Chương mười một Phiên tòa 9 :- Kết quả phiên tòa lịch sử Mặt Trận kiện báo chí-« không đủ yếu tố cáo buộc mạ lị » với 11 phiếu trên 1-nguyên đơn thua kiện.

San Jose (Thời Báo) –như dự đoán, ngày thứ năm 22/12/94 bồi thẩm đoàn họp kín thảo luận suốt ngày. Phòng xử đông người. tất cả hồi hộp chờ đợi kết quả cuối cùng.

Đúng 3 giờ 15 phút chiều, bồi thẩm đoàn đưa ra phán quyết cho tòa công bố là:

« không đủ yếu tố để cáo cuộc bên bị đơn mạ lị »

với tỉ lệ 11 – 1 phiếu.

8 phụ nữ, 1 ông da đen, 1 trung niên, 1 thanh niên đã bỏ phiếu nghiêng về phía bị kiện, chỉ có 1 lá phiếu ngược lại của 1 người đàn ông lớn tuổi (không có người á châu nào). Như vậy bên nguyên đơn gồm Hoàng Cơ Định, Nguyễn Xuân Nghĩa, và Trần Xuân Ninh đã không chứng minh được là bên bị kiện gồm Cao Thế Dung, Nguyễn Thanh Hoàng, và Vũ Ngự Chiêu mạ lị mình. Và như thế số tiền đòi bồi thường 550.000 đôla coi như không có. Và họ (bên kiện) phải trả tất cả mọi án phí của tòa. Số tiền chưa được nói rõ là bao nhiêu.

Vì đây là 1 vụ kiện dân sự nên tòa xử chỉ giới hạn vào vấn đề này. Tòa không phán quyết là ai vô tội hay có tội. Danh từ « tội » chỉ dùng trong vụ án hình sự mà thôi. Vấn đề mà 3 bài báo và cuốn sách đưa ra « đúng hay không đúng » vượt ngoài thẩm quyền của phiên tòa. Ai giết vợ chồng ký giả Lê Triết? Hay những hành động của Mặt Trận có phạm pháp hay không là do cơ quan công tố của chính quyền xử lý.

Phiên tòa bắt đầu từ thứ hai tuần trước 1212/94 và mãn cuộc ngày thứ năm 22/12/94. Luật sư Nguyễn Tâm và luật sư Richard Givens đã cộng tác chặt chẽ đem về thắng lợi cho thân chủ. Tuy nhiên, luật sư Paul Kleven phía bên Mặt Trận cũng được 2 luật sư này ghi nhận là rất sắc bén. Được biết bên bị đơn đã tốn 70.000 đôla cho luật sư, giấy tờ, và án phí. ước đoán số phí tổn của bên nguyên đơn gấp hơn 2, 3 lần.

Kết quả của vụ kiện lan truyền nhanh chóng khắp cộng đồng hải ngoại. những bài học, những kinh nghiệm rút tỉa từ phiên tòa lịch sử sẽ còn được rất nhiều người bàn tới sau này.

Xin đón nghe những lời hay ý đẹp.

San Jose 22/12/94

Thêm chuyện bên lề

Sự việc bồi thẩm đoàn đưa ra phán quyết mau lẹ như vậy có thể giải thích như sau:

-họ đã quyết định sẵn trong khi nghe nội vụ trước tòa.

-dĩ nhiên là đa số bồi thẩm viên có cùng suy nghĩ giống nhau, nếu có khác biệt thì tranh luận với nhau mất rất nhiều thời giờ.

-đã cận kề ngày lễ giáng sinh, họ phải giải quyết vấn đề mau chóng để còn về sum họp gia đình. Câu chuyện tuy phức tạp, nhưng chỉ là vụ kiện dân sự tầm thường liên quan tới vu khống phỉ báng cá nhân.

-bồi thẩm đoàn nghe những tình tiết cũng hấp dẫn, nhưng họ không thể nào hiểu rõ tường tận vì các nhân chứng khai không đầy đủ, thông dịch khó khăn, và đây là chuyện nội bộ của người Việt Nam với nhau. Do đó, hay hơn cả là đưa ra 1 phán quyết vô thưởng, vô phạt: « không đủ yếu tố cáo buộc vu khống phỉ báng ».

