Chương tám Phiên tòa 7 :- Vụ xử Mặt Trận kiện báo chí đến hồi quyết liệt- -Trung sĩ Douglas Zwemke : Cảnh sát và FBI đang điều tra về việc làm phi pháp của Mặt Trận.-Cô đoàn viên Trần Diệu Thanh : tôi vào Mặt Trận vì yêuthương và nhân đạo …

San Jose (Thời Báo) –sáng thứ ba 20812/94, nhân chứng Nguyễn Xuân Phác tiếp tục lời khai trước tòa qua luật sư Nguyễn Tâm. Chiều ngày hôm trước, ông kể rằng ông là một trung tá VNCH, ở San Jose từ 1976, từng là chủ nhiệm tuần báo Dân Tộc, rồi nhât báo Dân Việt, rồi Người Việt Bắc Cali. Là bạn học cùng trường với chủ tịch Mặt Trận Hoàng Cơ Minh. Năm 81 – 82, ông Minh có mời ông Phác tham gia tổ chức nhưng ông từ chối bảo là muốn cầm bút hơn là cầm súng. Với kinh nghiệm quân đội, ông Phác tỏ ý nghi ngờ về cuốn phim tuyên truyền đoàn quân kháng chiến của Mặt Trận và chuyện họ có 10.000 tay súng. Vì thế, tuần báo Dân Tộc đã có những bài viết nêu vấn đề đó của độc giả, nhưng Mặt Trận im lặng không trả lời. năm 1984, khi có sự rạn nứt trầm trọng trong nội bộ bởi việc tổng vụ trưởng Hải ngoại Phạm Văn Liễu rời khỏi Mặt Trận thì báo Dân Tộc đăng những bài viết về sự lem nhem tiền bạc quyên được của đồng bào trích ra từ tài liệu họp báo của ông Liễu. sau đó, theo lời ông Phác, Mặt Trận đã trả lời bằng cách gọi điện thoại, gởi thư hăm dọa, lục lọi phá phách tòa soạn. Những thân chủ quảng cáo đã nói với ông Phác là họ không dám đăng quảng cáo trên báo của ông vì ngại bị phiền lụy.

Ông Phác bảo từ 1981 đến 1984, những nhà lãnh đạo Mặt Trận là Hoàng Cơ Minh, Phạm Văn Liễu và Trần Minh Công, nhưng từ 1984 trở về sau thì Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh và Nguyễn Xuân Nghĩa cầm đầu. Ông kể có quen bác sĩ Trần Xuân Ninh, hai người có lần thăm viếng nhau, và mô tả ông Ninh có 2 bộ mặt khác nhau: lúc là một bác sĩ dễ thương, lúc thì lạnh lùng tính toán.

Ông phê bình cuốn sách « Mặt Trận, những sự thật chưa hề được kể » của Cao Thế Dung là đã dám nói lên sự thật, những sự thật được tiết lộ tới những người bên trong. Luật sư Tâm hỏi về nguồn tin Hoàng Cơ Minh đã chết thì ông Phác nói là ông tin điều này đúng.

Tới phiên luật sư Paul Kleven của Mặt Trận chất vấn ông Phác tại sao không liên lạc trực tiếp với Mặt Trận để phỏng vấn, viết báo thì ông phác bảo Hoàng Cơ minh thì ở thái lan, Phạm Văn Liễu thì đi khắp nơi, không có địa chỉ hoặc điện thoại chính thức của Mặt Trận. luật sư nêu thắc mắc về sự cộng tác của ký giả Nguyễn Tâm 10 năm trước (tức luật sư Nguyễn Tâm bây giờ) với báo dân tộc và được trả lời là ký giả Nguyễn Tâm lúc đó chỉ lâu lâu gởi bài thôi.

