Chương 1

Xe xuống chậm một cách thận trọng. Mặt trời chậm chậm lăn theo lưng núi. Ðám người mặt lạnh đanh này cũng thở chậm dần.

Những chớp mắt của Trang trở nên lờ đờ hơn. Tất cả đều chậm lại sau cú bay thảng thốt tuyệt mỹ của mình. Lúc ấy mình không hình dung đó là cú bay qua nhiều ngọn cây và đá. Mình cũng không ngờ rồi mọi thứ lại nhẹ nhõm đến thế này. Mình chỉ nghĩ anh đã sơ sểnh chủ quan, anh không quyết định dứt khoát nên mới bị họ vồ được. Mình không muốn lặp lại sai lầm của anh, cả của mẹ nữa. Ðừng bao giờ để bị bắt, anh đã ghi câu ấy bằng nét bút dằn đậm.

Vừa mới đây, mình còn đứng sát cột mốc, hình dung xem anh quay lại bằng cách nào...

Có thể anh vác đại trưởng vòng từ bên trái, chỗ có hai gồ đá giống hai bậc lớn, cũng có thể anh theo cái lối mòn chếch đó một đoạn để lên. Nhưng dù đường nào trở về thì anh cũng không thể biết rằng bọn họ đã phục sẵn ở đó. Mình vừa hình dung vừa thấy chờn chợn, không rõ vì sự hình dung hay vì cái gì khác. Hắn cau có cúi xuống nhặt cỏ may bám đầy ống quần, miệng vẫn ngậm điếu thuốc và khói dờ dật uốn lên. Nhìn theo khói nên mình phát hiện ra cái đám mây lạ lùng ngay trên đầu. Ðám mây ngũ sắc, có những tia sáng chói bắn tóe ra, giống chiếc nơm đang úp thẳng xuống. Mình biết không thể chụp ảnh đám mây vì mặt trời ngự sau lưng nó. Ðó là đám mây cô đơn nhất mình từng thấy trong cả chuyến đi này. Chiếc máy ảnh trên tay mình thành vật vô dụng dù nó đang chứa rất nhiều những đám mây khác. Mình định chỉ cho Trang nhưng thấy Trang mải nghe bí thư huyện đoàn nói nên thôi. Ðiều khiến mình bất ổn là đám mây gần như không di động, cứ lì lù một chỗ. Mình thấy hơi bức bối, có lẽ vì độ cao. Lái xe đi tới đi lui, thi thoảng lại thục chân vào lốp xe để kiểm tra.

Không có sự phân hai ngả như lời bí thư huyện đoàn giới thiệu lúc trước. Ở hai phía cột mốc, cây vẫn mọc thẳng và chúng chẳng mảy may hé lộ điều gì bên trong. Mình như đang đứng trước một chiếc gương lớn, chẳng phân biệt nổi bên này với bên kia.

- Có xe lên đấy.

Lái xe giỏng tai rồi nói to. Hắn bảo:

- Tối qua nghe nói có đoàn của sở lâm nghiệp lên, chắc là xe của họ.

Lái xe nhòm xuống dưới chờ đợi, mắt nheo nheo. Ðoạn đường quanh co, khuất lấp, thi thoảng mới lộ ra một vài chỗ.

- Kia.

Lái xe chỉ tay xuống chân dốc nhưng mình không thấy, chỉ nghe tiếng ì ì của máy xe. Bí thư huyện đoàn kéo Trang ra sát chỗ mép vực, vung tay hênh hoang gì đó.

- Không phải xe của sở lâm nghiệp.

Lái xe nói, lông mày hơi chau lại. Chiếc xe hiện ra, trầy trật, ngắc ngứ đánh vật với mặt đường lổn cổn đá. Ðám mây bắt đầu hạ thấp xuống, mình cảm giác thế.

- Xe ngoại tỉnh - Hắn vươn vai vừa nói vừa ngáp - thảo nào lái vụng quá.

Chiếc xe màu đen, loại bảy chỗ. Chỉ thấy thoang thoáng hình của tài xế, không rõ số người ngồi trong là bao nhiêu.

- Xe ở đâu đến thế?

Trang quay trở lại từ lúc nào, giật tay áo mình hỏi. Mình lắc đầu.

- Chắc lại là loại yêu nước giống anh em mình.

