ĐẠI HÃN CÒN HỎI THĂM VỀ NHỮNG CÔNG VIỆC CỦA NHỮNG NGƯỜI KI TÔ GIÁO VÀ ĐẶC BIỆT VỀ VỊ TÔNG ĐỒ Ở LA MÃ NHƯ THẾ NÀO?
Sau đó ông hỏi họ về Đức Giáo hoàng và Giáo Hội Công giáo, về tất cả những công việc ở thành La Mã, về tất cả những phong tục tập quán của những người La tinh. Cả hai anh em nói cho ông nghe về từng vấn đề một cách rõ ràng, thứ tự và khôn khéo với tư cách là những người chính trực, vì họ biết rành tiếng Tácta.
ĐẠI HÃN PHÁI HAI ANH EM ĐẾN VỚI ĐỨC GIÁO HOÀNG VỚI TƯ CÁCH LÀ SỨ GIẢ NHƯ THẾ NÀO?
Khi Đại Hãn, có tên là Cublay Caan, (Khoubìlai Khan), Chúa công của tất cả những người Tácta trên thế giới cũng như tất cả các tỉnh, các vương quốc, các vùng miền của phần thế giới lớn nhất này đã nghe tất cả những công việc của những người La tinh qua lời hai anh em đã kể lại với ông, ông tỏ ra rất hài lòng. Ông tự mình quyết định phái họ đến với Đức Giáo hoàng với tư cách là sứ giả của ông. Vì vậy, ông giao cho họ sứ mạng làm công việc ngoại giao cùng với một vị cận thần của ông. Họ trả lời ông là rất vui lòng làm theo bất cứ lệnh truyền nào của ông cứ như ông là ông chú của họ vậy. Chúa công cho triệu vời một cận thần có tên là Cogatal đến và ra lệnh cho người này chuẩn bị sẵn sàng, bởi vì Chúa công muốn ông đi cùng hai anh em đến với Đức Giáo hoàng. Vị cận thần trả lời sẽ làm theo lệnh truyền của Chúa công, theo uy quyền của ông.
Sau đó Chúa công ra lệnh thảo các thư ủy nhiệm bằng tiếng Tácta để gởi cho Đức Giáo hoàng và trao lại chúng cho hai anh em cùng với cận thần của ông. Ông ủy thác cho họ điều ông muốn họ đề đạt lên với Đức Giáo hoàng. Các thư ủy nhiệm chứa đựng những điều các bạn sẽ nghe sau đây: Ông yêu cầu Đức Giáo hoàng gởi cho ông một trăm nhà hiền triết, thông thạo lề luật Ki tô giáo, biết đến bảy nghệ thuật (Ngữ pháp, Luận lý, Tu từ học, Số học, Hình học, Âm nhạc và Thiên văn), giỏi tranh luận và chứng minh một cách thấu đáo cho những người tôn thờ ngẫu tượng cũng như các giáo phái khác, bằng sức mạnh của lý trí, vì sao lề luật của Chúa Ki tô lại tốt đẹp hơn và tại sao tất cả các luật khác đều kém giá trị hơn và sai lầm và nếu họ có thể chứng minh được điều đó, ông và toàn thể dân tộc của ông sẽ trở thành Ki tô hết. Ngoài ra ông ủy thác cho hai anh em mang về cho ông dầu đèn đang thắp trên Mộ Thánh của Chúa Jesus ở Jerusalem.
ĐẠI HÃN BAN CHO HỌ LỆNH BÀI BẰNG VÀNG NHƯ THẾ NÀO?
Khi Đại Hãn ủy thác cho họ toàn bộ công việc sứ giả, ông ra lệnh ban cho họ một lệnh bài bằng vàng có nội dung là ba sứ giả có thể yêu cầu bất cứ thứ gì họ cần trong tất cả các nước họ đến, chẳng hạn như ngựa, người để bảo đảm an toàn cho họ và tất cả những thứ họ muốn. Khi ba vị sứ giả có tất cả những gì họ cần, họ chào tạm biệt Đại Hãn và lên đường.
Khi họ cưỡi ngựa đi không biết bao nhiêu ngày, vị cận thần ngã bệnh nên ông không thể đi ngựa được nữa. Thế là họ ở lại trong một thành phố, vì bị bệnh nặng nên vị cận thần không tiếp tục cuộc hành trình. Hai anh em nghĩ nên để ông ta ở lại đó và chính họ sẽ làm tròn sứ mạng. Vị cận thần đồng ý, họ tiếp tục lên đường. Tôi cho các bạn biết là bất cứ nơi nào, họ cũng đều được phục vụ và được mọi người tuân theo mệnh lệnh của họ, đó là nhờ vào lệnh bài của Đại Hãn.
Tôi sẽ nói với các bạn điều gì nữa đây? Họ còn phải đi bộ trong ba năm trời cho đến tận Layas vì họ không thể cưỡi ngựa luôn được, vì thời tiết xấu, tuyết rơi và trời mưa đang làm cho các con sông dâng lên cao đến nỗi họ không thể vượt qua.
