Tình và nghĩa
Im, im ngay, đồ khốn nạn! Ừ tao nói to đấy, tính tao thế đấy. Mày định cấm cả tao à?...
Trong đêm khuya tiếng hét của Thinh càng như to hơn, âm thanh ghê rợn gần như không phải tiếng người. Loan cắn răng nén nhịn chờ cho tiếng vang của câu hét chìm tan đi. Trong bao năm sống bên Thinh không phải lần này là lần đầu, Thinh và nàng cãi nhau. Nguyên do những lẽ đã làm cho vợ chồng nàng nhiều lần phải cãi nhau thì Loan không thể nhớ rõ từng chi tiết. Nhưng phần nhiều chỉ bắt đầu bằng những chuyện hết sức nhỏ mọn, có thể xảy ra ngay cả trong trong bữa cơm đang vui vẻ, hay giữa lúc rảnh rỗi đang đi chơi với nhau, họ cũng có thể cãi nhau được. Thinh khi ngồi nói chuyện với ai không may gặp phải một câu Thinh không đồng ý chàng ngắt lời để bầy tỏ ý chàng, lúc bình thường chàng nói đã chậm, lúc có chuyện phải bàn cãi với ai về bất cứ một vấn đề gì thì giọng chàng thường gằn lại, thành gay gắt, bực tức vì chậm thì tìm được lời để diễn tả ý mình. Nhưng chàng lại hay đem nỗi bực tức đó đổ lên đầu người nghe và luôn luôn cho họ là ngu không hiểu được mình. Đối với người ngoài dù bực tức chàng chỉ tức ngầm, nén nhịn và vì thế nên có người cho chàng là điềm đạm. Nhưng đối với các người thân yêu và nhất là với Loan thì chàng chẳng ngần ngại gì mà mắng vào mặt nàng, để thay cho những câu mà chàng không tìm được lời nói giải thích cho nàng hiểu. Thinh bảo nàng là ngu là bướng. Nhưng nếu Loan hiểu chàng sớm hơn thì cũng chẳng may gì. Thí dụ khi phải đợi nghe Thinh nói từng tiếng chậm chạp, Thinh nói chưa hết câu Loan đã đoán hiểu được hết ý của chồng nàng ngắt lời chồng:
- Em hiểu rồi để em nói...
- Hiểu thế nào?
Thì bao giờ Loan cũng nói đúng ý nghĩ của Thinh, rút lại nàng cho chồng là nhầm và nàng thao thao bầy tỏ ý mình. Trong lúc đó thì mặt Thinh hiện lên một nét lạnh lùng và đanh lại như đeo mặt nạ bằng một thứ thép mỏng, có khi bất thình lình chàng hét lên rồi bật ra những lời chửi bới rất thô tục, những lời thô tục đó lại được chàng tuôn ra rất nhanh chóng khác hằn lúc bình thường chàng chỉ nói chậm rãi.
Như hôm nay câu chuyện cãi nhau xảy ra sau bữa cơm tối. Nguyên do chỉ tại Loan ưa nói nhiều. Và cứ nhắc đi nhắc lại mãi lý lẽ của nàng muốn cho chồng thật hiểu. Nàng chỉ nói nho nhỏ nhưng vì cái tật nói dai của nàng dễ làm cho Thinh cáu mà Thinh hễ cứ cáu giận là lại nói tục và chửi vợ. Loan tuy không chửi lại chồng nhưng lại nói nhiều câu rất nặng. Vì nàng sợ nếu nhịn thì Thinh được thể lần sau sẽ lấn áp nàng mãi. Thế nhưng sau một câu nói của nàng Thinh bỗng lồng lên, chàng hét không thành tiếng, và chửi vợ bằng đủ thứ lời. Loan cố nén giọng bảo chồng:
- Này không việc gì anh phải nói to thế, còn định để cho cả hàng xóm láng giềng nghe hay sao? Và anh đừng chửi tôi, nếu không chịu được nhau sao không tính cách khác.