-nếu bên nguyên đơn Mặt Trận chỉ đòi bồi thường thiệt hại 1 đồng bạc danh dự thì bồi thẩm đoàn có thể phân vân không biết nghiêng về phe nào. Tuy chỉ là 1 đồng bạc danh dự, nhưng nếu phe báo chí thua, họ sẽ phải trả tiền án phí cũng rất nặng, có tới cả 100.000 đôla.

-các lời khai của nhân chứng bên bị đơn đã vẽ ra 1 hình ảnh về quyền lực vô hình của Mặt Trận trong đầu óc bồi thẩm đoàn. Có lẽ vì lý do này mà sau khi đưa ra phán quyết cho bên nguyên đơn thua kiện, bồi thẩm đoàn gồm 12 người đã yêu cầu cảnh sát hộ tống ra xe về ngay, không cho ai có dịp phỏng vấn.

-Ông Nguyễn Thanh Hoàng cho biết Văn Nghệ Tiền Phong đã tốn khoảng 70.000 đôla cho luật sư, giấy tờ, án phí. Cao Thế Dung thì tốn vài ngàn cho tòa án phí. Vũ Ngự Chiêu thì phải trả tiền cho luật sư Nguyễn Tâm, và được biết thù lao cũng rất nhẹ vì luật sư Tâm nghĩ tình đồng hương Việt Nam và cũng mến tài văn chương của Nguyên Vũ. Riêng chi phí dịch những tài liệu sách báo Việt có liên quan vụ kiện qua tiếng Anh của bên bị đơn lên tới khoảng 10.000 đôla. Tiền trả cho luật sư Mỹ trung bình từ 150 đến 200 đôla mỗi giờ. Do đó 1 ngày phiên tòa thù lao cho họ khoảng hơn 1.000 đôla.

-bên nguyên đơn Mặt Trận kéo hết đoàn viên cao cấp, nòng cốt của địa phương này tới dự phiên tòa phán quyết với niềm tin họ sẽ thắng kiện. Nhưng kết quả ngược lại. Chỉ có Hoàng Cơ Định và Nguyễn Xuân Nghĩa hiện diện, Trần Xuân Ninh thì vẫn vắng bóng. Bên Mặt Trận có 30 ngày để làm đơn kháng án lên tòa tiểu bang California. Nếu kháng án mà thua kiện nữa thì phải trả thêm toàn bộ án phí.

-khi tòa tiểu bang xét lại vụ án, sẽ không đi vào chi tiết nội vụ. Họ tôn trọng phán quyết của bồi thẩm đoàn. Tòa chỉ xem xét về mặt thủ tục xét xử có đúng luật không. Thí dụ nếu chánh án Joseph Biafore chấp nhận thỉnh đơn lý án (motion for non-suit) của phe bị đơn để hủy bỏ vụ kiện, hoặc cho trung sĩ cảnh sát Douglas Zwemke ra khai trước bồi thẩm đoàn thì 2 yếu tố này có thể bị khiếu nại. và như đã tường thuật các phiên tòa, viên chánh án này rất kinh nghiệm, đã không tạo ra những sơ hở pháp lý để tòa cấp trên có thể nắm lấy là xét án trở lại. Do đó cơ hội kháng án thắng kiện của bên nguyên đơn càng mong manh hơn. Nhưng Mặt Trận vốn còn nhiều tiền, họ đã tuyên bố chưa chấp nhận phán quyết này.

-nhìn mấy chục đoàn viên Mặt Trận nét mặt không vui, lủi thủi kéo nhau ra về sau khi nghe phán quyết của tòa bảo họ thua kiện, lòng người viết bỗng bùi ngùi. Còn đâu cái cảnh tưng bừng những đem văn nghệ gây quỹ yểm trợ kháng chiến, cái cảnh hàng chục ngàn người nô nức đón chào Hoàng Cơ Minh từ chiến khu trở về dự đại hội Chính Nghĩa tại Hoa thịnh đốn, thủ đô Hoa Kỳ năm nào.