HAI ANH EM TRỞ VỀ THÀNH PHỐ ACRE NHƯ THẾ NÀO?
Từ Layas, họ đến Acre (Saint Jean d’Acre) vào tháng Tư năm 1260 sau Công nguyên (sai lầm của người chép hoặc Marco Polo nhớ lầm vì Đức Giáo hoàng Clement IV đã qua đời vào tháng Mười Một năm 1268) và biết tin Đức Giáo hoàng đã qua đời. Khi hay tin này, họ đi tìm một nhà thông thái, Đặc sứ của Tòa Thánh cai quản toàn bộ vương quốc Ai Cập, ông có uy tín rất lớn và có tên là Tebaldo de Plaisance. Họ trình lên ông bức thư ủy nhiệm đã khiến họ đến với ông. Khi vị Đặc sứ Tòa Thánh biết rõ câu chuyện, ông hết sức kinh ngạc và cho đó là một điều rất tốt lành và rất vinh dự cho toàn thể Giáo hội Công giáo. Vì vậy ông trả lời cho hai anh em sứ giả như sau:
- Thưa quý ngài, quý ngài biết là Đức Giáo hoàng đã qua đời. Vì vậy điều thích hợp nhất là các ngài hãy đợi cho đến khi Đức Giáo hoàng mới được bầu lên. Khi có Giáo hoàng mới, quý ngài sẽ có thể trình quốc thư.
Họ thấy vị Đặc sứ Tòa Thánh nói rất đúng. Họ bèn lên tiếng:
- Trong khi chờ đợi Đức Giáo hoàng mới, chúng tôi có thể đi Venise để thăm bố mẹ chúng tôi.
Vậy là từ Acre họ lên đường đi Negreport (đảo Eubeé, trong quần đảo Hy Lạp) và từ Negreport họ đáp tàu đi đến Venise, Ngài Nicolao biết tin vợ mình đã mất và để lại cho ông một đứa con trai trạc mười lăm tuổi tên là Marco mà quyển sách này đang đề cập đến. Cả hai anh em ở lại Venise hai năm trong khi chờ đợi Đức Giáo hoàng mới.
HAI ANH EM KHỞI HÀNH TỪ VENISE VÀ DẪN MARCO ĐẾN VỚI ĐẠI HÃN NHƯ THẾ NÀO?
Khi hai anh em đã chờ đợi như các bạn đã biết và cũng biết là Đức Giáo hoàng mới chưa được bầu, họ tự nhủ không thể chờ đợi lâu hơn được nữa để quay về với Đại Hãn. Vì vậy từ Venise, họ dẫn theo Marco lên đường đi thẳng đến Acre và gặp lại vị Đặc sứ Tòa Thánh ở đó. Họ nói với ông về những gì đã xảy ra và chào tạm biệt ngài lên đường đi Jerusalem để nhận dầu thắp đèn tại Mộ Thánh để mang về cho Đại Hãn, theo lời yêu cầu của ông. Vị Đặc sứ tiễn họ lên đường. Từ Acre họ đi đến Jerusalem, ở đó họ lấy dầu đèn Mộ Thánh rồi họ lại quay về Acre. Họ gặp lại vị Đặc sứ Tòa Thánh và nói với ông:
- Vì chúng tôi chưa yết kiến được Đức Giáo hoàng mới, chúng tôi muốn quay về với Đại Hãn, vì chúng tôi đã chờ đợi quá lâu.
Vị đặc sứ liền nói với họ:
- Vì quý ngài muốn quay về, tôi đành phải để cho quý ngài đi thôi.
Sau đó ông ra lệnh thảo các bức thư để gởi cho Đại Hãn nhằm xác nhận hai anh em có đến để hoàn thành mệnh lệnh của Chúa công, nhưng họ không thể hoàn thành được vì không có Giáo hoàng mới.
HAI ANH EM MARCO KHỞI HÀNH RA ĐI TỪ ACRE NHƯ THẾ NÀO?
Khi hai anh em nhận được thư của vị Đặc sứ, họ đi từ Acre để đến với Đại Hãn, và họ trở về Layas. Đến nơi không bao lâu, vị Đặc sứ được bầu lên ngôi Giáo hoàng, do đó hai anh em hết sức vui mừng. Ngài lấy tên là Grégoire de Plaisance (Grégoire X) được bầu vào tháng 9 năm 1271, lúc đang giữ chức vụ Đặc sứ Tòa Thánh tại Syrie. Ngay lúc đó vị Đặc sứ đã trở thành Giáo hoàng gởi cho họ còn ở tại Layas một bức thư bảo họ đừng đi tới nữa nhưng quay lại với ngài ở Acre.
Và tôi sẽ nói với các bạn điều gì nữa đây? Vua xứ Arménie ra lệnh trang bị một tàu ga lẻ cho hai anh em sứ giả và chở họ đến Acre để yết kiến Đức Giáo hoàng.