-Sau đó tòa mời ông Hoàng Cơ Định lên bục nhân chứng để luật sư Givens của Nguyễn Thanh Hoàng chất vấn về sổ sách tiền bạc mà ông Định là vụ trưởng Tài chánh với cái tên Phan Vụ Quang. Ông Định có nói thỉnh thoảng đồng bào gởi chi phiếu đề tên ông và ông đã bỏ vào trương mục của Mặt Trận. Khi luật sư Paul Kleven Mặt Trận hỏi thì ông Định phản công ông Nguyễn Xuân Phác là Mặt Trận có địa chỉ và điện thoại trên báo Kháng Chiến. Báo Dân Tộc và Dân Việt có nhiều kẻ thù khác như một số người trong cộng đồng Công giáo, cộng đồng Việt Nam quá phức tạp khó mà biết ai là kẻ gây nên chuyện hăm dọa …

-Màn gây cấn nhất của phiên tòa là trung sĩ mật vụ Douglas Zkemwe thuộc ban điều tra tội ác trong cộng đồng Việt Nam có được ra tòa làm nhân chứng hay không? Hai bên luật sư tranh cãi kịch liệt. Trong lúc này, 12 viên bồi thẩm được mời ra khỏi phòng xử để không bị ảnh hưởng đến phán quyết của họ. Cuối cùng chánh án Joseph Biafore dung hòa ý kiến là Douglas Zwemke lên bục nhân chứng trình bày với cử tọa những tài liệu của cuộc điều tra Mặt Trận và xin lưu ý là bồi thẩm đoàn không có mặt lúc Douglas khai. Viên cảnh sát này nói rằng cơ quan an ninh đã có những chứng cớ về việc lem nhem tiền bạc của một số người lãnh đạo Mặt Trận, về việc các đoàn viên có vũ khí để hăm dọa người khác, về việc gian lận thuế má sổ sách … và vì cuộc điều tra đang tiến hành nên ông không thể tiết lộ nhiều. Zwemke bảo rằng ông theo dõi Mặt Trận hơn 10 năm nay, ông học tiếng Việt để tiếp xúc với nhiều nhân chứng trong cộng đồng …

Sau khi nghe viên cảnh sát trình bày, quan tòa tuyên bố là lời khai của Phạm Văn Liễu và Nguyễn Xuân Phác đã quá đủ để cho bồi thẩm đoàn suy nghĩ về Mặt Trận như thế nào. Vì đây là một vụ kiện dân sự, nếu để Douglas Zwemke khai với 12 bồi thẩm viên thì họ sẽ thiên về phía bị đơn, bất lợi cho nuyên đơn, phán quyết sẽ thiếu công bằng.

-Sau đó Nguyên Vũ Vũ Ngự Chiêu một lần nữa lên để trả lời các câu hỏi, chẳng có gì mới mẻ cả, nội dung giống tuần trước. Chỉ có thêm là Nguyên Vũ giơ cao tờ báo Metro ấn hành tại San Jose 1989 có hình chụp Hoàng Cơ Minh với tựa đề MISSING? (MẤT TÍCH?). Ông bảo nếu còn sống thì sau 7 năm sao không nghe thấy tin tức gì về ông Minh cả?

Buổi chiều bên Mặt Trận phản công trở lại. Họ đưa ra 2 nhân chứng. Người đầu tiên là cô Trần Diệu Thanh lên kể về tiểu sử học hành tốt nghiệp đại học San Jose, đang làm việc cho một hãng Mỹ. Cô bảo cô vào Mặt Trận từ 1983 với lý do vì yêu thương, nhân đạo, bác ái … Cô có tham gia đoàn văn nghệ Mặt Trận trong những buổi trình diễn ca nhạc, văn hóa. Cô không thấy Mặt Trận chủ trương bạo lực mà chỉ thấy đường lối hòa bình. Mặc dù Trần Diệu Thanh đã nhiều lần được nêu tên trong các bài phỏng vấn trên báo San Jose Mercury News, nhưng khi luật sư Tâm hỏi cô có phải là phát ngôn viên của Mặt Trận thì cô trả lời là không. Cô nói cô không biết người phát ngôn viên là ai. Cô kể một số thành tích của Mặt Trận như đã vận động được với vị dân cử tiểu bang Cali đặt thêm điều kiện nhân quyền khi bang giao với Việt Nam.

