) và, về sau, quét MRI (hình ảnh cộng hưởng từ) chỉ mới có vài thập kỷ lại đây. Tất nhiên, những thứ này rất xuất sắc trong việc đem lại hình ảnh đủ màu, đẹp mắt của não và cho ta biết phần nào trong não hoạt động tích cực nhất. Chúng có thể chỉ ra những thứ như phần não chịu trách nhiệm cho cảm giác thích thú ta có khi ăn thanh sô cô la, hay khổ sở khi nghe em bé khóc. Công nghệ tài ba. Nhưng có những nhược điểm.

“Hầu hết các phần trong não làm những thứ khác nhau vào những lúc khác nhau,” tiến sĩ David Adam, tác giả của Người đàn ông không sao dừng được , nói. “Chẳng hạn, hạch hạt nhân đóng một vai trò trong hứng thú tình dục và khiếp sợ, nhưng một hình ảnh MRI không phân biệt được giữa đam mê và hoảng loạn... Nên ta phải nghĩ gì khi hạch hạt nhân sáng lên trên hình ảnh MRI khi ta được cho xem hình Cameron Diaz hay Brad Pitt - là ta sợ họ chăng?”

Vì thế cho nên, máy móc không hoàn hảo. Khoa học thần kinh cũng không hoàn hảo.

Ta đã biết một số thứ, nhưng chưa biết nhiều hơn. Có lẽ sự thiếu hiểu biết thật sự này giải thích vì sao vẫn còn sự kỳ thị về sức khỏe tâm thần. Ở đâu có bí ẩn, ở đó sẽ có sợ hãi.

Sau hết, vẫn chưa có cách chữa trị chắc chắn thành công. Có các loại thuốc, nhưng chỉ kẻ dối trá mới nói chúng luôn có hiệu quả hay chúng luôn là một giải pháp lý tưởng. Cũng hiếm có chuyện chúng chữa cho ai đó mà không có sự trợ giúp bổ sung. Nhưng ít nhất nếu nói đến khía cạnh lo âu thì dường như có một thứ ít nhiều có tác dụng toàn diện.

Đó là: Sống chậm . Lo âu làm tâm trí ta chạy tua nhanh hơn là tốc độ “phát” bình thường, nên giải quyết vấn đề “nhịp độ” tâm thần có thể không dễ. Nhưng nó có tác dụng. Lo âu lấy sạch mọi dấu phẩy dấu chấm ta cần để hiểu mình.

Đây là vài cách để thêm vào lại dấu chấm câu tâm thần đó:

Yoga. Tôi là người không thích yoga, nhưng giờ tôi đã chuyển tâm. Nó tuyệt vời, vì không như các phương pháp trị liệu khác, nó điều trị tâm trí và cơ thể như một phần của toàn thể.

Thở chậm lại. Không phải hơi thở thật sâu. Chỉ nhẹ nhàng. Vào năm giây, ra năm giây. Khó mà duy trì, nhưng nếu hơi thở bạn thư giãn thì hoảng loạn rất khó xảy ra. Rất nhiều triệu chứng lo âu - chóng mặt, kiến bò, nhoi nhói - có liên quan trực tiếp đến thở nông.

Thiền. Bạn không phải tụng ê a. Chỉ ngồi xuống năm phút và cố nghĩ đến chỉ một thứ làm mình bình tĩnh lại. Một con thuyền bỏ neo trong biển lấp lánh. Gương mặt ai đó bạn yêu. Hay chỉ tập trung vào hơi thở của bạn.

Chấp nhận. Đừng chống chọi với mọi thứ, hãy cảm nhận chúng. Căng thẳng là đối kháng, thư giãn là buông bỏ.

Sống trong hiện tại. Đây là lời thiền sư Amit Ray: “Nếu ta muốn chinh phục lo âu của đời sống, hãy sống trong phút giây này. Sống trong hơi thở.”

Tình yêu. Anaïs Nin gọi lo âu là “tử thù lớn nhất của tình yêu”. Nhưng may thay, điều ngược lại cũng đúng. Tình yêu là tử thù lớn nhất của lo âu. Tình yêu là sức mạnh hướng ra bên ngoài. Nó là con đường ta ra khỏi những kinh hoàng của mình, vì lo âu là một bệnh bao bọc chúng ta trong những ác mộng riêng. Đây không phải ích kỷ, cho dù mọi người hiểu nó như vậy. Nếu chân bạn đang cháy, tập trung vào cái đau hay nỗi sợ lửa thì không phải ích kỷ. Với lo âu cũng vậy. Không phải người có bệnh tâm thân mải mê với chính mình vì họ vốn ích kỷ hơn người khác. Tất nhiên là không. Họ chỉ cảm thấy những thứ không thể phớt lờ. Những thứ chỉ mũi tên vào trong. Nhưng rất hữu ích khi có những người yêu bạn và bạn yêu họ. Không cần phải là tình yêu trai gái, hay ngay cả tình cảm gia đình. Buộc mình thấy thế giới qua lăng kính tình yêu có thể là một điều lành mạnh. Tình yêu là thái độ với đời sống. Nó có thể cứu chúng ta.