Hắn đáp, cười phơ lớ rồi ngó quanh quất chọn một tảng đá ngồi xuống. Xe khục khặc tiến lại. Mình không rõ biển của tỉnh nào, chỉ biết đó là loại dân sự. Và bước ra, gần như cùng một lúc, cả ba người. Bọn họ xăm xăm tiến lại, mặt ai cũng lầm lừ, hẩm lạnh. Bí thư huyện đoàn nhanh nhảu, xởi lởi hỏi:

- Ðoàn mình ở đâu đến đấy, các anh?

Không ai trả lời, mà tản ra theo ba góc. Trang tái mặt nhìn quanh. Hắn linh cảm có gì không bình thường, liền đứng phắt dậy.

- Mày tên là Trang phải không?

Người đậm con trong đám vừa hỏi vừa xáp lại. Mình chợt hiểu. Trang chưa kịp phản ứng thì người đó đã túm chặt lấy tay Trang và hai bên giằng co nhau. Bí thư huyện đoàn ú ớ lùi lại rồi ngã bổ chững ra sau. Hắn lắp bắp:

- Các anh làm gì đấy?

Lái xe kín đáo cúi xuống cầm một hòn đá làm vũ khí nhưng người bé nhỏ nhất trong đám dằn giọng:

- Công an đây.

Nòng súng bóng loáng vẩy lên trời bắt nắng loa lóa thứ ánh sáng đen óng, lộng lẫy. Người to cao lúng túng liếc mình, liếc sang hắn, liếc sang lái xe, sau đó quả quyết bước lại phía hắn, giọng đanh thép:

- Anh là Hiếu phải không?

Hắn ớ ra, lắc đầu. Mình nhìn thấy chiếc còng lúc lỉu trên tay người to cao ấy, thầm nghĩ: tài thật. Và mình ngoắt chạy.

- Ðứng lại.

Tiếng quát như sấm nổ sau lưng. Mình sải năm sáu bước gì đó, không nhớ chính xác, rồi nhìn thấy những ngọn cây bên dưới chân mình, những ngọn cây trải nghiêng nghiêng tút hút.

- Ðứng lại không tao bắn.

Mình nhắm mắt bay xuống. Trong luồng gió ù ú cuốn theo mình có những âm thanh méo mó: chản chồ, chản chồ, nghe hỗn hào, xấc xược. Và rồi cái âm thanh xấc xược ấy tan biến đi vì giọng không rõ của Trang hay của Hằng lảnh lói sau lưng mình:

- Ðừng Hiếu ơi!

Bạt ngàn ức triệu lá với cành ràn rạt, thoạt đầu còn cứng, sau thì mọi thứ mềm mại, sau nữa thì mình không thể gọi tên chính xác bất cứ điều gì dính dáng tới cái vực thẳm hút ấy nữa.

Ánh sáng dâng mình lên, thứ ánh sáng trắng tinh, nhẹ, bâng lâng, xóa bỏ hết mọi ngượng ngùng và phải mất một lúc mình mới nhận ra ánh sáng với mình chỉ là một.

Giờ mình cũng vẫn ngồi sát với Trang, cùng chuyến, cùng ghế, dù là xe khác thì có sao đâu. Ô tô vẫn chỉ là ô tô. Mình đã nghĩ thế khi hắn khoe con xe lăng-cu-dơ vừa mới xin được.

Ở miền núi người ta thích lăng-cu-dơ vì xe gầm cao, máy khỏe. Lái xe phụ họa thêm rằng xe của bí thư tỉnh ủy thải ra, mới chạy hơn chục nghìn cây số, còn tốt.

- Trước tòa soạn dùng xe gì?

Mình hỏi. Hắn nhún vai, bĩu môi:

- Con lát-đa cũ, máy rệu như bà già. Mỗi lần đi công tác là sởn hết cả gáy.

Quả là xe ngon, lên dốc như không, ổ gà, ổ chó cũng coi chẳng ra gì, băng lướt qua tất, mà mỗi lần lướt cũng chỉ gây cảm giác hơi sựng chứ không dập mạnh như các xe khác. Con lát-đa được trả lại cho văn phòng ủy ban nhân dân tỉnh để họ ban phát cho cơ quan nào đó bé hơn. Với mình, xe nào cũng như nhau, miễn đừng có chết máy hay mất phanh là được. Ô tô vẫn chỉ là ô tô.

