1. Kiyone

Bấy giờ, chiến tranh mới kết thúc chưa bao lâu. Kiyone đến ở đợ cho nhà Torigoe được hai tuần, sắp quen với phòng ốc trong nhà và những đầu việc của mình. Đây là lần đầu trong đời cô đi làm thuê, nhưng cũng không thấy quá khổ sở. Kiyone còn biết ơn cậu chủ vì đã cho kẻ như mình một công việc.

Tối nay nên làm món gì đây? Cậu chủ thích ăn gì nhỉ? Kiyone ngẫm nghĩ. Cô đang đứng cạnh cái cổng cũ kĩ trong góc khu vườn thênh thang của nhà Torigoe. Vài bụi cẩm tú cầu và một loài cây có quả màu đen lặng lẽ mọc cạnh đó.

Hôm ấy vẫn trong mùa mưa, trời âm u như muốn nổi dông. Kiyone đang ngắm cẩm tú cầu thì nghe tiếng guốc gỗ lạch cạch vui tai từ cổng chính vọng vào. Cô ngó ra đoạn đường lát đá hẹp dài bị rặng trúc lấn mất phân nửa. Cậu chủ đang bước lại phía này, mắt nhìn cô dịu dàng. Tiếng guốc gỗ từ xa vọng tới tận chỗ Kiyone.

“Cậu chủ đã về ạ!”

Cậu chủ vừa vào cổng, Kiyone đã lễ phép cúi chào.

“Ừ, tôi về rồi đây.”

Lúc đi qua chỗ Kiyone, cậu chủ dừng bước, ngắm những bông cẩm tú cầu hé nở phía sau cô bé giúp việc đang cúi chào mình.

“Cẩm tú cầu nở rồi à? Đã vào tiết này rồi cơ đấy.”

Cậu chủ lồng đôi tay vào hai ống tay áo kimono rồi mỉm cười.

Trong một thoáng, Kiyone đăm đắm nhìn gương mặt trẻ trung trước mắt. Mỗi lần nhìn cậu chủ, Kiyone đều thầm nghĩ gương mặt này thật xinh đẹp. Nếu nuôi tóc dài và tô son đỏ, hẳn sẽ quyến rũ chẳng thua gì búp bê Nhật.

Cậu chủ là nhà văn, tên Masayoshi. Nhìn vết chai trên ngón tay trắng trẻo thon gầy, Kiyone thấy thật đáng tiếc.

Masayoshi là bạn của bố Kiyone.

“Kiyone đã quen việc chưa?” Masayoshi nheo mắt hỏi. “Cháu còn nhỏ, phải coi sóc cả căn nhà chắc vất vả lắm.”

Không đâu. Cảm xúc biết ơn tràn ngập cõi lòng, nhưng Kiyone không biết biểu đạt thế nào cho phải, đành cười ngượng ngùng. Trừ một vướng mắc nhỏ luôn luẩn quẩn trong tâm khảm, còn lại cô khá thích nhà Torigoe.

Bất chợt, Kiyone nhận ra phong bì màu nâu dày cui Masayoshi cầm theo khi rời nhà đã không còn. Cô liền hiểu cậu chủ vừa tới chỗ đặt hòm thư duy nhất trong thôn.

“Cậu chủ cứ căn dặn, cháu sẽ đi gửi thư hộ mà.”

“Thôi, không cần đâu. Thi thoảng tôi cũng phải rời phòng ra ngoài chút chứ.”

“Thế ạ… Nhưng cháu không cần dọn dẹp căn phòng đó thật sao?”

“Ừ, phòng đó có Yuko dọn rồi.”

Nghe đến cái tên Yuko, Kiyone giật thót. Lần nào nghe cũng giật thót.

“Dạ thưa, mợ chủ đã khỏe hơn chưa ạ?”

Kiyone thấy rõ nét u ám xuất hiện trên mặt Masayoshi. Hệt sắc trời hôm nay vậy, cô nghĩ.

“Vẫn chưa khá lên, e là một sớm một chiều khó mà khỏe lại…”

Kiyone không biết nói sao về chuyện này. Cô tới nhà Torigoe làm việc đã hai tuần, vậy mà chưa từng thấy mặt người phụ nữ ấy, chỉ nghe nói mợ chủ nằm trong phòng Masayoshi gần như cả ngày. Vợ cậu chủ rốt cuộc là người thế nào nhỉ? Mỗi khi nghe cái tên Yuko bật ra từ miệng Masayoshi, Kiyone lại thắc mắc.

