ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ CÁC ĐẢO SANDUR VÀ CONDUR

Đi tàu từ Java 700 dặm về phía Nam, chúng ta bắt gặp hai đảo, một đảo lớn và đảo kia nhỏ hơn. Một đảo có tên là Sandur và đảo kia có tên là Condur (ở đây, Marco Polo sai lầm hoàn toàn: người ta xem Condur là đảo Condor, phía nam Campuchia, về phần đảo Sanchir và Sochac, các nhà chú giải chưa xác định được). Vì không có gì đáng nói, chúng ta sẽ tiến lên nữa đến một vùng khác gọi là Sochac, nằm cách Sandur 500 dặm về phía Đông Nam. Đó là một vùng đất tốt và giàu có với một vị vua đứng đầu. Dân chúng thờ ngẫu tượng, họ có ngôn ngữ riêng và không phải nộp cống cho bất cứ ai, vì họ ở trong một xứ rất xa xôi và cách biệt đến nỗi không ai có thể đến đó được. Nếu có thể đi đến đó, thì Đại Hãn đã khuất phục họ dưới sự đô hộ của ông ta từ lâu rồi.

Trong vùng này có sản sinh gỗ cây huyết mộc. Họ cũng có nhiều vàng, nhiều voi và thú ăn thịt. Đó là vương quốc có tất cả các loại ốc làn dùng làm tiền tệ trong tất cả các vùng mà tôi đã kể với các bạn.

Không có gì khác đáng nói, nếu không muốn nói đó là những nơi rất hoang dã và ít người đến. Hơn nữa nhà vua không muốn cho ai đến, để người ta đừng biết đến của cải và điều kiện sinh hoạt của ông ta.

ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ ĐẢO PENTAM

Sau khi rời Sochac và đi 500 dặm về hướng Nam, chúng ta đến một hòn đảo có tên là Pentam (có thể là Brintang, trước Singapour, nhưng chưa được thuyết phục cho lắm), đó là một nơi rất hoang dã. Tất cả những loại cây đều cho gỗ rất thơm. Không có gì đáng nói thêm. Chúng ta sẽ đi tàu thêm 60 dặm nữa, nước biển trên lộ trình này sâu chưa tới bốn bước chân, vì vậy các tàu lớn đi qua đó phải nâng bánh lái lên. Sau khi đi qua 60 dặm này, và thêm 30 dặm nữa, chúng ta đến một đảo là một vương quốc và có tên là Malani (không phải là đảo nhưng là bán đảo Malacca). Vương quốc có vua cai trị và có ngôn ngữ riêng. Thành phố rất đẹp và sang trọng, có nền thương mại phồn thịnh. Dân cư có đủ các thứ gia vị và tất cả các thứ nhu yếu phẩm khác.

ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ ĐẢO JAVA NHỎ

Sau khi rời khỏi đảo Malani và đi 90 dặm, chúng ta đến đảo Java nhỏ (đảo Sumatra), nhưng nó không nhỏ vì chu vi của nó là 2000 dặm. Tôi sẽ kể cho các bạn nghe tất cả những gì liên quan đến đảo này. Đảo có 08 vương quốc và 08 vị vua trị vì. Mỗi vương quốc đều có ngôn ngữ riêng và tất cả các dân cư đều thờ ngẫu tượng.

Trên đảo này có nhiều loại gia vị quý không bao giờ có ở xứ chúng ta. Tôi sẽ kể với các bạn lối sống của phần lớn nhất thuộc 08 vương quốc này. Nhưng trước hết, tôi sẽ cho các bạn biết điều này: đó là hòn đảo này ở quá về phía nam đến nỗi người ta không bao giờ nhìn thấy sao Bắc đẩu.

Trước tiên chúng ta hãy nói đến vương quốc Ferlec. Những người Sarrasin đến vương quốc này thường xuyên đến nỗi họ đã cải đạo cho những người bản xứ để họ tin vào Đức Mahomet, nhưng chỉ có những người ở thành phố mà thôi, vì những người ở trên núi sống như súc vật; họ ăn thịt người và tất cả các loại thịt khác. Họ tôn thờ nhiều thứ khác nhau. Họ thờ suốt ngày vật đầu tiên mà họ thấy khi thức dậy vào buổi sáng.