Những cái cây hai bên đường của vùng núi này cũng khác, thân luôn phủ một lớp địa y ong óng, cành xoắn vặn, nghều ngào, đặc biệt gốc lại rất bình thường, gọn gàng, thon thả, không vấu lên ngang ngạnh như cây vùng khác. Thoát thai từ đá, gốc bị bó chặt cho nên toàn bộ sinh lực và linh khí của cây phình ra sổng sểnh ở phần trên. Mình muốn biết bên trong những cái cây của vùng đất này là gì. Khi ý nghĩ đó được nói to lên thì không chỉ hắn mà cả lái xe cũng ngạc nhiên ngoái nhìn mình. Mình bất giác liếc Trang. Trang làm ra vẻ không nghe thấy mình nói, mắt nhìn thẳng phía trước nhưng mặt thì hơi đỏ.

- Bên trong nó là một con bò.

Hắn nói rồi cười khùng khục. Lái xe hắng giọng, nghiêm túc:

- Ðến Tà Vần có khi lại biết được.

Hy vọng sẽ là vậy. Trang cũng đã từng hỏi khi thấy làm tình xong mà mình vẫn cứ nhìn chằm chằm vào của Trang:

- Nhìn cái gì thế?

Mình thật thà đáp:

- Xem bên trong có cái gì.

Trang nhướn lông mày:

- Thật à?

- Ừ, thật.

Mình xác nhận, giọng hơi khàn. Trang đứng dậy, trần truồng xoay vòng trước mặt mình làm chiếc đệm xô lệch dữ dội.

- Ðây!

Và Trang ngồi xổm, giạng chân khiêu khích. Cửa mình mở ra, cả một thế giới nguyên thủy, mù mịt trong ấy, nhưng hoang liêu.

- Thấy ai không?

Trang hỏi, khinh khỉnh, lông mày nhướn lên. Mình lấy ngón út gại vào ngực Trang. Ðó là ngày Thứ Năm. Hai ngày sau, Thứ Bảy, thì mình gặp biển.

Qua cửa kính xe nhìn ra núi cũng giống biển, nhấp nhô, gờn gợn xanh, chỉ có điều dào dạt ở đâu đó xa lắm.

Mình nhớ Thứ Bảy mình rủ Trang đi Quảng Ninh chơi cho biết biển nhưng Trang không đi. Mình gọi Vân Ly. Hai đứa bắt xe tốc hành, đến Quảng Ninh thì vừa trưa, thuê phòng nghỉ, nằm khườn ra. Vân Ly muốn làm tình nhưng mình mệt. Chiều thì thuê tàu chạy lòng vòng. Ðêm mình làm tình với Vân Ly một lần sau đó ngủ tít mít tới sáng. Mình lang thang dọc bờ biển ngắm các em. Hôm ấy trên bãi biển em nào cũng đẹp hơn Trang và Vân Ly. Mình đã nói ra ý nghĩ đó. Vân Ly bảo:

- Anh là thằng đểu.

Mình cãi:

- Ðểu thì đã không nói ra ý nghĩ.

Vân Ly nhìn quanh, thấy không ai để ý mới vỗ mạnh vào hạ bộ mình:

- Thế nào cũng có lúc em cắt phứt cái của anh đi.

Mình nhếch môi. Ðiều ấy không bao giờ xảy ra, vì Vân Ly là đứa con gái yêu cái đó nhất trên đời. Ðột nhiên Vân Ly hỏi:

- Trang có biết bọn mình đi không?

Mình nhún vai:

- Chả rõ. Biết thì sao?

- Em không thích để nó biết.

Mình bảo:

- Thế thì Trang sẽ không biết.

