Chú Thích

[1] Lời bài hát trong trò chơi dân gian Kagome Kagome (Mắt lồng, mắt lồng) của trẻ em Nhật (một người bịt mắt làm “quỷ” đứng giữa, những người còn lại vừa hát vừa đi vòng quanh. Khi bài hát kết thúc, “quỷ” phải đoán tên người đứng ngay sau lưng mình, nếu đoán đúng, người đó sẽ thế chỗ “quỷ”).

[2] Lâu đài và thành cổ Nhật thường được xây trên bệ đá cao.

[3] Lễ đốt những vật dụng đem lại may mắn như bùa, thẻ bói… diễn ra tại đền thờ Thần đạo vào Tết Nguyên tiêu của Nhật.

[4] Bàn ngồi bệt phủ chăn, bên dưới có đặt thiết bị sưởi.

[5] Tạm dịch từ Uchusen Sagittarius , bộ phim hoạt hình khoa học viễn tưởng dài 77 tập của Nhật, phát sóng từ 1/1986 đến 10/1987.

[6] Dép xăng đan truyền thống làm từ rơm hoặc vải của Nhật.

[7] Tổ chức phản diện trong loạt phim Kamen Rider.

[8] Đài phát thanh truyền hình của Nhật với khẩu hiệu “thẳng thắn, nghiêm túc”. Mẹ Ken có ý nói cậu đạo mạo, nghiêm túc quá.

[9] Món tráng miệng có thành phần chính là kem và hoa quả, ngoài ra có thể kết hợp với các loại hạt, kem tươi, rượu…

[10] Hầu hết các trường của Nhật đều chia ra ba học kì, bắt đầu từ tháng Tư.

[11] Ngày lễ dành cho những người đã tròn 20 tuổi, diễn ra vào thứ hai của tuần thứ hai tháng một hằng năm.

[12] Ông cụ khó tính sống cạnh bãi đất trống nơi Nobita và bạn bè hay tới chơi trong truyện Doraemon.

[13] Một môn thể thao chơi đánh bóng qua “cổng” (cầu môn), lấy cảm hứng từ trò bóng cửa (croquet).

[14] Tên một thác nước lớn, nằm ở đường biên giới giữa Mỹ và Canada.

[15] Shikake hanabi. Loại pháo hoa được tạo nên bằng cách xếp các bông pháo thành hình thù hoặc chữ số trên khung.

[16] Quỷ hai sừng trong quan niệm dân gian Nhật Bản, thường được sử dụng trong kịch Noh.

[17] Mặt nạ nam giới truyền thống, biểu cảm hài hước của Nhật.

[18] Hải sản, thịt hoặc các loại rau củ tẩm bột chiên.

[19] Thường có 200 đến 400 ô vuông trên mỗi tờ, mỗi ô vuông viết một kí tự tiếng Nhật hoặc dấu câu.

[20] Bảng chữ cái cơ bản nhất trong ba loại chữ viết của Nhật (gồm hiragana, katakana, chữ Hán).

[21] Loại búp bê được làm ra nhằm chúc phúc trẻ em (mau lớn, khỏe mạnh…), giúp con trẻ chắn tai ương.

[22] Nằm ở phía Tây đảo Honshu, Nhật Bản.

[23] Tác giả Tàn uế (IPM phát hành 2017).

[24] Tác giả Dã thú đô thành (IPM phát hành 2020).

[25] Shinhonkaku Mystery. Thể loại tiểu thuyết trinh thám suy luận có cốt truyện phức tạp và cái kết bất ngờ, ra đời với việc Yukito Ayatsuji xuất bản tiểu thuyết đầu tay Thập giác quán vào năm 1987 (IPM phát hành 2016).