Và rồi Thinh đã hét lên:
- Im, im ngay đồ khốn nạn. Ừ tao nói to đấy, tính tao thế đấy. Tao chửi mày đấy, tính tao thế đấy, mày định cấm tao à? Tao chẳng tính cách gì cả chỉ chửi cha mày thôi.
Đến lúc này thì Loan im hẳn, nàng im không phải sợ chồng, hay định nhịn, hay biết lỗi, vì cái cớ gây ra chuyện cãi nhau không đáng gọi là tội lỗi gì. Nàng im chỉ vì sự giận quá độ của Thinh đã làm nàng phải ngạc nhiên, đau đến khổ thành chán nản. Nàng không còn có một cảm giác gì khác, tâm hồn tan rỗng. Nhà chỉ có một chiếc giường ngủ, chung cho hai vợ chồng. Ngồi mãi cũng mỏi, Loan thản nhiên leo lên nằm bên Thinh. Im lặng được một lát bỗng Thinh chồm ngóc đầu lên xỉa vào Loan mà chửi một hơi, xong lại nằm xuống, một lát lại chồm lên. Cứ như thế tái diễn đến mấy lượt. Qua sự khinh bỉ im lặng Loan bỗng thấy thương hại Thinh. Nàng lén để ý nhìn chồng. Trên người Thinh lúc này chỉ mặc có chiếc quần đùi và chiếc may-ô. Nét mặt có nhiều đường nhăn dúm lại, hai mắt đục và đỏ không còn lộ một chút nhân cách, chỉ tiết ra những tia nhìn giận dữ, dại dột. Tất cả con người thật của Thinh đã lộ nguyên hình hay đã biến đi Loan cũng không biết. Bỗng dưng Loan đâm sợ cả ánh sảng, nàng với tay tắt vội đèn. Bóng tối chiếm ngập căn phòng. Một cơn gió nhẹ như không phải là gió đem theo hơi đêm mát rượi thoảng vào phòng. Trong một phút Loan quên hết mọi chuyện, nàng lắng nghe trong đêm tối thấy thân mình như đang được bọc xâu trong một chất tối xẫm, mát lạnh, nhẹ lâng lâng. Nhưng không lâu mắt nàng đã quen với bóng tối. Cái đình màn trắng mờ mờ hiện ra, và tuy vẫn chỉ nhìn thẳng, nhưng Loan vẫn cảm thấy sự thật rất rõ rệt. Ngay bên cạnh nàng, Thinh đang nằm lù lù, im lặng không một tiếng chửi bới, không cả một hơi thở mạnh, hình như chàng đã mệt. Cái đình màn và bốn phía màn trắng lờ mờ bao quanh nàng và Thinh làm Loan có cảm giác như nàng và Thinh đã mang một cái án “vợ chồng” và cùng bị tù chung thân trong cái màn bé mỏng chật hẹp này. Những kẻ bị tù ngoài đời ít ra cũng còn có hy vọng được tha, hay đôi khi cũng có ý tưởng vượt ngục. Nhưng nàng thì không bao giờ mong được tha và không bao giờ dám có ý tưởng vượt ngục. Cũng có những người đàn bà trong lúc bất bình với chồng thường hay tưởng nhở tới người yêu cũ, chắc cũng là một cách báo thù ngầm cho quên uất hận mà sống với bổn phận. Loan cũng nhớ lại hồi nàng mới yêu Thinh và sắp lấy Thinh; có một người đã nhìn nàng bằng ánh mắt rất buồn, dìu dịu bảo nàng rằng: “Còn anh, anh sẽ không lấy vợ, vì anh sợ có ngày em bị bơ vơ anh không còn nâng đỡ em được nữa”. Sau khi Loan lấy chồng, người ấy đi đâu biệt tích, có tin chàng chết, lại có tin chàng đã lấy vợ. Nhưng dù người ấy chết hay sống mà đã lấy vợ thì Loan cũng vĩnh viễn mất chàng rồi. Còn điều người