Vân Ly xem ra không tin. Hình như cả mình cũng không tin. Trang luôn biết tất cả những gì cần biết, đó gần như là biệt tài, hơn cả biệt tài, một bí ẩn của Trang. Có cảm giác Trang nhìn xuyên qua mọi thứ. Trong lúc Vân Ly dán mắt ngó vào chiếc tủ bày chạt những vòng bạc thì mình gọi con bé bán báo rong mua tờ Công an Nhân dân. Thứ Bảy, báo tẻ nhạt, mấy chuyện tình, mấy cú nhòm ngó đê tiện vào đời tư của ai đó. Chỉ mẩu tin về đứa trẻ sơ sinh bị vứt vào xe rác ven hồ Giảng Võ là khiến mình chú ý. Không hiểu tại sao người ta lại vứt trẻ vừa lọt lòng vào xe rác. Rõ ràng hai thứ đó chẳng ăn nhập gì với nhau. Gió lồng lộng từ biển vào. Tờ báo phồng lên, quật quạ, mình bực bõ vo nó lại ném vào thùng rác ngay bên cạnh và chợt nghĩ có thể đứa trẻ sơ sinh kia cũng bị ném như thế.

Cả buổi trưa bọn mình nằm cạnh nhau trong phòng. Mình rất muốn ngủ nhưng không tài nào chợp mắt được. Mình đặt tay ngang mắt vì lại thấy kẻ nào đó đang đứng giạng háng đái thẳng xuống mặt mình. Vân Ly ngọ nguậy bên cạnh, hết cạ ngực lại gác đùi sang mình sau đó chán chường vùng dậy đi vào phòng vệ sinh. Lúc Vân Ly ngủ say thì mình buồn đi ngoài. Mình cởi nốt quần đùi, đậy nó lên mặt Vân Ly rồi vào toa lét. Mình thả lỏng người chờ đợi. Thời gian trong toa lét bao giờ cũng hữu ích hơn ở nơi khác vì nó cho cảm giác đang làm nhiều việc cùng một lúc. Ngồi thả lỏng, nghĩ ngợi, quan sát và lắng nghe sự dịch chuyển của phân từ trong ra ngoài.

Một con gián thập thò ở khe cửa, đôi râu của nó ngó ngoáy dò đường, sau cả người lộ ra. Con gián thật đẹp, toàn thân nó là gam màu nâu giòn, sang trọng. Ðặc biệt nhất của loài gián là không bao giờ duy trì cái nhìn. Chúng là những kẻ tự tin đến mức không cần dùng đến mắt. Con gián lụ khụ bò ngược lên trên, tiến lại tấm gương. Những cái chân nó hoạt động thận trọng, nhạy cảm. Bỗng nhiên con gián bất động. Một chú thạch sùng từ đâu ngoăn ngoắt bò tới, cách con gián khoảng ba gang tay thì dừng lại. Con gián im phắc, chỉ đôi râu rờ rẫm, thoang thoảng. Chú thạch sùng thì ngọ nguậy cái đuôi. Con gián giống như một hạt hồng xiêm, mẩy màng, bóng chắc. Chú thạch sùng đúng là chú thạch sùng. Mình chịu chết, không tài nào hình dung được thạch sùng với cái gì khác. Trong khoảng phấp phỏng của hai con vật, phân bắt đầu ra, khoan khoái, đê mê. Mình đứng dậy, trước khi xả nước còn tò mò nhìn xem mặt mũi phân thế nào. Nói chung là tốt, có khuôn, dài và màu sắc cũng lành mạnh. Anh Thuận bảo phân là khuôn mặt chính xác nhất của sức khỏe. Tiếng nước xả ồng ộc làm Vân Ly lơ mơ trở mình, cái quần đùi tuột khỏi mặt.

Mình nhớ là mình quyết định về Hà Nội ngay. Vân Ly cự lại. Mình bảo:

- Em ở lại thì cứ ở, anh thì còn lâu.

Vân Ly phụng phịu:

- Em chưa đáo qua nhà.

Mình không ngăn cản Vân Ly, nếu thích thì cứ đáo qua nhà, nhưng với mình thì mình chán rồi. Ðây là thành phố nhạt nhẽo. Mình suýt nói ra miệng ý nghĩ là muốn tè vào mặt cả cái thành phố này.

- Hay anh muốn về với con Trang?

Câu nói xấc xược làm mình nổi đóa:

- Lần sau em còn nói thế nữa anh đấm vỡ mặt, nghe rõ chưa, rõ chưa? Con chó.

Rốt cuộc thì mình vẫn chịu ở lại chờ Vân Ly ghé qua nhà. Khoảng hơn tiếng sau thì Vân Ly quay trở lại. Mình hỏi:

- Sao nhanh thế?