“Cẩm tú cầu à…”

Masayoshi bước lại gần những bông cẩm tú cầu nở rộ cạnh Kiyone. Cô ngửi thấy mùi hương phảng phất trên áo cậu chủ.

“Cháu biết không, cánh hoa cẩm tú cầu không thế này đâu.” Masayoshi chỉ bông cẩm tú cầu màu lam nhạt. “Bộ phận trông như cánh hoa màu lam đó là lá đài của hoa cẩm tú cầu. Đồ giả đó.”

Tự nhiên tim Kiyone đập thình thịch.

“Cẩm tú cầu ướt mưa trông nên thơ lắm. Ơ kìa, cái cây ra quả màu đen này là gì vậy nhỉ?”

Masayoshi nghiêng đầu nhìn quả đen cạnh bụi cẩm tú cầu. Dáng vẻ cậu chủ cúi người, ghé mũi lại gần thứ quả đen kia khiến Kiyone thấy nhẹ nhõm lạ kì. Quả này màu đen tuyền, nhỏ cỡ đầu ngón út. Màu đen của nó rất bóng, căng mẩy nhựa sống.

“Màu đen đẹp quá.” Masayoshi nói rồi khua guốc bước về phía hiên nhà. Âm thanh lạch cạch vọng đến tai Kiyone. Cô hít một hơi thật sâu. Lồng ngực căng đầy mùi hương của khu rừng trước cơn mưa khiến cô ho sặc sụa.

Kiyone dõi theo hướng Masayoshi rời đi, về phía dinh thự của gia tộc Torigoe sừng sững như đang sải cánh. Khu vườn trải kín sỏi, tường đá với lối đi cũng bằng đá chạy từ cổng vào tới tận hiên nhà… Dinh thự bề thế đến mức Kiyone chưa gặp ở đâu bao giờ, càng không tin nổi mình có cơ hội đến đây làm việc.

Bất chợt, cô lại nghĩ tới người phụ nữ tên Yuko chưa từng thấy mặt kia.

Masayoshi luôn ăn cơm trong phòng cùng Yuko. Cứ đến giờ dùng bữa, Kiyone lại sắp hai phần đồ ăn ra khay rồi bê tới phòng cậu chủ. Hành lang dẫn tới phòng cậu chủ đã tróc sơn tường, lộ ra vách đất bên trong. Các phòng ngăn cách bằng vách trượt, không có cửa sổ nên lúc nào cũng mờ tối. Sàn gỗ màu đen, trơn, cũ kĩ, kêu cọt kẹt theo mỗi bước đi trên hành lang, nên hẳn cậu mợ chủ luôn biết mỗi khi Kiyone mang đồ ăn đến. Kiyone vừa bê thức ăn đến cửa phòng, chưa kịp báo thì Masayoshi đã nói vọng ra từ bên trong.

“Cứ để đấy cho tôi, cảm ơn cháu nhé.”

Kiyone đặt khay đồ ăn ngoài phòng của Masayoshi và Yuko rồi đi ngay. Vì vậy cô chưa thấy căn phòng đó mở ra bao giờ.

Cả cậu chủ và mợ chủ đều kì lạ. Kiyone băn khoăn mãi chuyện họ không bao giờ mở cửa trước mặt cô. Cứ nghĩ đến việc họ cảnh giác lắng nghe tiếng bước chân trên hành lang là cô lại rùng mình.

Đoạn hành lang dài ấy tối mờ và ẩm ướt, các góc xa hay ngách khuất càng tối hơn. Từ khi đến nhà Torigoe, cô đã cảm nhận được ánh nhìn kì dị phóng ra từ đó biết bao lần. Kiyone có cảm giác mỗi khi cô nhìn sang chỗ khác, cả mặt nạ Hannya [16] , mặt nạ Thiên cẩu, lẫn mặt nạ hài Hyottoko [17] treo trên tường dường như đều thay đổi nét mặt. Vì thế cô luôn vô thức rảo nhanh bước chân.