Người kế tiếp là Ngô Đức, 36 tuổi, cũng ra trường kỹ sư ở Hoa Kỳ. Ông Đức nêu lý do gia nhập Mặt Trận vì muốn đấu tranh với cộng sản. Ông kể những hoạt động của nhóm đoàn viên (trong đó có ông) là trình diễn văn hóa, tuyệt thực cho nhân quyền trước Liên Hiệp Quốc …

Hình ảnh Trần Diệu Thanh và Ngô Đức, 2 đoàn viên trẻ trung ca ngợi hoạt động của Mặt Trận, đối nghịch lại những lời cáo buộc của bên bị đơn gồm những mái đầu đã bạc đang làm 12 viên bồi thẩm phân vân.

Như thế là phần lấy lời khai của 2 bên đã xong. Ngày thứ tư 21/12/94 các luật sư sẽ đúc kết sự kiện và tranh luận trước quan tòa cùng bồi thẩm đoàn một lần cuối (closing argument) rồi bồi thẩm đoàn sẽ họp riêng để ra phán quyết chung cuộc bên nào thắng, bên nào thua.

Đây là một vụ xử dân sự (Hộ), Mặt Trận kiện tác giả Cao Thế Dung (về 3 bài báo và một cuốn sách nói về Mặt Trận) về tội mạ lỵ nhưng khi đăng đường, nội vụ đã trở thành một vụ hình sự (Hình) liên quan tới giết người, khủng bố, lường gạt, trốn thuế … Báo chí có quyền phê bình các khuôn mặt công cộng, nhưng phải đưa ra chứng cớ rõ ràng. Bên bị đơn gồm Cao Thế Dung, Nguyễn Thanh Hoàng và Vũ Ngự Chiêu chưa làm được điều đó. Nhưng bên Mặt Trận với những vấn đề phức tạp về luật pháp trong cộng đồng Việt hơn 10 năm qua đã ghi nhận chưa giải tỏa được.

Trong cuộc phỏng vấn luật sư Nguyễn Hữu Liêm bên lề tòa án thì rất khó đoán bồi thẩm đoàn quyết định ra sao. Tỉ lệ không thua kiện của Nguyên Vũ Vũ Ngự Chiêu -người xuất bản cuốn sách là 70%. Tỉ lệ của Nguyễn Thanh Hoàng -chủ nhiệm VNTP đăng 3 bài báo là 60%. V tỉ lệ của Cao Thế Dung là 55%.

San Jose 20/12/94

Lời kể thêm

Ông Nguyễn Xuân Phác là người nói tiếng Anh trôi chảy và giọng nói rõ nhất trong các nhân chứng VN lớn tuổi xuất hiện trước tòa. Dáng dấp cao ráo, máitóc cũng bạc trắng như Phạm Văn Liễu, thái độ của người chủ nhiệm tuần báo dân tộc San Jose này rất tự nhiên trả lời những câu hỏi của các luật sư. Ông Phác bảo là đang dịch tin tức cho một đài phát thanh và truyền hình ở San Jose. Qua 3 tờ báo ông đã làm là Dân Tộc 1983 – 1986, Dân Việt 1986 – 1987, và cuối cùng là Người Việt Bắc Cali 1987 – 1988. Khi luật sư chất vấn ông Phác, luật sư lôi ra chuyện tiệm vàng Nhan Thành San Jose bị các đoàn viên Mặt Trận và một số người biểu tình chống đối (vì bà Nhan Thành về VN rồi qua Mỹ lại) mà tờ báo ông có tường thuật. Câu chuyện không có ăn nhập gì tới lời khai của ông Nguyễn Xuân Phác về chuyện Mặt Trận phá tờ báo Dân Tộc, nhưng cử tọa ngầm hiểudụng ý của luật sư Tâm là muốn lấy bằng cớ về việc Mặt Trận chống kinh tài và du lịch cho cộng sản để xử dụng cho bài biện hộ của ông sau này.