Vân Ly bảo sợ mình chờ lâu. Nói dối. Gia đình Vân Ly đâu có dư dả gì, bố mẹ là công nhân mỏ, thằng anh Vân Ly lại nghiện nặng, gặp ai cũng xòe tay ra xin tiền. Ðấy là nguyên nhân khiến Vân Ly không bao giờ ở nhà quá ba bốn tiếng đồng hồ.

- Hay là mình ở qua đêm nay đi anh. Em còn con bạn, lâu không gặp, tối chúng mình qua chơi với nó.

Vân Ly nói ráo hoảnh. Mình nhét điện thoại vào túi quần, bảo:

- Anh muốn tè mẹ nó một bãi vào mặt cái thành phố này.

Ðến bây giờ mình cũng chẳng hiểu sao đã kìm chế được cả quãng dài rồi mà cuối cùng vẫn phải thổ ra câu ấy. Vân Ly xịu mặt vì quê hương bản quán bị nhục mạ. Mình chúa ghét những kẻ lấy quê hương làm le, mình ghê tởm những hội đồng hương. Hai đứa chen lên chiếc xe khách đầu tiên nhìn thấy. Mình nhảy lên trước, Vân Ly theo sau, mà mình cũng không thèm để ý xem Vân Ly có lên được hay không. Thật tình thì mình muốn Vân Ly lỡ chuyến và quay về nhà với bố mẹ. Dù sao thì gia đình vẫn là nơi yên ổn nhất. Nhưng hình như Vân Ly còn tìm được chỗ tốt hơn mình. Mình phải đứng giữa đám người chen chúc và quờ quạng trong thứ mùi sền sệt, khăn khẳn. Xe lao như một con trâu điên, lạng lách, sấn tới. Mình nhìn qua nách một người, thấy cây cối, nhà cửa, người xe xèn xẹt miết qua. Với đà này không chóng thì chầy chắc chắn có tai nạn. Mình nghĩ thế. Ðến Hải Dương thì va vào chiếc xe máy đi cùng chiều. Mình nghe tiếng phanh rít lên đanh đả, khét lẹt kèm theo tiếng nổ lớn, khô khốc. Cả xe dúi dụi xô lên phía trước. Khi mình xuống được đất thì thấy con xe uây-en-pha nằm nghiêng bên vệ đường, nó chỉ bị bẹp một chút đuôi, máy vẫn nổ giòn giã, bánh sau vẫn quay tít mù.

- Kia kìa.

Ai đó kêu và mình nhìn ra xa thấy một đống lùm lùm màu xám nằm cách đầu xe gần chục mét. Vân Ly níu tay mình lại. Mình lôi Vân Ly xềnh xệch tới xem. Ðó là một phụ nữ, đầu gập qua nách, mặt trắng bệch, cả môi cũng trắng. Ngó dáng nằm kỳ quái, chân tay gập cả vào nhau, mình đoán không cái xương nào nguyên vẹn. Duy chỉ mớ tóc là còn sức sống, nó rờ rẫm, lả lướt trên mặt người chết mỗi khi có gió thổi qua. Vân Ly chạy ra rìa đường ọe.

Mình với Vân Ly chuyển xe khác, sáu giờ chiều thì về tới Hà Nội.

Mình rủ anh Thuận ra quán, mỗi người uống ba cốc bia, sau đó thì gọi cơm. Mình chỉ gắp mấy lọn rau, ăn với cơm không. Anh Thuận thắc mắc vì thấy mình không đụng tới đĩa thịt kho vốn là món khoái khẩu của mình. Chờ anh Thuận ăn xong mình mới bảo mình không ăn thịt vì chiều vừa chứng kiến vụ tai nạn giao thông. Anh Thuận hơi sựng lại sau đó nói sang chuyện vừa tìm được một số tư liệu bằng tiếng Nga về cuộc chiến ở vùng Vị Xuyên, khi nào rỗi rãi sẽ dịch cho mình đọc. Mình buột miệng rủ anh mò lên mấy tỉnh trên ấy chơi. Anh Thuận lắc đầu. Anh không có cảm hứng với biên ải. Rất nhiều lần anh bảo, nếu có thể thì con người nên hợp sức nhau lại mà cán phẳng lừ cả thế giới này cho đỡ phức tạp.

- Ranh giới nào cũng hiểm nguy, tránh mẹ nó ra.