Khi rời khỏi vương quốc Ferlec, chúng ta đến vương quốc Basma. Dân cư có ngôn ngữ riêng; họ sống như súc vật, vì họ không theo bất cứ tôn giáo nào, và dựa vào Đại Hãn; nhưng họ không nộp bất cứ thứ thuế nào, vì họ ở quá xa. Họ có nhiều voi và những con vật một sừng (tê giác) không nhỏ hơn voi bao nhiêu; chúng có lông giống như lông trâu, chân như chân voi, một cái sừng ở giữa trán màu trắng rất to. Chúng không dùng sừng để gây thiệt hại gì, nhưng dùng lưỡi vì lưỡi chúng có gai lớn và dài. Đầu chúng giống như đầu heo rừng, và chúng luôn luôn nghiêng đầu xuống đất. Chúng sống nhởn nhơ xung quanh các hồ, đầm lầy. Đó là một con thú rất xấu xí, chẳng có chút gì hấp dẫn, nhưng ngược lại là đằng khác.

Trong vương quốc này cũng có những con chim ưng toàn màu đen như quạ: đó là những con chim lớn rất giỏi trong việc săn bắt chim nhỏ.

Tôi cho các bạn biết rằng, những người mang về cho chúng ta những con người nhỏ thó khô đét và cho rằng chúng là người Ấn Độ, đó là họ nói láo, vì đó là những con khỉ sống trên hòn đảo này. Và tôi sẽ nói cho các bạn biết họ thục chúng như thế nào.

Trên đảo này có một loại khỉ rất nhỏ và có khuôn mặt giống như khuôn mặt người. Người ta bắt nó rồi cạo hết lông đi, trừ bộ lông ở mép và ở dương vật. Sau đó người ta đem sấy khô, người ta thục chúng với nghệ và những thứ thuốc khác nữa, đến nỗi cuối cùng chúng giống hệt như con người. Nhưng đó không phải là sự thật, vì trong toàn nước Ấn Độ hoặc trong những nước còn man rợ khác, không bao giờ người ta thấy có những con người như thế.

Bây giờ sau khi rời bỏ vương quốc Basma, chúng ta đến một vương quốc khác có tên là Samara, cũng trên cùng hòn đảo, Ngài Marco Polo đã ở lại đó năm tháng, vì thời tiết xấu không cho ông tiếp tục đi tới. Sao Bắc đẩu hoặc sao Tây Bắc không bao giờ xuất hiện ở đó. Dân cư cũng thần phục Đại Hãn. Trong năm tháng mà Ngài Marco Polo ở lại trên đảo, ông và những người tùy tùng lên đảo và làm những ngôi nhà bằng gỗ và các pháo đài để ở vì sợ những người thú ăn thịt. Đảo có nhiều cá, những loại cá ngon nhất thế giới. Dân cư không có lúa mì nhưng họ sống bằng gạo, họ không có rượu nho, nhưng họ làm rượu như tôi sẽ nói cho các bạn biết dưới đây, Họ có một loại cây và khi nào họ muốn có rượu, họ cắt một nhánh cây, rồi cột vào gốc cây một chiếc bình lớn, đúng nơi nhánh cây bị cắt; trong một ngày đêm, bình sẽ đầy nước. Có loại rượu trắng và loại rượu đỏ, cả hai đều uống rất ngon. Cây đó giống như một cây chà là nhỏ. Người ta cắt ba nhánh, và nhánh bị cắt rồi không còn cho rượu nữa, người ta tưới nước ở rễ cây và không bao lâu, nhánh cây mọc ra lại. Dân cư cũng có nhiều quả hồ đào Ấn Độ rất to, ăn sống rất ngon.