Rồi tới Hoàng Cơ Định lên bục nhân chứng trở lại. Luật sư Givens hỏi ông Định có lấy tiền của Mặt Trận xài riêng cho cá nhân không, thì người vụ trưởng Tài chánh này trả lời nhiều lần là « không ». Nhưng có 2 lần Hoàng Cơ Định xác nhận là có lấy ra để trả tiền lươngcho ông và sau khi ông định hoàn thành 1 công việc nào đó. Ông ta bảo là có lãnh lương của Mặt Trận.

Bên bị đơn sau khi đưa ra 2 nhân chứng Phạm Văn Liễu và Nguyễn Xuân Phác để tấn công bên Mặt Trận nguyên đơn, còn muốn đưa thêm 1 nhân chứng quan trọng khác, đó là trung sĩ cảnh sát (sergeant) Douglas Zwemke. Cũng nên biết là Zwemke đã xuất hiện trong chương trình NightLine của ABC ngày 30/11/94 do Ted Koppel phụ trách với đề tài: « Các ký giả Hoa Kỳ của các báo ngoại ngữ đã bị sát hại ». Xin giải thích thêm về vụ cảnh sát bắt 1 số đoàn viên Mặt Trận có vũ khí. Chuyện như sau: vào cuối năm 1984, khi ông Phạm Văn Liễu họp nội bộ Mặt Trận thì có 2 đoàn viên ngồi ngoài xe có mang súng để canh chừng hầu bảo vệ vì sợ phe Hoàng Cơ Minh thanh toán. Cảnh sát bắt 2 người này nhưng không truy tố với điều kiện phải giúp họ điều tra về Mặt Trận. Douglas Zwemke cũng tham gia Mặt Trận và có đóng góp tiền cho tổ chức. Từ tấm chi phiếu được trả về từ nhà băng, cảnh sát đã truy ra 1 số trương mục bí mật khác mà những nhà lãnh đạo Mặt Trận đã chuyển tiền 1 cách bất hợp pháp, kinh doanh mua bán, … Cũng xin tường thuật là khi tòa xử vụ kiện dân sự về sự vu khống phỉ báng này, ngoài dăm ba người đi nghe, lúc nào cũng hiện diện mấy nhân viên FBI để theo dõi phiên tòa.

Cũng xin nhắc lại sự kiện 23/4/91 Hoàng Cơ Định và vợ cùng 3 nhân vật lãnh đạo Mặt Trận bị truy tố về tội gian lận thuế má và đang được tại ngoại hầu tra với số tiền thế chân là 100.000 đôla mỗi người.

Chương tình NightLine của Ted Koppel đã làm các nhân chức cap cấp ngành an ninh cảnh sát Hoa Kỳ để ý tới nội vụ và đã chỉ thị nhân viên điều tra kỹ càng hơn nữa.

Khi Vũ Ngự Chiêu lên bục nhân chứng trở lại như đã tường thuật ở bài báo trên, luật sư Tâm đưa ra tờ báo nhân dân của cộng sản trong nước ngày 04/12/87 có đăng tin và hình Hoàng Cơ Minh đã chết. Vũ Ngự Chiêu với cái nhìn của một sử gia, ông nói ông không tin là HCM còn sống.