Có một hôm, dạo mới làm việc cho nhà Torigoe chưa lâu, Kiyone đi dọn khay đồ ăn ở chỗ Masayoshi và Yuko. Dùng bữa xong, cậu mợ luôn xếp lại bát đĩa hệt như lúc cô mang tới, rồi đặt khay ngoài cửa phòng. Cô sẽ lẳng lặng bưng khay về bếp.

Thức ăn cho bữa tối hôm đó là món tempura [18] . Hồi nhỏ, Kiyone được bố đưa đi ăn tempura một lần duy nhất, bao lâu nay chưa từng nếm lại. Khi phải tự tay làm tempura cho Masayoshi và Yuko, cô vô cùng lo lắng. Thế này được chưa nhỉ? Có chuẩn vị tempura không? Kiyone cứ thầm so sánh món tempura trước mắt với món tempura trong kí ức. Nhân lúc đến nhà người quen ở thôn bên cạnh mua rau, cô đã học cách chế biến. Tuy đã làm theo chỉ dẫn, nhưng Kiyone không chắc mình nấu có chuẩn không.

Bởi thế, khi tới thu dọn bát đũa, thấy đồ ăn còn thừa đến phân nửa, cô cảm thấy rất áy náy với cậu mợ.

Làm sao đây? Hay hỏi thử xem tempura mình làm không ổn chỗ nào? Cầm khay đồ ăn thừa một nửa, Kiyone hoang mang đứng trước phòng. Đúng lúc đó, giọng nói dịu dàng của Masayoshi vang lên bên trong. Cửa phòng vẫn đóng chặt. Lạ thật, sao phải chuyện trò cách cửa chứ? Kiyone thầm thắc mắc.

“Kiyone, tôi có vài lời muốn nói.”

Tiêu rồi, cô nghĩ.

“Từ mai, cháu chỉ cần làm phân nửa suất ăn của tôi và Yuko hôm nay thôi.”

Phân nửa? Đồ mình nấu dở thế cơ à? Đến mức khiến họ chán ăn?

“Vợ chồng tôi thuộc dạng ăn ít, lại hầu như không vận động, nên từ mai cháu hãy giảm một nửa lượng đồ ăn nhé?”

“Dạ thưa…” Kiyone rụt rè hỏi, “Thưa… Do cháu nấu dở quá ạ? Nếu vậy, cậu chủ cứ nói thẳng ạ…”

Bên kia cánh cửa, Masayoshi liền cất tiếng cười khoan khoái. “Món tempura cháu làm ngon lắm.”

Kiyone cảm thấy má mình bỗng nóng rực, vội rời đi. Mãi sau đó, khi nằm trằn trọc trên đệm, cô chợt nhận ra mình chỉ nghe thấy tiếng Masayoshi cười, còn Yuko tuyệt nhiên im lặng.

Hầu hết nguyên liệu nấu nướng được cất trong một chỗ tương tự kho chứa gần nhà bếp, để tiện đi thẳng từ bếp sang lấy. Trên nền đất bạc màu bày đủ thứ đồ đạc, từ thùng các tông tới máy sưởi dầu bám đầy bụi. Mỗi lần bước vào kho, thứ mùi khó chịu hệt mùi rơm ẩm lại xộc vào mũi Kiyone.

Một hôm, Kiyone nhòm vào thùng thường chứa khoai tây cà rốt với rau củ các loại mua ở thôn bên, thì thấy rỗng không. Làm sao đây, thế này thì nấu bữa trưa bằng gì? Kiyone lần lượt mở các thùng khác. Các tông bị ẩm đã mủn cả ra, bùn đất bám trên thùng thì khô cong. Mỗi khi chạm vào, ngón tay cô lại trắng phớ, thấm lạnh.

Thùng nào cũng rỗng, chẳng có rau củ làm đồ ăn cho bữa trưa. “Làm sao đây, đáng lẽ nên sớm để ý số lượng thực phẩm,” Kiyone thầm trách sự lơ đễnh của mình. Chưa chịu từ bỏ, cô áp má xuống nền đá bụi bặm, cô tìm xem còn gì không thì thấy một thùng các tông khuất sau máy sưởi.

Vuốt ngực thở phào, Kiyone đẩy máy sưởi ra để xem thùng các tông kia. Lúc đó, cô thấy máy sưởi khá nặng, thử nhấc lên thì cảm nhận được bên trong đầy dầu.