Sau khi rời vương quốc Samara, chúng ta gặp một vương quốc khác có tên là Dagrain. Đó là một vương quốc độc lập. Người dân là những người can đảm và thờ ngẫu tượng. Họ thần phục Đại Hãn. Chúng tôi sẽ kể cho các bạn nghe một phong tục không tốt của họ. Khi một người nào bị bệnh, họ cho người đi tìm các thầy mo, và hỏi họ người bệnh có thể được chữa khỏi hay không. Nếu như họ nói người bệnh có thể khỏi, họ liền bỏ thí cho đến khi người bệnh khỏi. Nếu các thầy tiên đoán y có thể chết, họ cho người đi tìm những người được chỉ định để giết chết những người bệnh mà các thầy mo xét là phải chết; những người này đến và đặt trên miệng người bệnh nhiều quần áo để làm cho bệnh nhân phải chết ngạt. Khi bệnh nhân đã chết, họ cho nấu nướng người chết và tất cả bà con người chết tụ họp lại để ăn thịt. Tôi cho các bạn biết rằng, họ gặm mút xương rất kỹ, để không còn một hạt tủy hoặc mỡ nào bên trong, vì họ cho rằng nếu còn trong xương một chút tinh chất nào, những con dòi sẽ đến và chết vì đói. Họ nói rằng linh hồn người chết sẽ bị buộc tội về cái chết của những con dòi này, chính vì vậy, họ ăn cho hết ráo. Khi đã ăn xong, họ tập trung xương lại và bỏ trong một chiếc hòm thật đẹp và đem nó treo lên những cái hang trên núi, nơi mà các con thú cũng như bất cứ thứ gì cũng không thể chạm đến được. Nếu họ bắt được một người nào không thuộc vùng của họ, và người này không có ai chuộc lại bằng tiền, họ sẽ giết và ăn thịt người đó ngay. Đó là một phong tục rất xấu xa và nguy hiểm.

Sau khi rời vương quốc này, chúng ta đến một vương quốc khác có tên là Labrin. Dân cư thần phục Đại Hãn và thờ ngẫu tượng. Họ có nhiều long não và đủ các loại gia vị khác. Họ có nhiều cây huyết mộc; họ gieo hạt và khi cây nhú mầm, họ nhổ lên và trồng ở một nơi khác và họ để cho nó phát triển như thế trong ba năm, sau đó họ nhổ lên với toàn bộ bộ rễ. Nên biết rằng Ngài Marco Polo mang giống cây huyết mộc về tận Venise và gieo nhưng nó không mọc lên được, tôi tin rằng, vì thời tiết ở đây quá lạnh.

Trong vương quốc Labrin còn có giống người có một cái đuôi dài một bề ngang bàn tay và không có lông. Những người này ở trong các dãy núi và giống như những người rừng. Đuôi họ to như đuôi chó. Họ còn có nhiều loài thú một sừng và có nhiều nơi săn thú lấy thịt.

Sau vương quốc Labrin, người ta đến một vương quốc khác có tên là Fandur. Dân cư thờ ngẫu tượng và thần phục Đại Hãn. Trong vương quốc này, có mọc một thứ cây long não tốt nhất thế giới mang tên long não Fandury. Chúng tốt đến nỗi người ta bán bằng cân vàng. Họ không có lúa mì nhưng sống bằng gạo, sữa và thịt. Họ sản xuất rượu từ loại cây như tôi đã nói với các bạn ở trên kia. Tôi sẽ kể một câu chuyện rất kỳ điệu: Họ có một loại cây cho bột (cây sagou) ăn rất ngon; những cây này rất to lớn, vỏ của nó rất mỏng, dưới vỏ có rất nhiều bột. Ngài Marco Polo, người đã nhìn thấy cây này, đã kể lại, ông thu bột này nhiều lần như thế nào, ông nhào thứ bột này và làm ra một loại bánh mì ăn rất ngon.

Không còn gì để kể thêm về sáu trong số tám vương quốc, thuộc về phần này của đảo. Về hai vương quốc thuộc về phần kia của đảo, tôi sẽ không kể với các bạn điều gì, vì ngài Marco Polo đã không đến nơi đó. Vì vậy chúng tôi sẽ không nói đến đảo Java nhỏ nữa, và chúng tôi sẽ nói vói các bạn về hai hòn đảo nhỏ, một có tên là Gavenispola và đảo kia là Nocaran.