Như vậy bên đơn đã hoàn tất lời khai của các nhân chứng. Họ bị bên Mặt Trận cáo buộc là đã viết báo, sách vu khống phỉ báng, nhưng họ đã phản công ngược lại, tố cáo Mặt Trận bao nhiêu là chuyện xấu: nào là lường gạt đồng bào về vụ chiến khu không có thật ở Thái lan, nào là lem nhem tiền bạc đóng góp, nào là đe dọa khủng bố người cầm bút, …

Và tới phiên phe nguyên đơn Mặt Trận chống đỡ những lời tố cáo ấy với lời khai của Trần Diệu Thanh và Ngô Đức. Nhân chứng duy nhất phụ nữ là Trần Ngọc Diệu Thanh, 1 cô gái hoạt động tích cực cho sinh hoạt cộng đồng và cũng là đoàn viên Mặt Trận. Cô cùng mấy chị em trong nhà, là con ông Trần Tế Hồng, cháu kêu nhà văn Chu Tấn là chú ruột, đều góp mặt đầy đủ trong các công tác của Mặt Trận địa phương San Jose. Cách đây 4 năm, Mặt Trận ngầm hổ trợ thành lập Tổng hội sinh viên Bắc Cali và Diệu Thanh cũng là 1 ủy viên. Với dáng xinh xắn, lại hăng say hoạt động nên cô khá nổi tiếng trong vùng này. Nói tiếng Anh lưu loát, và với những điều hầu như thuộc lòng, Diệu Thanh ca ngợi Mặt Trận là 1 tổ chức đầy lý tưởng. Ngô Đức cũng nói lên hoạt động tích cực của Mặt Trận.

Phiên tòa chấm dứt các lời khai. Ngày mai cũng rất là quan trọng với các lời biện hộ và cáo buộc của luật sư 2 bên (closing argument).

Thêm chuyện bên lề

Cách đây hơn 10 năm, tuần báo Dân Tộc được coi là mạnh nhất của Thung lũng Hoa Vàng San Jose được nhiều cây bút trong vùng cộng tác. Nhưng ông Phác cùng với chủ bút Hà Túc Đạo vốn có khuynh hướng « lội ngược dòng » nghĩa là thường đăng những bài báo đưa ra ý kiến trái ngược lại dư luận đương thời. Và dĩ nhiên cái thời mà quần chúng ủng hộ Mặt Trận lên cao nhất, tờ Dân Tộc cũng có bài đặt vấn đề 1 số sự kiện tuyên truyền của tổ chức này. Rồi cho đến tờ Dân Việt (thời Nguyễn Đạt Thịnh từ Hawai về làm chủ bút) cũng dính dáng vào sự tranh chấp nội bộ của cộng đồng Công giáo Việt Nam tại San Jose. Rốt cuộc các tờ báo của ông Phác vì cái ý kiến « lội ngược dòng » đó nên cũng có đụng chạm quyền lợi của 1 số phe nhóm. Và tòa soạn bị phá, ăn trộm, các thùng bán báo bị đập và trét phân, chủ bút Nguyễn Đạt Thịnh bị 1 kẻ nào liệng đầu chó trước nhà kèm theo lá thư hăm dọa, cá nhân Nguyễn Xuân Phác cũng bị điện thoại, thư từ cảnh cáo, …

-Trong phòng xử thấy có mặt Nguyễn Đạt Thịnh bay từ Hawai về để chuẩn bị làm nhân chứng cho bên bị đơn. Ông Thịnh trước 1975 là chủ bút 1 tờ báo quân đội. sau khi thôi làm chủ bút tờ Dân Việt ở San Jose năm 1987, ông được mời cộng tác với tờ Quân Đội nhưng chỉ được mấy số báo rồi cũng đình bản. Nguyễn Đạt Thịnh cũng xuất bản cuốn tiểu thuyết « di sản » nói lên sự khủng bố của Mặt Trận đối với 1 số người.

Sự kiện cái đầu chó liệng trước nhà ông lúc còn làm cho tờ Dân Việt ở San Jose được ghi vào tuyển tập Anh ngữ « Silence: the unsolved murders of immigrant journalists » do Ủy ban bảo vệ Ký giả ấn hành. Tập tài liệu đã ghi sai nơi xảy ra sự việc là houston.