Trong thùng còn ít hành tây với củ cải đã ngả vàng vì để lâu, có thể tạm xoay xở bữa trưa cho Masayoshi và Yuko. Còn phần cô… thôi quên đi, hái ít hoa quả gì đó là được. Đang nghĩ thế, Kiyone chợt phát hiện một đống hộp gỗ xếp thành hàng trên cái kệ treo tường. Mặt gỗ thô ráp có chữ “búp bê”. Cả chữ lẫn hộp đều đã khá cũ.

Mấy chữ “búp bê” thu hút Kiyone. Cô không đọc được chữ Hán, nhưng bố là nghệ nhân làm búp bê nên có nhớ mặt chữ và ý nghĩa từ “búp bê”. Trong đống hộp xếp trên này đều là búp bê sao? Thế thì khá nhiều đây, biết đâu trong số đó có cả tác phẩm của bố?

Không nén nổi tò mò, Kiyone kiễng chân, định lấy một hộp xuống xem. Khi nhấc cái hộp, cô hơi bất ngờ. Cô mở nắp, và lập tức hiểu tại sao hộp lại nhẹ thế. Nó rỗng không. Các hộp khác cũng rỗng cả, không có con nào trong đống hộp đáng lẽ phải đựng đầy búp bê.

Chiều hôm đó, Kiyone sang thôn bên mua rau củ. Khi cô thông báo cần đi chợ, Masayoshi liền đưa ra một khoản tiền khá lớn.

“Nhà tôi không có ô tô, cháu dùng tạm xe đẩy trong kho nhé. Đi một mình được không? Nếu nặng quá thì cứ nhờ người nhà ấy chuyển đồ về hộ cho.”

Kiyone cảm ơn, đáp rằng mình tự lo được rồi lên đường. Lúc xe chưa chở gì, cô phải đẩy bở hơi tai nó mới chạy, còn lúc chạy đều rồi thì chẳng cần ra sức vẫn lăn bánh ro ro.

Kiyone ra khỏi cổng nhà Torigoe, đẩy xe trên con đường nhỏ lát đá cắt ngang rặng trúc. Cô không hiểu tại sao cậu chủ bắt mình sang tận thôn bên mua rau. Sao lại không cho cô mua đồ trong thôn? Hơn nữa, cô luôn cảm thấy ánh mắt hàng xóm nhìn mình rất lạnh lùng. Cô vừa đẩy xe qua vừa cất lời chào nhưng họ toàn quay sang chỗ khác, như thể cô là một tai họa.

Giữa các thôn lại có cánh đồng bát ngát, cứ đi thẳng con đường gập ghềnh là sang được thôn bên, nơi có một gia đình vẫn luôn giúp đỡ nhà Torigoe. Họ bán rau cho Kiyone, biết cô không rành bếp núc còn nhiệt tình chỉ dạy. Người trong nhà đó đối xử với Kiyone ôn tồn và bình thường nên cô quý họ lắm.

Đang mùa mưa, hiếm khi hửng nắng thế này. Đẩy xe lộc cộc trên con đường lổn nhổn đá to đá nhỏ, Kiyone chợt thấy một chiếc công nông ba bánh từ thôn bên chạy tới. Đường hơi hẹp, khá nguy hiểm nếu xe đẩy và công nông sượt qua nhau. Khi chạy đến trước mặt Kiyone, chiếc công nông bèn dừng sát vệ đường, đợi xe của cô đi qua.

Kiyone cảm ơn rồi định đi thật nhanh để khỏi phiền người ta, nhưng người lái công nông chợt hỏi.

“Cô bé là giúp việc nhà Torigoe à?”

Xem ra người đàn ông này sống ở thôn bên.

“Vâng.” Kiyone đáp.

“Hừ…” Người đàn ông liền gãi cằm, đoạn nói bằng giọng khá thô lỗ. “Thôi, cứ cố lên.”

Ngữ điệu cộc cằn nhưng vẫn phảng phất cảm giác ấm áp. Dường như cô đã hiểu tại sao Masayoshi bắt cô sang tận thôn bên mua rau.

Những cánh đồng lúa mì đã thu hoạch xong bỗng xám xịt một màu, Kiyone ngẩng lên thì thấy đám mây đang che khuất mặt trời.