BỐN

Đoàn ca nhạc được thành lập gồm mười lăm người, nhạc sĩ HB làm trưởng đoàn tôi làm quản lý. Tập dợt đâu chừng hơn tháng rưỡi là đi diễn luôn. Tiêu chuẩn một tháng mỗi người mười ba kg lương thực gồm sáu ký gạo bảy ký mì sợi, tiền nhận khoảng hai chục đồng. Mấy cái linh tinh ni không kể, vui là chính.

Bảy xã Đông Thăng Bình chọn đi lưu diễn trước, được chia làm hai đợt, mỗi đợt mười ngày. Các xã miền Đông hầu như toàn cát là cát, người dân chủ yếu trồng rau, khoai lang... Đất trồng lúa rất ít. Sự cơ cực hằn sâu trên khuôn mặt và dáng đi của họ, nhìn từng vồng khoai lang to tổ chảng dài xa tít tắp được vun lên từ cát, những cọng rau lang khát nước nằm ỉu xìu rúm ró. Nhìn những bà, những chị gánh nước tưới rau mà xót xa mà nể phục, gánh nước đổ xuống vồng cát to đùng nó biến ngay tắp lự, hầu như chẳng để lại chút dáng dấp gì, có chăng cát sẩm màu lại một tẹo. Làng tôi toàn đất thịt, dẫu không màu mỡ nhưng khi đất được uống nước thấy nó còn có sức sống, đằng này... Thương quá!

Đoàn thường hay tổ chức diễn ở các trường học hay sân vận động xã, buổi biễu diễn nào cũng đông chật người, có lẽ những sinh hoạt giải trí nơi đây quá hiếm nên có dịp là đi thôi, chứ nghiệp dư như bọn tôi thì chắc chẳng hay ho gì đâu. Đặc sản ở vùng cát mà bọn chúng tôi ngán nhất là gai xương rồng nhiều vô kể, ban đêm đi lớ ngớ là nó đớp vào chân ngay. Khi về Bình Sa diễn ở trường cấp II, tôi quen cô giáo Q người Hội An, mới ra trường và về dạy ở đây. Q rất xinh, không hiểu sao tôi lại quen được em, Q nhỉ. Đêm ấy diễn xong tôi rủ em đi dạo, trời đêm đầy sao, ánh trăng non vừa đủ để trải vàng lên con đường cát trắng, vàng lên những rặng dương liễu nhấp nhô nhạt nhòa. Không gian vắng lặng hai đứa tôi cứ đi như thế. Con đường nhỏ hai bên đầy những xương rồng, em nhắc tôi đừng đi chệch ra ngoài kẻo gai đâm. Cám ơn những hàng xương rồng trên lối đi đã đưa tôi kề lại với em. Hai đứa đi bên nhau và thời gian như không còn tồn tại trong chúng tôi, thuyền trăng trên sông mênh mông trôi xa dần, phía đằng đông ửng hồng ngày mới:

Ta tìm một sợi dây

Cột mặt trời xuống núi

Để còn mãi đêm này

Thời gian ơi, ngừng lại!

Tạm biệt Bình Sa, chia tay em - cô giáo đã thoáng qua trong đời tôi, dù bên nhau không dài, vừa đủ cho nhớ thương ray rứt. Viết cho em bài thơ để giữ lại sự dịu êm khi chúng ta còn có nhau.

Quỳnh, Quỳnh, Quỳnh ơi! Quỳnh ơi!

Gọi tên em vang dội đất trời

Cũng rất đỗi Quỳnh ơi yên lặng

Như tóc em và như đôi môi.

Tóc em buồn đôi môi đắm say

Mắt em hiền đời anh mây bay

Mây còn trôi tình ta vời vợi

Cám ơn đời thoáng đó chút tình say.

Sau đó chúng tôi về lại Phòng và nghỉ ngơi một thời gian. Để thay đổi không khí đoàn chuyển lên phục vụ các xã cánh Tây Thăng Bình. Trời đã bắt đầu vào mùa mưa. Ngày ấy đường lên các xã vùng cao rất tệ, đa số là đường đất, khi mưa xuống nhão nhẹt xe đi lại rất khó khăn, từ Hà Lam lên Việt An đường còn tàm tạm. Điểm diễn đầu tiên ở Việt An, mọi việc suôn sẻ mặc dù buổi chiều trời mưa to tưởng là không làm ăn gì được, nhưng sau đó tạnh hẳn, bầu trời chỉ còn rải rác vài cụm mây. Cờ đèn kèn trống nổi lên, dân chúng kéo đến sân vận động đông nghịt. Đêm diễn chạy được một phần ba chương trình trời bỗng đổ mưa, mưa rất to. Lúc này trên sân khấu Cương đang hát, bộ phận âm thanh ánh sáng nháo nhào kéo bạt tủ máy móc, trên sân khấu Cương vẫn hát còn anh em đàn chạy theo đàn trống theo trống. Nhìn xuống sân bãi thấy người dân bình thản trùm áo mưa đứng xem, có lẽ khi thấy trời mưa mà dân vẫn đứng xem nên cậu ta... Không thể chạy. Thằng bạn thân tôi thật tuyệt, còn khán giả càng tuyệt vời hơn. Vì sự nhiệt tình của người dân, chúng tôi quyết định diễn luôn dù trời vẫn đang mưa tầm tả, may mà khán đài SVĐ. được lợp tôn dù rằng nhiều chỗ đã mục vì bị rỉ sét, cũng tạm đủ che chắn cho mấy bóng điện cùng nhạc công.

Khuya về đứa nào cũng ướt nhẹp, bà con ở nhà đợi sẵn mời mỗi anh em một tô mì Quảng nóng hổi. Công nhận mì Quảng ở Việt An rất ngon không chê vào đâu được, ngoài trời mưa gió tái tê thế mà ngồi trong nhà với tô mì Quảng to tổ chảng, hơi nóng bốc lên phả vào mặt thơm ngạt ngào. vừa ăn vừa húp sì sụp, hít hà vì ớt xanh cay xé lưỡi. Ăn xong tô thứ nhất còn cố đưa mắt nhìn xuống bếp xem các mẹ, các chị có động tác gì thêm không.