-Lúc tòa nghỉ giải lao, ông Phạm Văn Liễu bảo tôi rằng: cũng vào ngày tháng này của 10 năm trước, cuối tháng 12/1984 đã xảy ra chuyện đổ vỡ của Mặt Trận giữa ông và Hoàng Cơ Minh. Và 10 năm sau kéo nhau ra tòa cũng lôi chuyện cũ. Chắc đây là lần cuối vì chẳng có chu kỳ 10 năm tái diễn, chắc gì còn sống tới lúc đó. Ông đùa rằng Ngô Đình Diệm lên án tử hình ông và Hoàng Cơ Minh cũng muốn làm vậy. Nhưng ông còn sống tới giờ mà 2 người kia đã không còn.

-Trung sĩ cảnh sát Douglas Zwemke có vài phút trao đổi với tôi và ông nói ông tin là bên bị đơn sẽ không thua kiện qua những diễn tiến của các ngày phiên tòa. Có 1 điều khó hiểu là Douglas Zwemke nói ông nghĩ rằng Hoàng Cơ Minh vẫn còn sống. Một người bạn của viên cảnh sát mật vụ này kể cho ông ta nghe là đã gặp vị chủ tịch Mặt Trận này ở 1 bữa cơm tối tại 1 quán ăn bên Nhật. Tôi bảo nếu chính mắt Zwemke thấy thì còn có thể tin, chứ nghe qua 1 người bạn kể thì cái chuyện đồn đãi tai này qua tai kia đã có quá nhiều rồi. Và tôi vẫn cứ thắc mắc về điều Zwemke nói vì ông là cảnh sát mật vụ, nói chuyện qua loa với 1 người không quen như tôi, chẳng có điều gì bí mật để thố lộ. Và ông đưa ý kiến đó với mục đích gì, nào ai biết.

-Cách đây 4 năm, người viết có tập hát đồng ca cho Diệu Thanh và các bạn sinh viên. Giờ đây gặp nhau ngoài hành lang tòa, cô ngạc nhiên vì không ngờ tôi đang làm công việc của 1 ký giả tường thuật vụ xử. Diệu Thanh trách móc chuyện ông Liễu ngày xưa tuyên truyền cho Mặt Trận, bây giờ ra trước tòa nói ngược lại. tôi hỏi cô nghĩ gì về cuốn phim quay ở chiến khu có nhờ người Lào đóng vai kháng chiến quân theo lời Phạm Văn Liễu khai thì Diệu Thanh trả lời có nhiều cuốn phim tài liệu quá cô chẳng nhớ là cuốn nào. Cô bày tỏ ý nghĩ là cô cùng các bạn đồng lứa đọc cái tin Cao Thế Dung đốt bằng tiến sĩ trước mộ mẹ mà thấy kỳ cục. Cái bằng tiến sĩ có là cái quái gì đâu mà phải quan trọng, cái tư tưởng trọng bằng cấp quá mức của người Việt cần phải sửa đổi.

Sự xuất hiện của Trần Diệu Thanh trước tòa cũng là nét nổi bật. Một cô gái trẻ, nói tiếng Anh lưu loát mà ngày hôm sau trong lời biện hộ, luật sư Tâm đã nhắc lại là « a beutiful lady with perfect English ». Lời phát biểu đầy tính lý tưởng của cô về Mặt Trận nghe cũng ngọt tai. Vóc dáng nữ tính bên cạnh những khuôn mặt già nhân chứng đàn ông già nua, rồi những từ ngữ yêu thương nhân đạo của cô cũng hiếm hoi so với những lời khai đầy hận thù, căng thẳng giữa 2 phe suốt cả vụ xử án. Do đó Trần Diệu Thanh trở thành 1 nhân vật là lạ, tuy không quan trọng nhưng khán giả sẽ nhớ mãi sau khi xem xong vở tưồng « Mặt Trận kiện báo chí » này.