Lúc dắt xe về, anh Thuận lật yên chiếc spacy, lấy trong cốp ra cuốn sách dày khụỳ đưa cho mình và nói như vậy. Dĩ nhiên là mình gật đầu như mọi lần.

Ðường luôn nghèn nghẹt, nhung nhúc, giữa nồng nặc hơi xăng, mình thoáng ngửi thấy mùi hoa, sau đó là mùi rắm thum thủm. Bằng cách nào đó, luồn lách, trôi nổi rồi mình cũng về tới được nơi ở. Sáng, khi mình dậy, bác Nhân nheo nheo mắt bảo:

- Tối qua cậu quên không đóng cửa.

Giờ, con đường cheo leo, vắng lặng này không cho mình ngửi mùi gì.

“18-9

Trưa.

Mày có thể khinh tao, nhưng vì mày đã nhờ nên tao cứ ghi lại. Sáng nay, khi nhận súng, tao thấy ớn. Tao thực sự ớn. Nhìn khẩu súng băng giá, mà rất đẹp mới khốn, tao nghĩ, sẽ bắn vào đâu đây?

Chiều.

Người gây sốc cho tao là thằng nuôi quân, một thằng lính cũ đáng ghét. Cái thằng bỏ mẹ đó mặt phụng phịu, mũi đỏ ửng, đã thế lúc nào cũng lầu bầu như đàn bà.”

Bữa cơm đầu tiên trong đội hình tiểu đội, anh đã bị xơi đòn. Anh ngồi cạnh xoong cơm, đang mải ăn thì bất ngờ bị thúc một cú trời giáng vào mạng sườn. Tay nuôi quân mò đến đứng lù lù từ lúc nào mà không ai hay. Mấy thằng lính mới bọn anh đều ớ ra. Anh vùng dậy hỏi:

- Em làm gì anh mà anh đánh em?

Tay nuôi quân lại đấm tiếp một quả nữa vào mặt làm anh ngã ngồi xuống. Vĩnh mới vớ lấy cái muôi định phang tay nuôi quân thì tay nuôi quân chửi:

- Mẹ chúng mày, một hạt cơm trên này là một hạt máu. Chúng mày để phí thế à?

Nghe chửi, bọn anh mới ngó lại thì thấy có mấy miếng cơm vãi ra đất. Vĩnh cãi:

- Có gì thì ông nói cho tử tế, lần sau như thế là bọn này không để yên đâu.

Tay nuôi quân cũng vênh mặt lên:

-Lần sau ông mà còn thấy vãi cơm nữa thì ông cũng không tha.

“Nếu bọn tao đã đánh nhau rồi thì chắc chắn thằng nuôi quân sẽ bị bòm cho một phát. May là lúc ấy chưa đứa nào có kinh nghiệm bắn súng cho nên việc bòm nó cũng không nghĩ tới.”

Người cầm bộ đàm húng hắng ho, tiếng ho không phải do sặc mà mình nghi anh ta nhiễm lạnh. Anh ta chưa quen với khí hậu vùng cao này, nhất là vào lúc chuyển từ chiều sang đêm. Bản thân mình cũng thấy se lạnh, trống trải.

Chắc chắn rồi sẽ càng lúc càng lạnh cho mà xem.

- Anh nghĩ áo của em hơi mỏng. Còn cái nào khác dầy hơn không?

Mình hỏi, Trang bận nghĩ ngợi đâu đó nên không nghe thấy. Tất nhiên ngay lập tức mình không cần câu trả lời nữa vì đã nhớ ra chiếc áo khoác của Trang gửi nhờ trong ba lô của mình mà ba lô của mình vẫn còn vứt lại ở nhà khách ủy ban nhân dân huyện. Khi dẫn Trang về lấy đồ, bọn họ tảng lờ coi như không thấy chiếc ba lô ấy, mình nghĩ bọn họ tránh nó như tránh sự phiền nhiễu. Hy vọng hắn sẽ tìm cách gửi về cho mẹ mình.

Nghe tiếng lốp, mình biết mặt đường đang dần ướt. Bọn họ đã đến từ lúc nào, lờ mờ ở bên ngoài, đến vì mình, chính xác hơn là đón mình đi.

Nhưng nó thì mình vẫn chưa thấy xuất hiện.