Những huyền thoại về Mặt Trận giống như lớp son phấn đẹp đẽ của khuôn mặt cô đào hát trên sân khấu dưới ánh đèn màu mờ ảo, giờ đã gột rửa giữa ban ngày để lộ nguyên hình. Còn đâu chiến hữu Phan Vụ Quang, chiến hữu Nguyễn Đông Sơn, chiến hữu Trần Trung Sơn với cái tên mang đầy vẻ bí mật hào hùng, bây giờ ra trước tòa để trở thành những nhân chứng tầm thường chỉ trích lẫn nhau, chối quanh chối co sự thật rồi phải ngồi im để những người cũng rất tầm thường xét xử. có thể họ biết buồn nhục, nhưng đã lỡ lao vào cuộc chơi kiện tụng, có thể họ không cảm thấy vì đang say máu cãi vã. Nhưng chắc chắn có rất nhiều người đang xót xa vì niềm tin đã vỡ vụn, 1 niềm tin dù chỉ là niềm tin nhưng làm cho cuộc sống bôn ba xứ người đầy ý nghĩa hơn. Người ta cố quên đi 1 lần mù quáng bởi khát vọng Quang Phục Quê Hương, nhưng phiên tòa đã khơi lại nỗi buồn quá khứ.

Số tiền 200.000 hay 300.000 đôla mà Mặt Trận đổ vào cuộc chơi kiện tụng này hẳn là những đồng bạc chắt chiu đóng góp của đồng bào hải ngoại từ già tới trẻ hơn 10 năm qua cho cái gọi là « kháng chiến ». Sao họ lại có thể phung phí như vậy được nhỉ.

-dư luận vẫn thắc mắc về 1 câu hỏi là tại sao Mặt Trận lại lao đầu vào vụ kiện này để rồi bị phe bên kia báo chí phản công tố cáo những mặt xấu ê chề, mà nhiều người chưa biết, trước tòa và công luận người Việt hải ngoại. Nếu Mặt Trận thắng kiện cũng chẳng vinh quang gì, mà thua thì càng tệ hơn. Có lẽ họ không ngờ tình hình tệ như thế này. Có thể họ kiêu ngạo vì có tiền và nhân sự trong tay. Có thể ban tham mưu, cố vấn của Mặt Trận đã không còn sáng suốt. Cũng có thể họ muốn tạo ra hình ảnh tôn trọng luật pháp ở giữa đất nước văn minh Hoa Kỳ này vì họ đang bị lo lắng bởi phiên tòa đại hình sắp xét xử họ về những việc làm phi pháp khác.

-luật sư Richard Givens khi được hỏi cảm tưởng về vụ xử đã phát biểu là ông tôn trọng hệ thống xét xử của tòa án Hoa Kỳ. Hai bên trong vụ án này phải chấp nhận kết quả của cuộc chơi kiện tụng. Và ông nhắn nhủ bên nguyên đơn Mặt Trận là dù họ là 1 tổ chức nhưng cũng phải tôn trọng luật pháp xứ sở này.

-luật sư Nguyễn Tâm qua phiên tòa này trở nên nổi tiếng khắp hải ngoại. Hai luật sư Hoa Kỳ và Việt Nam bên bị đơn phối hợp phản công nhuần nhuyễn. Luật sư Richard Givens lo về mặt chuyên môn pháp lý và luật sư Tâm thì rành rẽ về nội bộ Việt Nam, đi tìm kiếm tài liệu sách báo liên quan tới nội vụ và mời được những nhân chứng quan trọng, đáng giá để phản công. Từ đó phiên tòa trở nên gay cấn và đồng bào hải ngoại có dịp theo dõi xôn xao, qua tờ Thời Báo và chương tình truyền hình VN ở Cali hoặc dự khán, những tình tiết hấp dẫn.

-một số người khen luật sư Nguyễn Tâm là có máu « chịu chơi » dám đụng tới Mặt Trận, dám xét bằng lái xe của Hoàng Cơ Định, tức Dean Nakamura, tức Phan Vụ Quang, 1 con người được coi là đầy quyền lực nhất của tổ chức này. Rồi có kẻ đầu óc hài hước bỗng nghĩ ra cách chơi chữ là « Cu » của Phan Vụ Cu tức Hoàng Cơ Định biến thành câu chuyện « con chim » của luật sư Tâm đáng giá 500.000 đôla.

Câu chuyện dân gian là vậy: chê rồi diễu cợt cho đầy đủ mùi vị chua, cay, mặn ngọt, đắng, nồng, chát... Đã là khuôn mặt công chúng thì phải chấp nhận điều này. đó là cái giá phải trả để được nhiều người biết tới. mà có mấy ai không muốn nổi tiếng!