HAI ANH EM ĐẾN VỚI ĐỨC GIÁO HOÀNG NHƯ THẾ NÀO?
Khi đến Acre, họ liền đi thẳng đến Giáo hoàng và phủ phục rất lâu trước mặt Ngài. Đức Giáo hoàng đón tiếp họ hết sức long trọng và rất vui mừng tiếp đãi họ ban cho họ phép lành của ngài. Sau đó Ngài ban cho họ hai tu sĩ thuyết giảng để đến với Đại Hãn để thi hành nhiệm vụ Ngài giao phó. Họ đúng là những giáo sĩ thông minh nhất vào thời đó. Một vị được gọi là Sư huynh Nicolas de Vincence, còn vị kia, Sư huynh Guillaume de Triple. Đức Giáo hoàng ban cho họ những đặc ân và thư ủy nhiệm đại sứ để phản hồi cho vị Đại Hãn. Khi họ đón nhận những điều cần thiết, họ chào tạm biệt Đức Giáo hoàng và nhận lãnh phép lành của Người. Cả bốn người cùng lên đường từ Acre, theo họ còn có Marco, con trai của Ngài Nicolao. Từ đó họ đi đến Layas.
Trong lúc họ có mặt ở Bendocquedar, Soudan đo Babylonie tiến vào Arménie với một đạo quân lớn người Sarrasin và gây ra rất nhiều thiệt hại lớn trong vùng. Các sứ giả có nguy cơ bị bắt hoặc bị giết. Hay tin đó, hai sư huynh dòng thuyết giảng rất kinh hãi vì phải đi tới. Họ trao cho Ngài Nicolao và Ngài Matteo tất cả các thư ủy nhiệm và các đặc ân mà họ lãnh nhận, và họ bỏ đi cùng với vị chỉ huy đội quân những kỵ sĩ dòng Đền thờ.
HAI ANH EM MARCO TRỞ VỀ VỚI ĐẠI HÃN NHƯ THẾ NÀO?
Hai anh em cùng với Marco lại lên đường. Họ cưỡi ngựa đi mùa đông cũng như mùa hè để đến với Đại Hãn, đó là một thành phố có tên là Clemeinfu (Kai ping fou, Mông Cổ, cách Bắc Kinh 70 dặm) một thành phố rất giàu và rất rộng lớn. Từ những gì họ bắt gặp trên đường đi lúc đi cũng như lúc quay về, chúng tôi sẽ không nhắc đến lúc này, bởi vì chúng tôi sẽ kể cho các bạn sau trong quyển sách này. Để trở về, họ phải mất ba năm rưỡi, vì thời tiết xấu và những đợt rét cóng. Bạn cũng nên biết rằng khi Đại Hãn biết Ngài Nicolao và Ngài Matteo Polo, những sứ giả của ông đã trở lại, ông vội phái những sứ giả đi đón họ ở cách nơi ông ở hơn bốn mươi ngày đường. Trên đường đi cũng như trên đường về, họ được phục vụ và kính trọng một cách đặc biệt.
HAI ANH EM VÀ MARCO TRÌNH DIỆN TRƯỚC MẶT ĐẠI HÃN NHƯ THẾ NÀO?
Tôi sẽ nói với các bạn điều gì nữa đây? Khi hai anh em và Marco đến trong thành phố lớn này, họ đi đến nơi ở của Đại Hãn, ở đó, họ gặp ông cùng với một đoàn tùy tùng rất đông. Họ quỳ gối và cúi mình trước mặt ông thật lâu. Ông ra lệnh cho họ đứng lên và tiếp đón họ một cách rất kính trọng, tiếp đãi họ hết sức phấn khởi và nồng hậu. Ông hỏi han họ rất nhiều về sức khỏe của họ, và về những gì họ đã làm. Họ trả lời là rất hài lòng vì họ gặp lại ông khỏe mạnh và sảng khoái. Sau đó, họ trình cho ông những đặc ân mà họ đã nhận từ Đức Giáo hoàng. Ông hết sức vui mừng hân hoan. Sau đó họ dâng lên cho ông dầu thánh lấy từ Mộ Thánh. Ông rất sung sướng và vô cùng trân trọng dầu thánh. Khi nhìn thấy Marco, một chuẩn kỵ sĩ trẻ, ông hỏi cậu ta là ai.
- Thưa Chúa công, bố cậu là Ngài Nicolao nói, đây là con trai của thần và là thần dân của Chúa công.
- Chúc mừng cậu đã đến, Đại Hãn nói.
Vì sao tôi kể cho các bạn dài dòng như vậy? Bạn nên biết triều đình Đại Hãn đang chiêu đãi trọng thể để mừng cuộc trở về của họ. Họ được mọi người phục vụ và tôn trọng. Họ ở lại trong triều và được các cận thần khác đến chúc mừng.