ấy sợ nàng bị bơ vơ thì nay đã thành sự thật. Hồi mới lấy Thinh, hai vợ chồng nàng cũng thường có chuyện cãi nhau nho nhỏ và mỗi lần cãi xong nhau, Loan cứ thích nhắc lại cảnh yêu nhau buổi đầu để mà tiếc, rồi khóc lóc trách Thinh không còn yêu nàng như thế nữa. Tới lúc làm lành họ càng yêu nhau thơ mộng hơn. Nhưng bây giờ Loan không còn dám nghĩ đến hồi hai người mới yêu nhau nữa. Nàng cảm thấy xấu hổ như chính nàng đã lừa dối nàng một cách rất tàn nhẫn. Cái người nằm bên nàng lúc này chính thật là Thinh, nhưng lại không có liên can gì với Thinh của nàng hồi xưa. Bỗng nhiên Loan có cảm giác như nàng đang nằm bên một người đàn ông nào rất lạ mà nàng không yêu. Nàng ngượng ngùng xấu hổ như người đàn bà tự biết mình đang làm một điều gì bất chính. Tự nhiên Loan nằm xích ra một chút, cùng lúc ấy Thinh cũng trở mình và thở rất đều. Loan lắng nghe biết Thinh đã ngủ. Thinh đã không trằn trọc khổ như nàng, chàng coi thường chuyện cãi nhau, những câu chàng hét chửi nàng chẳng qua do ở tính nóng nảy đã làm chủ chàng trong lúc nóng giận. Loan lại nhớ tới vợ chồng bác cai thợ nề ở gần nhà, không ngày nào là họ không có chuyện bất bình. Hễ người chồng cất tiếng chửi vợ thì người vợ cũng xa xả chửi lại, mạnh ai nấy chửi, rút cục thường là họ đánh nhau. Nhưng chỉ một lát sau họ lại làm lành với nhau rất chóng. Thì ra họ cùng chửi được nhau, cùng nói tục ngang nhau; nên họ có thể coi thường và làm lành mau chóng. Cũng như Thinh đã chửi được nàng nên bây giờ chàng đã ngủ rất ngon lành, còn nàng - Loan nghĩ rất nhanh: “Lần sau mình không nhịn nữa xem sao, hễ Thinh chửi mình thì mình cũng chửi lại. Như thế có lẽ mình bớt khổ hơn”.
Suốt từ lúc cãi nhau, biết bao nỗi uất giận mà nàng phải nhịn đã dồn ép lên ngực làm nàng nghẹn ngào, đau khô cả cổ và muốn ho bật lên một tiếng nhưng nàng lại nhịn cả tiếng ho mà nàng tưởng chừng như nếu nàng để bật ra thì chắc sẽ có máu trào theo, có lúc Loan sắp bật khóc nhưng nàng lại cố nén. Nỗi uất hận đến thành khinh bỉ đã làm Loan tiếc cả từ giọt nước mắt nàng. Nhưng bây giờ nước mắt nàng bỗng ứa ra, nàng khẽ lắc đầu xua đuổi ý nghĩ chửi nhau tay đôi với chồng. Nàng sờ sợ như làm hồn nàng sẽ bị mất đi nếu nàng xử như thế. Loan không thể hạ được phẩm giá mình dù tâm hồn nàng đã bị bơ vơ nhưng nhất định nàng không thể để sự cáu giận chiếm lấy nó. Những lúc Thinh chửi bới Loan có bị đau khổ oán giận đi nữa, nhưng nàng biết mình vẫn là người. Và còn có tâm hồn để thương Thinh vì chàng chỉ là kẻ đã bị mất tâm hồn trong những cơn giận dữ. Dần dần Loan thấy những nỗi oán giận đau khổ của nàng chìm lẫn vào trong tình thương Thinh mỗi lúc một tăng như bóng đêm mát lạnh rộng mênh mông. Và Loan không biết rằng nàng đã tự tìm được lối thoát trong tình thương sâu đậm.